1 Jmɨ́¹ má²lɨ³² jáun² né³, jmɨ́¹ cuá¹ngɨ³² Jesús tɨ³ hué¹³ Galilea; tiá² jmɨ́¹ hnió³ yáh³ tsú² hi³ tsa³ngɨ́² siáh³ tɨ³ Judea, quí¹hliá² tsá² *judíos tsá² ná¹ñí¹ jmɨ́¹ hnauh² ñí¹ jáun² hi³ hnió³ jngah³. 2 Tɨ³la³ má²janh² bíh¹ jmɨ́¹ má²he² hi³ tɨ²¹ jmáɨ¹ quioh²¹ hñú³reh³, cáun² jmáɨ¹ hi³ jmu² tsá² judíos. 3 Jáun² né³, tsá¹ dá¹jon²¹ Jesús ca³juáh³ la³ lá² ñí¹con²:

―Ha³ lɨ́²uú² ñí³ ñí¹ lá², cua³² tɨ³ Judea, hi³ jáun² tsá² haɨn²¹ hí³ tɨ³ con² hnú² tionh² ñí¹ zio¹ lɨ́¹³ jɨ́e³ uá²jaɨ³² la³ cun³ hi³ jmuh³² nú². 4 Quí¹ nɨ́¹juáh³ jan² tsá² hnió³ hi³ lɨ³ cuóu³² tsáu², jáun² tiá² jmu² yáh³ tsú² ñí¹ tiá² hin² nga³ jɨ́e³² la³ cun³ ta²¹ hi³ jmu². Hi³ cun³ñí¹ hi³ jmuh³² hnú² ta²¹ la³ nɨ́² né³, jáun² ñí¹ ta³ ñí¹ ca³la³ jɨ³lɨn² tsáu² bíh¹ hniáuh³² cuá¹jmuh³ hnú².

5 Ca³juáh³ tsá¹ dá¹jon²¹ tsú² la³ nɨ́², quí¹hliá² sa³jun³ jmɨ́¹ ná¹tanh² yáh³ tsá² hí³ ta²¹ Jesús. 6 Jmɨ́¹jáun² né³ ca³záɨh³ Jesús tsá² hí³ la³ lá²:

―Ha³ tiá² má²cá²chó³² yáh³ jmáɨ¹ quion²¹ jná¹³, tɨ³la³ hi³ ca³tɨn¹ hnoh² má¹ná¹, cáun² chu²¹ bíh¹ lɨ³ua³ cáun² jmáɨ¹ lɨ́n²³ hnoh². 7 Quí¹ tiá² lɨ́¹³ yáh³ jmu³ tsá² zian² hngá¹máh³ lá² hau² hnoh²; tɨ³la³ jná¹³ bíh¹ hau² tsú², quí¹hliá² jná¹³ bíh¹ chú² jñéih³² ná¹ ñí¹ hó²¹ñí¹ tsú² la³jɨ́³² hi³ hlah³ hi³ jmu². 8 Jáun² né³, cuá²táunh¹ dá² hnoh² jmáɨ¹; tɨ³la³ jná¹³ ha³ tiá² má²ñé¹ yáh³, quí¹ ha³ tiá² má²cá²chó³² yáh³ jmáɨ¹ quion²¹ jná¹³.

9 Hi³ jmɨ́¹ má²lɨ́²zéih³² dí² tsá² hí³ la³ nɨ́² né³, ca³ta³cua¹³ bíh¹ dí² hué¹³ Galilea.

10 Tɨ³la³ jmɨ́¹ má²lɨ³² jáun² né³, ngau³ Jesús chí¹cáɨn² cu³hna²¹ tsá² hí³ raɨnh²¹, tɨ³la³ ta³ conh¹ bíh¹ ngau³ tsú² má¹ná¹. 11 Tá¹la³ jmáɨ¹ jáun² né³ jmɨ́¹ hnauh² tsá² judíos tsá² ná¹ñí¹ quioh²¹ tsú², hi³ ná¹juáh²³ la³ lá²:

―¿Ha³ bí¹ jinh¹ zenh² tsá²ñuh² hí³ juáh¹³?

12 Hi³ ja¹ tsáu² né³ jmɨ́¹ zian² juóun³² tsá² jmɨ́¹ ná¹juónh²³ hi³ ca³tɨn¹ hí³ dí². Ma³ jan² tsáu² jmɨ́¹ ná¹juáh²³ la³ lá²:

―Jan² tsá² chun¹ bíh¹ hí³.

