1 Nguuvi miiⁿ Jesús can'dáa yā va'āī miiⁿ ní ch'iīndi yā niiⁿnuúⁿ ná nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā. 2 Ní nééné n'deēe 'iiⁿ'yāⁿ ndúúvidaamá yā naachi canéé Jesús. Tuu'mi ní Jesús ndaa yā na 'áámá barco ní ch'iīndí yā. Nducyáácá 'iiⁿ'yāⁿ snée yā 'diituu núuⁿnīⁿ naachi vɛɛ yáⁿ'āa ndúútiī. 3 Ní Jesús caⁿ'a yā nééné n'deēe nááⁿ ndúúcū parábolas chí ejemplos tan'dúúcā dendu'ū chi vɛ́ɛ́ iⁿ'yeeⁿdí 'cūū. Ní caⁿ'a yā chuū: 'Áámá saⁿ'ā chi ngiīnū ndaata can'dáa sa chiīnū sa ndaata. 4 Taachí chiīnū sa, 'áámá duutu ndaata mííⁿ ní chiiya cyúúní. Ndaā 'yaadá ni ch'iinu che'e tī. 5 Náⁿ'ā duutu ndaata miiⁿ ní chiiya na tuūu naachi nguɛ́ɛ́ ch'ɛɛtɛ yáⁿ'āa. Maaⁿnchɛɛtɛ́ nūuⁿ can'dáā ti nguɛ́ɛ́ ch'ɛɛtɛ yáⁿ'āa yeⁿ'ē. 6 Can'dáā 'yáⁿ'ā ní yaata miiⁿ ní ti'i ti nguɛ́ɛ́ dii'yu yeⁿ'ē. 7 'Iicu náⁿ'ā duutu ndaata miiⁿ ní chiiya nguaaⁿ yááⁿ. Yááⁿ miiⁿ ní ch'iita ní di'vaāchí yeⁿ'ē yaata miiⁿ. 8 'Iicu náⁿ'ā duutu ndaata miiⁿ ní chiiya na yáⁿ'āa n'dáacā ní n'dáacā chiī cosecha yeⁿ'ē. 'Áámá ní chiī 'áámá ciento yeⁿ'ē, taama ní chiī 'iīnū ngɛɛcu yeⁿ'ē, ni táámá ní chiī ndíícú ndiichi yeⁿ'ē. 9 'Iiⁿ'yāⁿ chi vɛ́ɛ́ veéⁿ yā ní 'caandiveéⁿ yā nduudu yeⁿ'é.

10 Tuu'mi ní discípulos ndaá yā nanááⁿ Jesús miiⁿ ní caⁿ'a yā chii yā Jesús: ¿Dɛ'ɛ cáávā chi ndúúcū ejemplos ngi'cueeⁿ nī 'iiⁿ'yāⁿ?

11 Jesús nan'guɛɛcútaⁿ'a yā ní caⁿ'a yā chii yā discípulos yeⁿ'e yā: 'Āā ndís'tií nūuⁿ ndaācā chicadíínuuⁿ nī dendu'ū chi canúúⁿ n'de'ei yeⁿ'e naachí Ndyuūs ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yā ná va'ai chɛɛti nguuvi, naatí tanáⁿ'ā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ nguɛ́ɛ́ canéé chí cadíínuuⁿ yā. 12 'Iiⁿ'yāⁿ chi vɛ́ɛ́ yeⁿ'e yā Ndyuūs ca'a cá yā ní n'deēe cá cuuvi yeⁿ'e yā. 'Iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ vɛ́ɛ́ yeⁿ'e yā, 'áárá chí dúú'ví nūuⁿ chi nadacádíínuuⁿ yā chi vɛ́ɛ́ yeⁿ'e yā chuū ní Ndyuūs ndivíi yā yeⁿ'e yā. 13 Cáávā chííⁿ chí ngaⁿ'á ngií 'iiⁿ'yāⁿ ndúúcū ejemplos caati inaaⁿ yā naati n'gɛɛtinée yā tan'dúúcā chi nguɛ́ɛ́ inaaⁿ yā. Ní n'giindiveéⁿ yā naati n'gɛɛtinee yā tan'dúúcā chi nguɛ́ɛ́ n'giindiveéⁿ yā ndíí nguɛ́ɛ́ ndúú tuumicadiinuuⁿ yā. 14 Ní 'íícú cuuvi cuaacu yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ chííⁿ chi caⁿ'a profeta Isaías ndii cuááⁿ vmnaaⁿ taachi caⁿ'a yā 'túúcā ní canéé nguūⁿ na libro yeⁿ'e Ndyuūs:

