a bwo pipune ne pwo juwole
5
(Pwahamii tii: Mataio 5―7)
Luka 6.17−49, 12.22−34
1 Me e ali ni apulie na hiwon wo Iésu, he lé ko âbé, ke e taa pwo juwole, ke e tebwo, beme pacémunilé. Ke lé âbé tebwo pelen ne nina lé âcéin.
Adéikewé
2 Ke e pii telé pie:
3 5.3 Ésaïe 57.15«*Adéi nina lé pwo me piwahin jélé, be o bo a delé a *Mwametau he Miiden.
4 5.4 Ésaïe 61.2−3; Pii Beetihi 7.17Adéi nina lé é, be e bo pwopweehi ne kolé [wo Padué].
5 5.5 Psaume 37.11Adéi nina bwala ni pwonimelé, be bo a delé a bwohemwo ati!
6 5.6 Ésaïe 55.1−2Adéi nina menelé me nimelé me lé ûdu ko ana te nime Padué kon, be e bo ne telé ati nina nimelé kon!
7 Adéi nina lé pipati, be e bo pipatilé wo Padué.
8 Adéi nina mang ni pwonimelé ne ko Padué, be lé o bo alieng!
9 Adéi nina lé pébé a péém, be e bo pii kolé wo Padué pie ni naîn!
10 5.10 1 Pétéru 3.14Adéi nina pitéétilé ko a bwo piténedehi nen delé a pwooti te Padué, be o bo a delé a Mwametau he Miiden.
11 5.11 1 Pétéru 4.14Adéikewé, heme lé pitakewé, ke heme lé pwotahi ne kowé, ke hemepie lé getikewé, watihen woéo. 12 5.12 2 Chroniques 36.16; Apostolo 7.52Be lé caa te wonaa te ni péroféta na lé ânebuhewé. Kehe geé pipwodéén me pituume, be geé bo hegi a ceme ni penem dewé na ubwo ne jeda he *miiden!»
Wogewé ni pwéélang pwo a bwohemwo
13 5.13 Maréko 9.50; Luka 14.34−35«Wogewé ni jié*5.13 Jié—É bwolihi, ke time uce ju wâé ni jié, be te junihe hiwon ni alili hen. É he ni béé benaamwon, ke caa te tice nemen, be caa pé na a tabe, ke caa te ju mu cehi ni alili hen. Pwohewii ni nu na nye iti ne ko diinaado beme nye caa pwoti ati, ke caa tice nemen, ke genye caa tahi ne te ni ja. A penem de a jié mwo, ke me e pwopweehi me wéihi ni wiinaado. É ne mwo ko a piapwo te Padué ke time bo uce taatééhi mwo. Omehi Lévitique 2.13; Nombres 18.19. pwo a bwohemwo. Kehe mepie patieden a neme a jié, ke he genye o woté ace bwopwonen me nye ne mwo ace nemen? O caa te piticenaado ne kon, ke o tahi ole pwomwo, ke lé o engen pwon ne ni apulie.
14 5.14 Ioane 8.12, 9.5«Wogewé ni pwéélang pwo bwohemwo, pwohewii a pwomwo ubwo na e mu pwo juwole, be o pwocoon me nye neduwohi. 15 5.15 Maréko 4.21; Luka 8.16, 11.33Ke piwien mwo ne ko a mwomiû, be time nye uce ne miû ko a mwomiû, me nye talui ko ace cio! Kehe genye ne da ko miiden, beme e pwéélang ati ko ni apulie na lé mu ha a mwa. 16 5.16 Éféso 5.8−9; 1 Pétéru 2.12Ke wâé heme wonaa a pwéélang kowé! Wâé heme tuie ne he pwahamii ati ni apulie. Ke é mulang, ke lé o alihi ni naado na wâé na geé pwo, ke lé o pipaunu Padué Caa tewé na e jeda he miiden.»
