1 ’Aꞌyaa puꞌij tyíꞌrɨnyij aꞌájna joꞌtɨj ɨ Dios tyejéꞌijtaj tɨꞌɨj tyuꞌrɨ́j joꞌtɨj aꞌtɨ́j joꞌtyényeɨɨchacaꞌ, tamuáamuataꞌ mu aráꞌasej ɨ íimuaa ɨ maj tyojoꞌtɨɨ ɨ maj jɨn antyitátzaveꞌ mej mij jaꞌantyinájchej aꞌɨ́jcɨ ɨ tɨ huatyényeɨɨchij. 2 Séecan ɨ maj anxɨ́vij camu tyámuaꞌ tyáꞌmuaꞌreeriacaꞌaj jeꞌej maj huárɨnyij, majta ɨ séecan ɨ maj majta anxɨ́vij, aꞌɨ́ɨ mu xaa tyámuaꞌ tyáꞌmuaꞌreeriacaꞌaj. 3 Aꞌɨ́ɨmaj ɨ maj quee tyámuaꞌ tyáꞌmuaꞌreeriacaꞌaj aꞌɨ́ɨ mu tyojóꞌtɨɨ ɨ maj jɨn antyitátzaveꞌsij, majta quee yoꞌjáj aꞌɨ́jcɨ ɨ aséityij ɨ maj jɨn jaꞌantyítɨeeraj, 4 majta ɨ maj tyámuaꞌ metyityoomuámuaꞌreꞌej, aꞌɨ́ɨ mu cɨ́xoꞌrij tzajtaꞌ juꞌcájtoj ɨ aséityij, aꞌɨ́j mu mij joꞌtɨɨ jamuán ɨ maj jɨn antyitátzaveꞌsij. 5 Ajta jéehua pu áꞌtyeej aꞌɨ́jna ɨ tɨ huatyényeɨɨchij, tyámuaꞌ pu cutzíj tyihuaꞌantyimuéꞌtɨj aꞌɨ́ɨjma ɨ íimuaa, matɨꞌɨj mij huatácuꞌtzucaꞌ. 6 Tɨꞌɨj arí véjriꞌ aꞌtzáaj jéꞌtaꞌ tɨ́caꞌ, sɨ́ɨj pu huajíjhuacaꞌ aꞌyan tɨjɨn: “Puꞌríj yajaꞌvéꞌmej aꞌɨ́jna ɨ tɨ huatyényeɨɨchij, xɨiꞌrácɨɨnyij siaj sij jaꞌantyinájchej.” 7 Aj mu mij néijmiꞌi huatájɨj ɨ íimuaa, majta jeꞌen tyámuaꞌ tyúꞌruuj ɨ maj jɨn antyúutatzaviꞌtyeꞌen. 8 Aj mu mij aꞌɨ́ɨmaj ɨ maj quee tyámuaꞌ huóoruuj, aꞌyaa mu tyihuoꞌtajé ɨ séecan tɨjɨn: “Cɨ́ɨ setyitaatajánɨeꞌtyeꞌ ɨ aséityij, jiꞌnye puꞌríj antyímuɨꞌsij ityájma tɨ antyítaa.” 9 Majta ɨ maj tyámuaꞌ metyityoomuámuaꞌreꞌej, aꞌyaa mu tyihuoꞌtéꞌexaaj tɨjɨn: “Catu xaa nyuꞌuj, jiꞌnye capu tacɨꞌtyij ityájma, capu ajta cɨꞌpej tyaj jamuatajánɨeꞌtyeꞌen. Jéetzeꞌ pu naa siaj aꞌáa jóꞌjuꞌun joꞌtɨj jáꞌxoo ɨ aséityij siaj sij jáananan.” 10 Aj mu mij jóꞌjuꞌ, móocheꞌ mu ajoojuꞌcaj tɨꞌɨj aráꞌaj aꞌɨ́jna ɨ tɨ huatyényeɨɨchij, majta ɨ íimuaa ɨ maj tyámuaꞌ huóoruuj, aꞌɨ́ɨ mu jamuán utyájrupij ɨ tɨ huatyényeɨɨchij, tɨꞌquij eetyánamiꞌhuacaꞌaj ɨ puéertaj. 11 Aꞌtzúj aꞌtyéeviꞌcaj majta ɨ séecan aráꞌaj ɨ íimuaa, aj mu mij aꞌyan tyaatéꞌexaa tɨjɨn: “Tavástaraꞌ, tavástaraꞌ, tyitaꞌantácuunyeꞌ.” 12 Aj puꞌij aꞌyan tyihuoꞌtéꞌexaaj tɨjɨn: “Aꞌyaa nu tyajáꞌmuaꞌixaatyeꞌ nyaj quee jáꞌmuamuajtyej.”

