3
នាវ​ញឆីង នទ្រែល​មា​នាវ​វៃ
អើ​ផូង​កាលាតី ​អី​ផូង​រាលូក​ម៝ល់! មើម​ទឹង​ខាន់​អៃ​មៃ​អ្យាត់​នាវ​នតី​អី​មោ​អោស​ទី នាវ​នតី​អី​ដាៈ​ខាន់​អៃ​មៃ​ជាន​តឹង​នាវ​វៃ​មោឆេ  គៃ​មា​កោរាញ​ឞ្រាស​កើប​ឆ៝ង់?*៣:១៖ «មើម​ទឹង...កោរាញ​ឞ្រាស​កើប​ឆ៝ង់» មោ​លាស «ឞូ​ម៝ស​ឞូនុយ្ស​គែស​នអាង​ជាន​អ៝ន់​ខាន់​អៃ​មៃ ទឹង​ខាន់​អៃ​មៃ​មោ​ហោម​អ្យាត់​នាវ​ងាន់​កើត​នៃ?»។ អា​ល៝រ​នើស​គ៝ប់​លែៈ​នតី​ខាន់​អៃ​មៃ​នហេល​នានេៈ​ងាន់​មា​ឞ្រាស​យេឆូ​ក្រីស ​ខឹត​តា​ឆី​តឹម​រាកាង់។*៣:១៖ ១កោ ២:២ គ៝ប់​អុច​អោប​ខាន់​អៃ​មៃ​ទូ​នាវ៖ នោក​ខាន់​អៃ​មៃ​ឆ៝ៈ​ទើន​ឞ្រាស​ហ្វេង​អ្វែស​នើស កោរាញ​ឞ្រាស​អ៝ន់​យ៝រ​មា​ខាន់​អៃ​មៃ​ជាន​តឹង​នាវ​វៃ​មោឆេ  មោ​លាស​យ៝រ​មា​ខាន់​អៃ​មៃ​ញឆីង​មា​នាវ​មហែ​មហាន​អ្វែស​អី​ខាន់​អៃ​មៃ​តាង់​នៃ​នើស?*៣:២៖ កាល ៤:៦-៧; អេផ ១:១៣-១៤ មើម​ទឹង​ខាន់​អៃ​មៃ​មោ​អោស​គែស​នាវ​មឹន! ខាន់​អៃ​មៃ​លែៈ​គែស​ជេស​នាវ​រេស​មហែ​អី​នតើម​គែស​តាៈ​ឞើស​ឞ្រាស​ហ្វេង​អ្វែស មើម​ទឹង​អាបៃ​អ្យា​ខាន់​អៃ​មៃ​អុច​កោរាញ​ឞ្រាស​កើប​ឆ៝ង់​តាៈ​ឞើស​នទើ​អី​ខាន់​អៃ​មៃ​ជាន​នៃ​ច្រាវ? ខាន់​អៃ​មៃ​អី​លែៈ​ម៝ប់​នាវ​ឞូ​ជាន​ជេរ​ហោ​នៃ​នើស យ៝រ​មា​ញឆីង​មា​ឞ្រាស​យេឆូ​ក្រីស  ខាន់​អៃ​មៃ​កើប​នាវ​អី​នៃ​មោ​គែស​នាវ​ខ្លៃ​ឞើស? មោ​អោស មោ​ទី​លាស​មោ​ខ្លៃ​អោស! កោរាញ​ឞ្រាស​លែៈ​អ៝ន់​ជេស​ឞ្រាស​ហ្វេង​អ្វែស​គុ​តា​ខាន់​អៃ​មៃ នអ៝ប់​មា​លែៈ​ជាន​នទើ​ខ្លៃ​អេងៗ​តា​ងក្លាង​ខាន់​អៃ​មៃ នទ្រី​កោរាញ​ឞ្រាស​ជាន​កើត​នៃ​យ៝រ​មា​ខាន់​អៃ​មៃ​ជាន​តឹង​នាវ​វៃ​អី​នៃ អើម​មោ​លាស​យ៝រ​មា​ខាន់​អៃ​មៃ​ញឆីង​មា​នាវ​គ៝ប់​មឞើស​ងក៝ច​នាវ​ឞ្រាស​ក្រីស ​នៃ​នើស?
