11
Juɨ₁lia'₂ a₂'én₂ dsa₂
Në₃ në́₃, juɨ₁lia'₂ dsa₂ i₂'én₂ në́₃, caun₂ bá₄ 'ei₅ dsɨ́₅ a₂gue₃ a₂jaun₂ a₂'ɨ́n₂ dsɨ́₅; ján₃ bá₄ jáng'₅ léi₄ a₂'éin₂, a₂cha₂ të₃dsón'₂ juɨ₁lia'₂ a₂tsá₃ jniá₂.
Ia₁ le₂në₅ bá₄ ca₂rë₃'én₂ dsa₂ can'₅₄ ma₂lɨ́g'₂, jaun₂ ca₂'ag₃ dse₃ Diú₄.
Të₂le₃ a₂'éin₂ bá₄ jniog₄, ŋág'₂ jniog₄ a₂ca₂jmo₃ Diú₄ bá₄ mɨ₂güɨ́g₃ të₂le₃ quian'₅₄ jág₁ quió'₅. Jaun₂ lë₃, juɨ₁lia'₂ a₂jniá₂ rë₂në́₃ ca₂lë₃ të₂le₃ quian'₅₄ a₂tsá₃ jme₁rë₂jniá₂.
Të₂le₃ a₂'én₂ dsa₂
Të₂le₃ a₂'én₂ bá₄ Abel,*Abel: 'Nio'₂ ja₁ton₅ Génesis 4:4. ca₂jén'₃ ne₄ Diú₄ caun₂ a₂dse₃ guë́₄ con'₂ guë́₄ a₂ca₂jén'₃ Caín rɨin'₅₄. 'Uɨg₅₄ jaun₂ ca₂'ag₃ dse₃ Diú₄ co₂'nió'₄ dsa₂ dsen₃, lia'₂ con'₂ jme₁ca₂gue₃ a₂ca₂jén'₃ jaun₂. Jaun₂ në́₃, o₁jŋia'₅₄ guë́₄ ma₂rë₂jon₅₄ Abel, në₂jag₄ bá₄ a₂caun₂ jáng'₅ jág₁ dsau₅ rë₂në́₃, ia₁ a₂ca₂rë₃'éin₂.
Të₂le₃ a₂'én₂ bá₄ Enoc,Enoc: 'Nio'₂ ja₁ton₅ Génesis 5:18-24. ca₂ŋái'₃ mɨ₂güɨ́g₃ caun₂ të₃ tsá₃ ca₂join₃, tsá₃ ma₂'ein₂ ca₂dsáu'₂ quió'₅, ia₁ Diú₄ bá₄ i₂ca₂tág₃ quió'₅. Ne₄ si₂ juá'₂ a₂ca₂'ag₃ dse₃ Diú₄ né'₃ guë́₄ a₂të₂, ia₁ lia'₂ con'₂ jme₁chain₂ ca₂jmo₃ a₂ca₂të́₂ dsɨ́₅ Diú₄.
La₁ia₁ lia'₂ o₁lɨ́g'₂ jmɨg₄ tsá₃ lé₂ le₃jmo₃ dsa₂ a₂jme₂'ŋio₂ dsɨ́₅ Diú₄ në₁jua'₂ tsá₃ 'éin₂, ia₁ juɨ₁lia'₂ dsa₂ i₂'nio₃ jme₃quián₃ ja₁con₂ Diú₄, tion₅₄ 'nió'₅ le₃'éin₂ de'₂ a₂chan₂ Diú₄, ján₃ bá₄ 'nió'₅ le₃'éin₂ a₂quí₅ Diú₄ 'lian'₅₄ juɨ₁lia'₂ i₂'nau'₂ a₂dsen₅₄ dsɨ́₅.
Të₂le₃ a₂'én₂ bá₄ Noé,Noé: 'Í₂ Génesis 6 - 9. lia'₂ con'₂ jme₁ca₂jmo₃ Diú₄ jág₁ 'e₂ niog₅ lé₂, juɨ₁lia'₂ a₂tsá₃ jniá₂ guë́₄, ca₂tón'₃ bá₄ juɨ₅ a₂ca₂juá'₂ Diú₄, ca₂jmo₃ bá₄ nɨ₁barco ja₁lióin₃ le₂jiog₅ dsa₂ dsi₂néi₂ quiáin₅ në́₃. Jaun₂ le₂në₅ në₂jag₄ bá₄ a₂ca₂qui₃dsɨ₂₃ 'éi'₃ ja₁con₂ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃, jaun₂ le₂në₅ bá₄ ca₂tɨ́in₂ a₂lió₂ Diú₄ co₂'nió'₄ dsa₂ dsen₃, të₂le₃ a₂'éin₂ bá₄ ján₃.
