1 Tɨꞌɨj aꞌyan mutyojoꞌmaꞌaj, tavástaraꞌ pu séecan avaꞌjajpuaxɨj huéeicatyej japuan tamuáamuataꞌ japuan huaꞌpuaj mu aráꞌaxcaa, aꞌɨ́ɨjma puꞌij huataꞌítyacaꞌ tyahuaꞌpuaj maꞌcan, mej mij anáatyaꞌaj huajuꞌun, aꞌájna joꞌtɨj jaꞌchájtaꞌnajmee joꞌtɨj aꞌɨ́ɨn joꞌréꞌnyesij.

2 Aꞌyaa pu tyihuoꞌtéꞌexaaj tɨjɨn:

—Jéehua mu ɨ tɨ huáꞌɨtziityeꞌ mej mij ujoꞌtyájrutyej joꞌtɨj ɨ Dios tyejéꞌijtaj, ajta camu muiꞌij ɨ maj aꞌɨ́jna jɨn tyíꞌhuɨɨreꞌ maj huoꞌréꞌixaatyeꞌen ɨ nyúucariaꞌraꞌ ɨ Dios. Aꞌɨ́j xu jɨn aꞌyan tyaatáhuavii ɨ tavástaraꞌ tɨꞌij jéetzeꞌ huojoꞌtaꞌítyej ɨ maj tyáꞌtzaahuatyeꞌ, mej mij néijmiꞌqueꞌ huoꞌréꞌixaatyeꞌen ɨ tyeɨ́tyee ɨ nyúucariaꞌraꞌ ɨ Dios. 3 Séricuj muaꞌaj, aꞌyaa nu tyajamuaataꞌítyij huaꞌ tzajtaꞌ ɨ tyeɨ́tyee, aꞌyaa xu sij huaséꞌrihuaꞌaj xáꞌjuꞌun matɨꞌɨj cányaꞌxɨɨ huaꞌ tzajtaꞌ ɨ ɨ́ɨraꞌvetyee. 4 Caxu túmii aꞌaj, caxu tyiꞌtɨ́j aꞌaj ɨ siaj jɨn huatyóohuɨɨreꞌen caxu siajta átoꞌrij tyiꞌpíij nusu tyúucaꞌquej, siajta quee aꞌtɨ́j tyíꞌixaatyeꞌej ɨ juyéj jitze. 5 Siatɨꞌɨj huaꞌchej jaꞌráꞌastij, néijmiꞌcaa xu anaquéecan huatatyójtyeꞌen aꞌyan tɨjɨn: “Cheꞌ tyámuaꞌ tyíꞌeenyeꞌ yajáꞌmuachej.” 6 Ajta tɨpuaꞌaj tyámuaꞌ naa metyíꞌtyechej, huaꞌ jimi pu huatyáꞌɨtzeereꞌej ɨ siaj jɨn huoꞌtatyójtyej, naꞌríij mequee, caxu muaꞌaj tyiꞌtɨ́j joꞌrɨésij. 7 Aꞌáa xu joꞌtyáꞌɨtzeereꞌen joꞌsiaj jaꞌráꞌiixaj, siajta tyúꞌcuaꞌnyij siajta huayeꞌen tyiꞌtɨ́j maj jamuaatáꞌsij, jiꞌnye aꞌyaa pu tyeꞌtyévijtyeꞌ maj tyaanájchityeꞌen aꞌɨ́jcɨ ɨ tɨ tyíꞌmuɨjhuacaa. Caxu ajóꞌjujhuaꞌnyeꞌ áyee siajta áyee ɨ maj huaꞌchej jitze. 8 Siatɨꞌɨj séej chájtaꞌnaj jitze joꞌtyájrutyej, majta jeꞌen tyámuaꞌ tyajamuaatyéjeevej, aꞌɨ́j xu huácuaꞌnyij tyiꞌtɨ́j maj jáꞌmuacueꞌtyej, 9 setyihuóꞌhuaatyeꞌ ɨ maj tyíꞌcucuiꞌ, siajta aꞌyan tyihuoꞌtéꞌexaatyeꞌen tɨjɨn: “Puꞌríj jaꞌmua jimi atyojoꞌréꞌnyesij aꞌájna xɨcáaraꞌ jitze tɨꞌɨj Dios néijmiꞌqueꞌ tyuꞌtaꞌíjtaj.” 10 Ajta tɨpuaꞌaj séej chájtaꞌnaj jitze siaꞌráꞌastij joꞌmaj quee tyámuaꞌ tyajamojoꞌtyéjeevej, aꞌáa xu cáayej jitze aꞌyan tyihuoꞌtéꞌexaatyeꞌen tɨjɨn: 11 “Aꞌɨ́jna ɨ chuéj tɨ muɨɨnyíj tɨ ajtáviꞌtaxɨj ɨ tacaꞌquéj jitze, aꞌyaa tɨ maꞌcan ɨ chájtaꞌ, aꞌɨ́j tu huatácaꞌtzɨj siaj sij jáamuaꞌreej siaj jéehua ootyáꞌɨtzeerej ɨ Dios jimi. Ajta aꞌyaa xu tyáꞌmuaꞌreeriaj tɨ arí tyaꞌráꞌiixaj jaꞌmua jimi aꞌnáj tɨ ɨ Dios néijmiꞌqueꞌ tyuꞌtaꞌíjtaj.” 12 Aꞌyaa nu tyajáꞌmuaꞌixaatyeꞌ tzáahuatyiꞌraꞌaj jɨmeꞌ, aꞌájna xɨcáaraꞌ jitze tɨꞌɨj ɨ Dios yaráꞌiixaj jéetzeꞌ mu aꞌɨ́ɨmaj ɨ tyeɨ́tyee jajpuéetzij muáꞌjuꞌun mequee ɨ maj Sodoma jáꞌchajcaꞌaj.