13 Aj puꞌij Jesús aꞌyan tyihuoꞌtéꞌexaaj tɨjɨn:

—Siataꞌaj atanyéjnyeꞌrij, jiꞌnye caxu jamuaꞌreej aꞌnáj tɨ xɨcáaraꞌ jitze uvéꞌnyesij ɨ jaꞌmuavástaraꞌ.

14 ’Aꞌyaa pu ajta tyíꞌrɨnyij aꞌájna joꞌtɨj ɨ Dios tyejéꞌijtaj tɨꞌɨj ɨ aꞌtɨ́j huóꞌruuj ɨ maj jimi tyíꞌmuarɨeꞌej, tɨꞌɨj arí joꞌyiꞌmuɨ́ɨcaj séej chuéj japua, aꞌɨ́ɨ pu huoꞌtajé ɨ maj jimi tyíꞌmuarɨeꞌ, tɨꞌquij huoꞌchaꞌɨɨraj ɨ ju túmii.

15 ’Séej puꞌij anxɨ́ víꞌraꞌaj ɨ túmii huatáꞌ, ajtáhuaꞌaj ɨ séej, huaꞌpuaj víꞌraꞌaj huatáꞌ, ajtáhuaꞌaj ɨ séej, séej víꞌraꞌaj pu jaatáꞌ, aꞌyaa pu tyihuoꞌtáꞌ aꞌchu tu sɨ́ɨj pújoorej. Aj puꞌij jóꞌraa. 16 Ajta aꞌɨ́jna ɨ tɨ anxɨ́ víꞌraꞌaj jaꞌancuriáaꞌ, aꞌɨ́ɨ pu huatyóochej tɨ tyuꞌmuárɨeꞌen ɨ túmii jɨmeꞌ, ajta jeꞌen jaamuéꞌtɨj anxɨ́ víꞌraꞌaj aꞌɨ́jcɨ jɨmeꞌ ɨ tɨ anaquéej jaꞌancuriáaꞌ. 17 Aꞌyaa pu chaꞌtánaꞌaj huarɨ́j aꞌɨ́jna ɨ tɨ huaꞌpuaj víꞌraꞌaj ancuriáaꞌ, aꞌyaa pu chaꞌtánaꞌaj huaꞌpuaj víꞌraꞌaj tyaamueꞌtɨj ɨ túmii. 18 Ajta aꞌɨ́jna ɨ tɨ séej víꞌraꞌaj jaꞌancuriáaꞌ, capu tyuꞌmuárɨej, aꞌáa pu jaꞌhuaꞌ jaꞌráꞌaj, tɨꞌij jaꞌtyeꞌíichaꞌajraa a chóotaꞌ, aꞌáa pu jaꞌváꞌnaj ɨ túmii tɨ jáachaꞌɨɨraj ɨ vástariaꞌraꞌ.

