Lucas
1
Yu Luca nchcui' cha' yu 'in yu Teófilo
Qui'an 'a nu cua' msu'hua juesa ca'an lyicua quityi re tsaña'an nu cha' ñi ca yato'o lja hua, chcui ña'an jui nu ngulo'o 'in hua, nu na'an tloo cha' re ti' xa mdyisnan na, lo' mchcuan yu cunta si'yana tsa ycui' yu cha' re lo'o nten. Can' cha' lo'on nan' mdo'o tiqueen ca'an quityi re lyicua la 'in um, 'un ñi Teófilo, si'yana cua' nguia nan tsu'huen nchgaa cha' re lo'o cha' tiyaa, ti' la suun se'en mdyisnan na, si'yana ca cuiya' tsu'hue ti' um lo' a cu'ni tucua ti' um lo'o cha' nu cua' jui nu ngulo'o 'in um.
Ycui' angujle cha' 'in yu Xuhua
Xa ncua yu Herode ree se'en lyi'ya loo Judea, ndi'in sca yu naan Zacaría nu ntsu'hui cunta 'in laa, cui' ta 'in Abía, lo' cuna'an 'in Zacaría can' naan Elisabet, ta nten 'in Aarón. Chcuaa can' ñi ndi'in cha' 'in tloo Ndiose, tsu'hue nguia ncha'an can' nchgaa cha' nu ndlo Ñi X'nan na tñan lo'o cha' nu mdi'in tyaa ñi. Una a mdi'in sñe' jun si'yana Elisabet la' ña'an a mdu'hui sñe', a cunta chcuaa jun cua' cula jun. Yato'o lja ngui'ni Zacaría tñan 'in Ndiose, cui' tsaan nu m'ni ca'an 'in ta nu ntsu'hui yu, mdo'o xu'hue yu tiquin tucua yu na nu xityi'i ni' lyaa 'in Ñi X'nan na, ña'an cha' nu cua' ntsu'hui 'in yu nu ndlo tñan ni' lyaa. 10 Ña'aan quichen ne' ndi'in nde lyiya', nchcui' lyi'o ne' 'in Ndiose lja ndiquin na xityi'i can'. 11 Xacan' ngu'ya ton sca angujle 'in Ñi X'nan na tloo yu, luhua' tso' cueen se'en ndiquin na can'. 12 Xa na'an Zacaría 'in angujle can', ytsen yu lo' a ngujlyo 'a ti' yu ña'an ca. 13 Una angujle can' juin lo'o yu: A cutsen Zacaría, si'yana cua' mxcuen Ndiose cha' nu njñan, nten 'in nu lca Elisabet ntsu'hui cha' tyi'in sca sñe', lo' tyi'in tyaa nii ca naan Xuhua. 14 Ndyijyin ya' ca tsu'hue chu'hui tiquee si'ya cha' re, cui' cuaña'an qui'an 'a nten ca tsu'hue chu'hui tiquee ne' xa ca cune' cuhui', 15 si'yana tlyu tucui ca can' tloo Ndiose. A ntsu'hui cha' co'o can' vino uta sidra, si'yana cua' lca mtsa'an yu'hui can' lo'o Espíritu nu Luhui 'in Ndiose xa tiyaan chendyu. 16 Cu'ni can' cha' si'yana qui'an ne' Israel xitucui ne' lo' tsa qui'an ti' ne' 'in Ñi X'nan na, ñi nu lca Ndiose 'in ne'. 17 Chcua loo yu cu'ni yu tñan 'in Ñi X'nan na lo'o nu chcui lca tiquee yu tsaña'an cha' cuiya' nu mdon lo'o Elía, —cu'ni yu cha' chca tsu'hue lca tiquee nten cula can' lo'o sñe' ne'—, cui' cuaña'an nu lye' ti' tyisnan cu'ni tñan tsu'hue, ña'an ca si'yana tyi'in tya tiyaa yu sca quichen nu cuan xu'hue 'in Ñi X'nan na. 18 Xacan' juin Zacaría 'in angujle can': ¿Ña'an ta tca chu'hui lyoon cha' re? A cunta cua' culan, cui' cuaña'an nten 'ñan. 19 Mxcuen angujle can' 'in yu: Nan' lcan Gabriel nu nguilyu tloo Ndiose, cui' ñi ngua'an tñan ñi 'ñan si'yana chcuin' lo'o lo' ca jlyo ti' cha' tsu'hue re. 20 Una ti' cua' ñii a tca 'a chcui' tsaya' tiyaa tsaan nu tsato'o cha' re, si'yana a ya qui'an ti' cha' nu ycuin' lo'o. 21 Nten can' nta ne' 'in Zacaría nde lyiya', lo' nduhue ti' ne' ñi cha' lyee 'a ndiya' yu ni' lyaa can'. 