13 ’Siataꞌaj huatóoxaamujrityeꞌen muaꞌaj mu siaj Corazín jaꞌchej, siataꞌaj muaꞌaj mu siaj Betsaida jaꞌchej. Jiꞌnye tɨpuaꞌaj aꞌyan náarɨnyijcheꞌ huaꞌ jimi ɨ maj Tiro joꞌcháatɨmee naꞌríij huaꞌtzajtaꞌ ɨ maj Sidón joꞌcháatɨmee, aꞌɨ́ɨ mu aamíꞌ tyaꞌantzáahuatyeꞌnyijcheꞌ ɨ Dios jimi, majta chaꞌmanaꞌaj tyuꞌtyoochéetyaꞌxɨꞌnyijcheꞌ majta nasíj japua huaraꞌsejcheꞌ mej mij ɨ tyeɨ́tyee jáamuaꞌreej maj meríj tyáꞌantzaahuaj. 14 Ajta aꞌájna xɨcáaraꞌ jitze matɨꞌɨj néijmiꞌi áꞌxɨjtyiꞌhuan, jéetzeꞌ xu muaꞌaj jajpuéetzij xáꞌjuꞌun mequee aꞌɨ́ɨmaj ɨ maj Tiro majta ɨ maj Sidón jaꞌchej. 15 Siajta muaꞌaj mu siaj Capernaúm jaꞌchej, ¿nyi aꞌyan setyityóotzaahuatyeꞌ tɨ ɨ Dios jamuaꞌviꞌtɨn ɨ jútyeꞌ? Capu xaa nyuꞌuj, sulu Dios pu aꞌáa jamojóohuaꞌxɨj joꞌtɨj jéetzeꞌ jaꞌpuejtzij.

16 ’Aꞌɨ́jna ɨ aꞌtɨ́j tɨ jáꞌmuanamuaj, aꞌɨ́ɨ pu ajta nyéetzij nyanamuaj, ajta aꞌɨ́jna ɨ tɨquee jamuaꞌtzaahuatyeꞌ, capu ajta nyéetzij náꞌtzaahuatyeꞌ, ajta aꞌɨ́jna ɨ tɨ quee nyéetzij náꞌtzaahuatyeꞌ, aꞌɨ́j pu ajta quee áꞌtzaahuatyeꞌ ɨ tɨ nyojoꞌtaꞌítyacaꞌ.