Tɨ³la³ ma³ jan² né³ jmɨ́¹ ná¹juáh²³:

―Ha³ tiá² jáun² yáh³, ti³ lɨ́¹ má²can² tsáu² bíh¹ tsá² hí³.

13 Tɨ³la³ hí¹ jan² yáh³ tiá² hin² jmɨ́¹ ja³² tsɨ́³ hi³ juónh³ chú¹ja²¹ jáɨ¹³ hi³ ca³tɨn¹ tsú², quí¹ cun³ñí¹ hi³ jmɨ́¹ juénh² tsú² tsá² judíos tsá² ná¹ñí¹.

14 Chu³jo² jmáɨ¹ jmɨ́¹ má²tí³ la³ cun³ jmɨ́¹ ca³hi³ Jesús hñu³ cuáh³² chín¹, hi³ ca³ma³liáu³² hi³ má²tɨn² tsáu². 15 Hi³ jáun² tsá² judíos tsá² ná¹ñí¹ né³, lɨ́¹ ca³ja³cáun² bíh¹ tsɨ́³, jáun² ca³qui³ ca³ngáɨh³ dí² tsá²ján² tsá²ján²:

―¿He³ bí¹ lánh³ rón³² lɨ́³, sa³ hliáun³ lɨ́n³² máh³ hi³ ñi³² tsá² nɨ́² ta³ tiá² lin¹ hi³ ca³ma³tɨn³²?

16 Jáun² Jesús né³ ca³ngáɨ³:

―Jáɨ¹³ quioh²¹ Tsá² ca³ze³ bíh¹ jná¹³ hi³ ma³tɨn¹³ ná¹ tsáu², jun³juáh¹³ jáɨ¹³ quion²¹ huen² yáh³ ná¹. 17 Nɨ́¹juáh³ zian² tsá² hún¹ hua³jan²¹ hi³ jmu³ la³ cun³ hi³ hnió³ Dió³², jáun² lɨ³tsɨn² bíh¹ tsú² nɨ́¹juáh³ jáun² bíh¹ jáɨ¹³ hi³ ja³ ñí¹con² Dió³² ma³tɨn¹³ jná¹³ tsáu² ho³lá²dá² jáɨ¹³ hi³ lɨ́¹ chin³² chin³² huen² uá¹ jná¹³ hléh²³. 18 Quí¹ nɨ́¹juáh³ tsá² hleh³² la³ cun³ hi³ chin² chí¹ hnga², tsá² la³ hí³ hleh³² cun³ñí¹ hi³ hniá¹ tsú² hi³ ma³quien² tsáu² hnga² bíh¹ tsú²; tɨ³la³ nɨ́¹juáh³ tsá² jmu² tion³ hi³ lɨ³ quien² tsá² lɨ́²ze³ má¹ná¹, tsá² la³ hí³ bíh¹ ján¹ tson² quian³² jú¹ tson², hi³ ñí¹con² tsá² la³ hí³ né³, hí¹ cáun² tso³ tiá² cháuh³² yáh³.

19 ”¿Tiá¹ tson² dúh¹ hi³ hla¹ Moisés bíh¹ ca³cué³ hnoh² liei²¹? Tɨ³la³ cun³ jáun² hí¹ jan² yáh³ hnoh² tiá² ná¹ma³tih²¹ náh² liei²¹ jáun². Quí¹ ¿he³ láɨh³² sa³ hnáuh² náh² jngah¹³ jná¹³?

20 Jáun² tsá² jmɨ́¹ ná¹ngɨh³² ñí¹ jáun² né³ ca³ngáɨ³:

―Jmɨ́²chí³ hláɨnh¹ bíh¹ ján³ hnú², quí¹ ¿hin² dá² hnió³ jngah³ hnú²?

