5
Tek ri Jesús xerelesaj itzel tak espíritu riq'ui jun achi aj Gadara
1 Y ri Jesús y ri ye rudiscípulos xe'apon c'a ri juc'an chic ruchi' choy, ri chiri' pa jun lugar ri Gadara* Mt. 8.28; Lc. 8.26. rubi'. 2 Y tek ri Jesús xel pe chupan ri jucu', yac'ari' tek xapon jun achi riq'ui ri elenak pe pa camposanto. Y ri achi ri' xa c'o c'a itzel espíritu riq'ui. 3 Ri achi ri' can ya c'a ri camposanto ri oconek rachoch, y riya' hasta riq'ui cadena ma ye cowinek ta quichapon, ruma can sibilaj ruchuk'a' c'o. 4 Can q'uiy c'a mul quiximon ri ruk'a' raken pa ch'ich' y riq'ui chuka' cadena, pero xa yeruc'okpij y yeruk'aj ca. Can majun c'a ri cowinek ta chrij. 5 Riya' can nibiyaj wi c'a ri pa tak juyu' y pa camposanto, nurek ruchi' y nusocola' ri' riq'ui abej. Can chi pak'ij chi chak'a' c'a ri nubanala' queri' ri achi ri'. 6 Y tek riya' xutz'et c'a pe ri Jesús, c'anej c'a c'o wi, pero junanin (anibel) c'a xpe y xoxuque'† Fil. 2.10, 11. chuwech. 7 Y can xurek c'a ruchi' y xubij c'a: Riyit Jesús ri Ruc'ajol ri nimalaj Dios, ¿Achique ruma tek yinanek? Pa rubi' ri Dios nc'utuj jun utzil chawe, chi ma quinach'ujirisaj ta, xcha' chare ri Jesús.
8 Ri achi xubij queri' ruma ri Jesús rubin chic c'a chare ri itzel espíritu ri c'o riq'ui ri achi ri', chi tel el.
9 Y xpe ri Jesús xuc'utuj c'a chare: ¿Achique abi'? Y riya' xubij pe: Yoj q'uiy ri nubi', ruma ma nuyon ta riyin, xa can ye q'uiy chuka' ri wachibil yec'o, xcha'. 10 Y can xuc'utula' c'a utzil chare ri Jesús chi ma querelesaj ta el chupan ri ruwach'ulef ri'. 11 Y chunakajal apo ri lugar ri', sibilaj c'a ye q'uiy ak yetajin yewa'‡ Mt. 8.30; Lc. 8.32. pa ruwi' jun juyu'. 12 Y xepe c'a quinojel ri itzel tak espíritu ri yec'o riq'ui ri achi, xquic'utuj utzil chare ri Jesús. Y xquibij c'a chare: Taya' k'ij chake chi yoj-oc quiq'ui la ak yec'o chila', xecha'.
13 Ri Jesús can yac'ari' tek xuya' k'ij chique. Y ri itzel tak espíritu can yac'ari' xe'el el y xebe'oc quiq'ui ri ak. Ri ak ri' sibilaj c'a ye q'uiy. Xa juba' ma ye ca'i' mil. Y quinojel ri ak ri' xquichop anin (anibel) pa xulan, chuwech jun juyu' xulan ruwech y choj xebeka c'a pa choy. Can quinojel c'a ri ak ri' xejik' chiri'.
14 Yac'a ri yeyuk'un quiche (quixin) ri ak ri', xaxu (xaxe) wi c'a xquitz'et ca ri xbanatej, xe'anmej; y xbequiyala' ca rutzijol pa tinamit y ri pa tak juyu'. Y ri winek xepe c'a riche (rixin) chi noquitz'eta'§ Mt. 8.34. ri xbebix ca chique. 15 Y tek ri winek ri' xe'oka riq'ui ri Jesús, xquitz'et c'a chi ri achi ri xec'oje' itzel tak espíritu riq'ui, tz'uyul, rucusan rutziak* Lc. 8.27, 35. y ma nuben ta chic c'a ri achi'el ri rubanon pe. Yac'a ri winek ri' xa xquixibij c'a qui' tek xquitz'et ri achi ri'. 16 Ri winek c'a ri can xetz'eto ri xbanatej riq'ui ri achi ri xelesex itzel tak espíritu riq'ui y ri xc'ulwachitej quiq'ui ri ak, xquitzijola' c'a chique ri nic'aj chic winek ri ye petenak chutz'etic ri xc'ulwachitej chiri'. 17 Rumac'ari' ri winek xquic'utuj utzil chare ri Jesús chi tel el chiri' chupan ri quilugar.† Job 21.14; Mt. 8.34.
