17
Juyi' oc ruwech ri winek ri nibano chare jun winek chi nitzak pa mac
1 Y ri Jesús xubij c'a chique ri ye rudiscípulos: Ronojel tiempo can c'o wi c'a ri xtibano chique ri winek riche (rixin) chi yetzak pa mac. Pero juyi' oc ruwech* Mt. 18.6, 7; Mr. 9.42. ri nibano chare jun chic winek chi nitzak pa mac. 2 Ruma ri winek ri xbano ri pokon ri', nimalaj ruc'ayewal nipe pa ruwi'. Rumari' xa utz na juba' chi ximon ta jun nimalaj ca' chukul y nbec'ak ca pa mar, que chuwech nuben chare jun co'ol chi nitzak pa mac. 3 Rumari' riyix tichajij c'a ri ic'aslen. Y wi c'o jun awach'alal ri c'o jun pokon nuben chawe, tabij† Lv. 19.17; Pr. 17.10; Mt. 18.15; Stg. 5.19, 20. c'a chare chi ma utz ta xuben. Y wi ri nibano pokon chawe noruc'utuj cuybel rumac chawech ruma xtzolin pe ruc'u'x, tacuyu' c'a rumac. 4 Y wi pa jun k'ij wuku'‡ Mt. 18.21. ta mul c'o pokon nuben chawe y chi wuku' mul nitzolin ta pe ruc'u'x y nipe awuq'ui y nubij chawe: Tacuyu' tasacha' numac, nicha' ta; can utz c'a chi nacuy rumac, xcha' ri Jesús.
Ri discípulos niquic'utuj más quicukbel c'u'x chare ri Jesús
5 Y ri apóstoles xquibij c'a chare ri Ajaf Jesús: Tabana' c'a chake chi nikacukuba' más kac'u'x riq'ui ri Dios.
6 Yac'a ri Ajaf Jesús xubij chique: Xa riq'ui ta nicukuba' juba' ic'u'x§ Mt. 17.20; 21.21; Mr. 9.23; 11.23. riq'ui ri Dios, astape' jun cukbel c'u'x ri xa achi'el jun ti ija'tz riche (rixin) ri mostaza, xa riq'ui ri' can yixcowin wi nibij chare re jun che' ri sicómoro rubi' chi tel el wawe' y tik'ax chupan ri mar riche (rixin) chi nberutica' ri' chiri', y re che' re' can xtunimaj wi itzij.
Ri rajawaxic chi nuben jun mozo
7 Y wi c'o ta jun chiwe riyix ri c'o jun rumozo ri rutakon el pa juyu' riche (rixin) chi nisamej riq'ui ri arado o niyuk'un carne'l, ¿la can xu (xe wi) cami tek nitzolin pe, can ya cami ri' xtubij chare: Catoc pa jay, catz'uye' pa mesa y cawa'? Mani. 8 ¿La ma nubij ta cami chare: Tachojmirisaj ri xtintij re wacami tikak'ij, y tachojmirisaj awi' riche (rixin) chi queri' yinanimaj yinawilij pe re yiwa' y yinuc'ya', y can c'a ya tek xiwa' yan riyin, c'ac'ari' xcawa' y xcatuc'ya' riyit? 9 ¿Y numatioxij cami chare ri mozo ruma xuben ri xubij chare? Ma que ta ri'. 10 Y can achi'el ri mozo ri', queri' chuka' riyix. Tek ibanon chic ri samaj ri nubij ri Dios chiwe, tibij: Riyoj yoj mozos ri majun yojc'atzin wi.* Mt. 25.37-40; Ro. 3.12; Flm. 11. Ruma xaxu (xaxe) wi ri bin† 1 Co. 9.16. chake, xaxu (xaxe) wi ri' ri xkaben, quixcha', xcha' ri Jesús chique ri ye rudiscípulos.
Tek ri Jesús xeruc'achojsaj ye lajuj achi'a' ri c'o ri yabil lepra chiquij
11 Y tek ri Jesús ye rachibilan ri ye rudiscípulos xuchop chic el bey chi nibe pa Jerusalem, xk'ax c'a chiquicojol ri lugar Samaria‡ Jn. 4.4. y ri Galilea. 12 Y tek xapon pa jun aldea, yec'o c'a ye lajuj achi'a' ri c'o ri yabil lepra chiquij. Ri achi'a' ri' xebec'ulun pe, pero c'anej§ Lv. 13.46. xepa'e' wi apo chare ri Jesús. 13 Y xquichop niquirek apo quichi' chare ri Jesús y xquibij: Tijonel, tajoyowaj kawech ruma re kabanon, xecha'.
