Labari kpa n bo
LUKA
akɛrɛ i ni
1
Ya si Teyofilosi, minɛ dɔŋgu boroori bu nyi na ba kɛrɛ sam bo bu yoori ya nu fɛn n afa ase. Kabo jɔrɛ n ti na bu kɛrɛɛri i ni, yiri ye minɛm seeri ya n a, nyini minɛm bo bu woori i bumboori ni, bɛrɛ ŋuuri i a, bɛrɛ kaanri a. Tɔ, kabo mini ni m tii ayi kɔrɛsi aniɛ sereya n kɛrɛ, fite saŋga n bo jɔrɛ n boori i bu ni, ma ŋu ka i ti kpa ka mini gusu kɛrɛ i kɛrɛ sɛsɛ i su na i kɔ atin su fa ma wɔrɔ Teyofilosi bo a la anyunuyi ni, adena a si ka bo ba kan akere u n kɛrɛ ti nahɔrɛ wɔ.
Kabo Nyɛmɛ mɛrɛkɛ n kɔɔri Zakariya dɔ n jɔrɛ
Saŋga bo Herode yo ti Yudiya fɛmɛ ni, Nyɛmɛ sa­yoo­wa dɔŋgu­yo­fɔ be wo bɛrɛ, bu fere i ka Zakariya. I fite Abiya dɛɛ Nyɛmɛ sa­yoo­wa dɔŋgu­yo­fɔm asɛsɛ n nu wɔ. Bu fere i yi duma ka Elizabɛti, yiri mmɔɔ ti Aarɔn busu nu­fɔ ɔ. Bɛrɛ nnyɔm kɛrɛ yo ti minɛm bo bu su Nyɛmɛ nahɔrɛ su wɔ, na bu deeri i nɔaniɛ maa­wam ni, na bu yoori dekem kɛrɛ bo i se ka minɛm yo i ni. Ama, ba wu má baa, dama Elizabɛti ti ŋɔrɔka a, na bekun i ni i hun n kɛrɛ ayo nkpiɛnm agaya.
Cɛɛn n be, na Zakariya awo Yuda­fɔm Nyɛmɛ Seree­biri Awuru n Sɔɔ Casi n nu suyo i Nyɛmɛ sa­yoo­wa dɔŋgu­yo­fɔ juma, dama nyini cɛɛn n ti bu dɛɛ busu nu­fɔm cɛɛn wɔ. Nyɛmɛ sa­yoo­wa dɔŋgu­yo­fɔm la bu nana sa­yoo­wa be. Bu tu mbaa a, na bu yi bu nu kun. Nyini cɛɛn ni, bu yiiri Zakariya a, ka i wura bu Nyɛmɛ Seree­biri Awuru n Sɔɔ Casi n nu, na i kunkun ayiri kunkuun­wa nva­nvani. Nyini ti, na wɔ kɔ awura nu. 10 Ayiri nva­nvani n kunkun saŋga ba juuri ni, na jama kɛrɛ aka gisan nu susere Nyɛmɛ. 11 Na Nyɛmɛ mɛrɛkɛ aba ayi i ŋu akere Zakariya, i jina Mikun n yoo­wa yoo­biri fɔmbɔrɔ su, deke bo wɔ kunkun ayiri nva­nvani n ni. 12 I ŋuuri mɛrɛkɛ n sɔ ni, na wɔ bo biri, na sɛrɛ ati i. 13 Ama, na mɛrɛkɛ n ase i ka, “Zakariya, má a ma sɛrɛ ti u. Nyɛmɛ ade u sere ni. U yi Elizabɛti bá wu baa­biɛsɔ, na a tún i duma ka Yohane. 14 Baa n bo i wú i n dɛɛ ti, u ahore jɔ́ agaya kɔ sin su, na minɛ dɔŋgu gusu ahore jɔ́. 15 Baa ni bá yo sɔnɔ bambaka a Nyɛmɛ dɔ. Wɔ yo má daka ka i nu nzan fieo. Haari i ni kunnu, ye Nyɛmɛ Awiɛwiɛ Casi ni wúra i ŋu a. 16 Na i má Yisareli busu nu­fɔm dɔŋgu kpie bu nyi ba yiri Micɛra Nyɛmɛ n bo i ti ye ni ka bu su i n dɔ. 17 Awiɛwiɛ Casi n faŋga wó yiri ŋu ka Nyɛmɛ nɔaniɛ kan­fɔ Eliya a, yiri dú Micɛra nyunu a, adena i yó nbaasim ni bu nbaam afiɛn dɔŋgu a, na i káaki minɛ ketee­wam sunsunni, na bu yó minɛ kpam, na i sɛ́sɛ Nyɛmɛ minɛm su se i.”