កើត​នទ្រី​ដ៝ង់ អាឞ្រាហាម់ ​អី​ចែ​ផូង​អីឆ្រាអែល ​ញឆីង​មា​កោរាញ​ឞ្រាស នទ្រី​ទឹង​កោរាញ​ឞ្រាស​លែៈ​កើប​ពាង់​ឆ៝ង់។*៣:៦-៩៖ នន ១៥:៦; រម ៤:៩-១២, ១៦ លាស​នទ្រី​អ៝ន់​ខាន់​អៃ​មៃ​គឹត​វ៝ត់​ដ៝ង់ ឞូ​ម៝ស​អី​ញឆីង​មា​កោរាញ​ឞ្រាស ពាង់​អី​នៃ​ជេង​តឹម​ឞាន​មា​ក៝ន​អាឞ្រាហាម់ ​ងាន់។ តា​នាវ​កោរាញ​ឞ្រាស​ងើយ​លែៈ​គែស​ញចីស​ល៝រ​ជេស កោរាញ​ឞ្រាស​មរា​កើប​ផូង​អី​មោ​ទី​ផូង​អីឆ្រាអែល ​ឆ៝ង់​យ៝រ​មា​នាវ​ញឆីង។ នាវ​អី​នៃ​កោរាញ​ឞ្រាស​លែៈ​មឞើស​ងក៝ច​ល៝រ​អ៝ន់​មា​អាឞ្រាហាម់ ​កាល់​អែ​នើស៖ «ទឹង​លែៈ​ឞូនុយ្ស​ទឹង​លែៈ​ឞ្រី​ទាក មរា​ឆ៝ៈ​ទើន​នាវ​គែស​ជេង​តាៈ​ឞើស​មៃ​នៃ»។*៣:៨៖ នន ១២:៣; ១៨:១៨; ២២:១៨ កើត​នទ្រី​ឞូ​ម៝ស​អី​គែស​នាវ​ញឆីង​មា​កោរាញ​ឞ្រាស ពាង់​អី​នៃ​លែៈ​ឆ៝ៈ​ទើន​ជេស​នាវ​គែស​ជេង​នទ្រែល​អាឞ្រាហាម់ ​អី​ឞូនុយ្ស​គែស​នាវ​ញឆីង​នៃ​ដ៝ង់។ 10 យើន​មា​ឞូ​ម៝ស​អី​ញឆីង​មា​នទើ​ជាន​តឹង​នាវ​វៃ​មោឆេ  ពាង់​អី​នៃ​លែៈ​គែស​នាវ​រាតាប់ យ៝រ​លាស​លែៈ​គែស​ញចីស​ជេស​តា​នាវ​កោរាញ​ឞ្រាស​ងើយ៖ «ឞូ​ម៝ស​អី​មោ​ជាន​តឹង​ទឹង​លែៈ​អី​លែៈ​គែស​ញចីស​ជេស​តា​ឆ៝ម់បុត​នាវ​វៃ​អ្យា ពាង់​អី​នៃ​លែៈ​គែស​នាវ​រាតាប់​រ៝»៣:១០៖ នវ ២៧:២៦*៣:១០៖ ហេឞ ១០:២៨; យាក ២:១០ 11 ជេសរី​នានេៈ​ងាន់ មោ​គែស​អោស​ទូ​ហ្វេ​ឞូនុយ្ស​អី​កោរាញ​ឞ្រាស​កើប​ឆ៝ង់ នអ៝ប់​មា​គែស​នាវ​រេស​នហ៝​រ៝ យ៝រ​មា​ជាន​តឹង​នាវ​វៃ​អី​នៃ យ៝រ​លាស​លែៈ​គែស​ញចីស​ជេស៖ «ឞូនុយ្ស​អី​កោរាញ​ឞ្រាស​កើប​ឆ៝ង់​មរា​ហោម​គុ​រេស​យ៝រ​មា​នាវ​ពាង់​ញឆីង»៣:១១៖ ហាប ២:៤ នាវ​«គុ​រេស»​អី​នៃ​ងើយ​មា​នាវ​រេស​នហ៝​រ៝។*៣:១១៖ រម ១:១៧ 12 លាស​គែស​ទូ​ហ្វេ​ឞូនុយ្ស​ជាន​តឹង​នឹង​នែង​ទឹង​លែៈ​នាវ​ឞ្វៃ​នាវ​ដាៈ​តា​នាវ​វៃ​អី​នៃ ពាង់​មោ​ខាច់​អោស​ញឆីង​គៃ​មា​កោរាញ​ឞ្រាស​កើប​ឆ៝ង់​អ៝ន់​នាវ​រេស​នហ៝​រ៝ យ៝រ​លាស​តា​នាវ​កោរាញ​ឞ្រាស​ងើយ​លែៈ​គែស​ញចីស​លាស៖ «ឞូ​ម៝ស​អី​ជាន​តឹង​នាវ​វៃ​អី​នៃ ពាង់​អី​នៃ​មរា​ហោម​គុ​រេស​យ៝រ​មា​ជាន​តឹង​នាវ​វៃ​អី​នៃ»៣:១២៖ កល ១៨:៥*៣:១២៖ រម ៤:១៥; ១០:៥
