Tii te Paulo
nge céii lépwo
Galat
Atabuhi ko a tii
Woo na e tii a tii ce?
Wo Paulo, pa apostolo.
E tii éniile?
Wieli é ha awieme a jo 48 me 49, he e mu Antioche wo Paulo, ânebuhe a pitapitihi ubwo te lépwo apihuô te ni acéihi ne ko Kériso ne Iérusaléma ha a jo 50. (Omehi Apostolo pwahamii tii 15.) Wieli a bécéiuhe tii na e tii wo Paulo.
E tii me dee?
Me de ni acéihi ha a duaan Galat, ha amu Turki jenaa. Wieli a province Galat, he na e lang ni pwomwo ubwo Ikone me Listre me Derbe. Ke wo Paulo me Barnabas, ke lu pipatemehi a Pwooti Wâé nelang ha a jo 46−47 (omehi a Apostolo pwahamii tii 14), te ju alo jo ânebuhe a bwo tii na a tii telé.
É ko ade na e tii?
Hiwon lépwo Galat na time uce lépwo Juif. Ke é alecehe a bwo céihi telé ne ko Iésu, ke lé âbé wo lépwo béé apwocémun, ke lé cuwokolé me lé âcehi ati ni patén ko a pwoiitihi te lépwo Juif, pwohewii a bwo pwotegoop, me paciitihi ni béé tan. E te junihe okéé wo Paulo ne ko lépwona lé pii anaa. Ke e okéé ne ko lépwo Galat mwo, be lé pwo me lé piâ ité koja a ju céihi (1.6−9; 3.1−3). E te junihe pipwoééhelé, be lé pwohewii lépwo ju naîn, ne he nii Iésu Kériso (4.19).
Ade ace âne a tii ce?
Wo Kériso, ke e caa tuwokenye, beme tice celi me e ciekenye (5.1). Piticenaado ne ko ati ni patén ko pwoiitihi ânebun. Be pwocoon me nye mwomwon ne he pwahamii Padué mu ko a bwo piténedehi nen denye ni patén. Kehe te icehi mu ko a céihi tenye ne ko Kériso (2.16). Ke wo Padué, ke e pwo me wogenye ni apulie na mwo coho (6.15). Ke time bo uce wogenye celi nye mulie ha a mulihenye, kehe te wo Kériso na e mulie konye (2.20).
A bwomune a tii Galat
Pipwobwocu (1.1−5)
Te céiu cehi a ju Pwooti Wâé (1.6―2.21)
Tode Paulo beme e pipatemehi (1.11−24)
Lé hegieng wo lépwo béé apostolo (2.1−14)
A âne a Pwooti Wâé (2.15−21)
Tuwokenye koja ni patén (3.1―6.18)
Time uce jan ni patén (3.10−25)
Ni naî Padué mu ko a céihi (3.26−29)
Nemwo pwo me ciekewé mwo! (4.8−20)
Lupwo piapwo na alo (4.21−31)
E caa tuwokenye wo Kériso (5.1−12)
Piténede a Jenen Iitihi (5.13−26)
Bénebwéne pwooti ke bépinelé (6.1−18)
1
Pipwobwocu
1 Woéo* 1.1 Woéo—Grek: Wogeme. Wo Paulo na e pwotii, kehe icehi ana e habwii pie, te céiu a pwonimelé me lépwo acéihi béén na lé mu pelen. Paulo na é pwotii. Woéo pa *apostolo, be lu pipégaliéo wo Iésu *Kériso me Padué Caa, pana e pamulipi Iésu mu ha amele. [Ke lu pahedeéo ngen, me é pipatemehi a pwooti telu.] Time é uce wonaa mu ko aceli lé pii ne ni apulie, be time uce ni apulie na lé pwo me woéo pa apostolo!
2 É pwotii lé céiikewé, wogewé ati ni *puco te ni acéihi ha a province Galat. Ke lé ne bwocu tewé mwo ati lépwo acéihi ne ko Iésu Kériso na élé éni.
3 Wâé heme e mu kowé a *pipwoééhe tice ja kon me a péém, na e âbé mu ko Padué Caa tenye me Padaame Iésu Kériso. Adéikewé! 4 1.4 Galat 2.20Wo Padaame Iésu, ke e pineeng me e mele, beme e tuwokenye koja ni ta pwo tenye, ke e celuimikenye koja a mulie na ta ne pwo a bwohemwo ce. Be weengaa ana nime Padué Caa tenye kon. 5 *A wâé, ke te a de Padué cehi, dieli mwo! Wâé heme wonaa! Amen!
te céiu cehi a ju pwooti wâé
(Pwahamii tii: 1―2)
6 Wo Padué, ke e caa todekenye, ko a pipwoééhe tice ja kon den {na e pwaadeniin bé wo Iésu Kériso}. Ke é téele kowé, he geé epin ko piâ ité koja pana e todekewé, me geé â téne a céiu pwooti [na lé pébé céiikewé ne ni béén]. 7 1.7 Apostolo 15.1,24Kehe icehi ana te céiu a *Pwooti Wâé te Kériso. Ke wo lépwo [agele] na lé pipatemehi a céiu pwooti, ke lé pibitehi a ju Pwooti Wâé. Ke lé pahaulihi ni pwonimewé.
