Tii te Paulo
nge céii lépwo
Filipi
Atabuhi ko a tii
Woo na e tii a tii ce?
Wo Paulo, pa apostolo. Ke e mu pelen wo Timoté.
E tii éniile?
Ha awieme a jo 60 me 62, ha a bécéiuhe bwo mu he karépu te Paulo ne Rome (Apostolo 28.30−31). Ha a benaamwon naa, ke e tii ni tii na paa: a tii ce, nge céii lépwo Filipi; ke a tii nge céii Filémon; ke ni béé tii mwo nge céii lépwo Éféso; me lépwo Kolosé.
E tii me dee?
Te lépwo acéihi ha a pwomwo ubwo Filipi me lépwo apihuô telé. E pwotii nge céiilé wo Paulo he na 12 ni jo alecehe a bwo mi pipatemehi telé a Pwooti Wâé.
É ko ade na e tii?
Te junihe eânime Paulo te lépwo Filipi (1.8), ke e tii, beme e pii a pipwoééhe ten ne kolé, ke me e ne telé a jepule kon. E pipwo-olé telé ko ni âpipati na lé ne ten (4.10−15). E pamwoiulé beme lé cumang ne he ni céihi telé, ke me lé pipenem ibu ha a pwonime na céiu (1.27). Ke e pii telé pie, me lé tee pipwodéén taaci heme lé mu ko Padaame (4.4).
Ade ace âne a tii ce?
A tii ce, ke pii kon pie, ‘Tii ko pipwodéén’, be e piohiwon ko tii a pipwodéén ne hen wo Paulo. A ju pipwodéén, ke time e uce âbé mu ko ni naado na élé pwomwo kojakenye. Kehe e âbé mu ko a péém de Padué na e mu he ni pwonimenye, mu ko a bwo wogenye he Kériso.
Be nye alihi ne ha a mulihe Paulo pie, pana e te junihe mu he ni picani me ni téé ko Kériso. E tii mu he karépu ne Rome, kehe mwo time e uce ju temehi ce huô kon, be wieli e o mele (1.7; 2.17,23). Ke hiwon lépwona lé téétieng, ke cubwonieng (3.2), kehe te ju mehin ni acéihi na lé picani ten (2.20,21).
Kehe icehi ana e te pipwodéén taaci wo Paulo, ke e hegi nina e tooeng na ati he ni piduaan, ke é ati he ni benaamwon. E pii pie «Tai jan ne kong ati ninaa, é mu ko Kériso na e pamwoiuéo» (4.13).
E tii mwo pie, ana a junaado, ke a bwo temehi Iésu Kériso, Padaame henye. Ke te piticenaado ne ko ati ni béé naado koja anaa (3.8).
Wâé heme nye pipwohewii Iésu ne ha ati ni naado. E pwo me piwahin nang, ke e pineeng me e mele me denye ne ko a kuricé. Ke wâé heme nye pinekenye, ke genye muko pipwoeabwé tenye, ne ha a piwahin pwohewiieng.
A bwomune a tii Filipi
Pipwobwocu ke pipwo-olé (1.1−11)
E piân a Pwooti Wâé (1.12−18)
A mulihe Paulo me de Kériso (1.19−26)
Ni pihuô te Paulo ne te lépwo Filipi (1.27―2.18)
E pahede Timoté me Épafrodite (2.19−30)
A junaado ke me nye temehi Kériso (3.1−21)
Ni béé pihuô te Paulo ke bépinelé (4.1−23)
1
Pipwobwocu
1 1.1 Apostolo 16.12−40Woéo* 1.1 Woéo—Grek: Wogemu. Wo Paulo na e pwotii, kehe icehi ana e habwii pie, céiu pwonimelu me Timoté he e mu pelen. Paulo na é pwotii, he wogemu me Timoté, be lupwo apenem de *Kériso Iésu. É pwotii lé céiikewé, wogewé lépwo apulie te Padué na geé mu Filipi, me lépwo apihuô me lépwo dikone. Wogewé lépwo apulie te Padué, be geé mu he Kériso Iésu.
2 Wâé heme e mu pelewé a *pipwoééhe tice ja kon me a péém na e âbé mu ko Padué Caa tenye, me Iésu Kériso, Padaame henye. Adéikewé!