21 Jesús né³ ca³juáh³ siáh³ la³ lá²:

―La³jɨ́n³² bíh¹ hnoh² ca³ja³cáun² honh² náh² cun³ñí¹ hi³ ca³tɨ²¹ cáun² pih²¹ ta²¹ hi³ ca³jmú³² jná¹³ jáun² jmɨ́¹jáun². 22 Tɨ³la³ sá¹nɨ́² jɨe³ dú¹ né³: Cun³ñí¹ hi³ jlánh¹ ñí¹má¹tih²¹ náh² héih³² quioh²¹ hla¹ Moisés, jáun² cáun² *tiuh³² bí¹ náh² chí² láu² hná¹³ ñí¹ zian² dáɨn² jónh³² uá¹jinh¹ ti³tsóh³dí¹ *jmáɨ¹ nio² tie³ bíh¹ ca³chó³² jmáɨ¹ hi³ hniáuh³² cué³² tsú² li²¹ jáun² quioh²¹ dáɨn² pih²¹. Ma³tih²¹ náh² héih³² jáun² quioh²¹ tsú² uá¹jinh¹ jun³juáh¹³ hí³ yáh³ ca³ma³liáu³², quí¹ hi³ jáun² dá² ca³ma³liáu³² tsá²haun³² dí²hioh³ ñú²deh³ bíh¹ náh². 23 Né³² né³, re² bíh¹ nɨ́¹juáh³ cun³ñí¹ hi³ tiá² hnáuh² náh² hi³ tá¹tonh¹ hlah³ ñí¹con² liei²¹ quioh²¹ hla¹ Moisés, hi³ jáun² uá¹jinh¹ jmáɨ¹ nio² tie³, cun³ jáun² jmuh³² bíh¹ náh² lin¹ ñí¹con² dáɨn² jónh³² hi³ lin¹ hi³ taunh² Dió³² hó¹ñí¹ quioh²¹ tsú². Jáun² né³ ¿he³ láɨh³² sa³ míh²³ yáh³ honh² náh² ñí¹con² jná¹³ quí¹ cun³ñí¹ hi³ jná¹³ tɨ³ ca³jmah²¹ ná¹ re² tɨn² jan² tsá² hliánh² jmáɨ¹ nio² tie³? 24 Ha³ lɨ́²uú² chú¹ uú² ñih²¹ náh² nɨ́¹juáh³ lánh³ jniá³ tsáu², tɨ³la³ chú¹ ñih²¹ náh² la³ cun³ ca³tɨ²¹ bíh¹.

25 Hi³ jáun² jmɨ́¹jáun² né³, ma³ jan² tsá² zian² juú² Jerusalén ca³ma³liáu³² hi³ ngaɨh³² tsá²ján² tsá²ján², hi³ juáh³ la³ lá²:

―¿Há¹ jun³ tsá² ó³² hnah² tsú² hi³ jngɨh³ juáh¹³? 26 Já² ó³² bíh¹ zenh² tsú² hi³ dí¹hleh³² chú¹ja²¹, hi³ hí¹ jan² yáh³ tiá² hin² hi³ juáh³ hí¹ cáun² ñí¹con² tsú². ¿Hí¹ la³ taunh³² uá¹ tsá²tan²¹ ta²¹ juáh¹³ hi³ tsá²ñuh² ó³² lɨ́n³ Tsá² zéi¹ Dió³²? 27 Tɨ³la³ jnoh¹ má¹ná¹, né¹ bíh¹ dí² ha³ jinh¹ ja³ tsú²; tɨ³la³ nɨ́¹juáh³ nɨ́¹ má¹cuán² hú¹tá¹ Tsá² zéi¹ Dió³² né³, hí¹ jan² yáh³ tiá² hin² lɨ³ ñi³² hi³ ha³ jinh¹ ja³ tsú².

28 Jmɨ́¹ ca³náɨ³² Jesús jáɨ¹³ nɨ́² né³, ca³hléh³ tiá³ tá¹la³ dí¹má²tɨn² jáun² tsáu² hñu³ cuáh³² chín¹, hi³ ca³juáh³ la³ lá²:

―¡Háh³²! ¡Jlánh¹ re² la³ ñíh¹ hnoh² ha³ jinh¹ ja³ jná¹³ láh¹! Tɨ³la³ tiá² ja³ yáh³ jná¹³ hi³ ca³tɨn¹ ná¹ huen², tɨ³la³ jná¹³ dá² ja³ ná¹ hi³ zéi¹ ná¹ jan² Tsá² tson² jë¹ bíh¹, jan² Tsá² tiá² cuóun³² hnoh². 29 Tɨ³la³ jná¹³ má¹ná¹, cuóun³² bíh¹ ná¹ tsú², quí¹hliá² ñí¹con² hí³ bíh¹ ja³ ná¹; hí³ bíh¹ ca³ze³ jná¹³.

30 Hi³ jáun² jmɨ́¹jáun² né³ jmɨ́¹ hnió³ tsáu² jan³ Jesús hi³ tson³; tɨ³la³ hí¹ jan² yáh³ tiá² hin² ca³tie³ cuo², quí¹ tiá² jmɨ́¹ má²cá²chó³² yáh³ jmáɨ¹ quioh²¹ tsú². 31 Tɨ³la³ juóun³² lɨ́n³² bíh¹ tsá² ná¹ngɨh³² hí³ ca³taunh² ta²¹ quioh²¹ Jesús, hi³ ca³juáh³ la³ lá²:

―Nɨ́¹juáh³ nɨ́¹ má¹cuán² Tsá² lɨ́n³ Cristo, ¿hí¹ tɨ³ jlánh¹ bíh¹ hliáun³ li²¹ hi³ lɨ́³ hua³jueh³² jmu³ nɨ́¹ má¹cuán² la³cónh³ bíh¹ tsá²ñuh² lá²?