Të₂le₃ a₂'én₂ Abraham,§Abraham: 'Í₂ Génesis 12 - 25. lia'₂ con'₂ jme₁ca₂të₃ Diú₄, ca₂nág₂ bá₄. Ca₂o₃'ɨ́in₃ ca₂'í₃ juɨ₅ a₂dsó₃ ja₁juá'₂ Diú₄ cuë₃ caun₂ 'uë₃ a₂ca₂tɨ́in₂ lé₂ quió'₅. Ca₂o₃'ɨ́in₃ 'uë₃ go₅₄ të₃ tsá₃ ŋi₅ a₂já'₄ ŋó₃.
'Uɨg₅₄ ia₁ a₂jme₁'éin₂, ca₂guá₂ gua'₅₄ 'uë₃ a₂ca₂juá'₂ Diú₄ cuë₃, co₂'nió'₄ a₂lɨ́in₅ dsɨ₂nau₂ jë₄ 'uë₃ siá'₂. Ca₂guá₂ tsɨ₁'né₅ a₂lë́₅ quian'₅₄ tsɨ₁'mɨ'₂; ján₃ bá₄ le₂jaun₂ ca₂jmo₃ Isaac quiain'₅₄ Jacob në́₃, ia₁ ján₃ bá₄ ca₂tɨ́in₂ le₂jiog₅ quian'₅₄ 'éi₂ a₂jme₁ca₂juá'₂ Diú₄ cuë₃.
10 Ia₁ jme₁chi₁jŋia₅ Abraham juɨg₂ ciudad jaun₂ a₂chí'₅ tiá₂, 'uɨg₅₄ ia₁ Diú₄ bá₄ i₂ca₂'náu'₃ dsɨ́₅ jmo₃, ján₃ bá₄ i₂ca₂jmóg'₃.
11 Ján₃ bá₄ të₂le₃ a₂'én₂ 'ŋiog₅ Sara,*Sara: 'Í₂ Génesis 18:1-15; 21:1-7. të₃ ma₂guein'₂ a₂le₃chan₂ guein₂ quiáin₅, ca₂gue₃ bá₄ juɨ₅bí₂ a₂léin₂ chog₅₄ guein₂ ia₁ lɨ́in₂ i₂rë₂ti'₅₄ bá₄ Diú₄ i₂ma₂cuë₃ jág₁ quió'₅.
12 Jaun₂ në́₃ Abraham, o₁jŋia'₅₄ a₂ma₂i₁jóin₂, ca₂rë₃chán₃ bá₄ guë́₄ tsɨ₁jon₂ i₂juɨn₅ guë́₄ lɨn₃ juɨ₁lia'₂ nei₅ a₂jniá₂ guei'₅₄ mɨ₂güɨ́g₃, juɨ₁lia'₂ mɨ₂tsag₄ a₂cha₂ chei'₅₄ jmɨ₁ŋí'₄ a₂tsá₃ lé₂ le₃'ɨ₃ dsa₂.
13 Ca₂dsan₃ bá₄ le₃jɨ́n₃ 'éi₂ të₃ tsá₃ ca₂gue₃ juɨ₁lia'₂ a₂jme₁ca₂juá'₂ Diú₄ cuë₃. La₁ia₁ jme₁'éin₂ bá₄, jaun₂ në₂jag₄ bá₄ a₂ca₂jág₃ të₂ uɨ́ng₂ a₂jaun₂ a₂'éin₂, të₅ bá₄ dsɨ́₅ a₂ca₂jág₃. Jaun₂ le₂në₅ bá₄ ca₂jmo₃ jág₁ a₂lɨ́in₅ dsɨ₂nau₂ i₂con'₂ ca₂ŋɨ₅ mɨ₂güɨ́g₃ la₂.
14 Jaun₂ juɨ₁lia'₂ i₂dsia₅ jág₁ le₂në₅, jáng'₅ léi₄ a₂i₂nioi₅₄ bá₄ guë́₄ a₂qui₂'no'₂ caun₂ juɨg₂ jë₁tiain'₃.
15 Jua'₅₄ mei'₂ guë́₃ caun₂ qui₂dsau'₂ bá₄ guë́₄ dsɨ́₅ gua'₅₄ 'uë₃ ja₁ca₂'uɨin₂, jme₁lé₂ bá₄ jme₁dsɨ₂lein₃ táng₃ ja₁jaun₂.