É tuie me é punuun ni patén
17 5.17 Roma 3.31«Geé nemwo niimihi pie é tuie me é pwo me tieden ni *patén de Moosé, me ni bwopiinen de ni péroféta. Kehe time é uce âbé beme é pétaabwon, kehe é tuie beme é punuun. 18 5.18 Luka 16.17, 21.33Geé téne ehi, be é pii tewé a juuju pie: Hemepie e mwo teko mu a miiden me a bwohemwo, ke time o uce pétaabwon ace céiu atii mu ko ni patén, dieli ko ace bwo pacuwohi na ati ni naado.
19 5.19 Cang 2.10«É mu ko anaa, ke wo pace apulie celi e tahi taabwon ace céiu patén celi te ju wahin, ke me e picaa te ni béén me lé pipwohewiieng, ke wo panaa, ke te junihe wahin nang ne ha a Mwametau he Miiden. Kehe wo pa apulie na e âcehi ni patén, ke me e picaa te ni béén me lé wonaa, ke wo panaa, ke te junihe ubwo nang ne ha a Mwametau he Miiden. 20 Éa, wâé heme ubwo a bwo piténedehi ne ni patén de Padué tewé, koja a bwo piténedehi nen de ni *dotéén ko patén, me ni *Farasaio. Be mepie time uce wonaa, ke o time geé uce taa ha a Mwametau he Miiden.»
Go necu a okéé
21 5.21 Exode 20.13; Deutéronome 5.17«Geé te temehi pie, e caa pii [wo Padué] te ni watihenye, pie: Go nemwo taunuhi apulie.Exode 20.13
Be wo paceli e taunu pace céiu, ke o pééeng nge céii pa atautinaado, me e pwocuhinaado ten. 22 5.22 1 Ioane 3.15Kehe woéo, ke é pii pie: Hemepie go okéé ne ko pace céiu acéihi béém, ke go bo cuwo he pwahamii Padué, ke e bo tautiko. Ke heme go pii te pace céiu béém pie: “Pipenem a punim!”, ke mepie go pii me ta nang, ke go ucéihi a cuhinaado na te junihe ubwo, ne ha a miû†5.22,29,30 Miû—Grek: Géhenne de feu..
23 5.23 Maréko 11.25«Ke é hemepie go pébé a âpipati tem ne ha a *mwaiitihi, ke me e âbé ne ha a pwonimem aceli piehadeniiu me pa béém acéihi, 24 ke wâé heme go mwo ne lang a âpipati tem. Ke go mwojuia ngemwo me geu mi pipwopweehi me pa âjiénem. Ke nebwén, ke go bo mwojuia mwo me go bwobe ne a âpipati tem.
25 «Me mwo ko wogo he pwaaden nge ha a mwotautinaado, me pana e neko ha a tautinaado, ke geu mi pipwopweehi me weeng. Be koli e bo neko te pa atautinaado me e pwocuhinaado tem, ke me e neko te ni pwoli, me lé neko he karépu. 26 Ke é pii tem a juuju pie: O time go uce wie mu he karépu, hemepie mwo time go uce téele pwocuhi ati ni cuhinaado tem!»
A pwooti ko pitahagéi piaten
27 5.27 Exode 20.14; Deutéronome 5.18«Geé te temehi pie, e caa pii [wo Padué] pie: Go nemwo pibune.Exode 20.14
28 «Kehe woéo, ke é pii pie: Hemepie go te ju ome ê mwode pace céiu, ke me nimem kon, ke pwohewiin heme geu caa teko pipule me weeng. 29 5.29 Mataio 18.9; Maréko 9.47Be hemepie watihen a naamiim ne pwo jui me go tupwo ne ha a ta, ke go pétaabwon, ke go tahi nge ité kojako! Be o wâé ne kom hemepie tieden ace céiu duaa éém, kojan heme hején a éém, ke me o tahiko ne ha a miû‡5.29,30 A ocine cehi ko ana nye pwo na ta. Be wâé heme nye tahi taabwon nge ité kojakenye.! 30 5.30 Mataio 18.8; Maréko 9.43Ke mepie watihen a im ne pwo jui me go pwo ana ta, ke go tahagéi, ke go tahi taabwon nge ité kojako! Be wâé hemepie tieden ace céiu duaa éém, kojan hemepie hején a éém, ke me go â ha a miû!»
