12
Mga Paandam Jesus Ta Mga Tinudluan Din
(Mateo 10:26-31)
1 Ta timpo na gaumpisa mga Pariseo an ta pagkuntra ki Jesus, gatipon eman naan ki Jesus sikad tama na mga ittaw. Gaginetek danen an asta duma an nautaran. Naan nang anay Jesus i gambal ta iya na mga tinudluan, “Mag-andam kaw gid daw maglikaw ta pampaabok ta mga Pariseo. Beet ambalen ko dili nyo sunuron iran na ugali na pakita-kita nang na danen an dyusnon. 2 Piro, tanan na sikrito mlaman daw tanan na tinago mwa ta uryan. 3 Yon man, bisan ino na ambal nyo na pasikrito naan ta delem, mamatian gid ta tama na mga ittaw daw adlaw. Daw ino na paambal nyo naan ta selled ta kwarto na inay kagi nyo an, yon man isugid naan ta atep ta balay na tama na mga ittaw kamati.”
4 Ambal pa Jesus, “Kyo na mga arey ko, mamati kaw ki yaken. Dili kaw madlek ta mga ittaw na makapatay ki kyo tak bisan patayen kaw danen, ula en danen an duma pa na mabuat ki kyo. 5 Gambal a ki kyo daw kino gid dapat na adlekan nyo. Dyos nang gid tak ta pagkamang din ta inyo na kabui, may uturidad pa kanen an na pilak kaw naan ta impirno. Kanen nang gid adlekan nyo!”
6 Ambal pa Jesus, “Di' ba limma buok na yupan na derse barato nang na mapalit ta darwa nang na sinsilyo na tambaga?*Sinsilyo na pasambit naan ta birsikulo sais, ta timpo Jesus kada isya gabalor ta suol ta tenga uras na ubra ta isya na ittaw. Piro, ula napabay-an ta Dyos maski isya ki danen. 7 Kyo pa na mga ittaw, dili kaw pabay-an ta Dyos tak asta katamaen ta inyo na buok nlaman din. Gani, dili kaw madlek tak mas impurtanti kaw kaysa ta tama na yupan!”
Pag-ako Na Sakep Ki Jesus
(Mateo 10:32-33; 12:32; 10:19-20)
8 Ambal pa Jesus, “Sugiran ta kyo na daw kino mag-ako naan ta tubangan ta mga ittaw na kanen sakep ki yaken, Yaken Na Alin Ta Langit Na Natao Naan Ta Kalibutan, akuon ko naan ta tubangan ta mga angil ta Dyos na kanen an sakep ki yaken. 9 Piro, daw kino mag-ambal naan ta tubangan ta mga ittaw na kanen dili sakep ki yaken, Yaken Na Alin Ta Langit Na Natao Naan Ta Kalibutan, ambalen ko naan ta tubangan ta mga angil ta Dyos na kanen an dili sakep ki yaken. 10 Tanan na mga ittaw na mag-ambal ta malain kuntra ki Yaken Na Alin Ta Langit Na Natao Naan Ta Kalibutan, mapatawad pa ta Dyos. Piro, daw kino mag-ambal ta malain kuntra ta Dyos Ispiritu Santo, dili en mapatawad.
11 “Daw dleen kaw naan ta balay tipunan daw naan man ta tubangan ta mga manugdumala daw mga upisyalis aged usisaen tenged ta inyo na pagsunod ki yaken, dili kaw magpalibeg daw ino isabat nyo ta pagdipindir nyo ta inyo na kaugalingen. 12 Ta uras ta pag-usisa ki kyo, Dyos Ispiritu Santo magtudlo ki kyo daw ino dapat na isabat nyo.”
Pagtudlo Jesus Daw Ino Dapat Isipen Parti Ta Manggad
13 Naan ta mga ittaw na gatipon ki Jesus, may isya ki danen na gambal ki kanen, “Mistro, ambalan no ake an na utod na partian a din ta ame na panublien.” 14 Sabat Jesus ki kanen, “Dili ake na katengdanan na mag-ukom daw magparti ta inyo na panublien.” 15 Ambal Jesus ta mga ittaw dya, “Mag-andam kaw! Dili kaw magpangabot pa gid ta tama na mga betang tak dayad an na kabui ula ta katamaen ta inyo na pagkabetang.”