16 La₁ të₂le₃ jme₁'ɨ́n₂ dsɨ́₅ caun₂ 'uë₃ a₂dse₃ guë́₄, co₂'nió'₄ a₂'ë₂₃ 'uë₃ a₂cha₂ guei'₅₄ i₂juɨ́g₃. 'Uɨg₅₄ jaun₂ tsá₃ o₂guí'₃ cán₂ Diú₄ a₂quiong₅ dsa₂ Diú₄ quián₅ dsa₂ 'éi₂, ia₁ ma₂ca₂jmo₃ co₂jŋia₅₄ caun₂ juɨg₂ ciudad quió'₅ 'éi₂.
17 Të₂le₃ a₂'én₂ bá₄ Abraham, lia'₂ con'₂ jme₁ca₂caun₃ Diú₄ táu₂, ca₂jéin'₂ bá₄ IsaacIsaac: 'Í₂ Génesis 21 - 22. quiáin₅, ne₄ Diú₄. Jme₁ma₂chéin'₅ co₂jŋia₅₄ a₂jme₁jŋɨi'₃ ja₁ŋi'₅₄ i₂jan₂ tan₅₄ quiáin₅, 18 o₁jŋia'₅₄ jme₁ca₂juá'₂ Diú₄ cuag₃ a₂ca₂juá'₂: “Të₂le₃ quian'₅₄ Isaac le₃chan₂ tsɨ₁jon₂ quiáng'₂.”Génesis 21:12.
19 Ca₂i₃jiog₅ dsɨ́₅ Abraham, a₂'io₅ Diú₄ juɨ₅bí₂ a₂jme₃jein'₅₄ le₂jiog₅ jɨn₄ 'lag₄. Jaun₂ dsón'₂ bá₄ ca₂guéin'₂ táng₃ ja₁ŋi'₅₄, në₂jag₄ bá₄ a₂ca₂jein'₅₄ táng₃ jɨn₄ 'lag₄.
20 Të₂le₃ a₂'én₂ Isaac, ca₂jme₃gu'₅₄ quió'₅ Jacob quiain'₅₄ Esaú, ca₂cuë₃ jág₁ quió'₅ a₂cuë₃ Diú₄ a₂dse₃ të₂le₃ ne₄ juɨ₅ jmɨg₄ a₂le₃chain₂.§'Í₂ Génesis 27.
21 Ján₃ bá₄ të₂le₃ a₂'én₂ Jacob,*Jacob: 'Í₂ Génesis 48. jme₁ma₂ja₂quián₃ jóin₂, ca₂jme₃gu'₅₄ quió'₅ le₂jan₂ le₂jan₂ chi'₂ ja₁ŋi'₅₄ José. Jaun₂ ca₂jme₃juɨin'₂ Diú₄, a₂chéin'₅ rë₂dsɨ́in₂ ne₄ 'ma₂'ɨ₅₄ quió'₅.
22 Të₂le₃ a₂'én₂ José,José: 'Nio'₂ ja₁ton₅ Génesis 50:24-26. lia'₂ con'₂ jme₁ma₂ja₂quián₃ jóin₂, ca₂juá'₂ ca₂'ɨin₃ dsa₂ juɨg₂ Israelitas a₂'uɨ́in₃ cang₂ guë́₄ jaun₂ 'uë₃ Egipto, jaun₂ ca₂quiog₂ 'éi'₃ 'e₂ 'nió'₅ jmo₃ dsa₂ quian'₅₄ nɨ₁mu₁₂.
23 Të₂le₃ a₂'én₂ bá₄ chog₅₄-jmei₂ Moisés, jme₁ca₂rë₃chán₃ 'éi₂, ca₂'mog₃ con'₂ 'nɨ₅ tsɨ'₂. Ia₁ ca₂jág₃ a₂'ŋio'₂ guein₂ 'éi₂, tsá₃ jua'₅₄ ca₂ja₃gó'₃ 'a₂ lia'₂ lë́₅ 'éi'₃ quió'₅ rag₅₄ a₂jŋag'₃ quió'₅.'Nio'₂ ja₁ton₅ Éxodo 2:1-10.
24 Të₂le₃ a₂'én₂ bá₄ Moisés,§Moisés: 'Í₂ Éxodo 2 - 11. lia'₂ con₂ jme₁ma₂lɨ́in₅ dsa₂ ma₂juɨn'₂, tsá₃ ca₂gue₃ quiong₃ dsa₂ ja₁ŋi'₅₄ quián₅ ja₁mɨ́g₄ rag₅₄ quián₅ Egipto.
25 Co₂ŋei'₅₄ guë́₄ ca₂'náu'₃ dsɨ́₅ ŋág₃ uɨg₅ quiain'₅₄ dsa₂ juɨg₂ quián₅ Diú₄, con'₂ guë́₄ a₂le₃chain₂ o₂'ŋió₃ dsɨ́₅ ca₂tiá₂ a₂'no₃ dso₄.