13 ឞ្រាស​ក្រីស ​លែៈ​ច្វាយ​ជេស​ឞ៝ន់​អ៝ន់​ក្លាយ្ស​ឞើស​នាវ​តេៈ​ទោយ្ស៣:១៣៖ «នាវ​តេៈ​ទោយ្ស» មោ​លាស «នាវ​រាតាប់»។​អី​តាៈ​ឞើស​នាវ​វៃ យ៝រ​លាស​ពាង់​លែៈ​ឆ៝ៈ​ទើន​ជេស​មា​នាវ​រាតាប់​អី​នៃ​មា​នត្រ៝ៈ​ឞ៝ន់ យ៝រ​លាស​តា​នាវ​កោរាញ​ឞ្រាស​ងើយ​លែៈ​គែស​ញចីស​ដ៝ង់ លាស​កើត​នអា៖ «ឞូ​ម៝ស​អី​ឞូ​ទែ​យោង​ក្រេប​តា​តើម​ឆី លែៈ​កោរាញ​ឞ្រាស​ទែ​រាតាប់​ជេស»៣:១៣៖ នវ ២១:២២-២៣*៣:១៣៖ ១កោ ១៥:៥៦; ២កោ ៥:១៨-២១ 14 ឞ្រាស​ក្រីស​យេឆូ ​ជាន​កើត​នៃ គៃ​មា​នាវ​គែស​ជេង​អី​កោរាញ​ឞ្រាស​លែៈ​ត៝ន​មា​អាឞ្រាហាម់ ​អា​ល៝រ​នើស​អ៝ន់​ហ៝ច​ត៝ត់​មា​ផូង​អី​មោ​ទី​ផូង​អីឆ្រាអែល ​ដ៝ង់។ នទ្រី​ទឹង​ឞ៝ន់​ទើយ​ឆ៝ៈ​ទើន​ឞ្រាស​ហ្វេង​អ្វែស​អី​កោរាញ​ឞ្រាស​លែៈ​ត៝ន យ៝រ​មា​ឞ៝ន់​លែៈ​ញឆីង​មា​ឞ្រាស​ក្រីស *៣:១៤៖ កាល ៣:២, ៥
នាវ​វៃ​មោឆេ  ជេសរី​នាវ​កោរាញ​ឞ្រាស​ត៝ន
15 អើ​អ៝ស​នោ​តា​នាវ​ញឆីង គ៝ប់​ទាន់​នតឹត​ទូ​នាវ​តា​នាវ​គុ​ងាវ​ឞ៝ន់៖ នាវ​នតិញ​ឞូនុយ្ស​អី​អេ​ល៝រ​មា​ខឹត​លែៈ​គែស​ញចីស​ជេស​អា​មើម​ជាន​មា​នទើ​ពាង់​នើម​គែស ជេស​ពាង់​ខឹត មោ​គែស​អោស​ឞូនុយ្ស​ហោម​ទើយ​ងគ្រ៝ស ហោម​ទើយ​រាហ្វាត់ ហោម​ទើយ​នត៝ប​នទើ។ 16 ល៝ង់​នាវ​ត៝ន​អី​នៃ កោរាញ​ឞ្រាស​ត៝ន​មា​អាឞ្រាហាម់  នទ្រែល​មា​ត៝ន​តា​ទូ​ហ្វេ​តា​រាន៝យ​ទែស​ពាង់​នើម។ នាវ​ត៝ន​អី​នៃ​មោ​គែស​អោស​ញចីស​លាស៖ «តា​ផូង​រាន៝យ​ទែស» មោ​គែស​អោស​លាស​តា​រាន៝យ​អ៝ក់ អុច​នត្រ៝ង់​មា​ទូ​រាន៝យ​ទើម ជេង​«តា​ទូ​ហ្វេ​តា​រាន៝យ​ទែស»៣:១៦៖ នន ១២:៧; ១៣:៥; ២៤:៧ ជេង​ទូ​ហ្វេ​ឞូនុយ្ស ឞូនុយ្ស​អី​នៃ​ឞ្រាស​ក្រីស 17 គ៝ប់​ងើយ​កើត​នៃ អុច​មឞើស​អ៝ន់​គឹត កោរាញ​ឞ្រាស​ត៝ន​នាវ​អី​នៃ​មា​អាឞ្រាហាម់ ​លែៈ​គែស ៤៣០ នាម់​អេ​ល៝រ​មា​កោរាញ​ឞ្រាស​អ៝ន់​នាវ​វៃ​មា​មោឆេ  