14 Y ri Jesús tek xerutzu' xubij c'a chique: Quixbiyin c'a y je'ic'utu' iwi'* Lv. 13.2; 14.2; Mt. 8.4. chiquiwech ri sacerdotes, xcha' el ri Jesús chique. Y tek quichapon c'a el binen riche (rixin) chi nbequic'utu' qui' chiquiwech ri sacerdotes, ri quiyabil xq'uis el chiquij y xech'ajch'ojir c'a. 15 Y jun c'a chique ri ye lajuj achi'a' ri', tek xutz'et chi can xc'achojsex wi chare ri ruyabil, riya' xtzolin. Y can nuya' ruk'ij ruc'ojlen† Sal. 103.1. ri Dios, y can nurek ruchi' chubixic. 16 Y tek xapon riq'ui ri Jesús, xxuque' chuwech y xujupuba' ka ri rupalej c'a pan ulef, y sibilaj c'a numatioxij chare ri Jesús. Ri achi c'a ri' aj Samaria.‡ 2 R. 17.24; Jn. 8.48. 17 Y ri Jesús xubij: Ye lajuj c'a ri xec'achoj chare ri quiyabil y xech'ajch'ojir. Y ri beleje' chic, ¿acuchi (achique) yec'o wi? 18 ¿Can majun chic c'a ri xtzolin ta pe riche (rixin) chi nuya' ruk'ij ruc'ojlen ri Dios? ¿Xaxu (xaxe) wi re jun achi re' ri ma israelita ta? xcha' ri Jesús.
19 Y ri Jesús xubij c'a chare ri achi aj Samaria: Cayacatej y cabiyin c'a. Xac'achoj ruma chi can xacukuba' ac'u'x§ Mt. 9.22; Mr. 5.34. wuq'ui, xcha' chare.
Ri rajawaren ri Dios c'o chic
20 Y ri achi'a' fariseos xquic'utuj c'a chare ri Jesús chi achique tiempo xtoka ri rajawaren ri Dios. Y ri Jesús xubij c'a chique: Can ma xtinabex ta achique tiempo xtoka ri rajawaren* Jn. 18.36. ri Dios. 21 Y majun c'a xtibin ta chi yare' c'o wawe', o yala' c'o chila', ruma chi ri rajawaren ri Dios c'o† Jn. 1.26; Ro. 14.17; Col. 1.27. chic chicojol, xcha' ri Jesús.
22 Y Riya' xch'o c'a chique ri ye rudiscípulos, y xubij: Xque'oka‡ Mt. 9.15. c'a ri k'ij tek riyix xtiwajo' chi astape' xaxu (xaxe wi) jun k'ij xtiwajo' xtitz'et ri C'ajolaxel ri xalex chicojol. Pero ma xtitz'et ta. 23 Y can yec'o c'a ri xquebin chiwe: Yare' c'o wawe'. Yala' c'o chila'.§ Mt. 24.23; Mr. 13.21; Lc. 21.8; 1 Jn. 4.1. Pero riyix man c'a quixbe ta quiq'ui, ni man c'a chuka' que'itzekelbej ta. 24 Ruma tek xtapon ri k'ij chi ri C'ajolaxel ri xalex chicojol xtipe chic jun bey, can xtuben wi c'a achi'el jun coyopa', ri can nusakirisaj ruwech ri caj ruma can nitz'etetej* 1 Ti. 6.15. cuma quinojel ri winek. 25 Pero nabey c'o c'a chi nk'axaj na q'uiy tijoj pokonal,† Lc. 9.22. y c'o c'a chuka' chi yinetzelex cuma ri winek riche (rixin) re tiempo re'. 26 Y ri k'ij c'a tek xquipe chic riyin ri C'ajolaxel ri xinalex chicojol, can xtibanatej‡ Mt. 24.37. c'a chuka' achi'el ri xc'ulwachitej pa rutiempo ri Noé.§ Gn. 7.22, 23. 27 Chupan c'a ri rutiempo ri Noé, ri winek ri' xaxu (xaxe) wi c'a chrij ri quiway quic'uya' benak wi ri cánima, chuka' chi achi'a' chi ixoki' can benak c'a cánima chrij ri quic'ulanen. Y can c'a que na ri' yetajin chubanic ri winek chupan ri k'ij tek ri Noé y ri ye aj pa rachoch xe'oc chupan ri nimalaj barco, y xuchop ri nimalaj k'ekelaj job. Y quinojel ri winek xecom. 28 Y can queri' c'a chuka' xc'ulwachitej pa rutiempo ri Lot. Ri winek ri' xaxu (xaxe) wi c'a chrij ri quiway quic'uya' benak wi cánima, riq'ui ri quilok'oj, ri quic'ayij, ri quitico'n y ri paban tak jay. 29 Y ya c'a ri k'ij tek ri Lot y ri ye aj pa rachoch xe'el el pa tinamit Sodoma, xka c'a ca k'ak' y azufre pa ruwi' ri tinamit.* Gn. 19.16, 24. Can achi'el c'a job xuben tek xka pe ri chicaj, y can quinojel ri winek yec'o chiri' xeq'uis ruma ri k'ak'. 30 Y quec'ari' quibanon ri winek chupan ri k'ij tek ri C'ajolaxel ri xalex chicojol xtipe† Mt. 24.3; Mr. 13.26; Lc. 21.27; 2 Ts. 1.7. chic jun bey, sibilaj c'a ye q'uiy winek ri xa riq'ui ronojel ri c'o quiq'ui benak wi ri cánima.