26 'Ŋio₅ guë́₄ quen₅, lɨ́in₂, a₂ŋág₃ uɨg₅ a₂të₃'o'₂ dsa₂, lia'₂ te₃'on'₂ I₂rë₂'ɨ́n₁ quián₅ Diú₄, con'₂ guë́₄ quen₅ ca₂le₃jë́₃ cu₄nióg₄ a₂rë₂'ma₄ 'uë₃ Egipto. Ia₁ 'liain'₅₄ a₂cuë₃ Diú₄, co₂dsau₅ jaun₂ bá₄ ca₂jág₃.
27 Të₂le₃ a₂'én₂ Moisés, ca₂o₃'ɨ́in₃ 'uë₃ Egipto,*Noé: 'Í₂ Génesis 6 - 9. tsá₃ ca₂rë₃gó'₅ a₂'ne₂ rag₅₄; ca₂nau₂ bá₄ tiá₂ në₂jag₄ bá₄ a₂jɨ́in₂ Diú₄ i₂tsá₃ jniá₂.
28 Të₂le₃ a₂'én₂ Moisés, ca₂jmo₃ Jmɨg₄ Të₂'ɨn₅₄,Egipto, Jmɨg₄ Të₂'ɨn₅₄: 'Í₂ Éxodo 12 - 13. ca₂tsáng₂ jmɨ₂ o₄'né₄ në́₃, ia₁jaun₂ i₂niog₅ ne₄ jme₃dsiain₂₃ juɨ₁lia'₂ chi'₂ dsa₂ ŋe'₂ i₂le₂ne₁ quián₅ dsa₂, tsá₃ téin₂ gu₂-tag₅₄ chi'₂ i₂le₂ne₁ quián₅ dsa₂ juɨg₂ Israel.
29 Të₂le₃ a₂'én₂ dsa₂ juɨg₂, ca₂ŋɨ́i₃ Jmɨ₁ŋí'₄ Guéin₂,Ján₃ bá₄ chei₂ “Jmɨ₁ŋí'₄ 'Ma₂ta₅.” ne₄ 'uë₃ quein₂. La₁ lia'₂ con'₂ jme₁'nio₃ jmo₃ le₂jaun₂ dsa₂ juɨg₂ Egipto, ca₂dsain₃ bá₄, ca₂'ɨn'₃ jmɨg₂.
30 Të₂le₃ a₂'én₂ bá₄ dsa₂ israelitas, ca₂lia'₂ ca₂gon₃ nɨ₁'ia'₂ quió'₅ juɨg₂ Jericó,§Jericó: 'Í₂ Josué 6. jme₁ma₂ca₂lë₃ i₂nioi₅₄ guio₃ jmɨg₄ le₃lág'₃ quió'₅.
31 Ján₃ bá₄ të₂le₃ a₂'én₂ 'io₅₄ Rahab*Rahab: 'Í₂ Josué 2:1-21; 6:25; Mateo 1:5; Santiago 2:25. i₂jme₁'nag₅ quió'₅ në́₃, tsá₃ ca₂join₃ co₂lë₅ quiain'₅₄ dsa₂ i₂tsá₃ ca₂né'₂,o₃, “dsa₂ i₂tsá₃ ca₂rë₃'én₂.” ia₁ ca₂guein₃ bá₄ rë₂ dsa₂ israelitas i₂jme₁i₂nio₄ tiog₅.
32 ¿'E₂ guë́₄ juá'₄ jniá₂? Tsá₃ jë₄ jmɨg₄ jua'₅₄ juá'₄ jniá₂ a₂'ɨ́ng₄ Gedeón,Gedeón: 'Í₂ Jueces 6 - 7. quian'₅₄ Barac,§Barac: 'Í₂ Jueces 4 - 5. Sansón,*Sansón: 'Í₂ Jueces 13 - 16. Jefté,Jefté: 'Í₂ Jueces 11 - 12. David,David: 'Í₂ 1 Samuel 16 - 31 quian'₅₄ 2 Samuel. Samuel,§Samuel: 'Í₂ 1 Samuel. quian'₅₄ dsa₂ i₂jme₁'ë́₂ jág₁ quián₅ Diú₄ në́₃.