16 Gaisturya Jesus i ki danen ta isya na alimbawa, “May isya na mama na manggaranen gid na may dayad na tubbas ta iya na uma. 17 Gaisip kanen an, ‘Ino taan dayad na buaten ko? Kulang taguan ta ake i na mga tubbas.’ 18 Ambal din ta iya na kaugalingen, ‘Iling ti buaten ko. Gubbaen ko ake an na mga budiga daw magpatindeg a ta mas bakod pa gid na mga budiga. Naan ko dya taguon ake an na mga tubbas daw pagkabetang. 19 Daw natago ko en tanan, ambalen ko ta ake na kaugalingen, “Tama en mga patagana ko para ta ake na kinanglanen ta tama pa na taon. Anduni, pwidi aren magpuay. Pagusto aren ta kaan daw inem daw magsadya!” ’ 20 Piro, Dyos an gambal ta manggaranen ya, ‘Buang-buang ka gid! Anduni, ta kilem na i mapatay ka. Kino magpulos ta patagana no an na manggad? Di, duma nang en na ittaw!’ ” 21 Ambal pa Jesus, “Iling tan matabo ta mga ittaw na gatipon ta manggad para nang ta iran na kaugalingen, piro ula danen palabia kabebet-en an ta Dyos.”
Pagtudlo Jesus Parti Ta Pagsalig Naan Ta Dyos
(Mateo 6:25-34)
22 Ambal pa Jesus naan ta iya na mga tinudluan, “Gambal a ki kyo na dili kaw sali ta palibeg parti ta inyo na kabui daw parti man daw indi kaw kamang ta inyo na pagkaan. Dili kaw man sali ta palibeg ta bayo na suuton nyo. 23 Di' ba pagkaan an, dili nang yon impurtanti para ta ate na kabui? Di' ba bayo an, dili nang yon impurtanti para ta ate na lawa? 24 Lagen nyo mga uwak an. Ula danen an gasabwag daw gaani! Ula man danen an mga tabungos daw budiga! Piro, bui man gyapon danen an tak Dyos gapakaan ki danen. Simpri kyo mas impurtanti kaysa ta mga yupan. 25 Di' ba bisan magpalibeg kaw pa, dili nyo man gyapon madugangan ta bisan isya nang na uras inyo an na kabui? 26 Daw dili nyo masarangan iling tan na buat na dili gid impurtanti, man-o tak gapalibeg kaw pa tenged ta inyo na mga kinanglanen?
27 “Lagen nyo man mga bulak an naan ta blasan daw paino magtubo. Ula gapangabellay ta pag-ubra mga bulak an daw ula man gabuat ta bayo. Sugiran ta kyo na Ari Solomon ya na sikad manggaranen daw iya na mga bayo sikad dayad, ula kanen bayo na mas dayad pa kaysa ta isya na bulak. 28 Papabulak ta Dyos mga lamunon an na bui naan ta blasan piro ta dili nang lugay rabasen nang daw imuon na pandabok naan ta pugon! Daw iling tan pabuat ta Dyos naan ta lamunon, simpri mas pa na kyo tagan ta Dyos ta bayo na suuton! Man-o tak kulang inyo an na pagsalig ta Dyos parti ta inyo na mga kinanglanen? 29 Dili kaw sali ta isip daw ino kan-enen nyo daw inemen. Dili kaw man sali ta palibeg. 30 Mga ittaw na ula gatuo ta Dyos, danen an pirmi gapalibeg parti ta tanan na kinanglanen danen. Piro, Dyos na ate na Amay, nlaman din daw ino inyo an na mga kinanglanen. 31 Dapat dili kaw magparyo ta mga ittaw na ula gatuo. Labien nyo inyo an na pagpasakep ta pagdumala ta Dyos. Daw iling tan buaten nyo, sigurado tagan kaw din ta inyo na mga kinanglanen.”