17 Ɨ maj huéeicatyej japuan tamuáamuataꞌ japuan huaꞌpuaj aráꞌasej, jéehua mu jutyamuaꞌveꞌej uvéꞌnyej, aꞌyaa mu tyuꞌxájtasimeꞌej tɨjɨn:

—Tavástaraꞌ, majta mu ɨ tyiyáaruꞌuj taꞌráꞌastej tyatɨꞌɨj aꞌnyúucaritzeꞌ huoꞌtamuárij.

18 Jesús pu aꞌyan tyihuoꞌtéꞌexaaj tɨjɨn:

—Nyáaj nu jaaséej aꞌɨ́jcɨ ɨ tyiyáaruꞌ tɨꞌɨj ujeꞌcájvej ɨ jútyeꞌ, aꞌyaa pu huaséꞌrihuaꞌaj tɨꞌɨj maj tyóonaꞌaxcavaꞌraꞌan. 19 Nyáaj nu jamuaatáꞌ mej mij quee jeꞌej jáꞌmuaꞌuurej ɨ cúꞌcuꞌsee, majta ɨ tyaxcáj. Nyajta jamuaatáꞌ siaj sij huoꞌtyámueꞌtɨn néijmiꞌcaa ɨ maj jamuájchaꞌɨɨreꞌ, mej mij quee jeꞌej jamuáaꞌuurej. 20 Siajta caxu aꞌɨ́jcɨ jɨn jutyamuaꞌveꞌej ɨ maj jamuaꞌráꞌastej ɨ tyiyáaruꞌuj, sulu aꞌɨ́j xu jɨn huatóotyamuaꞌveꞌen tɨ arí áꞌyuꞌsiꞌij u tajapuá jeꞌej siaj ántyaꞌruj.

21 Aꞌájna puꞌij ɨ Jesús jéehua huatóotyamuaꞌvej, tɨꞌquij aꞌyan tyuꞌtaxájtacaꞌ ɨ júuricamaꞌraꞌ ɨ Dios jitze maꞌcan tɨjɨn:

—Jéehua nu tyíꞌmuatyojtziꞌreꞌ, nyavástaraꞌ, muáaj paj nyavástaraꞌ, ɨ paj tyíꞌijta u tajapuá pajta íiyan ɨ cháanacaj japua, jiꞌnye muáaj paj huoꞌtaséjratyej aꞌnyúucaa aꞌɨ́ɨjma ɨ maj quee jeꞌej tyéejviicueꞌ, pajta jaatyáꞌavaatacaꞌ aꞌɨ́ɨjma jimi ɨ maj jéehua tyuꞌyíꞌtɨn, majta ɨ maj jéehua tyúumuaꞌtyej. Jee xaa nyuꞌuj nyavástaraꞌ, jiꞌnye aꞌyaa pu tyimuaꞌránajchacaꞌ.

22 ’Néijmiꞌi pu ɨ nyavástaraꞌ tyinaatáꞌ. Capu aꞌtɨ́j jamuaꞌreej aꞌtɨ́j tɨ yójraꞌ puéꞌeen, sulu aꞌɨ́ɨ puꞌuj jamuaꞌreej ɨ vástariaꞌraꞌ, capu ajta aꞌtɨ́j jamuaꞌreej aꞌtɨ́j tɨ vástariaꞌraꞌ puéꞌeen, sulu aꞌɨ́ɨ puꞌuj jamuaꞌreej ɨ tɨ yójraꞌ puéꞌeen, majta jeꞌen aꞌɨ́ɨmaj ɨ tɨ ɨ yójraꞌ huoꞌtaséjratyeꞌsij juxɨéꞌviꞌraꞌ jɨmeꞌ.