E pwo-olé te Padué wo Paulo
3 É ati he ni benaamwon na é niimikewé hen, ke é pwo-olé te Padué kowé. 4 Be é te pipwodéén taaci, ne he ni pwopwoiitihi tong me dewé. 5 Be geé picani tong ko a bwo patemehi na a *Pwooti Wâé, tabuhi he geé mi céihi, dieli jenaa.
6 1.6 1 Korénit 1.8Wo Padué, ke e tabuhi a penem na te nihe wâé ne he ni pwonimewé. Ke é céihi me mwoiu pie, e bo nihe penem kowé, ke e bo panebwénihi ha ace tan celi e bo mwojuia mwobé hen wo Kériso Iésu.
7 Nihe eânimung dewé! Ke wonaa a pwonimung kowé ati, be geé te nihe picani tong ne he ni penem na e ne tong wo Padué. [Ke genye tai hegi neibuhi a *adéihi ten] jenaa, he é mu he karépu; pwohewiin ânebun [he mwo time uce téele cieéo].
É ha a benaamwon naa, ke é pwopahi a Pwooti Wâé, ke é patemehi te ni apulie beme lé céihi ne kon. 8 Éa, e te temehi wo Padué pie, é pii a juuju. Be é nihe tai pipwoééhewé pwohewii a bwo pipwoééhewé te Kériso Iésu.
9 Wonaa a pwopwoiitihi tong, beme o piubwo da a pipwoééhe tewé. Wâé heme geé temehi ehi [a céihi na e mu konye]. Ke wâé heme geé temehi pineitééhi aceli wâé me aceli ta. 10 1.10 1 Tésalonik 5.23Ke me wonaa, ke geé o alihi temehi ana wâé me ana juuju, [beme geé mulie hen]. Ke é ha a tan na e bo mwojuia mwo hen wo Kériso, ke o te tice ta kowé celi me tautikewé kon. 11 Ke e o te nihe wâé ke hején ni acehi ni penem dewé, é mu ko ana e mulie kowé wo Iésu Kériso. Ke [wo lépwo apulie, ke lé] bo alihi *a wâé te Padué, ke lé bo pipaunueng.
E piân a Pwooti Wâé
12 Lépwo bééng acéihi, nimung me geé temehi pie, a bwo mu he karépu tong, ke [pwo a naado na wâé hen. Be] é mu ko anaa, ke e te nihe piân a Pwooti Wâé. 13-14 1.13 Apostolo 28.30Be wo lépwo coda na lé mu ha a pomwa te pa gupéno, ke ati ni apulie éni, ke lé caa temehi pie, é mu he karépu ko a bwo penem dong ne ko Kériso. Ke hiwon ni acéihi na e nihe pamwoiulé wo Padaame, beme time uce abwobwo jélé me lé patemehi a pwooti ten.
15-17 Be hiwon nina lé pwojepule ko Kériso mu he ni pwonimelé na wâé. Be lé temehi pie, é mu he karépu mu ko a bwo *pajuujuhi na a Pwooti Wâé. Ke lé temehi pie, [wo Padué na e] ne tong a penem ce.
Kehe pwo lépwo béén na lé patemehi a pwooti é mu ko a pipwokon delé. Be nimelé me lé wédeniéo. Ke lé pwo me é mu he ni picani, he é mu éni.
18 É hemepie lé pwo ni penem de Kériso mu he ni ju pwonimelé, ai é heme lé te piniimilé cehi, ke te ju piticenaado ne kon. Be patemehi a nii Kériso mu ko nina lé pwo. Ke é pipwodéén jenaa ko ninaa. Éa, é te cuwo ko pipwodéén.
A mulihe Paulo me de Kériso
19 1.19 2 Korénit 1.11É pipwodéén, be é temehi pie, geé pwoiitihi me dong, ke e nihe picani tong a *Jenen Iitihi te Kériso [ke e wéihi a jenung]. É mu ko anaa, na é céihi pie, o bo tuwoéo [mu he karépu].
20 Nihe nimung me [woéo pa apenem ehi te Kériso. Ke] me o time uce tanim jo [ko ni penem dong] ke me time uce piwâ jo me é habwii pie, te nihe ubwo Kériso† 1.20 Me é habwii pie, te nihe ubwo Kériso—Grek: Me pipaunu Kériso ne ha a ééng., é hemepie é mulie, ai é hemepie é mele. 21 1.21 Galat 2.20Be é hemepie é mulie, ke é mulie me de Kériso. Ke é hemepie é mele [me de Kériso] ke nihe wâé mwo. 22-23 1.23 2 Korénit 5.8Be caa nihe nimung me é mu pele Kériso dieli mwo, be a naado na te junihe wâé wéden.