32 Jáun² né³, tsá² *fariseos ca³náɨ³² la³ cun³ hi³ ná¹juáh²³ jáun² tsáu² hi³ ca³tɨn¹ Jesús; jáun² hí³ dí² la³ má²quionh³ tsá² ná¹lɨ́n³ mi³jmú³ ca³zen³ tsá²cuú² tsá²ta³ hi³ tsa³quian³ Jesús hi³ tson³. 33 Hi³ jáun² Jesús né³ ca³juáh³ la³ lá²:

―Cónh³í¹ cú¹pih²¹ jmáɨ¹ bíh¹ jéi³²í¹ ñi²¹ jná¹³ quiúnh¹ hnoh², hi³ jáun² má¹jáun² má²ñih²¹ jná¹³ tɨ³ ñí¹ cuá³ Tsá² ca³ze³ ná¹. 34 Nɨ́¹ má¹jáun² né³ má²hnauh¹³ hnoh² jná¹³, tɨ³la³ tiá² chauh¹ yáh³ hnoh² jná¹³, quí¹ ha³ tiá² lɨ́¹³ yáh³ cuá¹táunh¹ hnoh² ñí¹ ñí¹ñí²¹ jná¹³.

35 Hi³ jáun² jmɨ́¹jáun² né³ ca³juu³ ca³hlénh³ tsá² ná¹ñí¹ joh¹ tsá² judíos quionh³ tsá²ján² tsá²ján², hi³ ca³juáh³:

―¿Hín² máh³ dá² tɨ́h³ tsó³² tsá² nɨ́², hi³ jáun² jnoh¹ máh³ tiú²uú² chanh²¹ dí²? ¿Hí¹ tsó³² dí² ñí¹ tiáunh¹ tsá² judíos tsá² ná¹yanh³² ja¹ *tsá²cá²jo²¹ hi³ tsa³ma³tɨn² dí² tsá²cá²jo²¹ hí³ juáh¹³? 36 ¿He³ dá² hnió³ juáh³ hi³ lɨ́²juáh³ tsú² jáun² la³ lá²: “Hnauh¹³ hnoh² jná¹³, tɨ³la³ tiá² chauh¹ yáh³ náh² jná¹³, quí¹ tiá² lɨ́¹³ yáh³ hi³ cuá¹táunh¹ hnoh² ñí¹ ñí¹ñí²¹ jná¹³”?

37 Jáun² jmáɨ¹ hi³ ná¹jueh³² jmáɨ¹ jáun² né³, ca³náu² Jesús hi³ ca³hléh³ tiá³, ca³la³ hi³ chi²¹ tiú² mah¹ tiú² jan³², hi³ ca³juáh³ la³ lá²:

―Nɨ́¹juáh³ zian² tsá² hí¹quiéin² tsɨ́³, cuɨ́¹ ja³hính² jmáɨ² ñí¹con² jná¹³. 38 Quí¹ ñí¹con² tsá² má²taunh² ta²¹ jná¹³ lɨ́³ la³jmɨ́¹ lɨ́³ hi³ chí¹ñei³² bíh¹ jmɨ́² cua³ hñu³ tsɨ́³ tsú², jmáɨ² hi³ jmu³ hi³ hú¹tá¹ cu³tí³ zian² tsú², la³ cun³ qui³ rá¹juáh³ ñí¹ Sí² quioh²¹ Dió³².

39 Cun³quionh³ jáɨ¹³ nɨ́² ca³lɨ³hnió³ Jesús juáh³ hi³ né³bí¹ hen³ tsú² Jmɨ́²chí³ Chun¹ la³jɨ́n³² tsá² taunh² dí² ta²¹; quí¹ tiá² hin² jmɨ́¹ má²ca³hián¹³ yáh³ Jmɨ́²chí³ Chun¹ jmɨ́¹jáun², quí¹hliá² tiá² jmɨ́¹ má²ca³lɨ³ lin¹ yáh³ hi³ quien² Jesús jmɨ́¹jáun².

