7
Nisermonrrti Esteban
Auqui arrti maniqui üriatü bama sacerdoterrü ñanquitioti pünanaquiti Esteban:
—¿Ñemanauncurratoe arrüna nurarrüma aemo?
Auqui iñumutati Esteban:
—Masaruquitaiqui y bama uyaütaiqui, amonsoi arrüna nisura: Arrti Tuparrü tarucu nüriacarrti. Itusiancanatiyü tücañe isucarüti uyaü Abraham nauquiche anancati au manu cürrü nürirri Mesopotamia, numo chüsürotitüquipü aviviti au Harán. Nanti Tuparrü ümoti: “Aiñoco arrüna nacü, y namanaiña bama apariente. Acosi au manu cürrü arrümanu tiene que itorrimia aemo”. Auqui sürotitü Abraham auqui manu cürrü nürirri Caldea, aürotitü aviviti au manu cürrü nürirri Harán. Nauquiche tücoiñoti yaütoti, cuatitü uiti Tuparrü au na cürrü cauta caüma baviviquia. Pero champürrtü torrio ümoti manu cürrü, ni peasorrtaipü. Pero ta urapoiti isucarüti sane: “Itorrimiata ñana na cürrü ümo bama aübositaiqui. Au manu tiemporrü tücañe champüti aübosirrti”. Arrti Bae Tuparrü nanti: “Arrübama eanaqui nesarrti familiarrü Abraham süromatü avivimia tacana extranjerurrü au manu quiatarrü cürrü. Pero mosorrüma caüma ümo bama pohoso acamanu. Taquisürüma uimia ñome cuatrocientos añoca. Arrti Tuparrü nantito: “Yeca tanuiq i yacurrta aübu bama pohoso, arrübama uiche taquisürüma bama aütorrti Abraham. Y auqui caüma iquiaüburumacü auquimanu, nauqui ayematü aserebimia iñemo auna cürrü Canaán”. Arrti Bae Tuparrü masamunuti tratorrü aübuti Abraham. Manunecanati ümoti nauqui circuncidaboma uiti bama aütorrti, tacana señarrü ümo manu tratorrü. Sane nauquiche anati icu cürrü maniqui aütorrti Abraham, nürirrti Isaac. Circuncidaboti uiti Abraham numo tabe ocho naneneca nacarrti icu cürrü. Sane ito uiti Isaac ümoti aütorrti, nürirrti Jacob. Y arrti Jacob sane ito uiti ümo bama doce aütorrti. Ui bama doce ane caüma noesa nación, nürirri Israel.
‛Eanaqui manuma doce anati taman nürirrti José. Arrübama yaruquitorrti José tüboricomantai ümoti. Ipiabentecanamati. Sane iñataiti au manu cürrü Egipto. Pero arrti Tuparrü bayurarati ümoti. 10 Taquisürüti José acamanu, pero arrti Tuparrü itaesümunutiti pünanaqui nanaiña nitaquisürücürrti. Bacheboti ñapanauncubuti. Sane nauquiche arrti yüriaburrü au Egipto, yasuriurutiti José. Arrti maniqui yüriaburrü nürirrti Faraón. Itorrimiatati üriacaboti José ümo nanaiña cürrü Egipto. Üriabucatito caüma José au niporrti Faraón.
11 ‛Auqui ane carerrtiya y taquisürücürrü au manu cürrü Egipto y au cürrü Canaán. Y arrübama uyaütaiqui champü isane utuburiboma. 12 Pero nauquiche tütusio ümoti Jacob, ane tubarrirri trigo au Egipto, bacüpuruti ümo bama aütorrti. Süromatü acomporama. Tone arrümanu primer namenrrüma. 13 Au manu quiatarrü namenrrüma caüma isuputaramati José, ta tonenti yaruquitorrüma. Auqui caüma arrti Faraón isuputarati bama yaruquitorrti José. 14 Auqui arrti José bacüpuruti iyoti yaütoti, y iyo ito namanaiña bama nesarrti familiarrü, setenta y cinco nubiquirrima. 15 Sane nauquiche sürotitü Jacob aviviti au manu quiatarrü cürrü Egipto. Acamanu coiñoti, y namanaiña nesarrti familiarrü coiñoma ito acamanu. 16 Iquiatama tato nicunturrti Jacob ichepe nicuntu bama aütorrti au Siquem auna cürrü, nauqui aiñanama cütu au manu lote comprabo uiti Abraham tücañe pünanaquiti aütorrti Hamor.
