1 Y ya tiempo chuka' ri', pa jun uxlanibel k'ij,* Gn. 2.3. ri Jesús y ri rudiscípulos ye benak c'a pa jun ulef ri ticon trigo chuwech. Y ri discípulos xpe quinumic y rumari' c'o c'a ruwi' trigo ri yequich'upla'† Mr. 2.23; Dt. 23.25; Lc. 6.1. c'a riche (rixin) chi niquitij. 2 Y xetz'et c'a pe cuma ri achi'a' fariseos, y xquibij c'a chare ri Jesús: Que'atzu' la adiscípulos xajan yetajin chubanic. Ruma can ma utz ta chi yesamej‡ Ex. 20.10. chupan jun uxlanibel k'ij achi'el re k'ij re wacami, xecha'.

3 Yac'a ri Jesús xubij chique: ¿La majun bey c'a isiq'uin ta ri tz'ibatal ca chupan ri wuj chrij ri xquiben ri David y ri ye rachibil ri ojer ca, tek sibilaj xenum?§ 1 S. 21.6. 4 Ri David xbe c'a chucanoxic wey chiri' pa rachoch ri Dios, y can ya ri lok'olaj tak caxlan wey ri xbejach pe chare. Riya' xutij ri lok'olaj* Ex. 25.30; 29.32; Lv. 8.31; 24.5. tak caxlan wey ri' y xuya' chuka' chique ri ye benak riq'ui. Pero ma riq'ui wi ri', ma mac ta ri xquiben, astape' ri caxlan wey† Nm. 28.9, 10; Jn. 7.22. ri' xaxu (xaxe wi) ri sacerdotes yetijo. 5 Riyin nbij chi riyix can isiq'uin chuka' ri tz'ibatal chupan ri ley riche (rixin) ri Moisés, chi ri sacerdotes can yesamej wi pa rachoch ri Dios chupan ri uxlanibel k'ij y riye' ma mac ta ri niquiben. 6 Ri' ruma chi ri rachoch ri Dios can c'o wi ruk'ij.‡ Is. 66.1, 2. Yac'a re wacami, yinc'o riyin ri más nuk'ij que chuwech ri rachoch ri Dios.§ 2 Cr. 6.18; Hag. 2.7, 9. 7 Xa ta riyix iwetaman achique ntel wi chi tzij ri nubij chupan ri ruch'abel ri Dios, man ta xixcowin xibij chi ri nudiscípulos ma utz ta yetajin chubanic. Ruma chupan ri ruch'abel ri Dios nubij: Riyin ri más nika chinuwech chi niben riyix, ya chi nijoyowaj* 1 S. 15.22; Os. 6.6; Mi. 6.6-8. quiwech ri winek, ya c'a ri' ri más nika chinuwech, que chuwech ri chicop ri yecamisex y ye'itzuj (ye'isuj) chinuwech. 8 Riyin ri C'ajolaxel† Dn. 7.13. ri xinalex chicojol can yin Rajaf ri uxlanibel k'ij, xcha' ri Jesús.

9 Y tek ri Jesús y ri ye rudiscípulos ye k'axnek chic chupan ri tico'n ri', riye' xebe ri pa jay‡ Mr. 3.1. ri kas nic'ut wi ri ruch'abel ri Dios. 10 Y chiri' chiquicojol ri winek ri quimolon qui', c'o c'a jun achi chaki'j jun ruk'a'. Xepe c'a ri winek ri' xquic'utuj chare ri Jesús: ¿La ruc'amon cami chi nic'achojsex jun yawa' pa jun uxlanibel k'ij?§ Lc. 13.14; 14.3. xecha' chare. Queri' c'a ri xquic'utuj chare ruma nicajo' yetzujun (yesujun) chrij. 11 Xpe c'a ri Jesús xubij chique: Wi jun chiwe riyix c'o ta jun rucarne'l ri nitzak ta chupan jun jul pa jun uxlanibel k'ij, ¿achique ta cami nuben riq'ui? ¿La ma nrelesaj ta cami chiri'?* Ex. 23.4; Dt. 22.4. Riya' xa can nuc'om wi ka riche (rixin) chi nrelesaj pe. 12 C'a ta c'a jun achi chi man ta nic'achojsex, tek xa can c'o más ruk'ij que chuwech jun carne'l. Xa rumac'ari' tek can ruc'amon wi chi niban ri utz pa jun uxlanibel k'ij.

