Tii te
Cang
Atabuhi ko a tii
Woo na e tii a tii ce?
Wo Cang, pa ciéé Iésu. Time uce pa béé lépwo 12 acémun he e mwo mulie wo Iésu, kehe icehi ana é alecehen, ke caa pa apostolo, ke pa apulie na piubwo nang ne pele lépwo acéihi ne Iérusaléma. (Omehi a Apostolo pwahamii tii 15 me Galat 1.19; 2.9.)
E tii éniile?
Ha awieme a jo 43 me 48, ânebuhe a pitapitihi ubwo te lépwo apihuô te ni acéihi ne Iérusaléma ha a jo 50. (Omehi a Apostolo pwahamii tii 15.) Wieli a bécéiuhe tii na tii ne ha a Élele Iitihi na mwo Coho (le Nouveau Testament).
E tii me dee?
Te lépwo Juif na lé céihi ne ko Iésu, na lé mulie ité koja a amu Judé. (Omehi a Apostolo 2.9−11; 8.1−4.)
É ko ade na e tii?
Pinekepé te lépwo béé acéihi, be lé mu he ni picani (1.2,12; 5.11,13). Wieli é mu ko ana lé pwotahi ne kolé wo lépwona time lé uce céihi. Ke e tii wo Cang, beme e pamwoiulé, ke me pwia ni pwonimelé.
A céiu mwo, ke pwo ni pitaacunaado hadenii ni acéihi, ke e tii beme lé nebwén (4.1). A céiu mwo, ke e pipwocile lépwo acéihi na te junihe pwo naamuulé, be time uce wâé ni huô telé ne ko lépwona pitice naamuulé (5.1−6).
Ade ace âne a tii ce?
Weengi ni béé pihuô te Cang ne ha a tii ce:
• Wâé heme nye cumang ne he ni céihi tenye, heme nye mu he ni picani;
• Wâé heme nye pwoiitihi he ni céihi tenye;
• Nye ilehi koja Padué a bwo temehinaado, beme e ne ce acehin ne he ni mulihenye: a pimiibule, ke a péém, ke a tebwo ehi;
• Wâé heme nye mulie ha a mulie na iitihi ke wâé te Padué;
• Nye pipwocile a upehenye, be a naado na te junihe pwo niihen, heme nye cihe me wâé, ai me ta.
• Heme nye pii pie wogenye ni acéihi, ke wâé heme nye habwii pie te a juuju a céihi tenye, ne he ni bwomu tenye na wâé, me a pipwoééhe tenye, ke time uce é ko a pwooti cehi.
Pwo ni béén na lé niimihi pie, e cubwonihi a pwooti te Paulo ne ni bénebwéne pwooti naa. Be e pii wo Paulo pie, celuimikenye, ke etenye a ju mulip, te é mu ko a céihi cehi, kehe time uce é mu ko aceli nye pwo. (Omehi a Roma 4.1−3.) Weengi a juuju mu ko lupwo bwo niimihi nen naa: A juuju ana e pii wo Paulo, be te junihe pwocoon me wâé te Padué genye ko ni penem denye. Kehe icehi ana te a juuju mwo ana e pii wo Cang. Be hemepie e juuju a céihi tenye, ke o pwo ace béhabwiinen: ni penem na wâé na nye pwo.
A bwomune a tii te Cang
Pipwobwocu (1.1)
Me nye cumang ne he ni tacebwén (1.2−18)
Go téne, ke go pwo! (1.19−27)
Nemwo pipwoinen ne ko ni apulie (2.1−13)
Ni bwomu tenye ke e pajuujuhi ni céihi tenye (2.14−26)
Ni piokéé heme geé pimu ibu (3.1―4.12)
Paténe lépwona pwo delé (4.13―5.6)
Bénebwéne pwooti (5.7−20)
1
Pipwobwocu
1 1.1 Mataio 13.55; Apostolo 15.23; Galat 1.19; 1 Pétéru 1.1Woéo Cang, pa eabwé te Padué me Padaame Iésu *Kériso, na é pwotii lé céiikewé ati, wogewé a puapulie te Padué*1.1 A puapulie te Padué—Grek: Ni 12 pwomwoiu. Ni 12 pwomwoiu, ke a bele Isaraéla (lépwo Juif), li papiidenilé ne he ni muko piduaan. E tii wo Cang ne te lépwo acéihi ne ko Iésu, be a bele te Padué na mwo coho., na papiidenikewé ne pwo a bwohemwo ati.