17 ‛Tüsaimia caüma manu tiemporrü auche cocono arrümanu nurarrti Tuparrü, nauquiche itusiancatati curusürrü isucarüti Abraham, na atorri manu cürrü Canaán ümoma. Arrüna genterrü Israel au Egipto chauqui tüsürümanama. 18 Auqui anati quiatarrü yüriaburrü au Egipto. Champürrtü aquionotiyü iyoti José. 19 Arrti maniqui yüriaburrü encañaoti ümo noesa genterrü, y taquisürüma uiti. Bacüpuruti nauqui oncoma uimia bma aütorrüma aübo aboma icu cürrü, nauqui acoma. 20 Au manio naneneca tücañe anati icu cürrü Moisés, coñorrtiatai manqui ñaüma. Arrti yaütoti y nipiacütoti isunauncunumati trerrü panca au niporrüma. 21 Nauquiche tiñoconomati, tabücoti ui manu nitaquiumucuturrti yüriaburrü au Egipto. Iquianati nauqui aisunauncunuti tacana aübosirri. 22 Sane nauquiche ununecanati ümo nanaiña arrüna ipiacama, yacheatarrüma bama egipciorrü. Tusio nüriacarrti ui na ñanitacarrti y ui na nisamutenti.
23 ‛Nauquiche tütabe cuarenta añorrü ümoti Moisés, sürotitü apaseati esa bama israelitarrü, bama ipiarientetorrti. 24 Acamanu asaratitü ümoti taman egipciorrü bacübayoti ümoti taman israelitarrü. Auqui aürotitü Moisés ocümati itacuti. Coiñoti maniqui egipciorrü uiti. 25 Arrti Moisés ñaquioncorrti tusio ümo bama ipiarientetorrti, que uiti caüma tiene que ataesübuma auqui Egipto, tone caüma yayuracarrti Tuparrü ümoma. Pero arrübama israelitarrü champürrtü tusio ümoma. 26 Au quiatarrü nanenese asaratitü Moisés ümo torrüma israelitarrü bahiyoma aübumantoe. Arrti Moisés rranrrti nauqui tapü asioma ahimiainqui, nanti ümoma: “¿Causane abasiquia apahi aumeampatoe? Arraño ta aubaruquiapatoe”. 27 Auqui arrti maniqui iñapachenuche ünantü ümoti arrüna nanti Moisés. Nanti ümoti: “¡Ñacutipü naqui uiche aicüpurü, nauquipü yüriaburrücü suiñemo! 28 ¿Taqui arrianca ito aitabairoñü, tacanati maniqui egipciorrü aitabaiquiati tümüca?” 29 Nauquiche oncoiti Moisés arrüna sane, besüburuti. Sürotitü au manu cürrü nürirri Madián. Acamanu bavivicoti tacana extranjerurrti. Acamanu ito posoti y aboma torrüma aütorrti.