18 Na Zakariya ase Nyɛmɛ mɛrɛkɛ n ka, “Nzu deke ye m fá si ka jɔrɛ n bo a sujɔjɔ i ni yó nahɔrɛ a? Dama ma yo kpiɛn, m yi gusu ayo buke.”
19 Na mɛrɛkɛ n ase i ka, “Bu fere m ka Gabiriyeli. Mini wo Nyɛmɛ nyunu a. Ye wɔ sunma m u dɔ ka m fa ahin labari kpa n ba ma u a. 20 Ti fɛn. Nɔaniɛ n bo m sujɔjɔ i ni bá yo nahɔrɛ wɔ, saŋga bo Nyɛmɛ koro ka i yo ni. Ama, a yo má m nɔaniɛ n yarada dɛɛ ti, a tɔ́ amuna, na a kóro jɔjɔ má haari cɛɛn bo a bá ŋu ka nɔaniɛ n bo m sujɔjɔ i n ayo nahɔrɛ.”
21 Nyini saŋga n kɛrɛ minɛm n toko jina gisan nu ŋminda Zakariya, na ba birisi deke bo i ti na wɔ cɛ Sɔɔ Casi n nu sɔ ni. 22 Saŋga bo i ba fiteeri ni, wɔ koro ajɔjɔ má bu dɔ. Dɔ na ba fa nu ka wɔ ŋu alekutura deke be Sɔɔ Casi n nu. Dama wɔ koro ateke má i nɔɔ ajɔjɔ má, se i fa i saa jɔjɔ bu dɔ a.
23 Saŋga bo Zakariya ba yoori i juma kɛrɛ wieeri Nyɛmɛ Seree­biri Awuru n nu ni, na wɔ kpie i nyi akɔ i bɔsu. 24 Wɔ cɛ má, na i yi Elizabɛti anyinsɛ. Wɔ yi má i ŋu fofoe nu haari sara nnu. 25 Na wɔ se ka, “Kisa, ya Micɛra n aniɛ aŋu m aŋunfɔ. Wɔ yi m afite nyinsɛ bambaka nu.”
Kabo Nyɛmɛ mɛrɛkɛ n kɔɔri Mariya dɔ n jɔrɛ
26 Saŋga bo Elizabɛti nyinsɛ n ba juuri sara nsɛn ni, na Nyɛmɛ asunma mɛrɛkɛ Gabiriyeli miɛ be bo i wo Galili awɔrɛ n nu, na bu fere i ka Nazarɛti ni, 27 ka i kɔ fa labari ma suŋguru be bo bu fere i ka Mariya ni. Nyini saŋga, ba fa i ace biɛsɔ be, bu fere i ka Yosefu, i fite Fɛmɛ Davidi dɛɛ busu n nu wɔ. I ni Mariya nya saŋga da má, dama wɔ nya ja má i. 28 Na mɛrɛkɛ n awura i ŋu, na wɔ se i ka, “Suŋguru, m yo u ansɛ ni tere­fiɛ. A di Nyɛmɛ ahɔrɔma, na i kaaki wo u dɔ.” 29 Mariya tiiri ahin nɔaniɛ n ni, na wɔ yo i alekutura, na wɔ birisi ase ka, “Ahin ansɛ yoo­wa n bu la ka sɛ wɔ lɛɛ?” 30 Na mɛrɛkɛ n ase i ka, “Mariya, má a ma sɛrɛ ti u. A di Nyɛmɛ ahɔrɔma beberebe. 31 So u sui na a ti. M ŋa a bá nyinsɛ, na a wú baa­biɛsɔ, na a tún i duma ka Yesu. 32 I bá yo sɔnɔ bambaka, na bu fere i ka, Nyɛmɛ Fɛmɛ Kpiri n Wa. Ya Micɛra Nyɛmɛ fá i na Davidi fɛmɛya biɛ ma i, 33 na i yó Jakɔbu busu nu­fɔm fɛmɛ saŋga kɛrɛ, na i dɛɛ fɛmɛya ni lá má awieeri.” 34 Na Mariya abisa mɛrɛkɛ n ka, “Ye ahin yó sɛ koro yo a? Dama m nya si má biɛsɔ.” 35 Na mɛrɛkɛ n abɔ i nu ka, “Nyɛmɛ Awiɛwiɛ Casi ni bá wura u ŋu, na Nyɛmɛ dɛɛ yiko n bá wo u dɔ. Nyini ti, baa n bo a wú i ni, i bá yo baa casi wɔ, na bu fére i ka Nyɛmɛ Wa. 36 Niɛ fɛn, Elizabɛti bo i ti u lamɔkɔ ni, yiri bo bu ŋa i ti ŋɔrɔka ni, haari ni bo wɔ yo buke ni, wɔ nyinsɛ, i sara nsɛn lɛɛ. 37 Pui wo má bɛrɛ bo Nyɛmɛ koro yo má i.” 38 Na Mariya ase i ka, “Tɔ, m ti Micɛra n afani wɔ. Ma nyini sam kɛrɛ yo ma m kabo a se ni.” Na mɛrɛkɛ n akɔ ayaki i.