31 5.31 Deutéronome 24.1−4; Maréko 10.4«Geé te temehi pie, caa pii mwo pie: Wo pana e cibéé ê mwoden, ke wâé heme e pwo ace tii me pitahagéi piaten.Deutéronome 24.1
32 Kehe woéo, ke é pii pie: Go nemwo cibéé ê mwodem na time uce ê abune aiu§5.32 Na time uce ê abune aiu—ai Kehe icehi ana heme êce toomwo celi iitihi me geu piaten.. Be koli go bo cineeng me e bune aiu, hemepie lu piaten mwo me pace céiu. Ke wo pace céiu apulie celi e pééeng me ê mwoden, ke e bune toomwo.»
A pwooti ko piapwo
33 5.33 1 Korénit 7.10−115.33 Exode 20.7; Lévitique 19.12; Nombres 30.3; Deutéronome 23.22«Geé te temehi mwo pie, e caa pii [wo Padué] te ni watihenye pie: Go nemwo gele ne ha a *piapwo tem. Wâé heme go pajuujuhi a piapwo tem ne he pwahamii Padué.Nombres 30.2
34 5.34 Ésaïe 66.1; Mataio 23.22; Cang 5.12Kehe woéo, ke é pii pie: Go nemwo piapwo! Go nemwo piapwo da he miiden, be atebwo iitihi te Padué, 35 5.35 Psaume 48.3; Ésaïe 66.1ai, é pwo bwohemwo, be é he na nelang ni an, ai é *Iérusaléma, be a pwomwo ubwo te Padaame ubwo. 36 Ke go nemwo piapwo ne pwo punim, be time uce jan me go pwo me pwojo ai bwiile ace apun celi céiu. 37 Kehe go te ju pii cehi pie “éa”, heme nimem, ke “ûhu”, heme muhi tem. Be ni béé behin, ke e âbé mu ko *Caatana, pana ta nang.»
A pwooti ko pitaacunaado
38 5.38 Exode 21.24; Lévitique 24.20; Deutéronome 19.21«Geé te temehi pie, caa pii pie: Naamiim me de a naamiing, ke a pecuwom me de a pecuwong*5.38 Naamiim me de a naamiing—Beme time lé uce piwéden koja nina e pwo ne kolé wo pace céiu..Exode 21.24
39 «Kehe woéo, ke é pii pie: Mepie e pwo aceli ta ne kom wo pace céiu apulie, ke go nemwo taacu ne ten. Ke me e ahi a kwoom ne pwo jui, ke go ne ten mwo a céiu. 40 Ke mepie e pééko nge ha a mwotautinaado wo pace céiu apulie, ke me e pé a cimii tem, ke go ne ten mwo a palito tem. 41 Ke mepie e cuwokom wo pace céiu apulie me go engen he celi céiu kilomètre†5.41 Cuwokom…me go engen he celi céiu kilomètre—Pwo mwomwon de pa coda roma me e cuwoko pa apulie me e pé a élele ten he na céiu kilomètre., ke go engen he celi alo me weeng. 42 Ke é hemepie e ilehi kojako ace céiu naado wo pace céiu apulie, ke go ne ten. Ke é hemepie e ilehi, ke me e bo te ne tem mwo, ke go nemwo biteko ne kon.»
Geé pipwoééhe nina lé téétikewé!
43 5.43 Lévitique 19.18«Geé te temehi pie, caa pii pie: Go pwo me eânimem de ni béén‡5.43 Ni béén—Grek: Pana e mu mwonuko, ai Pa ju béém.. Lévitique 19.18
Ke: “Go tééti ni béén na lé téétiko.” 44 5.44 Exode 23.4−5; Luka 23.34; Apostolo 7.60; Roma 12.14,20Kehe icehi ana woéo, ke é pii pie: Geé pwo me eânimewé te nina lé téétikewé, {ke geé adéi lépwona lé apwokewé}, ke geé pwoiitihi me de nina lé pwo me geé mu he ni picani. 45 Be, me geé wonaa, ke wogewé lépwo naî Padué, pa Caa tewé na e jeda he miiden. Be e pwo me téale ne ko nina wâé jélé, me nina ta jélé. Ke e pwo me ute ne ko nina wâé jélé, me ni béén na time uce wâé jélé.