19 ’Tɨꞌɨj aꞌtyéeviꞌcaj aj puꞌij ɨ huaꞌ vástaraꞌ uvéꞌnyej, ajta jeꞌen huatyóochej tɨ jaaxáꞌpuɨꞌɨntareꞌen ɨ túmii jɨmeꞌ. 20 Aꞌɨ́ɨ pu anaquéej ajeꞌréꞌnyej ɨ tɨ anxɨ́ víꞌraꞌaj jaꞌancuriáaꞌ, aꞌɨ́ɨ pu ajta yaꞌráaꞌ ɨ séecan ɨ anxɨ́ víꞌraꞌaj ɨ tɨ jaamuéꞌtɨj, aꞌyaa pu tyaatéꞌexaa tɨjɨn: “Nyavástaraꞌ, muáaj paj anxɨ́ víꞌraꞌaj naatáꞌ ɨ túmii, cásɨꞌ aꞌíj nu jɨn jaamuéꞌtɨj séecan ɨ tɨ ajta anxɨ́ víꞌraꞌaj aráꞌasej.” 21 Aꞌyaa pu tyaatéꞌexaa aꞌɨ́jna ɨ tɨ tyéꞌijtyeꞌ tɨjɨn: “Xáꞌpuɨꞌ paj huarɨ́j, tyámuaꞌ paj naa tyuꞌmuárɨej, ajta aꞌɨ́jna jɨmeꞌ ɨ paj tyámuaꞌ tyuꞌmuárɨej, aꞌɨ́j nu jɨn jéehua tyíꞌmuaꞌijcatyeꞌen iiyeꞌej nyéetzij jimi. Puiꞌtyéemeꞌ pataꞌaj nyajamuan huatáꞌtyamuaꞌveꞌen.” 22 Aj puꞌij taꞌij aꞌɨ́ɨn ajeꞌréꞌnyej ɨ tɨ huaꞌpuaj víꞌraꞌaj jaꞌancuriáaꞌ, aꞌyaa pu tyaatéꞌexaa tɨjɨn: “Nyavástaraꞌ, muáaj paj huaꞌpuaj víꞌraꞌaj naatáꞌ ɨ túmii, cásɨꞌ, aꞌíj nu jɨn jaamuéꞌtɨj séecan tɨ aꞌyan chaꞌtánaꞌaj huaꞌpuaj víꞌraꞌaj tyaꞌráꞌasej.” 23 Ajta ɨ tɨ tyéꞌijtyeꞌ aꞌyaa pu tyaatéꞌexaa tɨjɨn: “Xáꞌpuɨꞌ paj huarɨ́j, tyámuaꞌ paj naa tyuꞌmuárɨej, ajta aꞌɨ́jna jɨmeꞌ ɨ paj tyámuaꞌ tyuꞌmuárɨej aꞌɨ́jcɨ jɨmeꞌ ɨ tɨ cɨ́ɨ naꞌaj, aꞌɨ́j nu jɨn jéehua tyíꞌmuaꞌijcatyeꞌ. Puiꞌtyéemeꞌ pataꞌaj huatáꞌtyamuaꞌveꞌen.”

24 ’Ajta tɨꞌɨj aꞌɨ́ɨn ajeꞌréꞌnyej ɨ tɨ séej víꞌraꞌaj jaꞌancuriáaꞌ, aꞌyaa pu tyaatéꞌexaa aꞌɨ́jcɨ ɨ tɨ tyéꞌijtyeꞌ tɨjɨn: “Nyavástaraꞌ, nyáaj nu aꞌyan tyáamuaꞌreeriꞌ paj tyáꞌjaaxɨejveꞌ, pajta tyíꞌtzaꞌnacaa joꞌpaj quee tyojoꞌhuástej, pajta néijmiꞌi huariáꞌsɨɨreꞌej tɨꞌɨj tyúꞌcɨɨrej tɨꞌij néijmiꞌi muéetzij muáacɨꞌtyij. 25 Aꞌɨ́j nu jɨn tyíꞌtzɨɨnyaꞌcaꞌaj, nyatɨꞌɨj nyij jaꞌtyeꞌíichaꞌajraa a chóotaꞌ nyajta jeꞌen jaatyáꞌavaatacaꞌ a túmii. Yaꞌcuíj muéetzij tɨ a túmii.” 26 Ajta ɨ tɨ tyéꞌijtyeꞌ aꞌyaa pu tyaatéꞌexaa tɨjɨn: “Muáaj mu paj quee tyámuaꞌ tyuꞌmuárɨej pajta huɨꞌnaꞌseꞌ, tɨpuaꞌaj aꞌyan petyáꞌmuaꞌreeriaj nyaj tyíꞌtzaꞌnacaa jóꞌnyaj quee tyojoꞌhuástej, nyajta néijmiꞌi huariáꞌsɨɨreꞌej tɨꞌij nyéetzij nyaꞌaꞌrij jáꞌraꞌnyij, 27 aꞌyaa puꞌij tyiꞌxáꞌpuɨꞌɨntacaj paj aꞌáa yóotonyijcheꞌ ɨ túmii huaꞌ jimi ɨ maj túmii tyíꞌnyijtyeꞌ nyej nyij jaꞌancuriáꞌnyijcheꞌ ɨ tɨ nyéetzij nyaꞌaꞌrij nyajta jeꞌen ɨ tɨ jaamuéꞌtɨj.” 28 Aj puꞌij aꞌyan tyihuoꞌtéꞌexaaj ɨ maj aꞌáa joꞌtyúꞌuucaꞌaj tɨjɨn: “Siataꞌaj jáaꞌriꞌ aꞌɨ́jcɨ ɨ séej víꞌraꞌaj ɨ túmii, siajta jaatáꞌan aꞌɨ́jcɨ ɨ tɨ tamuáamuataꞌ víꞌraꞌaj tyíꞌtoovej. 29 Jiꞌnye aꞌɨ́jna ɨ tɨ jéehua tyíꞌijchaꞌɨj, jéetzeꞌ mu tyaataꞌsij, aꞌɨ́j pu jɨn jimi tyaꞌváꞌɨtzeꞌrihuaꞌaj taꞌmej, ajta ɨ tɨ cɨ́ɨ naꞌaj tyíꞌijchaꞌɨj, aꞌɨ́j mu tyoꞌhuáaꞌriꞌraj tyiꞌtɨ́j tɨ caa tyíꞌijchaꞌɨj. 30 Siajta aꞌɨ́jcɨ tɨ nye jimi tyíꞌmuarɨeꞌ tɨ quee tyiꞌtɨ́j huɨɨreꞌ, siataꞌaj jiꞌrárɨeenyij mapuaꞌquéj joꞌtɨj joꞌtɨ́caꞌ. Aꞌáa puꞌij huatóoxaamujrityeꞌsij aꞌɨ́jna jɨmeꞌ tɨ jéehua jajpuéetzij jaꞌmej.”