Pagtudlo Jesus Parti Ta Pagtipon Ta Manggad Naan Ta Langit
(Mateo 6:19-21)
32 Gambal pa Jesus i naan ta iya na mga tinudluan, “Maski pila kaw nang, dili kaw madlek tak nalipay Dyos na ate na Amay na papalabet kaw din ta iya na pagdumala. 33 Bligya nyo inyo an na mga pagkabetang daw kwarta an na bayad iatag nyo naan ta mga imol. Daw iling tan paggamit nyo ta inyo an na manggad, paryo kaw may puyo na dili magdaan na taguan ta manggad naan ta langit daw naan dya dili mabuinan tak dili makamang ta matakaw daw dili man maketket ta mga sapat. 34 Dapat iling tan buaten nyo tak daw indi kaw gatipon ta manggad nyo, naan man dya nakem nyo an.”
Mga Suguon Na Pirmi Gabantay Ta Pag-abot Ta Iran Na Amo
35-36 Ambal pa Jesus naan ta mga tinudluan din, “Dapat magparyo kaw ta mga suguon na gatagad ta iran na amo na muli alin ta kumbira ta kasal. Pirmi anda danen an maskin ino uras mabot iran na amo tak kasuot en danen an ta iran na bayo ta pag-ubra daw paambligan man danen na dili mapatay mga lampraan an. Tenged danen an anda en, daw mabot amo ya danen na mag-umaw naan ta may gangaan, mabukasan dayon danen iran ya na amo. 37 Sigurado gid na bakod na kalipay para ta mga suguon na maabutan ta iran na amo na danen an gabantay pa! Sugiran ta kyo na mamala amo an danen aged mimes na magsirbi ki danen. Pailingen din danen an naan ta lamisa daw sirbian. 38 Bakod na kalipay para ta mga suguon daw makita ta iran na amo na danen an gabantay na gatagad gid ta iya na pag-abot asta ta tenga kilem, daw ta mapit-madlaw. 39 Intindien nyo ta miad na daw nlaman inta ta tag-iya ta balay daw ino uras mabot ittaw na manakaw, sigurado na bantayan din iya na balay aged matakaw an dili kaselled. 40 Gani, dapat na pirmi kaw anda tak Kanen Na Alin Ta Langit Na Natao Naan Ta Kalibutan mabot ta uras na ula nyo papaabuta.”
Masaligan Daw Dili Masaligan Na Suguon
(Mateo 24:45-51)
41 Pagtapos ta isturya Jesus, gainsa Pedro i, “Ginuo, kino paambalan no ta paanggid na isturya? Para nang nyan ki kami? Para ta tanan na mga ittaw na anen man di?”
42 Gasabat Ginuo paagi ta isya na paanggid para ta mga tinudluan din, “May tag-iya ta balay na gapili naan ta iya na mga suguon ta isya na masaligan daw maalam. Napili din na suguon patugyanan din na magdumala ta duma na mga suguon naan ta iya na panimalay daw tagan danen an ta iran na pagkaan ta igo na uras. 43 Daw suguon na gadumala maabutan ta iya na amo na patuman din papaubra ya ki kanen, sigurado gid na bakod iya na kalipay. 44 Sugiran ta kyo na padumalaen kanen an ta amo din naan ta tanan na pagkabetang ta iya na amo. 45 Piro, daw suguon na gadumala gaisip na lugay pa malik iya na amo, mag-umpisa kanen na manakit ta duma na mga suguon, mama daw bai. Pagusto nang kanen an ta kaan daw inem daw sigi man na ingaw. 46 Na iling tan ubra din, gulpi nang abot iya na amo ta adlaw na ula din papaabuta daw ta uras na ula din nlami. Pag-abot ta iya na amo, silutan kanen an ta beg-at na silot paryo ta maageman ta mga dili masaligan na ittaw.