46 «Be mepie te ju eânimewé cehi te nina eânimelé tewé, ke o ade ace cemewé mu pele Padué? Be wo lépwo *atai mwani cuhi puni apulie, ke lé te pwo mwo anaa! 47 Ke mepie geé te pwobwocu me adéi cehi ni bééwé, ke ade aceli geé pwo celi nihe piwâé? Be lé te pwo mwo anaa ne ni béén na time lé uce temehi Padué! 48 5.48 Lévitique 19.2; Deutéronome 18.13Ke wogewé, ke wâé heme geé pwoiipikewé ati ne he ni pipwoééhe, pwohewii pa Caa tewé na e jeda he miiden.»
5:3 5.3 Ésaïe 57.15
5:4 5.4 Ésaïe 61.2−3; Pii Beetihi 7.17
5:5 5.5 Psaume 37.11
5:6 5.6 Ésaïe 55.1−2
5:10 5.10 1 Pétéru 3.14
5:11 5.11 1 Pétéru 4.14
5:12 5.12 2 Chroniques 36.16; Apostolo 7.52
5:13 5.13 Maréko 9.50; Luka 14.34−35
*5:13 5.13 Jié—É bwolihi, ke time uce ju wâé ni jié, be te junihe hiwon ni alili hen. É he ni béé benaamwon, ke caa te tice nemen, be caa pé na a tabe, ke caa te ju mu cehi ni alili hen. Pwohewii ni nu na nye iti ne ko diinaado beme nye caa pwoti ati, ke caa tice nemen, ke genye caa tahi ne te ni ja. A penem de a jié mwo, ke me e pwopweehi me wéihi ni wiinaado. É ne mwo ko a piapwo te Padué ke time bo uce taatééhi mwo. Omehi Lévitique 2.13; Nombres 18.19.
5:14 5.14 Ioane 8.12, 9.5
5:15 5.15 Maréko 4.21; Luka 8.16, 11.33
5:16 5.16 Éféso 5.8−9; 1 Pétéru 2.12
5:17 5.17 Roma 3.31
5:18 5.18 Luka 16.17, 21.33
5:19 5.19 Cang 2.10
5:21 5.21 Exode 20.13; Deutéronome 5.17
5:22 5.22 1 Ioane 3.15
†5:22 5.22,29,30 Miû—Grek: Géhenne de feu.
5:23 5.23 Maréko 11.25
5:27 5.27 Exode 20.14; Deutéronome 5.18
5:29 5.29 Mataio 18.9; Maréko 9.47
‡5:29 5.29,30 A ocine cehi ko ana nye pwo na ta. Be wâé heme nye tahi taabwon nge ité kojakenye.
5:30 5.30 Mataio 18.8; Maréko 9.43
5:31 5.31 Deutéronome 24.1−4; Maréko 10.4
§5:32 5.32 Na time uce ê abune aiu—ai Kehe icehi ana heme êce toomwo celi iitihi me geu piaten.
5:33 5.33 1 Korénit 7.10−11
5:33 5.33 Exode 20.7; Lévitique 19.12; Nombres 30.3; Deutéronome 23.22
5:34 5.34 Ésaïe 66.1; Mataio 23.22; Cang 5.12
5:35 5.35 Psaume 48.3; Ésaïe 66.1
5:38 5.38 Exode 21.24; Lévitique 24.20; Deutéronome 19.21
*5:38 5.38 Naamiim me de a naamiing—Beme time lé uce piwéden koja nina e pwo ne kolé wo pace céiu.
†5:41 5.41 Cuwokom…me go engen he celi céiu kilomètre—Pwo mwomwon de pa coda roma me e cuwoko pa apulie me e pé a élele ten he na céiu kilomètre.
5:43 5.43 Lévitique 19.18
‡5:43 5.43 Ni béén—Grek: Pana e mu mwonuko, ai Pa ju béém.
5:44 5.44 Exode 23.4−5; Luka 23.34; Apostolo 7.60; Roma 12.14,20
5:48 5.48 Lévitique 19.2; Deutéronome 18.13