31 ’Aꞌájna xɨcáaraꞌ tɨꞌɨj yavaꞌcányesij aꞌɨ́jna ɨ tɨ ajta tyévij jitze huanɨeꞌhuacaꞌ, huápuɨꞌɨj naa huaséꞌrihuaꞌaj majta jamuán ɨ maj tajapuá tyíꞌhuɨɨreꞌ, aꞌɨ́ɨ pu huatyéyixaj ɨ ɨpuárij jitze tɨꞌij néijmiꞌi jɨn antyúumuaꞌreeriaj íiyan ɨ cháanacaj japua. 32 Aj mu mij jimi huaꞌajsɨɨrej néijmiꞌcaa ɨ tyeɨ́tyee ɨ maj aꞌyan séejreꞌ ɨ cháanacaj japua, aꞌɨ́ɨ puꞌij huaꞌpuaquéj huaꞌajsɨɨreꞌej tɨꞌɨj ɨ aꞌtɨ́j jujɨ́meꞌ tyihuáꞌajsɨɨ ɨ cányaꞌxɨɨ, ajta jujɨ́meꞌ ɨ chíiutyee. 33 Jumuácaꞌtaꞌ pujmuaꞌ pu huaꞌajsɨɨreꞌej ɨ cányaꞌxɨɨ, ajta juꞌútataꞌ pujmuaꞌ ɨ chíiutyee. 34 Ajta aꞌɨ́jna ɨ Rey tɨ puéꞌeen, aꞌyaa pu tyihuoꞌtéꞌexaatyeꞌej aꞌɨ́ɨjma ɨ maj muácaꞌtaꞌ jáꞌsejreꞌ tɨjɨn: “Musioꞌváꞌjuꞌ muaꞌaj mu siaj tyámuaꞌ tyaatáꞌ ɨ nyavástaraꞌ, siataꞌaj jaꞌancuriáꞌan ɨ tɨ jáꞌmuacɨꞌtyij ɨ tɨ tyámuaꞌ éenyeꞌej tɨꞌɨj naꞌaj ɨ Dios tyeetyátaahuacaꞌ ɨ cháanacaj. 35 Jiꞌnye muaꞌaj xu tyinaacueꞌej nyatɨꞌɨj huataíꞌcuatacaꞌ, siajta xu jájtyij naatáꞌ nyatɨꞌɨj huataíꞌimuj, muaꞌaj xu siajta naataxɨéꞌvej ujáꞌmuachiꞌtaj tɨꞌɨj quee aꞌtɨ́j nyaxɨeꞌvaꞌcaꞌaj. 36 Muaꞌaj xu tyinaatyéechejtyej, nyatɨꞌɨj quee tyiꞌtyáchajcaꞌaj, ajta nyatɨꞌɨj tyiꞌijcuíꞌnyacaꞌ muaꞌaj xu unyojoꞌváꞌmuaariacaꞌ, ajta nyatɨꞌɨj eetyánamiꞌhuacaꞌaj, muaꞌaj xu siajta unyojoꞌtyéesej.” 37 Aj mu mij ɨ maj tyámuaꞌ tyíꞌtyetyeɨtyee aꞌyan tyuꞌtaꞌíhuoꞌsij tɨjɨn: “Tavástaraꞌ, ¿aꞌnajnyí tyetyimuaacueꞌej tyatɨꞌɨj muaaséj ɨ paj iꞌcuatacaꞌaj? ¿Aꞌnajnyí jájtyij tyamuaatáꞌ tyatɨꞌɨj muaaséj ɨ paj iꞌmuɨꞌcaꞌaj? 38 ¿Aꞌnajnyí tyamuaataxɨéꞌvej ɨ tachiꞌtaj patɨꞌɨj quee maꞌjáꞌchajcaꞌaj? ¿Aꞌnajnyí tyetyimuaatyéechejtye patɨꞌɨj quee tyiꞌtyáchajcaꞌaj? 