33 Të₂le₃ a₂'éin₂ bá₄ ján₃, ca₂lɨ́'₃ juɨg₂ siá'₂ ja₁gon₂ rag₅₄, rë₂ bá₄ ca₂qui₃dsɨ₂₃ 'éi'₃ në́₃, ján₃ bá₄ ca₂'ió'₃ a₂ca₂jme₃'o₅₄ Diú₄ con'₂ lë́₅ jág₁ a₂ca₂cuë₃ a₂jme₃'o₅₄. Ján₃ bá₄ le₂në₅ ca₂jnéi₃ i₂lɨn₅₄ 'o₄ dsɨ₂'ia'₂, 34 ca₂ei₃ si₂ cau₂ ca₂jo'₅₄, qui₂ca₂lón₂ i₂lɨn₅₄ a₂jme₁dsiáin₃ quian'₅₄ 'o₄ ŋi₁tág₂ në́₃. Ján₃ bá₄ le₂jaun₂ ca₂quɨ́n'₃ bí₂ dsa₂ 'uan₅₄ ca₂jme₃'uáin'₃, ján₃ bá₄ ca₂rë₃béin₂ quɨ́in'₂ ja₁niog₅ 'nei₂, jaun₂ ca₂tió'₃ bá₄ jme₁ca₂quɨ́in'₂ quian'₅₄ 'lióg₂ dsa₂ i₂'iog₅₄ quió'₅. 35 Ján₃ bá₄ le₂në₅ chan₂ dsa₂ mɨ́₂ ca₂guein₃ táng₃ 'lag₄ quiáin₅ jme₁ca₂jein'₅₄ táng₃. I₂sián'₂ guë'₂ qui₂ca₂jmóg'₂ dsa₂, la₁ tsá₃ ca₂gue₃ a₂lióin₂, ia₁jaun₂ tɨin₅₄ a₂jein'₅₄ a₂le₃chain₂ guë́₄ dse₃. 36 I₂sián'₂ guë'₂ ca₂ŋág₃ le₃jë́₃ jág₁ qui₂ca₂jnáu'₂ dsa₂ qui₂ca₂bóg₂ dsa₂; ca₂lia'₂ ca₂'nei'₂ dsa₂ quian'₅₄ ŋí₁ cadenas, ca₂to'₂ dsa₂ né'₃ 'má₃ në́₃. 37 I₂lɨn₅₄ guë'₂ ca₂dsan₃ qui₂ca₂jnáu'₂ dsa₂ cang₄, i₂sián'₂ në́₃ ca₂ti₃ dsa₂ ca₂'nói₁ quian'₅₄ ŋí₁ chi₁jan₁,*A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ chi₁ton₅ ján₃: “ca₂can₃ dsa₂ táu₂.” ca₂jme₃dsiog₅ dsa₂ quian'₅₄ ŋi₁tág₂ në́₃. Qui₂i₁nioi₁₂ i₁jnai'₅₄ a₂la₂-ó₃ le₁qui'₂ jmá'₃ nɨ₁lo₄ já'₂ cha'₂ quian'₅₄ nɨ₁lo₄ chein₄ lau₂ në́₃; të₂ŋéi₂, tsá₃ dse₃ qui₂le₁'ág₄ dsɨ́₅, ján₃ bá₄ qui₂ca₂jmóg'₂ dsa₂. 38 Tsá₃ lé₂ le₃jua'₅₄ jua'₅₄ jme₁ca₂tɨ́n₂ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃ le₃chan₂ dsa₂ 'éi₂ quiong'₅₄. Jme₁i₂nioi₅₄ 'uë₃ co₂'ŋiog₅, le₂con₂ má'₂ në́₃, né'₃ cang₄ të₂'lau₂, né'₃ tau₂ a₂niog₅ né'₃ 'uë₃ në́₃.
39 Le₃jɨ́n₃ dsa₂ 'éi₂, ca₂'ag₃ Diú₄ dse₃ 'uɨg₅₄ ia₁ a₂'éin₂, la₁ia₁ tsá₃ ca₂'ió'₃ a₂jme₁ca₂juá'₂ Diú₄ cuë₃. 40 Jme₁ma₂i₃jiog₅ dsɨ́₅ Diú₄ jmo₃ co₂jŋia₅₄ caun₂ a₂dse₃ guë́₄ quián₂ jniog₄, ia₁jaun₂ tsá₃ le₃'ŋia₅ dsa₂ 'éi₂ jua'₅₄ tsá₃ le₃'ŋiai₂₃ co₂lë₅ quian'₅₄ jniog₄.