23 Tɨꞌquij huoꞌséerajraa aꞌɨ́ɨjma ɨ maj jamuán huacɨ́j, aꞌɨ́ɨjma puꞌij aꞌyan tyuꞌtéꞌexaaj tɨjɨn:

—Micheꞌ huatóotyamuaꞌveꞌen aꞌɨ́ɨmaj ɨ maj jaséj jeꞌej siaj muaꞌaj tyiꞌtɨ́j seríj tyíꞌsej, 24 jiꞌnye aꞌyaa nu tyajáꞌmuaꞌixaatyeꞌ maj aꞌɨ́ɨmaj ɨ maj tyíꞌxaxaꞌtaꞌaj ɨ Dios jitze maꞌcan, majta ɨ maj tyityatatyáꞌcaꞌaj rey jɨmeꞌ, aꞌɨ́ɨ mu aꞌyan tyáꞌxɨeꞌvaꞌcaꞌaj maj jaaséej jeꞌej siaj muaꞌaj tyíꞌsej, ajta camu aꞌyan tyeeséj, aꞌyaa mu majta tyáꞌxɨeꞌvaꞌcaꞌaj maj jáanamuaj jeꞌej siaj muaꞌaj tyíꞌnamuaj, ajta camu aꞌyan tyáanamuajriꞌ.

25 Aꞌnáj pu sɨ́ɨj ɨ tɨ tyíꞌmuaꞌtaj ɨ yuꞌxarij jitze Moisés tɨ joꞌyúꞌxacaꞌ, aꞌɨ́ɨ pu ajeꞌréꞌnyej tɨꞌij Jesús jamuán tyuꞌxáj, aꞌyaa pu tyíꞌtyesaꞌcaꞌaj tɨꞌij jaꞌantyimuéꞌtɨn, aꞌɨ́j pu jɨn aꞌyan tyaataꞌíhuoꞌriꞌ tɨjɨn:

—Maeestro, ¿tyiꞌtanyí juxɨeꞌveꞌ nyaj aꞌyan huárɨnyij tɨꞌij náacɨꞌtyij nyej nyij júurij náꞌraꞌnyij jusén jɨmeꞌ?

26 Jesús pu aꞌyan tyaatéꞌexaa tɨjɨn:

—¿Jiꞌnye tyéꞌyuꞌsiꞌ ɨ yuꞌxarij jitze? ¿Tyiꞌtanyí puáꞌjijveꞌ ɨ yuꞌxarij jitze?

27 Aj puꞌij aꞌɨ́jna ɨ tɨ tyíꞌmuaꞌtaj ɨ yuꞌxarij jitze aꞌyan tyaatéꞌexaa tɨjɨn:

—Huaxɨeꞌveꞌ aꞌ vástaraꞌ ɨ tɨ Dios puéꞌeen néijmiꞌi jɨmeꞌ aꞌxɨéjnyuꞌcaa, pajta néijmiꞌi jɨmeꞌ aꞌjúuricamej, pajta néijmiꞌi jɨmeꞌ ɨ paj jɨn uhuájcaꞌnyej pajta ɨ paj jɨn maꞌúumuaꞌrej, ajtáhuaꞌaj pu sɨ́ɨj séejreꞌ tɨ aꞌyan tɨjɨn pataꞌaj aꞌyan chaꞌtaj panaꞌaj tyáꞌxɨeꞌveꞌ ɨ axaꞌaj tyévij aꞌyájna patɨꞌɨj asɨ́ɨj tyíaxɨeꞌveꞌ.

28 Jesús pu aꞌyan tyaatéꞌexaa tɨjɨn:

—Xáꞌpuɨꞌ paj tyaataxájtacaꞌ. Tɨpuaꞌaj néijmiꞌi puaꞌráꞌastej, aj paj júurij puáꞌmej jusén jɨmeꞌ.