Kabo Mariya kɔ niɛɛri Elizabɛti busu ni
39 Nyini dɛɛ sin, wɔ cɛ má, na Mariya akpa i ŋu, na wɔ yasu ndende akɔ Zakariya ni i yi Elizabɛti bɔsu ka i kɔ niɛ bu busu. Nyini miɛ n wo Yudiya asiɛn n su bukam n afiɛn wɔ. 40 Na wɔ kɔ awura Zakariya dika, na wɔ yo Elizabɛti ansɛ. 41 Elizabɛti tiiri Mariya ansɛ yoo­wa n ni, na baa n bo i wo i kunnu n akpisi i ŋu. Dɔ na Awiɛwiɛ Casi n awura Elizabɛti ŋu, 42 na wɔ bo awie kpa, i ŋa, “Nyɛmɛ ayo u kisi atara nbaram kɛrɛ, wɔ kaaki ayo baa n bo a bita i nyinsɛ n kisi. 43 Nzu jirima la ahin n bo Nyɛmɛ afa ama m n a, ka m Mibiɛ dɛɛ ni aba aniɛ m busu a? 44 Dama m tiiri u ansɛ yoo­wa n na baa n bo i wo m kunnu ni, akaba akpisi i ŋu ni akunnujɔ. 45 Tere­fiɛ wo u dɔ, dama a yo yarada ka Mibiɛ n nɔaniɛ n bo wɔ kan akere u ni, i bá yo yii­wa aŋgba.”
Kabo Mariya diiri jue kansiiri Nyɛmɛ ni
46 Na Mariya ase ka,
“M kansi Mibiɛ ni m ahore­mbaa su.
47 M ahore ajɔ Nyɛmɛ ŋu, yiri bo i ti m Tii­de­fɔ ni.
48 Haari ni bo m ti i afani n kɛrɛ ni, i wara afi má m sa.
Fite nyuma fa kɔ, minɛm kɛrɛ bá fere m ka tere­fiɛ­fɔ.
49 Dama ka Micɛra yiko kɛrɛ fɔ ni ayo sakpa beberebe ama m,
i duma ti casi.
50 Saŋga kɛrɛ saŋga i si aŋunfɔ ɔ,
i si minɛm bo bu soro i n kɛrɛ aŋunfɔ ɔ.
51 Wɔ fa i yiko asaa ni, afɔn asandi karambani­fɔm,
ni bu sunsunni tiɛ n kɛrɛ.
52 Wɔ yi nfɛmɛ bambakam afite bu fɛmɛya biɛm n su,
na wɔ yɛ tarakam saa su.
53 Wɔ ma ahɔɛ­fɔm neŋge kpakpam na bu kunnu ayi,
na wɔ fɔn neŋge­fɔm na ba ka bu saa ŋgbɛɛn.
54-55 Sɛsɛ­su n bo i yo faari na i diiri i di ni ya nam ni,
wɔ ma i ayo yii­wa,
ye wɔ ba abuka Yisareli­fɔm bo bu su i ni.
I wara afi má Abraham sa.
Wɔ si i ni i sin­fɔm kɛrɛ aŋunfɔ saŋga kɛrɛ.”