13 Y c'ac'ari' tek ri Jesús xubij chare ri achi ri chaki'j ri ruk'a': Tayuku' la ak'a'. Y ri achi can xu (xe wi) xuyuk ri ruk'a', can yac'ari' xchojmir y xuben achi'el ri jun chic ruk'a'. 14 Y ri achi'a' fariseos can xu (xe wi) xquitz'et ca ri xbanatej, xebe y xbequimolo' qui' riche (rixin) chi niquich'ob achique rubanic niquiben† Sal. 2.2; Lc. 6.11; Mr. 3.6; Jn. 5.18; 11.53. riche (rixin) chi niquicamisaj ri Jesús.

15 Ri Jesús xel c'a el chiri' ruma Riya' can retaman wi ri niquich'ob chrij.‡ Sal. 139.2; He. 4.13. Riya' can sibilaj ye q'uiy c'a ri winek xetzekelben el riche (rixin).§ Mr. 3.7. Y yeruc'achojsaj c'a quinojel ri ye yawa'i'. 16 Y can nuchilabej c'a el chique quinojel riye' chi ma tiquiya' ta rutzijol* Mr. 3.12; 8.30. chi Riya' xeruc'achojsaj chare ri quiyabil. 17 Ri Jesús xubanala' c'a ronojel ri' riche (rixin) chi queri' can nibanatej† Nm. 23.19. wi c'a ri ruk'alajsan chic ri Dios chuwech ri profeta Isaías,‡ Is. 49.5, 6; 52.13. ri xk'alajsan ri ruch'abel ri Dios ojer ca. Ri tz'ibatal c'a ca nubij:

22 Y c'o c'a jun achi moy y mem xuc'uex apo chuwech ri Jesús, y queri' ruc'ulwachin ruma chapatajnek ruma jun itzel espíritu.† Mt. 7.22; 9.32; Mr. 3.11; 9.17. Y ri Jesús can xrelesaj c'a el ri itzel espíritu ri'. Can xuben c'a chare ri achi chi xtzu'un y xch'o.‡ Lc. 11.14. 23 Y rumari' tek quinojel winek can xquimey tek xquitz'et y niquibila' c'a: ¿La ma ya ta cami re' ri Cristo ralc'ual ca ri David§ Mt. 9.27; 21.9. ri koyoben? yecha'.

24 Yac'a tek ri achi'a' fariseos xquic'axaj ri niquibij ri winek chrij ri Jesús, riye' xquibij c'a: Ri Jesús yerelesaj itzel tak espíritu pero xa ya ri Beelzebú* Mt. 9.34; Mr. 3.22, 30; Lc. 11.14-20. ri cajawalul ri itzel tak espíritu ri niya'o uchuk'a' chare, yecha' c'a.

25 Y ruma chi ri Jesús can retaman c'a ri niquich'obola' ri achi'a' fariseos,† Mt. 9.4; Ap. 2.23. Riya' xubij chique: Wi ri winek riche (rixin) jun ruwach'ulef wi xa ma junan ta quiwech niquiben, nipe ch'a'oj chiquicojol. Y ri' ma utz ta, ruma nuben chare ri quiruwach'ulef chi ma xtiyaloj ta. Y queri' chuka' ronojel tinamit y quinojel winek ri yec'o chupan jun jay, wi xa ma junan ta quiwech niquiben, xa xtiquitaluj el qui'. 26 Y wi ri Satanás yerelesaj el ri can yesamej riq'ui, can ntel c'a chi tzij chi xa ruyon riya' nrokotaj el ri'. Xa ruyon riya' nuben ka ch'a'oj chrij. Y wi queri' nuben, chanin nitzak y niq'uis ka ruk'ij. 27 Riyix nibij chuwe chi xa uchuk'a' riche (rixin) ri Beelzebú ri ncusaj riyin tek yenwelesaj ri itzel tak espíritu, pero ri ye tzekelbey iwuche (iwixin) riyix yequelesaj chuka' itzel tak espíritu. ¿La ya cami ruchuk'a' ri Beelzebú ri niquicusaj chuka' riye' nich'ob riyix? Rumari' yec'a ri ye tzekelbey iwuche (iwixin) riyix, yec'a riye' ri xquebin chiwe chi xa ma kitzij ta ri xibij chuwe. 28 Yac'a wi riyin riq'ui ri ru-Espíritu ri Dios yenwelesaj wi ri itzel tak espíritu, ntel chi tzij chi kitzij chi xoka yan ri rajawaren ri Dios iwuq'ui riyix.‡ Dn. 2.44; 7.14; Lc. 11.20; 17.20; He. 12.28.