នាវ​វៃ​អី​នៃ​មោ​អោស​ងគ្រ៝ស​លើយ​នាវ​កោរាញ​ឞ្រាស​ត៝ន​មា​ឞូ​អី​អើម​រាលាវ កោរាញ​ឞ្រាស​មោ​អោស​ត៝ន​មរោស។*៣:១៧៖ នង ១២:៤០ 18 លាស​កោរាញ​ឞ្រាស​អ៝ន់​នាវ​គែស​ជេង​អី​តឹម​ឞាន​មា​នទើ​នទ្រៃ​អី​ពាង់​លែៈ​ត៝ន​នើស​យ៝រ​មា​ជាន​តឹង​នាវ​វៃ លាស​នទ្រី​ពាង់​មោ​អោស​អ៝ន់​នាវ​គែស​ជេង​អី​នៃ​យ៝រ​មា​ជាន​តឹង​នាវ​ត៝ន។ យើន​មា​កោរាញ​ឞ្រាស​អ៝ន់​នាវ​គែស​ជេង​អី​នៃ​មា​អាឞ្រាហាម់ ​នើស​ជេង​តឹង​មា​នាវ​ពាង់​នើម​ត៝ន​តាៈ​ឞើស​នាវ​អ្វែស​ពាង់​នើម។*៣:១៨៖ រម ៤:១៣
19 លាស​នទ្រី នាវ​វៃ​ម៝ស​គែស​នាវ​ខ្លៃ? នាវ​វៃ​អី​ត៝ត់​ឞើស​កើយ​នៃ​គៃ​មា​អ៝ន់​ឞូនុយ្ស​គឹត​មា​នាវ​តីស​នហ៝​មា​ត៝ត់​តា​ទូ​ហ្វេ​ឞូនុយ្ស​តា​រាន៝យ​ទែស​អាឞ្រាហាម់ ​អី​លែៈ​គែស​តា​នាវ​ត៝ន​នៃ​នើស។ កោរាញ​ឞ្រាស​ដាៈ​ផូង​តោង​ពារ់​អ៝ន់​នាវ​វៃ​អី​នៃ​មា​មោឆេ  ជេសរី​មោឆេ ​ជេង​នើម​ឆើម​កើល​អ៝ន់​តឹម​រាង្លាប់​កោរាញ​ឞ្រាស​ដាស​ផូង​អីឆ្រាអែល *៣:១៩៖ រម ៣:២០; ៥:២០; ៧:៧-៩; ការ ៧:៥៣; ហេឞ ២:២; នវ ៥:៥ 20 យើន​មា​តា​នោក​កោរាញ​ឞ្រាស​ត៝ន​នទើ​មា​អាឞ្រាហាម់  មោ​គែស​អោស​នើម​ឆើម​កើល​មា​នាវ​ត៝ន​អី​នៃ យ៝រ​លាស​គែស​ទូ​ហ្វេ​ទើម​នើម​ត៝ន នើម​អី​នៃ​ជេង​កោរាញ​ឞ្រាស។
21 លាស​នទ្រី​អើម​នាវ​វៃ​ជេង​តឹម​រាទ៝ង់​ដាស​នាវ​កោរាញ​ឞ្រាស​លែៈ​ត៝ន​ឞើស? មោ​អោស។ យើន​មា​លាស​ឞូនុយ្ស​ទើយ​គែស​នាវ​រេស​នហ៝​រ៝​តាៈ​ឞើស​ជាន​តឹង​នាវ​វៃ​អី​នៃ លាស​នទ្រី​កោរាញ​ឞ្រាស​កើប​ឞូនុយ្ស​អី​នៃ​លែៈ​ឆ៝ង់​ជេង​តាៈ​ឞើស​ជាន​តឹង​នាវ​វៃ​អី​នៃ​ងាន់​រ៝។*៣:២១៖ រម ៧:១០; ៨:១-៤ 22 យើន​មា​តា​នាវ​កោរាញ​ឞ្រាស​ងើយ​លែៈ​គែស​ញចីស​ជេស ទឹង​លែៈ​ឞូនុយ្ស​ជេង​គុ​តា​ន៝ម់​នាវ​តីស​លែៈ​ជាន​តីស​ទាទេ។ នទ្រី​ទឹង​កោរាញ​ឞ្រាស​អ៝ន់​នាវ​រេស​នហ៝​រ៝​អី​ពាង់​លែៈ​ត៝ន​នើស​មា​ឞូ​ម៝ស​អី​ញឆីង​មា​ឞ្រាស​យេឆូ​ក្រីស ​ទើម។