56 Na Mariya aka Elizabɛti bi, sara nsan, na wɔ nya aba akaaki akɔ i bɔsu.
Kabo bu wuuri Yohane Nyɛmɛ Nzue Biɛ­fɔ n ni
57 Elizabɛti kutu cɛɛn ni, na wɔ wu baa­biɛsɔ. 58 Na Elizabɛti tana­fɔm, ni i lamɔsim tiiri ka Micɛra n ayo i sakpa bo i la má aŋusu ni, na bu ni yiri kɛrɛ kunnu ajɔ. 59 Baa n le­mɔcuɛ cɛɛn n ba juuri ni, na ba tiɛn bu nɔɔ na bu wura i kɛnkɛnnɛ, na bu tun i duma. Má bu koro ka bu fa i si Zakariya duma fa tun i a. 60 Ama, na i ni ase ka, “Ai, bu fére i ka Yohane wɔ.” 61 Na ba se i ka, “U lamɔsi nu, bu fere ŋma sɔ a?” 62 Na ba fa bu saa ajɔjɔ baa n si n dɔ, na bu si duma bo i koro ka bu fa tun i wa ni. 63 Dɔ na Zakariya afa i saa akere ka, bu má i deke be na i kɛrɛ, na wɔ de i na wɔ kɛrɛ ka, “I duma la Yohane.” Na nyini jɔrɛ n ayo bu kɛrɛ alekutura. 64 Jina n nu bɛrɛ, na Nyɛmɛ ateke i nɔɔ na wɔ bo i bu ajɔjɔ bekun, na i sukansi Nyɛmɛ. 65 Na sɛrɛ ati bu tana­fɔm kɛrɛ. Na minɛm akan nyini sa n bo i yoori n jɔrɛ abara ayɛ Yudiya awɔrɛ n bukam n kɛrɛ su. 66 Na minɛm kɛrɛ bo bu tiiri i n afa jɔrɛ n ase bu ahore su na bu susunsun, na ba bisa bu ŋu ka, “Baa n ba nyiiri, i yó nzu baa lɛɛ?” Bu seeri sɔ ni, dama bu kɛrɛ aŋu ka Micɛra n yiko n wo i ŋu.
Kabo Zakariya kaanri Nyɛmɛ nɔaniɛ n ni
67 Na Awiɛwiɛ Casi n awura baa n si Zakariya ŋu, na wɔ kan Nyɛmɛ nɔaniɛ, i ŋa,
68 “Am ma ya kansi ya Micɛra ni,
yiri bo i ti Yisareli­fɔm Nyɛmɛ ni.
Dama ka wɔ ba aniɛ i minɛm busu,
na wɔ de bu tii aji.
69 Wɔ ma ya tii­de­fɔ faŋga­fɔ,
i fite i amusui­su­fɔ Fɛmɛ Davidi dɛɛ busu n nu wɔ.
70 Nyɛmɛ yo maari i nɔaniɛ kan­fɔ casim jɔjɔɔri dawa saŋga
71 ka i bá de ya tii fite ya kpɔ­fɔm,
ni bo bu koro má ya n saa nu.
72 Sɔ ye i kereeri ka i si ya nam aŋunfɔ,
na i wara fi má i sɛsɛ­su casi n sa a.
73-74 I yo faari nyini sɛsɛ­su n na wɔ di i di ni ya na Abraham
ka i de ya tii fite ya kpɔ­fɔm saa nu,
adena ya koro su i bo ya soro má sɛrɛ,
75 na ya yo casi na ya yo sa bo i kɔ atin n su i dɔ,
haari ni ya ŋgɔɔ awieeri.
76 Wɔrɔ, m wa ni, bu bá fere u ka
Micɛra Nyɛmɛ Kpiri n dɛɛ nɔaniɛ kan­fɔ.
Dama a dú ya Micɛra n mɔ
na a kɔ́ sɛsɛ i atin su ŋminda i.
77 Na a má i minɛm si ka i fá bu satiɛ ce bu n dɛɛ ti,
ye i dé bu tii ji a.
78 Dama Nyɛmɛ si ya aŋunfɔ agaya n dɛɛ ti,
i má aŋgoro wein n ta ma ya.
Nyini wein n ti kabo wiɛ fite na i ti n wɔ,
79 na i má wein ta ma minɛm bo bu wo awosin nu
na bu soro yiwee sɛrɛ ni.
Na i bá kere ya atin bo i ma ahoreda.”
80 Na baa n anyi, na Nyɛmɛ ayo i sunsunni faŋga, na wɔ kɔ awo boro kpantain nu dɔ i ŋumi, haari cɛɛn n bo i ba yiiri i ŋu fiteeri fofoe nu kere Yisareli­fɔm ni.