Tii te Paulo
nge céii
Tit
Atabuhi ko a tii
Woo na e tii a tii ce?
Wo Paulo, pa apostolo.
E tii éniile?
Ha awieme a jo 62 me 66, ânebuhe a bénebwéne bwo mu te Paulo he karépu ne Rome, me a bwo mele ten nelang. Wieli e mu Macédoine wo Paulo. Omehi Atabuhi ko a tii 1 Timoté. E tii ha a benaamwon na e tii a bécéiuhe tii ten ne te Timoté.
E tii me dee?
Te Tit, pa naî pa céiu Grek, na e mu pwo a één Krète. E céihi ne ko Iésu mu ko Paulo (1.4). É ha a jo 46, ke e âcéin nge Iérusaléma (omehi Galat pwahamii tii 2). Ke 10 ni jo alecehen, ke e âcéi Paulo ha a béciéhe bwo engen den, ke lu pipenem ibu, beme lu pipatemehi a Pwooti Wâé (omehi 2 Korénit pwahamii tii 2, 7, 8, me 12). É alecehen, ke wo Paulo, ke e neeng nge Krète, beme e pihuô te ni acéihi (1.3).
É ko ade na e tii?
Nime Paulo me e ne ce cémun de Tit, beme e pwoiipihi a bwo pimu ibu te lépwo acéihi ne Krète.
Ade ace âne a tii ce?
Wo Paulo, ke e paniimihi te Tit, ke e pii ten a bwo mulie te pana nimen me e pihuôhi ni acéihi. Ke e ne mwo ni pune te lépwo acéihi: te lépwo ukéiu, te ni ewa toomwo, te ni ewa aiu, me lépwo acéihi na lépwo apenem tice ja kon (esclaves) te lépwo apulie na pwo naamuulé. Ke e patemehi telé a mulie na wâé te Padué.
A bwomune a tii te Tit
Pipwobwocu (1.1−4)
Pé ehi ni acéihi @ ke cubwoni lépwo apwopune na lépwo agele (1.5−16)
A bwo mulie ha a mulie na wâé (2.1―3.11)
A bwo pacémuni ni acéihi (2.1−10)
A mulie na mwo coho (2.11―3.11)
Bénebwéne pwooti ke bépinelé (3.12−15)
1
Pipwobwocu
1 Woéo Paulo [na é pwotii lé céiiko, go Tit]. Woéo pa eabwé te Padué, ke é *apostolo te Iésu *Kériso.
[E pahedeéo wo Padué] beme é ne me piubwo da a céihi te lépwona e caa pipégalilé. Ke e pahedeéo, beme é patemehi a juuju ko Iésu, beme lé mulie, ke me lé mu mang ko Padué. 2 1.2 Kolosé 1.27Ke me wonaa, ke lé o céihi me ubwo pie, e o mu kolé a *mulie dieli mwo ne pele Padué. Be ânebuhe [a bwo ne na a bwohemwo] ke e caa mi pii pie, e bo ne tenye a mulie naa, ke time e uce gele.
3 Ke é ha a benaamwon na e caa te mi pacuwohi wo Padué, pa *aceluimikenye, ke e caa patemehi a pwooti ten naa, ke e pahedeéo beme é pipatemehi.
4 1.4 Roma 1.7; 2 Korénit 8.23; Galat 2.3; 2 Timoté 4.10Wogo Tit, ke go pwohewiin heme te pa ju naîng, mu ko a céihi na e pineibukenyu. Wâé heme e mu kom a pipwoééhe me a péém na e âbé mu ko Padué henye me Kériso Iésu, pa aceluimikenye.
Go pé ehi ni acéihi
5 É he li é pineko ne pwo a één Krète, ke é pii tem pie, me go bo tee panebwénihi ni penem denyu nelang. Be wâé heme go ne ce apihuô te ni acéihi, ne he ni béé mwopopwaalé.