23 អេ​ល៝រ​មា​ត៝ត់​នាវ​ញឆីង​អី​នៃ ឞ៝ន់​ហោម​គុ​តា​ន៝ម់​នាវ​វៃ​តឹម​ឞាន​មា​គុ​តា​នទ្រូង នហ៝​មា​ត៝ត់​កោរាញ​ឞ្រាស​ញហើ​នាវ​ពាង់​កើប​ឆ៝ង់​តាៈ​ឞើស​នាវ​ញឆីង​អី​នៃ។*៣:២៣-២៥៖ រម ៧:១-៦; ១០:៤ 24 នទ្រី​នាវ​វៃ​គែស​នាវ​ខ្លៃ​លែវ​ឞ៝ន់​ជាន​តឹង នហ៝​មា​ត៝ត់​ឞ្រាស​ក្រីស ​វាច់ គៃ​មា​កោរាញ​ឞ្រាស​កើប​ឞ៝ន់​ឆ៝ង់​តាៈ​ឞើស​នាវ​ញឆីង​អី​នៃ។ 25 យើន​មា​អាបៃ​អ្យា​លែៈ​ត៝ត់​ជេស​នាវ​កោរាញ​ឞ្រាស​កើប​ឆ៝ង់​តាៈ​ឞើស​នាវ​ញឆីង ឞ៝ន់​មោ​ហោម​អោស​គុ​តា​ន៝ម់​នាវ​វៃ​អី​នៃ​ជឹត។
26 ទឹង​លែៈ​ខាន់​អៃ​មៃ​លែៈ​ជេង​ក៝ន​កោរាញ​ឞ្រាស​នើម​ទាទេ តាៈ​ឞើស​ខាន់​អៃ​មៃ​ញឆីង​មា​ឞ្រាស​ក្រីស​យេឆូ *៣:២៦-២៨៖ យហ ១:១២; រម ៨:១៤-១៥; ៦:៣-៤; ១០:១២-១៣; ១កោ ១២:១២-១៣; កោល ៣:១១ 27 ឞូ​ម៝ស​អី​ញឆីង​មា​ឞ្រាស​ក្រីស​យេឆូ ​នៃ ជេសរី​ឆ៝ៈ​ទើន​នាវ​បាប់តែម​យុក​មា​ទាក​លែៈ​គុ​តឹម​រាង្លាប់​មា​ឞ្រាស​ក្រីស  ឞូនុយ្ស​អី​នៃ​គុ​រេស​តឹង​នាវ​ឞ្រាស​ក្រីស ​អុច មោ​ហោម​អោស​គុ​រេស​កើត​អើម តឹម​ឞាន​មា​ញឆ៝ស​ឞ៝ក​អាវ​មហែ​លែៈ​មអារ់​លើយ​ឞ៝ក​អាវ​អើម។ 28 កោរាញ​ឞ្រាស​កើប​ទឹង​លែៈ​ឞ៝ន់​តឹម​ឞាន​ទាទេ មោ​ហោម​អោស​កើប​ផូង​អីឆ្រាអែល ​អេង ផូង​អី​មោ​ទី​ផូង​អីឆ្រាអែល ៣:២៨៖ តា​នាវ​ងើយ​គ្រែក ​លាស៖ «ផូង​គ្រែក »។​អេង មោ​ដ៝ង់​កើប​ឞូនុយ្ស​ទឹក​ឞូ​អេង ឞូនុយ្ស​ក៝ន​មែ​អេង ឞូ​អូរ​អេង ឞូ​ក្លោ​អេង យ៝រ​លាស​ទឹង​លែៈ​ខាន់​អៃ​មៃ​តឹម​ឞាន​មា​លែៈ​ជេង​ទូ​មល៝ម់​ឆាក់​ជាន់​តា​ឞ្រាស​ក្រីស​យេឆូ 29 លាស​ខាន់​អៃ​មៃ​លែៈ​គុ​នទ្រែល​មា​ឞ្រាស​ក្រីស ​ជេស ខាន់​អៃ​មៃ​ជេង​តឹម​ឞាន​មា​រាន៝យ​ទែស​អាឞ្រាហាម់  ជេសរី​ឆ៝ៈ​ទើន​នទ្រែល​រាន៝យ​ទែស​អាឞ្រាហាម់ ​ទឹង​លែៈ​នាវ​អី​កោរាញ​ឞ្រាស​លែៈ​ជេស​ត៝ន​មា​អាឞ្រាហាម់ ​នើស។*៣:២៩៖ កាល ៣:៧-៩; រម ៩:៧-៨