Me nye cumang ne he ni tacebwén
2 1.2 Roma 5.3−5Lépwo bééng, geé pipwodéén heme e tuie ne kowé ni pétaapwo tacebwén. 3 1.3 1 Pétéru 1.7Be geé temehi pie, a tacebwén, ke e ne me nye cumang ne ha a piuca [ke e habwii a bwomune a céihi]. 4 Kehe a piuca, ke wâé heme e pwo a penem den. Be me wonaa, ke me wâé ne kowé, ke me hején gewé, ke heme te tice aceli me tieden mu kowé.
Genye ile Padué ne ha a céihi
5 1.5 Proverbes 2.3−6Hemepie pwo pace mu hadeniiwé celi time e uce temehinaado, ke wâé heme e ile Padué, be weeng pana e ne me piticenaado ne kon, ke e bo ne ten. 6 Ke wâé heme e ilehi ne ha a céihi, ke me time uce pinekepé ne ten. Kehe wo pana pinekepé ne ten, ke e pwohewii a jié na me e cuu na a dan, ke e â he ni piduaan. 7-8 Wo pa apulie na e wonaa, ke e nemwo niimihi pie, e bo hegi ace céiu naado mu ko Padaame. Be time e uce mu mang ne he ni bwopemieng.
Piticenaado ne ko ni naamuunye
9 Ke mepwo wo pa acéihi na te tice den, ke me e pwo me piwâénimen, be e bo pineeng da wo Padué.
10 1.10 Ésaïe 40.6−7Ke mepwo wo pana pwo den†1.10 Pana pwo den—Wieli ni acéihi na te junihe pwo delé, ai wieli ni béén na time lé uce céihi., ke me e pwo me piwâénimen ko a bwo neeng ole. Be bo tieeng pwohewii ne ko a muu meté. 11 Be heme e taawie a téale, ke te nihe pwo niihen, ke e pwo me meiu a meté, ke e tupwo a muun, ke tieden a bwo wâé nen. Ke e wonaa wo pana pwo den, be e o mele ke o tieden ni penem den‡1.11 Ke o tieden ni penem den—ai He e mwo ko pwo ni penem den..
Me go pwo ana ta ke te wogo
12 Piwâénime pa apulie na e cumang ne he ni tacebwén, be é alecehen, ke e bo hegi a kuron ko a mulie§1.12 Kuron ko a mulie—Omehi 2enote ko tii Pii Beetihi 2.10. na e caa mi pii wo Padaame pie e bo ne te lépwona eânimelé ten. 13 Ke me te tice paceli e pii, heme tacebwénieng, pie: «Wo Padué na e tacebwéniéo.» Be wo Padué, ke pwocoon me e tacebwénieng na a ta, ke pwocoon mwo me e uce tacebwéni pace. 14 Kehe muko pétaapwo ni apulie na tacebwénilé, heme lé âcehi nina te nimelé kon. 15 Ke ana nimem kon, ke me go te âcehin, ke e pééko nge ha a ta. Ke a ta, ke me go tee pwo*1.15 Me go tee pwo—Grek: Me caa piubwo da [a ta]., ke e pééko nge ha a mele.
16 Geé nemwo pipweéo, wogewé ni ju bééng:
17 Ati ni âpipati na junihe wâé,
ke ni *adéihi na nye hegi,
ke tai opé mu jeda, pele Caa
na e ne ni pwéélang.
Te tice celi taatééhi ne pelen,
te tice celi mu ha a melepiing.