40 Jmɨ́¹ ca³náɨ³² ma³ jan² tsá² jmɨ́¹ tionh¹ ja¹ tsá² juóun³² hí³ jáɨ¹³ nɨ́² né³, ca³juáh³ la³ lá²:

―Tson² bíh¹ cu³tí³ tsá² nɨ́² lɨ́n³ *tɨ³² jë¹ Dió³² tsá² qui³ ca³tɨ²¹ já³².

41 Hi³ ma³ jan² tsáu² né³ ca³juáh³ la³ lá²:

―Tsá² nɨ́² bíh¹ Tsá² lɨ́n³ Cristo.

Tɨ³la³ ma³ jan² siáh³, ca³juáh³ la³ lá²:

―Tiá² tson² yáh³, quí¹ ¿ha³ bí¹ lánh³ rón³² hi³ tɨ³ hué¹³ Galilea lɨ́¹ já²¹ tiá³ Tsá² lɨ́n³ Cristo? 42 Quí¹ ñí¹ Sí² rá¹juáh³, hi³ Cristo ca³tɨ²¹ lɨ́n¹³ jan² Tsá² jón²zɨ́h¹ jón²cho¹ hla¹ re²¹ Dá²vi²¹ bíh¹, hi³ já¹ juú² Belén ñí¹ ca³lɨ³zian² hnga² hla¹ Dá²vi²¹ bíh¹ lɨ³zian² tsú² siáh³ uá²jaɨ³².

43 Hi³ jáun² né³, la³ nɨ́² bíh¹ lɨ³ hi³ ca³ta³ná¹tsoh³ tsáu² cun³ñí¹ hi³ ca³tɨn¹ Jesús. 44 Ma³ jan² tsáu² jmɨ́¹ hnió³ hi³ jan³ dí² tson³, tɨ³la³ hí¹ jan² yáh³ tiá² hin² ca³tia³ tsɨ́³ hi³ tie³ cuo².

45 Jáun² né³, ja³tanh²¹ bíh¹ siáh³ tsá²cuú² tsá²ta³ mí²tsáu² tɨ³ ñí¹ tionh¹ tsá² fariseos quionh³ tsá² ná¹lɨ́n³ mi³jmú³, jáun² tsá² hí³ né³ ca³ngáɨh³ tsá²cuú² tsá²ta³ hí³ la³ lá²:

―¿He³ láɨh³² tiá² lɨ́²jan³² náh² tsú²?

46 Hi³ jáun² tsá²cuú² tsá²ta³ tsú² hí³ né³ ca³ngáɨ³ la³ lá²:

―¡Hí¹ jan² yáh³ tiá² hin² má²ca³hléh³ la³jmɨ́¹ hleh³² tsá² ó³²!

47 Jáun² tsá² fariseos ca³juáh³ siáh³:

―¿Hí¹ ja³bí¹ hnoh² uá²jaɨ³² má²ca³lɨ³can² náh²? 48 ¿Hí¹ zian² ma³ jan² tsá² chín¹ joh² dí², jɨ³ lɨ³ua³ jan² jnoh¹ tsá² fariseos hi³ má²ca³hín¹³ jë¹ tsá² hí³ dúh¹? 49 Tɨ³la³ tsá² tiá² ná¹cuoh² ó³² liei²¹ má¹ná¹, má²ca³tɨn¹ tsa³tánh¹ quiu³juóu³² bíh¹.

50 Jáun² Nicodemo, jan² tsá² lɨ́n³ fariseo quionh³ tsú², tsá² ca³ñí¹jɨen¹³ hí³ Jesús cáun² já¹niéi² ca³juáh³ la³ lá²:

51 ―¿Haun¹³ juáh¹³ ñí¹ liei²¹ quiú¹³ dí² rá¹juáh³ hi³ tiá² ca³ta¹ yáh³ dí² hi³ cáun² lɨ́¹ má¹tson¹³ dí² jan² tsáu² ta³ tiá² lin¹ jú¹ tson² má²lɨ́²cán¹³ dí² quioh²¹ tsú²?

52 Hi³ jáun² tsá² ñí¹ hná¹ jáun² né³ ca³ngáɨ³ la³ lá²:

―¿Hí¹ tsá² Galilea hniu³² uá²jaɨ³² dúh¹? Sá¹nɨ́² dúh¹ hí³ ñí¹ Sí², hi³ jáun² má¹jáun² jɨeh²¹ nú² hi³ hí¹ jan² yáh³ tsá² lɨ́n³ tɨ³² jë¹ Dió³² tiá² cuá²han³ tɨ³ hué¹³ Galilea.

53 [Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² né³, ma³ quin³² ma³ jan³² bíh¹ tsú² já¹tanh²¹ cú²jueh³² hñú¹³.