4
Ñi waakemu ruku
(Mateo 13.1-9; Lucas 8.4-8)
Jesús manen chachillanu pusu pi keesha mamijakaren pumi. Tsenñu chachilla pure' wakudediñu, Jesús junga unamu kaa baakunu vi' chudi' mijakaantsumi, tsenmala junu wa'namu chachillaya pi keetala wa'na' ya' kuinda meenala. Tsenñu Jesús, chachilla tyee ken chumu deeñuba tsaanu tene laapu' kuinda kiiketu, pure' mijakaakentsumi.
Tsejtu mijakaandu tsa tsandimi: Entsa kuinda meedidei: Ma ruku ñi waakenu jimi. Tsejtu waakiñu mantsa ñiya, cha' neneinu miñutala pajtyañu, pishku jatu tsaa defikila. Tsenmala mantsa ñiya tu aa tsutyu shupu' tsundala paijla, tsejtu tu aa bebe' tsutyuñu' mitya jeke shu'kila, tsenñuren pajta fale' de-ejbiyu' kakaakenmalan, telele aa erajtu de' mitya tsaa de-ejkeila. Tsenmala mantsa ñiya puchi chundalaa paijmi, tsenñu puchi de-awalan juntsa kiyalanu depijteke' ura' awakaatyuñu puka i'la. Tsaaren mantsa ñiya ura tunu paijmi, tsejtu uukerai awa' puka ila; ma kuyamee 30 ñi kuwake, 60 ñi kuwake, naa 100 ñi kuwakena' bain tsa tsaila.
Tsandi' dyatu Jesús tsandimi: ¡Mun pungui pu'ba ura' meedi' aseetanguidei! timi.
Nenñaa Jesús laapu'kuinda tene mijakaamuñuba
(Mateo 13.10-17; Lucas 8.9-10)
10 Bene, chachilla demiiñu, Jesúsnu kayu kalen uinamu chachilla ya' 12 disipululaba bulu pake'meetu: ¿Juntsa laapu' kuinda juu kikishu juntsa naake aseetanguikaanuu jutun? tila. 11 Tsenñu Jesús tsandimi: Diosnu rei juu tananu deeñu tyee ju' pantsunañuu juñu bain ñullanuya tsaa dekeewaakive, tsaaren vee chachillanuya tsanguityumujchi laapu' kuinda juuchi tene mijakaakentsuve, 12 tsenmalaa Diosa' Kiikanu naatiñuba juntsa ju',
naa mika kere'ba, ura' keengai'nudetsu,
naa mika mere'ba aseetangui'nudetsu,
tsenmalaa veta' pensa demantyu' Diosnu dekeenguityunmala,
Dios bain yala' ujcha' mitya manbitsalei'nutsu, *Isaías 6.9-10 timi.
Ñi walanu laapu' patutyee mijakarañu bain
(Mateo 13.18-23; Lucas 8.11-15)
13 Tsejtu Jesús tsandimi: ¿Ñulla, entsa laapu' kuinda juushu juntsanu aseetanguindetyuu? Tsaashu juntsaa, ¿nejtaa kayu vera laapu' kuinda jumulanu aseetanguenuj deeyu? 14 Ñi waakemuya, Diosa' palaa mijakares nemu ruku juuñuuve. 15 Tsenmala mantsa chachillaa miñutala ñi paijmu juuñu deeve: Diosa' palaa demeeñuren, Satanás ja' yala' tenbukasha uukaañu kuinda demachipa kenmalan tsaa millai manbaishmula deeve. 16 Tsenmala mantsala shupu' tsundala paijmu ñi juuñuulaya, Diosa' palaa demere' sunden meeditun, 17 chi ju'ba telele aa erajtu juuñu de' mitya, naa-uwanu Diosa' palaa' mitya taaju de-i' bain, tsa jutyu'ba, naa-uwanu firu' kenu bendaa dekiñu wapanai' bain, mangueenguityui tiyamula deeve. 18 Tsenmala mantsalaya puchi chundala paijmu ñi juuñuu chachillaya, Diosa' palaa demeeturen, 19 entsa tusha tiba kiiken chunutala tene aa pensaa deju', tiba balen juu detadinu tyanu pensachi anbutikayaiñuu i', tiba dekachi tya' pensanguiikentsu', Dioschi ura' kuindanuya aawakaatyu' puka iwaañunguityu', ne manbashiimulaa juntsaañu deeve. 20 Tsaaren mantsala Diosa' palaa meemiren ura' meenguemu chachillaya ñi ura tusha pajtya' puka in tsaimula deeve. Tsejtu juntsa ñi juuñuu yai bain, mantsalaya kuyamee 30 ñi kuwake, 60 ñi kuwake, naa 100 ñi kuwakena' bain tsanguemulaa juntsaañu deeve.