22 Una xa mdyi'o yu a ncua 'a chcui' yu, xacan' ngu'ya ne' cunta si'yana na'an xñii yu sca cha' ni' lyaa can'. Xtyi n'ni yaa' ti yu ntsa' yu cha' nu na'an yu, lo' a ncua 'a chcui' yu. 23 Xa yatii tsaan nu nguilyu yu ni' lyaa, xacan' nguila yu nde se'en ndi'in yu. 24 Chon' nde'en can' mxilyo ña'an Elisabet, lo' tsani' ca'yu coo' a la 'a mdo'o ne', lo' nchcui' ne': 25 Ndeña'an m'ni Ñi X'nan na lo'on si'yana nguia yu'hui ti' ñi 'ñan, lo' a caja 'a cha' chcui' nten lo'on cua' ña'an ti.
Ycui' angujle cha' 'in Jesús
26 Xa cua' nguiaa scua coo' mxilyo ña'an Elisabet, xacan' ngua'an tñan Ndiose 'in angujle Gabriel can', tsaa quichen Nazaret se'en lyi'ya loo Galilea, 27 se'en ndi'in sca ne' cuna'an tsa suhue ti nu a nchca qui'ni ca'an yu qui'yu 'in, una cua' ncua cuiya' cha' si'yana ca cuilyi'o ne' 'in sca yu naan See, cui' ta nten 'in Davi, lo' ne' cuna'an can' naan ne' María. 28 Xacan' mdiyaa angujle se'en ndi'in ne' cuna'an can' lo' juin: ¡Ca tsu'hue chu'hui tiquee tsaña'an cha' tsu'hue nu mdo'o tiquee Ndiose lo'o! Si'yana Ñi X'nan na ndi'in lo'o, lo' tlyu la xu'hue mdaa Ndiose 'in que nchgaa la ña'an ne' cuna'an. 29 Una xa na'an 'in angujle can', ytsen lo'o cha' nu ngune 'in, lo' msu'hua cha' tiquee cha' ñi cha' ca lca cha' can'. 30 Xacan' juin angujle: María, a cutsen, si'yana Ndiose ndyu'hui cuiya' ti' ñi 'in. 31 Cua' ñii ntsu'hui cha' xilyo ña'an lo' tyi'in sca cuhui' qui'yu 'in, lo' tyi'in tyaa nii cuhui' ca naan cuhui' Jesús. 32 Ntsu'hui cha' ca ñi sca nu ndon loo, lo' ca naan ñi Sñe' Ndiose, ñi nu tlyu lati, cui' Ndiose X'nan na xiton 'in ñi, lo' chcuan ñi cunta cha' cuiya' nu mdaa Ndiose 'in Davi, nu lca sti ta nten 'in ñi, 33 tsala xaa culo ñi tñan 'in ta nten 'in Jacob, lo' a ntsu'hui cha' tsatii cha' cuiya' 'in ñi. 34 Xacan' juin María 'in angujle can': ¿Ña'an ta tsato'o cha' re si'yana a nchca sca yu qui'yu qui'ni ca'an 'ñan? 35 Mxcuen angujle can': Espíritu nu Luhui 'in Ndiose qui'ya yu'hui 'in, scati Ndiose ñi nu tlyu lati cu'ni ñi cha' cho'o yu'hui cha' cuiya' 'in ñi 'in, lo' nu ntsu'hui cha' ca cune' can' lca sca nu Luhui, can' cha' ca naan can' Sñe' Ndiose. 36 Cua' ñii ca cuiya' ti' si'yana lo'o Elisabet nu ti' nchca ta'a, cua' mxilyo ña'an siya' cua' cula, cua' nguiaa scua coo' 'in lo'o cha' can', cui' nu nchcui' ne' 'in si'yana a ndyi'in sñe', 37 una cha' nu 'in Ndiose, a sca cha' tucui. 38 Xacan' juin María: Nde ndon lo' ca ja'an 'in Ñi X'nan na, lo' tsato'o nchgaa cha' nu ycui' um lo'on. Xacan' mdo'o angujle can' nguiaa.