16 Dɛ'ɛ chúúcā n'dai ndís'tiī ti vɛ́ɛ́ nduutinaaⁿ nī chí inaaⁿ nī ní veéⁿ nī chí n'giindiveéⁿ nī. 17 Ti cuaacu nííⁿnyúⁿ 'úú Jesús ngaⁿ'á ngií ndís'tiī chi neené 'yaaⁿ 'iiⁿ'yāⁿ profetas ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chí n'dai neⁿ'é yā snaaⁿ yā chííⁿ chí ndís'tiī inaaⁿ nī naati nguɛ́ɛ́ n'diichi yā. Neⁿ'e yā 'caandiveéⁿ yā chííⁿ chí ndís'tiī n'giindiveéⁿ nī naati nguɛ́ɛ́ ch'iindiveéⁿ yā.

18 'Caandiveeⁿ ndís'tiī ejemplo yeⁿ'e saⁿ'ā chí ngiīnū ndaata. 19 'Iiⁿ'yāⁿ chi n'giindiveéⁿ yā nduudu yeⁿ'e naachí Ndyuūs ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yā yeⁿ'ē va'ai chɛɛti nguuvi ní nguɛ́ɛ́ ituumicadíínuuⁿ yā, 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ tan'dúúcā duutu ndaata chí chiiya cuaaⁿ cyúúní. Ndaa yááⁿn'guiinūuⁿ ní sta'ā sa nduudu yeⁿ'é Ndyuūs chi canéé na staava yeⁿ'é yā. 20 Ndaata chí chiiya nguaaⁿ tuūu ní tan'dúúcā 'iiⁿ'yāⁿ chí n'giindiveéⁿ yā nduudu yeⁿ'é Ndyuūs. Ní taachí n'giindiveéⁿ yā nduudu miiⁿ ní yeenú n'dai yā, 21 naati nguɛ́ɛ́ 'áámá cānee na staava yeⁿ'é yā ní nguɛ́ɛ́ 'nááⁿ tiempo cūnee. Taachí n'géénu yā ngii ti 'iiⁿ'yāⁿ cán'daa yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ cáávā nduudu yeⁿ'é Ndyuūs, tuu'mí nūuⁿ divíi yā nduudu miiⁿ ní nguɛ́ɛ́ canée na staava yeⁿ'é yā. 22 Ndaata chí chiiya nguaaⁿ yááⁿ ní tan'dúúcā 'iiⁿ'yāⁿ chi ch'iindiveéⁿ yā nduudu miiⁿ naati neⁿ'e cá yā nducuéⁿ'ē yeⁿ'ē iⁿ'yeeⁿdí 'cūū ndúúcū chi vɛ́ɛ́. Ní nginnche'éí yā 'iiⁿ'yāⁿ. Ní vaadī 'cuiica miiⁿ di'vaachií yeⁿ'ē nduudu miiⁿ ní diiⁿ chí nguɛ́ɛ́ dichíí'vɛ̄ nduudu miiⁿ na vida yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ. 23 Ndaata chí chiiya na yáⁿ'āa n'dáacáā chííⁿ chí tan'dúúcā 'iiⁿ'yāⁿ chí n'giindiveéⁿ yā nduudu yeⁿ'é Ndyuūs ní tuumicadiinúúⁿ yā ní i'téénu yā nduudu miiⁿ. Ní n'daācā idiíⁿ yā. Ní nduudu miiⁿ tan'dúúcā chi chiī 'aama ciento yeⁿ'ē o chi chiī 'iīnū ngɛɛcu yeⁿ'ē o chi chiī ndiicú ndiichi yeⁿ'ē. 'Tíícā chii cosecha yeⁿ'ē nduudu miiⁿ.