*11:4 Abel: 'Nio'₂ ja₁ton₅ Génesis 4:4.

11:5 Enoc: 'Nio'₂ ja₁ton₅ Génesis 5:18-24.

11:7 Noé: 'Í₂ Génesis 6 - 9.

§11:8 Abraham: 'Í₂ Génesis 12 - 25.

*11:11 Sara: 'Í₂ Génesis 18:1-15; 21:1-7.

11:17 Isaac: 'Í₂ Génesis 21 - 22.

11:18 Génesis 21:12.

§11:20 'Í₂ Génesis 27.

*11:21 Jacob: 'Í₂ Génesis 48.

11:22 José: 'Nio'₂ ja₁ton₅ Génesis 50:24-26.

11:23 'Nio'₂ ja₁ton₅ Éxodo 2:1-10.

§11:24 Moisés: 'Í₂ Éxodo 2 - 11.

*11:27 Noé: 'Í₂ Génesis 6 - 9.

11:28 Egipto, Jmɨg₄ Të₂'ɨn₅₄: 'Í₂ Éxodo 12 - 13.

11:29 Ján₃ bá₄ chei₂ “Jmɨ₁ŋí'₄ 'Ma₂ta₅.”

§11:30 Jericó: 'Í₂ Josué 6.

*11:31 Rahab: 'Í₂ Josué 2:1-21; 6:25; Mateo 1:5; Santiago 2:25.

11:31 o₃, “dsa₂ i₂tsá₃ ca₂rë₃'én₂.”

11:32 Gedeón: 'Í₂ Jueces 6 - 7.

§11:32 Barac: 'Í₂ Jueces 4 - 5.

*11:32 Sansón: 'Í₂ Jueces 13 - 16.

11:32 Jefté: 'Í₂ Jueces 11 - 12.

11:32 David: 'Í₂ 1 Samuel 16 - 31 quian'₅₄ 2 Samuel.

§11:32 Samuel: 'Í₂ 1 Samuel.

*11:37 A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ chi₁ton₅ ján₃: “ca₂can₃ dsa₂ táu₂.”