*3:1 ៣:១៖ «មើម​ទឹង...កោរាញ​ឞ្រាស​កើប​ឆ៝ង់» មោ​លាស «ឞូ​ម៝ស​ឞូនុយ្ស​គែស​នអាង​ជាន​អ៝ន់​ខាន់​អៃ​មៃ ទឹង​ខាន់​អៃ​មៃ​មោ​ហោម​អ្យាត់​នាវ​ងាន់​កើត​នៃ?»។

*3:1 ៣:១៖ ១កោ ២:២

*3:2 ៣:២៖ កាល ៤:៦-៧; អេផ ១:១៣-១៤

*3:6 ៣:៦-៩៖ នន ១៥:៦; រម ៤:៩-១២, ១៦

*3:8 ៣:៨៖ នន ១២:៣; ១៨:១៨; ២២:១៨

3:10 ៣:១០៖ នវ ២៧:២៦

*3:10 ៣:១០៖ ហេឞ ១០:២៨; យាក ២:១០

3:11 ៣:១១៖ ហាប ២:៤

*3:11 ៣:១១៖ រម ១:១៧

3:12 ៣:១២៖ កល ១៨:៥

*3:12 ៣:១២៖ រម ៤:១៥; ១០:៥

3:13 ៣:១៣៖ «នាវ​តេៈ​ទោយ្ស» មោ​លាស «នាវ​រាតាប់»។

3:13 ៣:១៣៖ នវ ២១:២២-២៣

*3:13 ៣:១៣៖ ១កោ ១៥:៥៦; ២កោ ៥:១៨-២១

*3:14 ៣:១៤៖ កាល ៣:២, ៥

3:16 ៣:១៦៖ នន ១២:៧; ១៣:៥; ២៤:៧

*3:17 ៣:១៧៖ នង ១២:៤០

*3:18 ៣:១៨៖ រម ៤:១៣

*3:19 ៣:១៩៖ រម ៣:២០; ៥:២០; ៧:៧-៩; ការ ៧:៥៣; ហេឞ ២:២; នវ ៥:៥

*3:21 ៣:២១៖ រម ៧:១០; ៨:១-៤

*3:23 ៣:២៣-២៥៖ រម ៧:១-៦; ១០:៤

*3:26 ៣:២៦-២៨៖ យហ ១:១២; រម ៨:១៤-១៥; ៦:៣-៤; ១០:១២-១៣; ១កោ ១២:១២-១៣; កោល ៣:១១

3:28 ៣:២៨៖ តា​នាវ​ងើយ​គ្រែក ​លាស៖ «ផូង​គ្រែក »។

*3:29 ៣:២៩៖ កាល ៣:៧-៩; រម ៩:៧-៨