30 ‛Tübupasao cuarenta añoca, nacarrti Moisés au manu cürrü. Taman nanenese anati au manu rroense pururrü cüosorrü y canca saimia manu yiriturrü nürirri Sinaí. Acamanu itusiancanatiyü taman ángel isucarüti eana nonco pese apü taman suema. 31 Arrti Moisés cütobüsoti ui arrümanu sane. Auqui sürotitü saimia ümo, nauqui asarati nurria. Acamanu oncoiti ñanitacarrti Señor, nanti sane: 32 “Arrüñü Tuparrüñü ümo bama aubaütaiqui tücañe, ümoti Abraham, ümoti Isaac, ümoti Jacob”. Auqui arrti Moisés paichocononoti ui nirrucurrti, anati mataconoconoti, ni asaratitüpü pario. 33 Auqui nanti Señor ümoti: “Aiquiaübusio nasapatu apopequicü, itopiqui arrüna cürrü auna cauta aicümote samamecana iñemoantoe. 34 Arrüñü yarrtai nitaquisürücü niyesa genterrü au Egipto y ñoncoi ito nareorrüma. Isecatü auqui napese nauqui itaesümununuma. Sane nauquiche caüma icüpucü au Egipto”.
35 ‛Arrüma tücañe chücuasürütipü Moisés ümoma y namatü: “¡Ñacutipü naqui uiche aicüpurü nauqui yüriaburrücü suiñemo!” Pero caüma uiti Tuparrü icüpurutiti aübu nüriacarrti, nauqui ataesübuma uiti. Manitanati Tuparrü ümoti turuquiti ángel, naqui itusiancanatiyü eana nonco pese apü suema. 36 Y arrti Moisés masamunuti milagrorrü au manu cürrü. Uiti tücañe taesüburuma bama israelitarrü auqui Egipto (aübu yayuracarrti Tuparrü). Masamunutito milagorrü abeu manu narubaitu turrü nürirri “Cüturiqui” y eana rroense ñome cuarenta añoca. 37 Urapoiti nurria isucarü bama israelitarrü arrüna sane: “Arrti Tuparrü tiene que acüputi tamanti profetarrü aume, naqui tacümanauncunu ameanaqui tacana arrüna icüpurutiñü. Apacoconaun nurria ümoti, arrtü cuatati”. 38 Arrtito Moisés anacati ichepe macrirrtianuca eana rroense, tacane ichepeti ángel naqui manitanati ümoti esa manu yiriturrü Sinaí. Torrio ümoti uiti Tuparrü ñanitacaboti, nauqui uraboiti isucarü genterrü, y usucarü ito, nauqui atorri oemo osüboriquibo.
39 ‛Pero arrüma tücañe champürrtü macoconaunrrüma ümoti Mosés, chücuasürütipü ümoma. Rranrrümapü asücübüma tato au Egipto. 40 Auqui namatü bama israelitarrü ümoti Aarón: “Suirranca nauqui asamu suiñemo matupaca, nauqui acusürüma subaübu. Itopiqui chütusiopü isane pasabo ümoti maniqui Moisés, naqui uiche aiquiaüburuti somü auqui Egipto”. (Namatü sane, itopiqui abaiturrü nacarrti Moisés onü manu yiriturrü, ñanitacarrti aübuti Tuparrü.) 41 Auqui masamunuma taman tororrü oro itupaboma. Batabayoma numuquianca nauqui acumanama ümo. Pucünuñama ui arrüna urriante uimia. 42 Auqui arrti Bae Tuparrü sürotitü pünanaquimia. Chebatai uiti anauma ñome nostoñeca, surrü y panrrü arrüba abe icu napese. Sane ane corobo icu manu librurrü corobo uiti maniqui pofetarrü Amós:
Arraño bama genterrü auqui Israel, ¿acasopü iñemo apacumanaca numuquianca ubau manio cuarenta añoca nabaca eana rroense?
43 No, champürrtü iñemo.
Ta apiquiata nesarrti imágen maniqui tuparrü nürirrti Moloc, y apanaunca ümo manu nostoñese nürirri Refán.
Apasamuca autupabo, nauqui apanaun ümo.
Sane nauquiche caüma icüpucaño auqui manu naucü cürrü, nauqui amenotü manrrü taha pürücü Babilonia.
Sane nurarrti Amós tücañe.