29 Y ri nrajo' nelek' el pa rachoch jun achi ri c'o sibilaj ruchuk'a',§ Is. 49.24. nabey c'o chi nuxim ri achi ri', y c'ac'ari' nicowin nucanoj el ronojel ri nrajo' yeruc'uaj.

30 Achique c'a ri ma ruya'on ta ránima wuq'ui, xa can yiretzelaj wi c'a ri'. Y achique ri ma nito'o ta wuche (wixin), xa yari' ri niyojo ronojel ri yenben riyin.* Mr. 9.40; Lc. 9.50; 11.23.

31 Y rumac'ari' riyin nbij chiwe: Ri mac y ri yok'onic ri yequibanala' ri winek, can c'a yecuyutej na. Yac'a ri yeyok'on chrij ri Lok'olaj Espíritu,† Hch. 7.51; He. 6.4-6. can ma xticuyutej ta quimac.‡ Mr. 3.29; Lc. 12.10; He. 10.26; 1 Jn. 5.16. 32 Y xabachique c'a winek ri niyok'on§ Mt. 11.19; 1 Ti. 1.13. chuwij riyin ri C'ajolaxel ri xinalex chicojol, can c'a nicuyutej* Lv. 4.20. na rumac. Yac'a ri niyok'on chrij ri Lok'olaj Espíritu, can man c'a xticuyutej ta rumac re wacami, ni ri chkawech apo.

33 O niben achi'el jun che' utz, ri utz ruwech ri nuya' o niben achi'el jun che'† Mt. 7.17, 18; Lc. 6.43. ri ma utz ta, ri xa ma utz ta ruwech ri nuya'. Ruma jun che' netamatej ruwech‡ Stg. 3.12. riq'ui ri ruwech ri nuya', wi utz ri che' ri' o xa ma utz ta. 34 Rumac'ari' riyix ri xa yix achi'el itzel tak cumatz,§ Mt. 3.7; 23.33; Lc. 3.7. ¿achique modo yixcowin nibij ri utz, tek xa yix itzel tak winek? Ruma chi jun winek can ya c'a ri yec'o pa ránima ri yerubij. 35 Jun utzilaj winek, ri utz ri yec'o pa ránima, yeri' ri yerubij pe tek nitzijon. Yac'a ri winek ri xa itzel yec'o pa ránima, yeri' ri yerubij pe tek nitzijon.* Lc. 6.45; 1 Jn. 3.10. 36 Y riyin nbij c'a chiwe chi chupan ri k'ij tek xtik'at tzij† Mt. 10.15; Ap. 20.11. pa ruwi' re ruwach'ulef, ri winek ri xebin ch'abel ri xa majun rejkalen, can xtik'at c'a tzij pa quiwi',‡ Ec. 12.14; Ap. 20.12. ruma ronojel ri ch'abel ri xequibila'. 37 Riq'ui ri ch'abel ri nibij, riq'ui ri' xtik'at tzij pan iwi'. Wi utzilaj ch'abel ri nibij, riq'ui ri' nik'alajin chi choj ri ic'aslen chuwech ri Dios. Yac'a ri ch'abel wi xa majun rejkalen ri nibij, riq'ui ri' nik'alajin chi xtika ruc'ayewal pan iwi'.§ Stg. 3.2, 9, 10.

38 Y yec'o c'a chique ri aj tz'iba' y yec'o chuka' chique ri achi'a' fariseos ri xech'o apo chare ri Jesús, y xquibij c'a: Riyit ri can yit jun Tijonel, riyoj nikajo' nikatz'et c'a chi naben jun milagro* Mt. 16.1-4; Mr. 8.11; Lc. 11.16; Jn. 2.18-22. chkawech, xecha'.