Pipégali ehi ni apihuô
6-7 1.6 1 Timoté 3.2−7; 2 Timoté 2.24−26Mepwo é ne ko pa apihuô te ni acéihi, ke wâé heme a mulihen, ke me pipwoiipihi, ne ânebuhe ni apulie ati, beme te tice celi me tautieng kon:
Me e te mu ehi ko ê mwoden* 1.6−7 E te mu ehi ko ê mwoden—Grek: Te céiu ê mwoden.;
Me time e uce pipaunueng;
Me time uce pa aûdu;
Me time uce pa a-okéé, me pa apipiéi;
Me time e uce pipwohuô beme hane mwani;
Ke wo lépwo naîn, ke me lépwo acéihi ne ko Iésu, ke me lé piténelé, ke me time lé uce mulie hauli.
8 Wâé heme:
E hegi ehi ni apulie na lé tuie ne pelen;
Ke me eânimen ko ni naado na wâé;
Ke me e pininim ehi;
Ke me e mwomwon ke e pipwoiipieng.
9 Ke wâé heme e âcehi a pwooti na juuju, na patemehi [te ni acéihi]. Ke me wonaa, ke o juuju a pune, na e ne te ni apulie, ke e pamwoiulé kon. Ke o jan me e patemehi te lépwona lé pwobwonihi a pwooti.
Go capuhi ni pwo ni agele!
10 1.10 1 Timoté 4.7Te nihe hiwon ni apulie na time lé uce piténedehi, ke lé pigeti ni apulie ko ni pwooti telé, na piticenaado ne kon. Lé te nihe mu pele ni Juif na lé caa céihi [ke lé wâgo ko ni béén pie, me *pwotegoop telé]. 11 1.11 2 Timoté 3.5−6; 1 Pétéru 5.2Wâé heme go capuhi ni pwolé. Be lé pacémuni ni apulie ko ni naado na time uce ni juuju, ke lé pwo me pipenem a céihi te ni pwomwoiu. Ke a céiu mwo, ke lé hane mwani ko ni gele na lé pii.
12 Be te pa céiu apulie pitemang mu pele lépwo apulie Krète, na e pii ko ni béén ne ha a puapulie ten pie:
«Pa apulie mu Krète,
pa agele, me pa apwoemaan.
Te nihe pa awiinaado.
Time e uce piténedekenye;
pa wota apiwii!»
13 1.13 2 Timoté 4.2A pwooti naa, ke te a juuju. É mu ko anaa kuti, ke wâé heme go pacuwolé me péélelé, beme mwomwon a céihi telé. 14 1.14 1 Timoté 4.7Ke go pii telé pie, me lé nebwén na lé tee tabemi ni jemaa ke ni huô na gele te ni béé *Juif. Be lé jéilé ne ko a juuju. 15 [Lé paciitihi me nye nemwo wii ni béé wiinaado. Kehe icehi ana nye temehi pie]:
Ati ni naado, ke wâé
ne te nina wâé ni pwonimelé.
Te tice celi wâé
ne te nina ta ni pwonimelé,
me nina muhi telé me lé céihi.
Wonaa, be ta ni bwo temehinaado telé, me a *pwocihe na e âbé mu he ni pwonimelé. [Be time lé mu uce téele pineitééhi nina wâé me nina ta.] 16 1.16 1 Ioane 1.6, 2.4Lé pii pie lé temehi Padué, kehe icehi ana é ne he ni bwomu telé, ke lé piâ ité kojaeng. Time lé uce piténedeeng, ke muhi ten ko nina lé pwo. Piticenaado ne ko ati ni penem delé, ke caa te junihe pwocoon me lé pwo ace céiu naado celi wâé.
1:2 1.2 Kolosé 1.27
1:4 1.4 Roma 1.7; 2 Korénit 8.23; Galat 2.3; 2 Timoté 4.10
1:6-7 1.6 1 Timoté 3.2−7; 2 Timoté 2.24−26
*1:6-7 1.6−7 E te mu ehi ko ê mwoden—Grek: Te céiu ê mwoden.
1:10 1.10 1 Timoté 4.7
1:11 1.11 2 Timoté 3.5−6; 1 Pétéru 5.2
1:13 1.13 2 Timoté 4.2
1:14 1.14 1 Timoté 4.7
1:16 1.16 1 Ioane 1.6, 2.4