47 “Daw may suguon na nlaman din daw ino liag ta iya na amo na buaten din, piro pabay-an din nang, sigurado na kastiguon kanen an ta tudo. 48 Piro, suguon na ula nalam daw ino liag ta iya na amo daw yon na may nabuat kanen na kuntra ta liag ta iya na amo, simpri kastiguon kanen an, piro gaan nang. Daw kino patagan ta tama, pangitaan man kanen an ta tama. Daw kino na pasaligan ta bakod, mas bakod man sabaten din.”
Tenaan Na Magbelagay Mga Ittaw
(Mateo 10:34-36)
49 Gambal pa Jesus i naan ta iya na mga tinudluan, “Giling a di aged sunugon kalibutan i. Liag ko inta na gaapoy en.†Ambal an na apoy naan ta birsikulo kwarintay-nuibi may tallo na pusibilidad daw ino beet ambalen. Una, paanggid ta apoy pagkuntraay ta mga ittaw. Pangarwa, beet ambalen pagpabag-o ta Dyos ta mga ittaw na yon paanggid ta pagtunaw ta blawan an paagi ta apoy aged magpuro daw makamang daw ino lain an na galaket. Pangallo, paanggid ta apoy pagsilot ta Dyos ta mga ittaw. 50 Piro, tama pa na mga kabellay na kinanglan maagian ko anay. Paryo dili ko kaya isipen asta na matapos tanan na maagian ko! 51 Salig nyo na ake na tuyo na giling a di aged magdala ta kalineng naan ta kalibutan i. Sugiran ta kyo, dili kalineng. Tenged ta pag-iling ko di, mga ittaw magbelagay. 52 Umpisa anduni, magbelagay mga panimalay. Daw may anen limma na ittaw, darwa ya kuntraen ta tallo daw tallo ya kuntraen ta darwa. 53 Magkuntraay amay daw bata din na mama, yon man inay daw bata din na bai, daw yon man ugwangan na bai daw magad din na bai.”
Pagbantay Ta Mga Sinyalis Ta Timpo
(Mateo 16:2-3)
54 Gambal pa Jesus i naan ta tama na mga gapamati ki kanen, “Daw makita nyo na gadakmel item an naan ta salepan, mambal kaw dayon, ‘Muran kani!’ Guran man matuod. 55 Daw mabatyagan nyo na eyep ta angin alin ta bagat, mambal kaw, ‘Madlaw kani!’ Gadlaw man matuod. 56 Gapakuno-kuno kaw nang na maalam kaw. Sagad kaw manilag ta mga nakita nyo naan ta kalibutan daw kalangitan. Man-o tak ula nyo nakamang daw ino beet ambalen ta mga natabo na pakita ta Dyos naan ta yi na timpo?”
Pag-ayusay
(Mateo 5:25-26)
57 Gambal pa Jesus i naan ta mga ittaw, “Man-o tak dili kaw malam mag-isip daw ino dapat nyo na buaten? 58 Daw may gakusar ki kaon, dapat tingwaen no na mag-ayusay kaw na ula kaw pa kabot naan ta uwis tak daw dleen ka din naan ta uwis, intriga ka naan ta pulis daw prisuon. 59 Sugiran ta kaw na dili ka pagwaen asta na mabayaran no gid tanan na dapat bayaran.”
*12:6 Sinsilyo na pasambit naan ta birsikulo sais, ta timpo Jesus kada isya gabalor ta suol ta tenga uras na ubra ta isya na ittaw.
†12:49 Ambal an na apoy naan ta birsikulo kwarintay-nuibi may tallo na pusibilidad daw ino beet ambalen. Una, paanggid ta apoy pagkuntraay ta mga ittaw. Pangarwa, beet ambalen pagpabag-o ta Dyos ta mga ittaw na yon paanggid ta pagtunaw ta blawan an paagi ta apoy aged magpuro daw makamang daw ino lain an na galaket. Pangallo, paanggid ta apoy pagsilot ta Dyos ta mga ittaw.