Ñillunu laapu' pañu kuinda
(Lucas 8.16-18)
21 Tsejtu Jesús entsa bain tsandimi: ¿Ma lanpara chakaatu piyama panbeesha pukinaa chakaramun? Tsanguityumee, ¿tsunjuu pandainsha chujtikenaa chakaramun? Uwain tsaityuve, chakaamiya kai'tala dejtelanu chujti' millangue dangaanaa chakaramuve. 22 Tsaren juve, ne ti pantsunañuna' bain bene katawan jutyuuya jutyuve, tsenmin ne ti dus minuu juula bain bene mijakeyan jutyuuya dejutyuve. 23 Mun pungui pu'ba entsanu meedi' aseetanguidei, timi Jesús.
24 Tsejtu entsa bain tsandimi: Meedenashu juntsa kuindanu ura' meedidei: Ura' meedityushu juntsaa, ura' aseetanguenu dejutyuve; tsaaren ñulla ura' meedishu juntsaya, kayu narake aseetanguenu dejuve. Narake meemulanuya Dios kayu ura' aseetanguikaanu tsuve. 25 Matyu mun talanuya kayu aa mangunu tsuve, tsaaren mun tajtulanuya naa jayun tadeeñu bain, demachipake' tiba tajtungaanu tsuve, timi.
Maali shu'ke' awamuñinu laapu' kuinda
26 Jesús entsa bain tsandimi: Diosnu rei juu tananu juñu pensanguiñuya, ma ruku tunu ñi wajkenmala juntsa ñi tyee imuwaañu bain juntsaave. 27 Ñiya maaliren shu'ke' awamuve, naa wajmu rukuya kepe ne kasu'tsuna bain, naa mandala ne keenañu bain; matyu wajmu rukuya naa-i' awañu bain mijaindyuren ne de-awaimuve. 28 Tuya maaliren ñinu shu'kikare' awakaamuve, puka bain nangaakaamuve; ajke' faamiya tapee faamuve, benee ya' papa, tsenmin kayu benee ya' papanu ñi bain detiya' nandimuve. 29 Tsenmala umaa ñi puula' kanu ura detiyanmalaya te'kamu deeve, timi Jesús.
Jesús mustasa ñinu laapu' pami.
(Mateo 13.31-32; Lucas 13.18-19)
30 Entsa bain Jesús tsandimi: ¿Diosnu rei juu tananu juñu tinaa laapu' uwain juntsaave ti' kuinda kenu dejuwa? ¿Ti juubaa laapu' kuinda ke' mi'te' keenu dejuwa? 31 Ura patiñuya, mustasa ñi tunu wajñu naa-i shu'ke' awa' jimuñuba juntsaave. Uwain mustasa ñiya wajnu ñiitala kayu añuñu juve, 32 tsaaren dewajkenmala awamiya entsa chi jumaa veeta juusha awamuutalaya kayu aa chi awamuve, tsejtu naa ya' ali jumula bain aawa' detiyanmalaya ya' faapanbeesha pishku deja' yatape kiikemu deeve.
Jesús laapu' paakuinda tene kiikemi.
(Mateo 13.33-35)
33 Entsanguitaa Jesús Diosa' kuinda ketu laapu' kuinda juuchi tene pure' mijakaakaa kemi, matyu naatiñaa chachilla aseetanguenuu dejuñuba. 34 Tsa' mitya meenamu chachillanu ti mijakaakenu tya' bain laapu' kuinda juu tene ke' mijakaakaa kemi, naa ya' disipululanuya juntsa laapu' kuinda ketu naati' tsandi'ba bene wandi wanditi' bain.
Jesús ishuwanu bain, pisundanu bain mandyawaami.
(Mateo 8.23-27; Lucas 8.22-25)
35 Juntsa malunuren dekependu' kainsha, Jesús ya' disipululanu tsandimi: Entsa pusu bejkusha tyakadaa, timi.
36 Tsenñu ya' disipulula junu wa'namu chachillanu deshuike', Jesús naajuñuba juntsaanun demiya' ji' baakunu jimishtila. Tsenñu kayu vee kaa baakula bain yala' bendaa jila. 37 Tsai' jindetsu, ishuwa daran juyi', naa pisunda bain jelekenu pure' la-i' tsaa kaa baakunu pi depukentsumi. 38 Tsaintsun Jesúsya baaku pekasha bishpui jandala kasu' tsunami. Tsenñu yanu mandengaajitu tsandila: ¡Mashturu, lala baivinundiyandetsuyu! ¿Tsaintsuba, ñuchiya ne jujuu? tila.
39 Tsenñu Jesús mandenga' kujpatu ishuwanu bain, aa pusunu bain tsandimi: ¡Dya'ka', nejui mandiyadei! timi.
Tsandiñu, ishuwa mandyanmalan kumuinchi aa pusu nejui mandiyami. 40 Tsangue' dyatu, bene Jesús ya' disipululanu tsandimi: ¿Nejtaa ñullanu tsamantsa jeetenguen? ¿Chaikama ñulla pulu' kera dejutyuu? timi.
41 Tsenñu dewapana' yaitala veta' veta' pake'meenchin juutu entsa entsandila: ¿Entsa naaju rukuñaa, naa ishuwa bain, naa aa pusu bain ya naatiñuba meenguetu deken? tiitila.

*4:12 Isaías 6.9-10