39 ¿Caꞌ aꞌnajnyí tyamuaatyéesej patɨꞌɨj eetyánamiꞌhuacaꞌaj, naꞌríij tyaj umojoꞌváꞌmuaariacaꞌ patɨꞌɨj tyíꞌcuiꞌcaꞌaj?” 40 Ajta ɨ Rey aꞌyaa pu tyihuoꞌtéꞌexaatyeꞌsij tɨjɨn: “Aꞌyaa nu tyajáꞌmuaꞌixaatyeꞌ tɨjɨn jeꞌej siaj tyihuoꞌtáhuɨɨ aꞌɨ́ɨjma ɨ nyeꞌihuáamuaꞌ, aꞌyaa xu chaꞌtaj sianaꞌaj nyéetzij tyinaatáhuɨɨ.”

41 ’Aj puꞌij taꞌij ɨ rey aꞌyan tyihuoꞌtéꞌexaatyeꞌej aꞌɨ́ɨjma ɨ maj útataꞌ ajaꞌseejreꞌ tɨjɨn: “Siájhuii nye jimi, mu tɨ ɨ Dios puéjtzij jamuaatáꞌsij, séricuj aꞌájna ɨ tɨéj tzajtaꞌ aꞌɨ́ɨn tɨ jimi tyámuaꞌ tyíꞌuurijhuaj ɨ tyiyáaruꞌ, ajta aꞌɨ́ɨjma jimi ɨ maj jahuɨɨreꞌ. 42 Jiꞌnye caxu tyinaacueꞌej, nyatɨꞌɨj huataíꞌcuatacaꞌ, caxu siajta jájtyij naatáꞌ nyatɨꞌɨj huataíꞌimuj, 43 nyatɨꞌɨj quee huatyéchiꞌcaꞌaj caxu naataxɨéꞌvej ɨ juchéj, nyajta quee tyiꞌtyéchajcaꞌaj, siajta muaꞌaj caxu tyinaatyéechejtyej, nyatɨꞌɨj tyiꞌijcuíꞌnyacaꞌ, caxu náamuariacaꞌ, caxu siajta unyojoꞌtyéesej nyatɨꞌɨj namiꞌhuacaꞌaj.” 44 Aj mu mij aꞌɨ́ɨmaj aꞌyan tyaataꞌíhuoꞌraj tɨjɨn: “Tavástaraꞌ, ¿aꞌnajnyí tyamuaaséj patɨꞌɨj huataíꞌcuatacaꞌ, nusu patɨꞌɨj huataíꞌimuj, naꞌríij patɨꞌɨj quee maꞌjáꞌchajcaꞌaj, nusu patɨꞌɨj tyíꞌcuiꞌcaꞌaj, ajta patɨꞌɨj eetyánamiꞌhuacaꞌaj, tyajta jeꞌen quee ityáj muaatáhuɨɨ?” 45 Aj puꞌij ɨ Rey aꞌyan tyihuoꞌtéꞌexaatyeꞌsij tɨjɨn: “Aꞌyaa nu tyajáꞌmuaꞌixaatyeꞌ tɨjɨn aꞌɨ́jna jɨmeꞌ siaj quee huoꞌtyáhuɨɨ ɨ nyeꞌihuáamuaꞌ ɨ maj quee tyiꞌtɨ́j jɨn antyúumuaꞌreej, caxu siajta nyéetzij naatyáhuɨɨ.” 46 Aꞌɨ́ɨ mu mij aꞌáa jóꞌjuꞌuj muáꞌjuꞌun joꞌmaj jusén jɨn yaꞌajpuéetzij muáꞌjuꞌun, majta ɨ maj tyámuaꞌ tyíꞌtyetyeɨtyee, aꞌɨ́ɨ júurij muáꞌjuꞌun jusén jɨmeꞌ.