29 Ajta aꞌɨ́jna ɨ tɨ tyíꞌmuaꞌtaj, aꞌɨ́ɨ pu jaxɨeꞌvaꞌcaꞌaj mej mij jáamuaꞌreej ɨ tyeɨ́tyee tɨ quee aꞌnáj ootyáꞌɨtzee ɨ Dios jimi, aꞌɨ́j pu jɨn aꞌyan tyaataꞌíhuoꞌriꞌ aꞌɨ́jcɨ ɨ Jesús tɨjɨn:

—¿Aꞌtanyíj aꞌɨ́ɨn puéꞌeen ɨ nyaxaꞌaj tyévij?

30 Aj puꞌij ɨ Jesús aꞌyan tyaatéꞌexaa tɨjɨn:

—Aꞌtɨ́j pu Jerusalén jaꞌrájraa, aꞌáa pu joomáꞌcaj a Jericó, matɨꞌɨj mij náhuaꞌrij jaꞌantyinájchacaꞌ, néijmiꞌi mu tyaanáhueꞌriꞌ, majta tyaꞌcáaꞌriꞌriꞌ ɨ tyíꞌcaanariaꞌraꞌ, majta jaatyáavaxɨj, matɨꞌɨj mij joꞌcɨ́j, aꞌáa mu mij yoꞌreꞌtyécaj a juyéj jitze ajta arí áꞌmeꞌriajcaꞌaj. 31 Aj puꞌij sɨ́ɨj ajta aꞌáa joomaꞌcaꞌaj ɨ juyéj jitze, puaaríij pu puéꞌeenyeꞌej aꞌɨ́jna, tɨꞌɨj jaaséej tɨ áꞌmeꞌriajcaꞌaj aa pu ɨmuáj jaꞌtanyáaj ɨ juyéj jitze ajta mu joꞌmej. 32 Ajtáhuaꞌaj pu sɨ́ɨj aꞌáa joomaꞌcaꞌaj aꞌɨ́ɨ pu puéꞌeenyeꞌej sɨ́ɨj tɨ Leví jitze ajtyámaꞌcan, tɨ ajta tyíꞌhuɨɨriaꞌcaꞌaj ɨ huaꞌ tyeyúuj tzajtaꞌ, tɨꞌɨj aꞌáa joꞌréꞌnyej joꞌtɨj joꞌriáꞌcaꞌaj ɨ tɨ áꞌmeꞌriajcaꞌaj, aꞌɨ́ɨ pu ajta jaaséej, aꞌyaa pu chaꞌtaj naꞌaj huarɨ́j aꞌáa pu ɨmuáj jaꞌtanyáaj ajta mu joꞌmej. 33 Ajtáhuaꞌaj pu sɨ́ɨj aꞌáa joomaꞌcaꞌaj ɨ juyéj jitze aꞌɨ́ɨ pu puéꞌeenyeꞌ sɨ́ɨj tɨ séej chuéj japua jáꞌmaꞌcan tɨ aꞌyan tyajaꞌrájtyapuaj tɨjɨn Samaaria, tɨꞌɨj jaaséej, aꞌɨ́ɨ puꞌij jaꞌancuꞌvaxɨj. 34 Tɨꞌquij jimi ajtyáxɨɨriacaꞌ, aj puꞌij jacáajoꞌsij joꞌtɨj tyajáꞌpuejtyiꞌhuacaꞌaj ɨ aséityij jɨmeꞌ ajta ɨ nahuáj, ajta jacáꞌijcatacaꞌ joꞌtɨj tyajáꞌpuejtyiꞌhuacaꞌaj, aj puꞌij jaꞌváꞌraj ju púuruꞌ japua, tɨꞌɨj ij yoꞌtɨj aꞌájna joꞌmaj jáꞌasacaa ɨ maj puasaaruveꞌ, aꞌáa puꞌij tyámuaꞌ tyéechaꞌɨj. 35 Yaa ariáꞌpuaꞌaj, aꞌɨ́jna ɨ tɨ Samaaria jáꞌmaꞌcan, aꞌɨ́ɨ pu huaꞌpuácaa iitaꞌɨ́ꞌpuj ɨ túmii, ajta jaataꞌɨ́ꞌpuꞌuj aꞌɨ́jcɨ ɨ tɨ antyúumuaꞌreej aꞌɨ́jcɨ jɨmeꞌ ɨ chiꞌij, aꞌyaa pu tyaatéꞌexaa tɨjɨn: “Pataꞌaj tyámuaꞌ tyéechaꞌɨɨn, nyajta nyáaj nyatɨꞌɨj uvéꞌnyej, aj nu muaatáꞌsij néijmiꞌi aꞌchu paj jaaxɨ́jtye ɨ paj jáachaꞌɨj.” 36 Aꞌyaa puꞌij, ¿aꞌtanyíj aꞌɨ́ɨmaj ɨ maj huéeicaj aꞌɨ́ɨn puéꞌeen ɨ tɨ tyámuaꞌ tyiꞌtyévistaj jaꞌraa aꞌɨ́jcɨ jimi ɨ juxaꞌaj tyévij ɨ maj tyaanáhueꞌriꞌ ɨ náhuaꞌrij?