Ya na'an María 'in Elisabet
39 Xi'i ti mducui, ndla ti m'ni María cha' mdo'o nguiaa sca quichen ndi'in lja qui'ya se'en lyi'ya loo Judea, 40 xa mdiyaa se'en nducua na'an 'in Zacaría, ycui' cha' 'in Elisabet. 41 Yato'o xa ngune 'in Elisabet ycui' cha' María can', ngüi ti' Elisabet nguñan yu'hui cuhui' can' 'in, cui' ña'an lcaa mtsa'an yu'hui Elisabet lo'o Espíritu nu Luhui 'in Ndiose. 42 Cui' xaa mdo'o ycui' cueen: Tsu'hue ca xu'hue nu'huin que 'in nchgaa la ña'an ne' cuna'an, lo' tlyu ca xu'hue ntsu'hui 'in ñi nu lca sñe'. 43 Nduhue tin' ñi cha' m'ni ca'an cha' re 'ñan si'yana jyi'an Ñi X'nan yan ycui' cha' 'ñan. 44 Ña'aan xa ngune 'ñan ycui' cha', cui' xaa nguñan yu'hui cuhui' re 'ñan loo nu lyee tsu'hue ntsu'hui tiquee cuhui'. 45 Tsu'hue ca xu'hue si'yana ya qui'an ti', a s'ni tsato'o cha' nu cua' mdi'in tyaa Ñi X'nan na lo'o. 46 Xacan' juin María: —Lo'o nu chcui cusya 'ñan cu'nin tnun 'in Ñi X'nan na, 47 lo' ndyijyin ya' tsu'hue ntsu'hui tiqueen lo'o Ndiose, Ñi nu ndlo laa 'ñan, 48 si'yana mdi'in tyaa ñi quiloo ñi 'ñan, nan' nu lca nguso 'in ñi—, lo' ti' cua' ñii nchgaa ta nten nu caan nde loo re, chcui' si'yana tlyu ca xu'hue ntsu'hui 'ñan. 49 Si'yana Ñi nu tla la cha' 'in m'ni ñi sca cha' nu tnu lo'on, —lo' lca ñi sca nu Luhui 'a—. 50 Tsala xaa —ña'an 'tnan ti' ñi 'in nten tsalca nu nchca ja'an 'in ñi—. 51 M'ni ñi scasca cha' nu tnu lo'o cha' cuiya' 'in ñi, ngujlyo ñi 'in nu siye' lo'o cha tiyaa 'in can'. 52 Mchcuan ñi cha' cuiya' 'in nu ndlo tñan loo chendyu re, lo' mscuen cuaan ñi 'in nu jo'o la ndi'in cha' 'in. 53 Mdaa ñi nchgaa loo cha' tsu'hue 'in nu nda'an nguite' ti', una nu cuilyiya' mxnu ñi 'in can' cua ti ña'an. 54 Mda yaa' ñi 'in ne' Israel nu lca nguso 'in ñi, nguia yu'hui ti' ñi 'in ne' lo' tsala ña'an mña'an 'tnan ti' ñi 'in ne', 55 cha' nu mdi'in tyaa ñi lo'o nu ncua nten cula 'in na, cui' Abraham lo'o ta nten nu lca sñe' can', lo' nguinu scua cha' re tsala xaa. 56 Can' nguinu María lo'o Elisabet tsani' snan coo', chon' nde'en can' mxitucui nde quichen tyi.