24 Jesús miiⁿ ngaⁿ'a yā ngii yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ: Cuuví ndís'tiī táámá ejemplo. Ní caaⁿ'máⁿ yeⁿ'e naachí Ndyuūs ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yā yeⁿ'ē na va'ai chɛɛti nguuvi ní tan'dúúcā 'áámá saⁿ'ā chí ngiīnū sa ndaata yeⁿ'e trigo chi n'daācā na campo yeⁿ'ē sa. 25 Taachí mozos cyaadu sa, tuu'mi ní saⁿ'ā chi enemigo yeⁿ'ē sa ndaā sa ni chiīnū sa 'daaⁿ'nuⁿ trigo na campo yeⁿ'e saⁿ'ā miiⁿ nguaaⁿ trigo chi n'daācā miiⁿ, ní cúnaⁿ'a sa. 26 Taachí can'daa yaata yeⁿ'ē ní chiī trigo, tuu'mi ní can'daā nguuvi 'daaⁿ'nuⁿ trigo miiⁿ. 27 Tuu'mi ní mozos chi idiiⁿ sa ntiiⁿnyuⁿ na campo miiⁿ ndaa sa nanááⁿ saⁿ'a chi 'iivi yeⁿ'e campo miiⁿ ní caⁿ'a sa chii sa 'iivi: N'dií Señor, ¿'áá nguɛ́ɛ́ chiīnū ndaata yeⁿ'e trigo chi n'daācā na campo yeⁿ'e nī? ¿Tií chiīcā ndaata 'daaⁿ'nuⁿ trigo? 28 Saⁿ'ā 'iivi miiⁿ ní caⁿ'a sa chii sa mozos chi idiiⁿ ntiiⁿnyuⁿ: 'Áámá saⁿ'ā enemigo yeⁿ'é niīnū sa. Mozos ní caⁿ'a sa chii sa 'iivi sa: ¿'Áá neⁿ'e nī chi caⁿ'a 'nū ní tiicu 'nū yaātā miiⁿ chi nguɛ́ɛ́ n'daācā? 29 'Iivi miiⁿ ní caⁿ'a sa chii sa mozos chi idiiⁿ ntiiⁿnyuⁿ: Nguɛ́ɛ́ tiīcū di 'daaⁿ'nuⁿ trigo miiⁿ caati cuuví tiicú ntúuⁿ di trigo chí n'daācā miiⁿ. 30 Ca'a di lugar chi dáámá 'cuiita ndíí taachi ndaa tiempo yeⁿ'e cosecha miiⁿ, tuu'mi ní 'úú caaⁿ'máⁿ cuūví 'iiⁿ'yāⁿ chi 'caacá yā trigo miiⁿ chi 'caacá yā vmnááⁿ vmnaaⁿ 'daaⁿ'nuⁿ trigo miiⁿ ní dichiichí yā caadī ticuaá ní 'neeⁿ yaⁿ'a yā. 'Cuiinu maaⁿ ní nandɛ́ɛ yā trigo miiⁿ ní 'cuíi yā chɛɛti díínūuⁿ.

31 Táámá ejemplo Jesús caⁿ'a yā chii yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ: Naachí Ndyuūs ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yā na va'ai chɛɛti nguuvi ní tan'dúúcā 'aama nduutií yeⁿ'e yiivɛ̄ ntíí'yāa chi 'áámá saⁿ'ā sta'ā sa ní chiīnū sa na yáⁿ'āa yeⁿ'ē sa. 32 Ndaata yiivɛ̄ ntíí'yāa 'cūū ní 'liiⁿ ca nguɛ́ɛ́ ti tanducuéⁿ'ē ndaata. Taachí n'giita yaātā miiⁿ, tuu'mi ní ch'ɛɛtɛ ca chi cuuvi tanáⁿ'ā yaātā. Ní chiī yáⁿ'á. Ní ndaá 'yáádá yeⁿ'ē nanguuvi ní din'dái tī 'dɛɛcɛ tī na dúuⁿnɛ̄ yáⁿ'á miiⁿ.

33 Táámá ejemplo Jesús caⁿ'a yā chii yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ: Naachí Ndyuūs ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yā yeⁿ'ē na va'ai chɛɛti nguuvi ní tan'dúúcā 'áámá tááⁿ levadura yeⁿ'e pan. 'Áámá n'daataá sta'a tá levadura miiⁿ ní chistaⁿ'ā tá nguaaⁿ 'iīnū medida yeⁿ'e harina ndíí chí nan'guiita tanducuéⁿ'ē yaāchī yeⁿ'ē.

34 Tanducuéⁿ'ē chuū ngi'cueeⁿ Jesús ní caⁿ'a yā chii yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ndúúcū ejemplos. Ni nduuti chi nguɛ́ɛ́ ndúúcū ejemplos yeⁿ'e chi vɛ́ɛ́ iⁿ'yeeⁿdí 'cuū, nguɛ́ɛ́ ngi'cueeⁿ yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ. 35 Ní 'iicu cuuvi cuaacu chí caⁿ'a profeta ndii cuááⁿ vmnaaⁿ taachí caⁿ'a yā 'túúcā. Ní canéé nguūⁿ ná libro yeⁿ'é Ndyuūs 'túúcā:

36 Tuu'mi ní Jesús yaa'vi yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ chi cunaⁿ'á yā na vaacú yā. Jesús ntúūⁿ cunaⁿ'a yā ní sndaa yā 'áámá va'ai. Discípulos yeⁿ'e yā nndaa yā nanááⁿ Jesús, ní caⁿ'a yā chii yā 'iiⁿ'yāⁿ: N'diī, Jesús, ca'cuéeⁿ nī chí neⁿ'e caāⁿ'maⁿ ejemplo yeⁿ'e 'daaⁿ'nuⁿ trigo chi vɛ́ɛ́ nguaaⁿ trigo na campo.