44 ‛Arrübama uyaütaiqui amoncoma eana manu rroense. Acamanu ane uimia tücañe manu porrü nürirri santuario, auna cauta anati Tuparrü. Auqui na porrü manitanati Tuparrü ümoti Moisés. Tari isamunenati isiu nurria tacana arrümanu itusiancatati Tuparrü isucarüti. 45 Arrübama uyaütaiqui tücañe yasutiuma manu niporrti Tuparrü. Auqui caüma yüriaburrti Josué. Uiti caüma cuamatü auna cürrü. Macananama ümo cütüpürrü genterrü tücañe auna. Iquiatama ito arrümanu porrü santuario. Süromatü aübu au na cürrü torrio ümoma uiti Tuparrü. Sane ananca auna numo yüriaburrti David. 46 Arrti urria nisüboriquirrti au narrtarrti Tuparrü. Rranrrti atünaiñacati porrü auna cauta aviviti Tuparrü, naqui ümoche manaunuti tücañe Jacob, pero chüpuerurrütipü. 47 Aüboqui uiti Salomón, naqui aütorrti David urriane manu niporrti Tuparrü. 48 Pero arrti yarusürürrü Tuparrü champürrtü bavivicoti au manio poca omirriante ui bama mañoñüncatai. Nanti Señor tücañe turuquiti taman profetarrü:
49 Enterurrü napese tacana niyesa tronorrü, y arrüna cürrü tacana cauta apacansa nipope.
¿Isanempü naca na porrü arrüna urriante aboi iñemo nauqui ñacansa iquiana.
50 Isamute nanaiña arrüba abe.
Sane nurarrti Tuparrü.
51 —Pero arraño —nanti Esteban—, siemprerrü chaurriancapü apasuriuruti Tuparrü au nabausasü, ni amoncoipü nurarrti. Chapacoconauncapü ümoti Espíritu Santo. Abaca tacana bama aubaütaiqui tücañe. 52 Namanaiña bama profetarrü taquisürüma tücañe ui bama aubaütaiqui. Arrüma batabaiyoma ümo bama urapoimia tücañe niyequirrti Jesucristo, naqui urria nacarrti au ñaquioncorrti Tuparrü. Chauqui tiñataiti. Pero arraño aburacati y apitabaiquiati. (Abu champü causane uiti.) 53 Torrio tücañe nüriacarrü ui bama angelerrü, pero arraño champürrtü apacoconaunca ümo.
Sane nurarrti Esteban ümoma.
Niconcorrti Esteban
54 Nauquiche oncoimia bama mayüriabuca arrüna nurarrti, tarucu nitüborirrimia ümoti. 55 Pero arrti Esteban anati Espíritu Santo auti. Asaratitü ape, besüro narrtarrti ümo nanentacarrti Tuparrü au napese y ümotito Jesús, anati atüraiyoti au nepanauncurrti Tuparrü. 56 Auqui nanti Esteban:
—Ani, besüro niyasata au napese yasacati Ñemanauncurratoe Ñoñünrrü, anati au nepanaucurrti Tuparrü.
57 Pero arrüma itamurriancatama numasurrüma nauqui tapü oncoimia, tosibicoma fuerte y süromatü yarucurrüma aiñenomati Esteban. 58 Penecoti uimia auqui pueblurrü. Acamanu yarurumati oboi canca, na aconti uimia. Arrübama urabomati tücañe, tonema bama cusürüboma aruma canca ümoti. Iñocotama nicüburrirrimia esati taman yaürrü nürirrti Saulo, nauqui acuirati yutacu. 59 Nauquiche amoncoma barusuma canca ümoti Esteban, meaboti ümoti Tuparrü nanti sane:
—Señor Jesús, asusiu niyausüpü.
60 Auqui bachesoiyoti oboi canca, tosibicoti fuerte, nanti:
—Señor, tapü ane causane obi ümoma itacu arrüna nünantü uimia.
Nauquiche tünanti sane, coiñoti.