18 1.18 Ioane 1.13Te é mu ko ana nimen kon, ke e ne tenye *a ju mulip, mu ko a pwooti na juuju, beme junihe pwonaado ne konye†1.18 Junihe pwonaado ne konye—Grek: Lépwo atabuhi na a pitii âdaanu. mu ko ati nina e tabuhi.
Go téne ke go pwo!
19 Geé téne ehi, wogewé ni bééng na eânimung dewé:
Geé muko pétaapwo tabemi ehi.
Ke me bwolihi me cihe.
Ke me bwolihi me okéé.
20 1.20 Ecclésiaste 7.9Be a okéé te pa apulie, ke time e uce pwo ana nime Padué kon. 21 1.21 Kolosé 3.8; 1 Pétéru 2.1É mu ko anaa, ke geé necu nina ta, ke ni naado na mwiihi. Ke geé pwo me piwahin gewé, ke geé hegi a pwooti na e caa cemi he ni pwonimewé wo Padué, ke anaa, ke jan me e celuimikewé.
Me geé ténedehi a pwooti
22-23 1.22 Mataio 7.26; Roma 2.13Geé tabemi a pwooti ke geé ténedehi! Be hemepie geé te ju tabemi cehi, ke geé pipweéo, pwohewii pa apulie na e omehi a démen ne ha apiocile, 24 kehe é alecehen, ke e engen, ke e te ju pwome neuhi ace bwo alieng! 25 1.25 Roma 8.2; Cang 2.12Kehe adéi pana e te nihe cémun ko ni patén [de Padué] hemepie e tee penem, ke me time e uce neuhi nina e téne. Ke e bo pituume ne ha ana e pwo. Be hején a pwooti naa, ke e tuwokenye mu he nina e imwikenye.
26 1.26 Psaume 141.3Hemepie pwo pace apulie celi e pipii den pie pa apwoiitihi, ke hemepie time e uce pipwocile a bwo cihe ten‡1.26 A bwo cihe ten—Grek: A upehen., ke e te pigeti a pwonimen, ke te ju piticenaado ne ko a pwopwoiitihi ten. 27 Weengi a pwopwoiitihi na te tice ta hen ne ânebuhe Padué, pa Caa tenye:
Me nye cile ni ewa na te tice nyaa me caa telé;
Me nye picani te ni depwele§1.27 Depwele—Veuve. ne he ni picani me téé na lé mu hen;
Me time genye uce pwo me e âbé konye a ta pwo a bwohemwo.
1:1 1.1 Mataio 13.55; Apostolo 15.23; Galat 1.19; 1 Pétéru 1.1
*1:1 1.1 A puapulie te Padué—Grek: Ni 12 pwomwoiu. Ni 12 pwomwoiu, ke a bele Isaraéla (lépwo Juif), li papiidenilé ne he ni muko piduaan. E tii wo Cang ne te lépwo acéihi ne ko Iésu, be a bele te Padué na mwo coho.
1:2 1.2 Roma 5.3−5
1:3 1.3 1 Pétéru 1.7
1:5 1.5 Proverbes 2.3−6
1:10 1.10 Ésaïe 40.6−7
†1:10 1.10 Pana pwo den—Wieli ni acéihi na te junihe pwo delé, ai wieli ni béén na time lé uce céihi.
‡1:11 1.11 Ke o tieden ni penem den—ai He e mwo ko pwo ni penem den.
§1:12 1.12 Kuron ko a mulie—Omehi 2enote ko tii Pii Beetihi 2.10.
*1:15 1.15 Me go tee pwo—Grek: Me caa piubwo da [a ta].
1:18 1.18 Ioane 1.13
†1:18 1.18 Junihe pwonaado ne konye—Grek: Lépwo atabuhi na a pitii âdaanu.
1:20 1.20 Ecclésiaste 7.9
1:21 1.21 Kolosé 3.8; 1 Pétéru 2.1
1:22-23 1.22 Mataio 7.26; Roma 2.13
1:25 1.25 Roma 8.2; Cang 2.12
1:26 1.26 Psaume 141.3
‡1:26 1.26 A bwo cihe ten—Grek: A upehen.
§1:27 1.27 Depwele—Veuve.