37 Jesús nan'guɛɛcútaⁿ'a yā ní caⁿ'a yā chii yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ: 'Iiⁿ'yāⁿ chi ngiīnu ndaata chi trigo chi n'dáacā, 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ chí Saⁿ'ā chí Daiya Ndyuūs. 38 Campo miiⁿ ní tan'dúúcā iⁿ'yeeⁿdí 'cūū. Ndaata chi n'dáacā miiⁿ ní tan'dúúcā nducyáácá 'iiⁿ'yāⁿ chi daiya Ndyuūs ní yeⁿ'ē naachi Ndyuūs ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yā. Yaātā yeⁿ'e ndaata chi nguɛ́ɛ́ n'daācā ní tan'dúúcā 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ n'daācā idiíⁿ yā, 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ chi daiya yááⁿn'guiinūūⁿ. 39 Saⁿ'ā chi chiinū sa 'daaⁿ'nuⁿ trigo miiⁿ ní tan'dúúcā maāⁿ yááⁿn'guiinūuⁿ. Ní cosecha yeⁿ'ē miiⁿ ní tan'dúúcā chí 'cuiinu iⁿ'yeēⁿdī. Saⁿ'ā s'eeⁿ chi ita'a sa cosecha miiⁿ ní tan'dúúcā ángeles. 40 Tan'dúúcā chí tiīcú yā 'daaⁿ'nuⁿ trigo ní nadidáámá yā ní 'neeⁿ yaⁿ'a yā, 'tíícā cuuvi tiempo taachi 'cuiīnū iⁿ'yeeⁿdí 'cūū. 41 Saⁿ'ā chi Daiya Ndyuūs ní dichó'o yā ángeles yeⁿ'e yā chi nadidáámá yā 'iiⁿ'yāⁿ chí yeⁿ'ē naachí Ndyuūs ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yā. Niicú tun'dáa yā nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ chi diíⁿ yā chi náⁿ'a yā idiiⁿ nuuⁿndí yā ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ chi idiiíⁿ chi nguɛɛ n'daācā. 42 Ní cu'nuúⁿ yā 'iiⁿ'yāⁿ na nguuchí yaⁿ'ā. Mííⁿ 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní cuɛɛcú yā ní che'e 'diiⁿ'yúⁿ yā. 43 Tuu'mi ní 'iiⁿ'yāⁿ chi n'dáí nanááⁿ Ndyuūs cuuvi dɛɛvɛ́ yā ngii tan'dúúcā 'yáⁿ'ā taachi 'āā snée yā naachi Ndyuūs Chiidá yā ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yā na va'ai chɛɛti nguuvi. Ndís'tiī chi vɛ́ɛ́ veéⁿ nī 'caandiveéⁿ nī nduudu yeⁿ'é.

44 Caⁿ'a ca Jesús miiⁿ táámá ejemplo: Naachí Ndyuūs ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yā yeⁿ'ē va'ai chɛɛti nguuvi ní tan'dúúcā vaadī 'cuiica chí canúúⁿ n'de'ei na 'áámá campo. 'Áámá saⁿ'ā ní ndaācā sa vaadī 'cuiica miiⁿ ní cunuuⁿ n'dé'ei ntúūⁿ sa lugar miiⁿ. Yeenú taavi sa. Cunaⁿ'a sa ní n'diicui sa tanducuéⁿ'ē chi vɛ́ɛ́ yeⁿ'ē sa ni cuái sa campo miiⁿ.

45 'Tiicá ntúūⁿ. Naachí Ndyuūs ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yā na va'ai chɛɛti nguuvi ní tan'dúúcā 'áámá saⁿ'ā chí n'diicui sa chí in'nuuⁿ sa perlas chi yaⁿ'ai taavi chíí'vɛ̄. 46 Taachí ndaācā sa 'áámá perla chi n'dɛɛvɛɛ́ ní yaⁿ'ai taavi chíí'vɛ, tuu'mi ní cuinaⁿ'ā sa ní n'diicui sa tanducuéⁿ'ē chi vɛ́ɛ́ yeⁿ'ē sa níícú cuai sa perla miiⁿ.