31 Ri c'o c'a pa ruwi' ri rachoch tek xtibanatej ronojel ri', xa utz chi tanmej el. Y ma tika ta pe riche (rixin) chi ntoc pa rachoch riche (rixin) chi nberuc'ama' pe ri rucosas ri c'o pa jay.‡ Mr. 13.15. Y wi c'o c'a chuka' jun ri nisamej pa juyu' chupan ri k'ij ri', ma titzolin ta chic pa rachoch. 32 Ruma toka c'a chi'ic'u'x ri xuc'ulwachij§ Gn. 19.26. ri rixjayil ri Lot, tek xporox ri tinamit Sodoma ruma ri Dios. 33 Ri can sibilaj c'a nupokonaj* Mt. 16.25; Jn. 12.25. ri ruc'aslen re wawe' chuwech re ruwach'ulef, ma xtril ta ruc'aslen riche (rixin) xtibe k'ij xtibe sek. Yac'a ri ma nupokonaj ta ri ruc'aslen re wawe' choch'ulef, xtril ri ruc'aslen riche (rixin) xtibe k'ij xtibe sek.
34 Y tek riyin xquipe chic jun bey, yac'ari' tek xtibanatej chi yec'o ye ca'i' ye warnek pa jun ch'at, jun xtuc'uex el† 1 Ts. 4.17. y jun ri xticanaj ca. 35 Chuka' ye ca'i' ixoki' ri junan yequi'en,‡ Mt. 24.41. jun c'a ri xtuc'uex el y jun ri xticanaj ca. 36 Y chuka' ye ca'i' achi'a' ri junan yesamej pa juyu', jun c'a ri xtuc'uex el y jun ri xticanaj ca.
37 Y tek ri ye rudiscípulos quic'axan chic ka ri xubij ri Jesús, xquic'utuj c'a chare: Ajaf, ¿acuchi (achique) c'a xtic'ulwachitej wi ri queri' ri'? xecha'. Y ri Jesús xubij c'a chique: Ri ruc'ayewal ri xtuya' ri Dios xtika acuchi (achique) c'o wi ri mac. Can xtibanatej c'a achi'el niquiben ri c'uch. Ruma ri aj xic' tak chicop ri' xabachique lugar c'o wi jun caminek ch'aculaj, chiri' c'a yeka wi,§ Job 39.30. xcha' chique.
*17:1 Mt. 18.6, 7; Mr. 9.42.
†17:3 Lv. 19.17; Pr. 17.10; Mt. 18.15; Stg. 5.19, 20.
‡17:4 Mt. 18.21.
§17:6 Mt. 17.20; 21.21; Mr. 9.23; 11.23.
*17:10 Mt. 25.37-40; Ro. 3.12; Flm. 11.
†17:10 1 Co. 9.16.
‡17:11 Jn. 4.4.
§17:12 Lv. 13.46.
*17:14 Lv. 13.2; 14.2; Mt. 8.4.
†17:15 Sal. 103.1.
‡17:16 2 R. 17.24; Jn. 8.48.
§17:19 Mt. 9.22; Mr. 5.34.
*17:20 Jn. 18.36.
†17:21 Jn. 1.26; Ro. 14.17; Col. 1.27.
‡17:22 Mt. 9.15.
§17:23 Mt. 24.23; Mr. 13.21; Lc. 21.8; 1 Jn. 4.1.
*17:24 1 Ti. 6.15.
†17:25 Lc. 9.22.
‡17:26 Mt. 24.37.
§17:26 Gn. 7.22, 23.
*17:29 Gn. 19.16, 24.
†17:30 Mt. 24.3; Mr. 13.26; Lc. 21.27; 2 Ts. 1.7.
‡17:31 Mr. 13.15.
§17:32 Gn. 19.26.
*17:33 Mt. 16.25; Jn. 12.25.
†17:34 1 Ts. 4.17.
‡17:35 Mt. 24.41.
§17:37 Job 39.30.