18 Y yac'a tek ntoc el ri Jesús pa jucu', ri achi ri xec'oje' itzel tak espíritu riq'ui, xuc'utuj c'a utzil chare ri Jesús chi tuya' k'ij chare riche (rixin) chi nibe riq'ui.‡ Lc. 8.38. 19 Yac'a ri Jesús ma xrajo' ta. Xa xubij c'a chare: Catzolin chawachoch, y jatzijoj chique ri ye aj pan awachoch ri xuben ri Dios awuq'ui riyit, ruma xjoyowex awech ruma ri Ajaf.
20 Y ri achi xbe c'a y xuchop rutzijoxic ri xuben ri Jesús riq'ui riya'. Riya' xutzijoj§ Lc. 8.39. c'a chique ri winek ri yec'o pa rucuenta ri ruwach'ulef Decápolis. Y ri winek sibilaj c'a xquimey ri ruc'aslen ri achi ri'.
Ri rumi'al ri Jairo y ri ixok ri xuchop rutziak ri Jesús
21 Y ri Jesús y ri discípulos xe'oc chic c'a el pa jucu'* Mt. 9.1; Lc. 8.37. y xek'ax c'a juc'an chic ruchi' ya'. Y tek xe'apon, sibilaj c'a ye q'uiy winek ri xquimol apo qui' riq'ui.† Gn. 49.10. Riya' chuchi' c'a ri choy xc'oje' wi. 22 Xapon c'a chuka' jun achi ri Jairo‡ Mt. 9.18; Lc. 8.41. rubi'. Ri achi c'a ri' jun chique ri principali' chupan ri jay ri kas nic'ut wi ri ruch'abel ri Dios. Y tek riya' xutz'et apo ri Jesús, can yac'ari' xbexuque' xbemaje' chuwech. 23 Y c'ac'ari' xubij chare ri Jesús: Ri ti numi'al yawa', y ya xa juba' ma nicom ka. Tabana' c'a jun utzil jaya' ri ak'a' pa ruwi' riche (rixin) chi nic'achoj y ma nicom ta, xcha'. Y riya' can xuc'utula' c'a utzil chare ri Jesús.
24 Y ri Jesús can xbe wi c'a. Y can sibilaj ye q'uiy c'a winek ri xetzeke' el chrij. Y rumari' niquipitz'ila' c'a qui' chrij, ye benak. 25 Y chiquicojol c'a ri winek ri' benak c'a chuka' jun ixok ri c'o jun ruyabil riche (rixin) ic' chare. Ri ixok ri' c'o chic c'a cablajuj juna' ri ma tanel§ Lv. 15.25; Mt. 9.20; Lc. 8.43. ta ri ruquiq'uel. 26 Riya' rutijon c'a pokon ruma benak chic quiq'ui q'uiy ajk'omanela' y xuq'uis yan chuka' ronojel rurajil; y ma xc'achoj ta juba' chare ri ruyabil, xa más xnimatej.* Sal. 108.12. 27 Ri ixok ri' c'o c'a rac'axan pe chrij ri milagros ri yeruben ri Jesús. Riya' benak c'a chuka' chiquicojol ri winek ri yec'o ca chrij ri Jesús, y yac'ari' tek xberuchapa' ca juba' ri rutziak† Mr. 3.10; Lc. 6.19. ri Jesús. 28 Ruma ri ixok ri' can rubilon c'a pe pa ránima: Xa riq'ui ta nchop el juba' rutziak ri Jesús, yic'achoj. 29 Y can xu (xe) wi xuchop rutziak ri Jesús, can yac'ari' xk'atak'o ri ruquiq'uel. Riya' can xuna' c'a chi xc'achoj chare ri ruyabil ri ruc'ulwachin. 30 Y ri Jesús can chanin c'a xuna' chi c'o jun xuc'achojsaj riq'ui ri uchuk'a'‡ Lc. 6.19; 8.46. ri xel el riq'ui. Rumari' xtzu'un chrij, y xubij chique ri winek: ¿Achique c'a xchapo nutziak chuwij? xcha'.
31 Y ri discípulos xquibij c'a chare: Riyit nawajo' nawetamaj achique xchapo ri atziak, pero re wawe' ma xtawetamaj ta. Ye'atz'et chi re winek yatquipitz', y riyit nac'utuj: ¿Achique xichapo?
32 Yac'a ri Jesús yerutzula' c'a ri winek, nucanoj ri achique xchapo rutziak. 33 Y ri ixok ruxibin ri' y nibarbot (nibaybot) c'a ruma xa ya riya' ri xchapo ri rutziak ri Jesús, y can xc'achoj wi chare ri ruyabil. C'ac'ari', riya' xoxuque' xomaje' chuwech ri Jesús y xubij c'a ronojel ri achique xuben. 34 Y ri Jesús xubij chare ri ixok: Numi'al, xac'achoj, ruma xacukuba' ac'u'x§ Mt. 9.22; Mr. 10.52; Lc. 7.50; 8.48; 17.19; 18.42; Hch. 14.9. wuq'ui. Wacami c'a, catzolin; ya xawil yan uxlanibel c'u'x. Y can riche (rixin) jurayil xac'achoj chare ri ayabil ri awilon pe, xcha' chare.