47 'Tiicá ntuūⁿ. Naachí Ndyuūs ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yā na va'ai chɛɛti nguuvi ní tan'dúúcā 'áámá yaānā chí saⁿ'ā n'gaa nuúⁿ sa na nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā ní ita'āa nducuéⁿ'ē naaⁿ 'yaācā. 48 Taachí 'āā ndiituú yaānā miiⁿ, intun'dáa yā cuaaⁿ 'diituú nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā miiⁿ. Ní n'daaviyaí yā ní nan'guaáⁿ yā 'yáacā chi n'daācā. N'giī yā 'iiti 'cuɛ́ɛ́tɛ̄ɛ. Ní 'iiti chi nguɛ́ɛ́ n'dáacā miiⁿ nginngée yā 'iiti. 49 'Tíícā cuuvi taachi 'cuiīnū iⁿ'yeeⁿdí 'cūū. Nandaā ángeles ní tun'dáa yā 'iiⁿ'yāⁿ chí n'dai yā nguaaⁿ 'iiⁿ'yāⁿ chí nguɛɛ n'dáacā idiíⁿ yā. 50 Ní 'cuíi yā 'iiⁿ'yāⁿ chí nguɛ́ɛ́ n'daācā ná nguuchi yaⁿ'ā. Mííⁿ 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ cueⁿ'e daāⁿmaⁿ cuɛɛcú yā ní cueⁿ'e daāⁿmaⁿ ché'é 'diiⁿ'yuⁿ yā.

51 Jesús tiinguuneeⁿ yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ: ¿'Áá tuumicádíínuuⁿ ndís'tiī tanducuéⁿ'e dendu'ū chí 'túúcā? 'Iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní n'guɛɛcútaⁿ'a yā: 'Tíícā Señor.

52 Jesús ní caⁿ'a yā chii yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ: 'Áámá 'aama maestro yeⁿ'ē ley chí'neeⁿ yā yeⁿ'e naachi Ndyuūs ngaⁿ'a ntiiⁿnyúⁿ yā na va'ai chɛɛti nguuvi, maestro miiⁿ ní cuuví yā tan'dúúcā 'áámá patrón chi vɛ́ɛ́ vaadī 'cuiica yeⁿ'e sa na va'ai yeⁿ'ē sa. Ní deenu sa táácā tun'dáa sa yeⁿ'e vaadī 'cuiica yeⁿ'ē sa dendu'ū cosa chi ngaī ndúúcū cosa chi ndiicúū.

53 Taachí Jesús miiⁿ ch'íínú caⁿ'á yā nduudu 'cūū, cueⁿ'é yā yeⁿ'ē miiⁿya. 54 Ní ndaá yā yáāⁿ vaacú yā chi nguuvi Nazaret ní ngi'cueeⁿ yā yaācū sinagoga miiⁿ. 'Iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní cheⁿ'e yiinú yā yeⁿ'e chi chi'cueeⁿ Jesús. Ní ngaⁿ'a yā: ¿Tií ndiicaá vaadī déenu yeⁿ'ē saⁿ'á 'cūū? ¿Táácā cuuvi diiⁿ sa vaadī n'giinu chí idiiⁿ sa? 55 Sáⁿ'a 'cūū chí daiya 'viichiyáⁿ'ā ní María nguūvī chɛɛcu sa. Ni 'díinū sa ní Jacobo, ndúúcū José, ndúúcū Simón, ndúúcū Judas. 56 Ví'i ntúuⁿ sa snee yā ndúúcu yú. ¿Tií ndiicaá tanducuéⁿ'ē vaadī deenú 'cūū chí ngí'cuééⁿ sa? 57 Ní cáávā chuū 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e yáāⁿ miiⁿ cunncáā caⁿ'a yā yeⁿ'e Jesús miiⁿ, ní nguɛ́ɛ́ i'téénu yā yeⁿ'e yā. Naati Jesús ní caⁿ'a yā chii yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ: Nguɛ́ɛ́ vɛ́ɛ́ mar 'áámá profeta chi candɛɛ nduudu yeⁿ'é Ndyuūs chí 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'ē yáāⁿ vaacú yā ndúúcū 'iiⁿ'yāⁿ na vaacu yā dinéⁿ'e yā profeta miiⁿ.

58 Jesús miiⁿ nguɛ́ɛ́ neené n'deēe vaadī n'giinu diíⁿ yā miiⁿ caati 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ nguɛ́ɛ́ s'téénu yā yeⁿ'e Jesús miiⁿ.