37 Ajta aꞌɨ́jna ɨ tɨ tyíꞌmuaꞌtaj ɨ yuꞌxarij jitze Moisés tɨ joꞌyúꞌxacaꞌ aꞌyaa pu tyaatéꞌexaa tɨjɨn:

—Aꞌɨ́jna ɨ tɨ jaꞌancuꞌvaxɨj.

Jesús puꞌij aꞌyan tyaatéꞌexaa tɨjɨn:

—Áricuj pataꞌaj aꞌyan chaꞌtaj panaꞌaj huárɨnyij.

38 Ajta aꞌɨ́jna ɨ Jesús, aꞌɨ́ɨ pu ooj huamaꞌcaꞌaj, tɨꞌquij aꞌáa jaꞌráꞌaj joꞌtɨj jaꞌchajtaꞌ, aꞌáa pu íitɨꞌ tɨ aꞌyan ántyapuaj tɨjɨn Marta huoꞌtyéeje ɨ juchiꞌtáj. 39 Séej pu aꞌɨ́jna tyíꞌihuaaraꞌcaꞌaj íitacan, tɨ aꞌyan ántyapuaacaꞌaj tɨjɨn Maríia, aꞌɨ́ɨ puꞌij ɨ Maríia aꞌáa véjriꞌ joꞌtayíxɨj ɨ Jesús jimi tɨꞌij janamuaj jeꞌej tɨ tyíꞌxajtacaꞌaj. 40 Ajta aꞌɨ́jna ɨ Marta, capu jeꞌej jájtyooveꞌej jeꞌej tɨ huárɨnyij, jiꞌnye jéehua pu tyíꞌmuarɨeꞌcaꞌaj tɨꞌij tyihuóꞌcueꞌtyej, aj puꞌij ajtyáxɨɨriacaꞌ ɨ Jesús jimi, tɨꞌquij aꞌyan tyaatéꞌexaa tɨjɨn:

—Nyavástaraꞌ, ¿nyiquee a jitze juxɨeꞌveꞌ tɨ nyeꞌihuáaraꞌ quee nyahuɨɨriaꞌaj nyej nyij nyasɨ́ɨj nyanaꞌaj tyíꞌmuarɨeꞌ? Pataꞌaj jaatéꞌexaatyeꞌen tɨꞌij naatáhuɨɨreꞌ.

41 Aj puꞌij Jesús aꞌyan tyaatéꞌexaa tɨjɨn:

—Marta, Marta, jéehua paj tyíꞌmuaꞌtzej, pajta jéehua jeꞌej tyáꞌmuaꞌtzej, 42 ajta sɨ́ɨj puꞌuj juxɨeꞌveꞌ paj aꞌyan huárɨnyij. Maríia pu aꞌɨ́j avaꞌhuoj ɨ tɨ jéetzeꞌ jɨ́ꞌreꞌen, capu ij aꞌtɨ́j jáaꞌriꞌraj.