35 Y c'a ntajin na c'a nitzijon ri Jesús riq'ui ri ixok, tek yec'o ri xe'oka ri ye petenak chrachoch ri Jairo ri principal chupan ri jay ri kas nic'ut wi ri ruch'abel ri Dios. Ri achi'a' ri xe'oka, xoquibij c'a chare ri Jairo: Ri ti ami'al xa xcom yan y ma rajawaxic ta chic nac'uaj el ri Tijonel,* Lc. 8.49. xecha' chare.
36 Yac'a tek ri Jesús xrac'axaj pe, chanin xubij chare ri achi ri principal chupan ri jay ri kas nic'ut wi ri ruch'abel ri Dios: Ma taxibij ta awi' ruma ri xobix chawe. Xaxu (xaxe wi) tacukuba' ac'u'x† Mt. 9.28, 29; 17.20; Lc. 8.50; Jn. 11.40. wuq'ui, xcha' chare.
37 Y ri Jesús ma xuya' ta k'ij chi yec'o ta chic nic'aj ri xetzeke' ta el chrij, xaxu (xaxe) wi c'a ri Pedro, ri Jacobo y ri Juan ri rach'alal ri Jacobo,‡ Mt. 17.1. ri xeruc'uaj el. 38 Y ri Jesús ye rachibilan ri ye oxi' rudiscípulos xebe c'a chrachoch ri achi ri principal chupan ri jay ri kas nic'ut wi ri ruch'abel ri Dios. Y tek xe'apon c'a, ri Jesús xerutz'et chi ri winek yech'ujlan pa jay, y xerutz'et chuka' chi ye'ok' y can niquirek quichi' chi ok'ej. 39 Tek ri Jesús xoc c'a apo, xubij chique ri winek: ¿Achique ruma yixok' y yixch'ujlan? Ri ac'al ma caminek ta, riya' xa warnek, xcha' chique.
40 Yac'a riye' xa xetze'en chrij ri Jesús, ruma quetaman chi ri ti k'opoj ri' xa can caminek chic. Xpe c'a ri Jesús xerelesaj c'a pe ri winek. C'ac'ari' Riya' xerucusaj apo ri rute' rutata' ri ti k'opoj y ri ye oxi' chic ri ye benak riq'ui, chupan ri jay ri acuchi (achique) c'o wi ri ruch'acul ri ti k'opoj.§ Lc. 8.51. 41 Riya' xuchop c'a ruk'a' ri ti caminek y xch'o pa jun chic ch'abel, y xubij: Talita cumi, xcha'. Re tzij re' ntel chi tzij: Nóya, chawe riyit nbij wi chi cayacatej.
42 Can xu (xe) wi c'a xubij* Sal. 33.9. queri' ri Jesús, can yac'ari' xyacatej y xbiyaj el ri ti k'opoj, ruma xa can cablajuj chic c'a rujuna'. Y ri yec'o riq'ui, xquimey tek xquitz'et chi xc'astej pe. 43 Yac'a ri Jesús can xuchilabej chique chi majun achoj chare tiquitzijoj† Mt. 12.16; 17.9; Mr. 3.12; Lc. 5.14. wi y chuka' xubij chi titzuj (tisuj) ruway.
*5:1 Mt. 8.28; Lc. 8.26.
†5:6 Fil. 2.10, 11.
‡5:11 Mt. 8.30; Lc. 8.32.
§5:14 Mt. 8.34.
*5:15 Lc. 8.27, 35.
†5:17 Job 21.14; Mt. 8.34.
‡5:18 Lc. 8.38.
§5:20 Lc. 8.39.
*5:21 Mt. 9.1; Lc. 8.37.
†5:21 Gn. 49.10.
‡5:22 Mt. 9.18; Lc. 8.41.
§5:25 Lv. 15.25; Mt. 9.20; Lc. 8.43.
*5:26 Sal. 108.12.
†5:27 Mr. 3.10; Lc. 6.19.
‡5:30 Lc. 6.19; 8.46.
§5:34 Mt. 9.22; Mr. 10.52; Lc. 7.50; 8.48; 17.19; 18.42; Hch. 14.9.
*5:35 Lc. 8.49.
†5:36 Mt. 9.28, 29; 17.20; Lc. 8.50; Jn. 11.40.
‡5:37 Mt. 17.1.
§5:40 Lc. 8.51.
*5:42 Sal. 33.9.
†5:43 Mt. 12.16; 17.9; Mr. 3.12; Lc. 5.14.