Xa ncua cune' yu Xuhua
57 Xa ya tucua tsaan can' mdiyaan sca cuhui' qui'yu 'in Elisabet. 58 Ta'a ndi'in ne' cui' ti can' lo'o nchgaa la ña'an ta'a jun, xa ynan ne' cha' si'yana Ndiose tlyu cha' tsu'hue m'ni ñi lo'o jun, tsu'hue yu'hui tiquee ne'. 59 Xa ncua snu' tsaan cuhui' can', yaa jun se'en ntsu'hui cha' ca circuncida 'in cuhui', lo' mdi'in tyaa ne' nii cuhui' si'yana ca naan cuhui' Zacaría, ña'an naan sti cuhui'. 60 Una jyi'an cuhui' mxcuen: Si'i cuaña'an ca naan cuhui', Xuhua ca naan cuhui'. 61 Lo' juin ne' xacan': ¿Ñi cha' ca naan cuhui' cuaña'an, lo' ñi sca ta nten 'in, a naan cuaña'an? 62 Xacan' m'ni yaa' ti ne' 'in sti cuhui' cha' ña'an ca naan cuhui'. 63 Cui' xaa mjñan yu sca ca' lyo' ti, lo' ndeña'an ngua'an yu loo na: Xuhua ca naan cuhui'. Xacan' nchgaa ne' yuhue ti' ne'. 64 Ticui' xaa nguila cha' nchcui' 'in Zacaría can', lo' mdyaa yu xu'hue 'in Ndiose. 65 Ndyijyin 'a ya' nduhue ti' nchgaa nten ndi'in cui' ti can', cuaña'an scasca quichen ndi'in lja qui'ya se'en lyi'ya loo Judea mscua cueen cha' can'. 66 Nchgaa nu ngune 'in cha' can' msu'hua ne' cha' tiquee ne', lo' nchcui' ne': ¿Ñi na ña'an ndi'in cha' 'in cuhui' cua? Lo' Ñi X'nan na ntsu'hui ñi cunta 'in cuhui'.
Cha' nu mxiycui' Ndiose 'in Zacaría
67 Lo' Zacaría sti cuhui' mtsa'an yu'hui lo'o Espíritu nu Luhui 'in Ndiose lo' ndeña'an mxiycui' ñi 'in: 68 —Tlyu ca cha' tsu'hue ntsu'hui 'in Ndiose X'nan ne' Israel—, si'yana cua' mdiyaan ñi se'en nu culo laa ñi quichen 'in ñi, 69 mxiton ñi sca nu tla la cha' 'in nu culo laa 'in na, nu yaan loo ta nten 'in Davi nu ncua nguso 'in ñi, 70 cui' tsaña'an cha' nu mxiycui' ñi 'in nchgaa nu mdo'o hui 'in ñi ti' culoo, 71 si'yana culo laa ñi 'in na tuyaa' ta'a cusuun na lo'o nchgaa nu nxcuan tloo 'in na, 72 lo' cuaña'an ña'an 'tnan ti' ñi 'in nchgaa nten cula 'in na, lo' nguia yu'hui ti' ñi cha' nu mxnu ñi 'in can', 73 cui' cha' nu mdi'in tyaa ca ñi lo'o nten cula 'in na Abraham, cha' nu ntsu'hui cha' taa ñi 'in na, 74 si'yana tyi'o laa na tuyaa' ta'a cusuun na, lo' cuaña'an taa ñi cha' cuiya' cu'ni na tñan 'in ñi lo'o nu chcui lca tiquee na, 75 luhui cha' tiyaa 'in na cu'ni na tñan tsu'hue tloo ñi tsala xaa. 76 Nu'huin nu lca sñen', ntsu'hui cha' caja nu culo'o naan 'in si'yana lca yu nu nxiycui' Ndiose 'in, ñi nu tlyu lati. Si'yana —chcua loo lo' cu'ni chu'hue tucueen nu caan Ñi X'nan na—. 77 Lo' culo'o 'in quichen 'in ñi ña'an ntsu'hui cha' tyi'o laa ne', ña'an ca si'yana cu'ni ñi cha' tlyu ti' 'in ne' lo'o qui'ya nducui ne'. 78 Si'yana tlyu cha' tsu'hue mdo'o tiquee Stina Ndiose lo'o na, can' cha' ti' la ni' cuaan ncua chcan' sca xaa nu yaan 'in na, 79 si'yana —tyu'hui xaa 'in nchgaa nu ndi'in se'en tla yta, nchgaa nu nsu'hua nchcun cha' ndyija 'in—, a cunta si'yana culo'o ñi 'in na tucueen nu tsaa na, lo' cuaña'an tca tyi'in tsu'hue na. 80 Cuhui' can' nguia nguilo cuhui', lo' cuaña'an nguia ndyija juesa 'in lo'o tso' nu 'in Ndiose, lo' mdi'in yu sca se'en ngutyi tsaya' mdiyaa tsaan nu ngulo'o tloo yu 'in ne' Israel.