8 1.8 1 Korénit 16.22Wâé heme *piapwo pa apulie na e pipatemehi ce béé pwooti celi pi-ité koja a ju pwooti, li geme† 1.8 Geme—ai Woéo. Wieli e piieng mwo wo Paulo. caa mi pipatemehi tewé! Ke te piwien mwo hemepie wogeme, ai é hemepie wo pace céiu *âcélo bé mu he miiden! 9 Geme caa pii tewé kuti, ke é pii mwo ni, pie, wo lépwona lé pipatemehi a pwooti na pi-ité koja a Pwooti Wâé li geé caa hegi, ke wâé heme e piapwolé wo Padué!
10 1.10 1 Tésalonik 2.4[Lé pii wo lépwonaa pie] geme hane me lé piwâékeme ne ni apulie. Ûhu! É te pipwoeabwé te Kériso cehi. Time é mu uce hane me lé wâééo ne ni apulie; kehe é te hane cehi me e te piwâééo wo Padué!
Tode Paulo beme e pipatemehi
11 1.11 Mataio 16.17Lépwo acéihi bééng, wâé heme geé temehi pie, a Pwooti Wâé na é ko pipatemehi, ke time e uce âbé mu ko ni apulie. 12 Be time uce aceli é hegi mu ko pace céiu apulie, ke te tice pace apulie celi e pacémuniéo kon. Be te ana e te habwii tong [wo Padué] mu ko Kériso‡ 1.12 Be te ana e te habwii tong…mu ko Kériso—ai Wo Iésu Kériso na e pwo me é temehi, ai Wo Iésu Kériso he li e pihabwiieng dong..
13 1.13 Apostolo 8.3Be geé te temehi ehi ni bwopemiéo ânebun, he li é mwo te mu ha a pwoiitihi te lépwo [âjiénung] juif. Be é te junihe okéé ne ko nina lé céihi ne ko Iésu. Ke nimung me é tanahi a céihi telé. Ke é pwo me lé picani, ke é te junihe pwotahi ne kolé. 14 1.14 Apostolo 22.3É ha a benaamwon naa, ke é te junihe pitaa kojalé, ne ha a pwoiitihi te lépwo *Juif, koja lépwo âjiénung na pijéhi jo heme me woélé. Ke é wédenilé, be é te junihe âcehi ehi ati ni huô me a bwomu te lépwo watiheme.
É ali pa Naî Padué
15 1.15 Ésaïe 49.1; Galat 2.7Kehe icehi ana wo Padué, ke li e caa mi pipégaliéo, he mwo te woéo tina nyaa tong, ke e todeéo ha a pipwoééhe tice ja kon den. 16 Ke e niimihi pie me e habwii tong pa Naîn, beme é pipatemehieng de lépwona time uce lépwo Juif. Ke me wonaa, ke time é uce ilehi ace bwo temehinaado koja pace céiu. 17 Be time é uce taa *Iérusaléma, me geme pitookeme me lépwo apostolo ânebuhung. Be é â epin nge ha a duaan Arabi. Ke é mulang, ke é mwojuia mwobé ne ha a pwomwo ubwo Damas.
18 1.18 Apostolo 9.26É alecehe ni jo na cié, ke é taa Iérusaléma, beme gemu pitemehikemu me Pétéru§ 1.18 Pétéru—Grek: Céfas. Omehi Ioane 1.42 me a note.. Kehe icehi ana gemu te ju mu lang he na alo naadenitan cehi. 19 Ke time é uce ali lépwo béé apostolo, te icehi Cang, pa âjiéne Padaame.
20 Ana é pii tewé ni, ke é pipatemehi tewé, ne he pwahamii Padué, ke time é uce getikewé.
21 1.21 Apostolo 9.30É mulang [ke time é uce mu ha amu *Judé] kehe é â he lupwo piduaan ne Siri me Silisi. 22 Ke ati ha a benaamwon naa, ke time lé uce temehiéo wo lépwo acéihi mu Judé, be time lé mu uce aliéo. 23 Kehe lé te ju piténe jepule kong. Be lé pii wo lépwo béén pie: «Wo pa apulie naa, ke weeng kuti pali e te junihe pwotahi ne kome ânebun. [Ke e pacuwo ni apulie, beme lé nemwo céihi ne ko Iésu.] Kehe é jenaa ni, ke e caa pipatemehi ali céihi li e mu tanahi ânebun!»
24 Ke é mu kong, ke lé tai pipaunu Padué.
*1:1 1.1 Woéo—Grek: Wogeme. Wo Paulo na e pwotii, kehe icehi ana e habwii pie, te céiu a pwonimelé me lépwo acéihi béén na lé mu pelen.
1:4 1.4 Galat 2.20
1:7 1.7 Apostolo 15.1,24
1:8 1.8 1 Korénit 16.22
†1:8 1.8 Geme—ai Woéo. Wieli e piieng mwo wo Paulo.
1:10 1.10 1 Tésalonik 2.4
1:11 1.11 Mataio 16.17
‡1:12 1.12 Be te ana e te habwii tong…mu ko Kériso—ai Wo Iésu Kériso na e pwo me é temehi, ai Wo Iésu Kériso he li e pihabwiieng dong.
1:13 1.13 Apostolo 8.3
1:14 1.14 Apostolo 22.3
1:15 1.15 Ésaïe 49.1; Galat 2.7
1:18 1.18 Apostolo 9.26
§1:18 1.18 Pétéru—Grek: Céfas. Omehi Ioane 1.42 me a note.
1:21 1.21 Apostolo 9.30