39 Yac'a ri Jesús xubij c'a chique: Ri winek yec'o wacami sibilaj ye itzel y xa ma niquinimaj ta chic ri Dios.† Is. 57.3. Riye' xa can nicajo' c'a chi riyin nben na jun milagro chiquiwech c'ac'ari' chi yinquinimaj.‡ Jn. 4.48. Y xa ma ya ta c'a ri nicajo' riye' ri xtibanatej. Ruma xa can xu (xe wi) ri xbanatej riq'ui ri profeta Jonás ri jun achi ri xk'alajsan ri ruch'abel ri Dios ojer ca, xaxu (xaxe wi) c'a ri' ri retal ri xtibanatej. 40 Ruma achi'el xc'oje' ri Jonás§ Jon. 1.17. chupan jun nimalaj car oxi' k'ij y oxi' ak'a', can queri' chuka' ri retal ri xtinya' riyin chiwech. Riyin c'a ri C'ajolaxel ri xinalex chicojol, xquimuke' oxi' k'ij y oxi' ak'a' pan ulef. 41 Y tek xtapon c'a ri k'ij riche (rixin) chi xtik'at tzij pa quiwi' ri winek ri yec'o re tiempo re', xquec'astej c'a pe ri winek aj Nínive* Nah. 1.1; Lc. 11.32. y xtiquibij c'a chi ma utz ta xquiben ri winek ri yec'o re tiempo re'. Ruma ri winek ri xec'oje' pa tinamit Nínive ri ojer ca, can xu (xe) wi c'a xquic'axaj ri ruch'abel ri Dios ri xutzijoj ri Jonás chique, can yac'ari' tek xtzolin pe quic'u'x riq'ui ri Dios.† Jon. 3.5-9. Y wacami yinc'o riyin ri más nim nuk'ij que chuwech ri Jonás, y xa ma yinquinimaj ta‡ Ez. 16.50. ri winek, xcha' ri Jesús. 42 Y tek xtapon c'a chuka' ri k'ij riche (rixin) chi xtik'at tzij pa quiwi' ri winek ri yec'o re tiempo re', xtic'astej c'a pe ri jun reina§ 2 Cr. 9.1-12. ri xc'oje' ojer ca, ri xk'ato tzij pa ruwi' ri ruwach'ulef ri c'o pa sur. Y xtubij c'a chi ma utz ta xquiben ri winek ri yec'o re tiempo re'. Ruma tek xc'ase' ri jun reina ri', sibilaj nej xbiyin wi riche (rixin) chi xorac'axaj ri runa'oj ri jun rey riche (rixin) re Israel, ri xubini'aj Salomón* 1 R. 10.1; 2 Cr. 9.1. ri xc'oje' ojer ca, y wacami yinc'o riyin ri más nim nuk'ij† Col. 2.2, 3. que chuwech ri rey Salomón. Y xa ma yinquinimaj ta ri winek, xcha' ri Jesús.

43 Tek jun itzel espíritu‡ Job 1.7; Lc. 11.24-26; 1 P. 5.8. ntel el pa ránima jun winek, nucanoj uxlanen pa chaki'j tak lugar. Tek nuna' chi majun uxlanen nril, 44 nuch'ob ka: quitzolin na chic pa ránima ri winek ri acuchi (achique) xinel wi pe, nicha' c'a. Y tek ri itzel espíritu ri' nitzolin chic apo pa ránima ri winek, nril c'a ri ránima ri winek ri' achi'el jun jay ri majun c'o ta chupan, meson y wikon jabel. 45 Y c'ac'ari' tek ri itzel espíritu ri' yeberuc'ama' pe ye wuku' chic itzel tak espíritu ri más chi na ye itzel, y quinojel c'a ri' ye'oc pa ránima ri winek. Y ri winek achoj riq'ui yec'oje' wi ri itzel tak espíritu ri', más lawalo' nuben ri ruc'aslen que chuwech ri rubanon pa nabey mul. Y can quec'ari' xtiquic'ulwachij ri winek ri itzel§ Is. 66.3; He. 10.26. quic'aslen, ri yec'o re tiempo re'.

46 Y ri Jesús can c'a nich'o na quiq'ui ri winek tek xapon ri rute' y ri ye rach'alal.* Mr. 6.3; Jn. 2.12; 7.3, 5; 1 Co. 9.5; Ga. 1.19. Riye' nicajo' c'a yech'o riq'ui ri Jesús, xa yac'a ri ma xe'oc ta apo c'a riq'ui.† Mr. 3.31-35; Lc. 8.19-21. 47 Y c'o c'a jun ri xbin apo chare ri Jesús: Ri ate' y ri ye awach'alal yec'o pe wawe' chuwajay el. Riye' nicajo' yech'o awuq'ui, xcha' chare.

48 Yac'a ri Jesús xubij c'a chare ri xbin apo queri': ¿Achique c'a ri' ri nte' y ye achique c'a ri' ri wach'alal ri nach'ob riyit?

49 Y ri Jesús riq'ui c'a ri ruk'a' xeruc'ut ri rudiscípulos y xubij c'a: Yec'are' ri ye oconek nte' y ye oconek wach'alal. 50 Ruma chi can quinojel c'a ri yebano ri ruraybel‡ Jn. 15.14; He. 2.11. ri Nata' Dios ri c'o chila' chicaj, yec'ari' ri ye achi'el nte', wana' y nchak', xcha' ri Jesús.