Kehe icehi ana te nihe hiwon ni bwo niimihinaado tong‡ 1.22−23 1re phrase—Grek: Time é uce temehi ana é pipégali. Be piteéo ne ko lupwo piduaan.. Be é hemepie é tee mulie éni pwo bwohemwo§ 1.22−23 Éni pwo bwohemwo—Grek: Ha a éé apulie., ke é o tee pwo ni penem na wâé me den. 24-25 Ke o wâé me dewé, heme é mu éni pwo bwohemwo, beme é picani tewé, beme o piubwo ngen a céihi me a pipwodéén dewé. Ke é mu ko anaa, na é céihi pie e o mwo te ne tong wo Padué, me é mwo te mu éni. 26 Wonaa, hemepie é âdé céiikewé, ke geé o pipwodéén me pipaunu Kériso Iésu, é mu ko nina e pwo me dong.
Ni pihuô te Paulo ne te ni Filipi
Geé tee cumang
27 1.27 Éféso 4.1; 1 Tésalonik 2.12Ana wâé me dewé, ke me geé mulie cehi a Pwooti Wâé te Kériso. Ke é hemepie é âdé caniêkewé, ai é hemepie time é uce âdé, ke é o bo téne pie, geé cumang ne he ni céihi tewé, ke me geé pipenem ibu ne ha a pwonime na céiu. Be geé [pwohewii lépwona lé] pwopa, ke wâé heme geé penem me mwoiu, beme ubwo a céihi tenye na e âbé mu ko a Pwooti Wâé* 1.27 Dernière phrase—Grek: Geé pwopa…me de a céihi [tenye] ne ko a Pwooti Wâé..
28 Geé nemwo pwo me mwotikewé ko lépwona lé cuwodekewé. Be [é hemepie geé mwoiu] ke lé o alihi pie lé o patieden ati dieli mwo. Ke geé o temehi pie [geé piwéden, ke] e o bo celuimikewé wo Padué.
29 1.29 Apostolo 16.19−40Be weeng, ke e ne tewé a céihi ne ko Kériso, ke weeng mwo, ke e ne me geé mu he ni picani be wogewé lépwo apulie ten.
30 Be woéo mwo, ke é te nihe mu he ni picani me den, jenaa ni, pwohewiin ânebun, [he é mwo mu pelewé]. Be geé caa alihi a bwo pwopahi nen dong [a Pwooti Wâé]. Ke a penem naa, ke tai ni penem denye ati† 1.30 Grek: Be genye pwo a pa na céiu. Be li geé alihi pie [é pwo a pa naa]. Ke é jenaa ni, ke geé téne mwo pie é mwo teko pwo..
1:1 1.1 Apostolo 16.12−40
*1:1 1.1 Woéo—Grek: Wogemu. Wo Paulo na e pwotii, kehe icehi ana e habwii pie, céiu pwonimelu me Timoté he e mu pelen.
1:6 1.6 1 Korénit 1.8
1:10 1.10 1 Tésalonik 5.23
1:13-14 1.13 Apostolo 28.30
1:19 1.19 2 Korénit 1.11
†1:20 1.20 Me é habwii pie, te nihe ubwo Kériso—Grek: Me pipaunu Kériso ne ha a ééng.
1:21 1.21 Galat 2.20
1:22-23 1.23 2 Korénit 5.8
‡1:22-23 1.22−23 1re phrase—Grek: Time é uce temehi ana é pipégali. Be piteéo ne ko lupwo piduaan.
§1:22-23 1.22−23 Éni pwo bwohemwo—Grek: Ha a éé apulie.
1:27 1.27 Éféso 4.1; 1 Tésalonik 2.12
*1:27 1.27 Dernière phrase—Grek: Geé pwopa…me de a céihi [tenye] ne ko a Pwooti Wâé.
1:29 1.29 Apostolo 16.19−40
†1:30 1.30 Grek: Be genye pwo a pa na céiu. Be li geé alihi pie [é pwo a pa naa]. Ke é jenaa ni, ke geé téne mwo pie é mwo teko pwo.