10
Konilius beleŋ Pita hoy iryiŋ
Be, Sisaria taunde gorbe Roma al kura 100 fuleŋa marte doyaŋ al kura hinhin. Deŋembe Konilius. Fuleŋa mar gobe “Rom niŋ fuleŋa mar” yineŋ haŋyen. Koniliusya diriŋmiŋmiŋ yagobe tumŋaŋ Al Kuruŋ palap irde yeŋ ge po nurde doloŋ irdeb merem gama irde al buniŋeŋ faraŋ yurde Al Kuruŋ mere ird ird niŋ biŋ sir ma yeŋ hinhan. Be, wawuŋbana kura 3 kilok gwahaderbe Al Kuruŋ mere ird ird nalu hekeb mere irde heŋya yuwarwarte miyoŋmiŋ kura forok yeke kinyiŋ. Irkeb miyoŋ gore, “Konilius,” inyiŋ. Irkeb kafura heŋbe her yeŋ, “Doyaŋ Al Kuruŋ, dahade?” ineŋ gusuŋaŋ iryiŋ. Irkeb miyoŋ gore wol heŋbe, “Al Kuruŋbe ge beleŋ mere irde hayen goyen nurde hiyen, irde alya bereya buniŋeŋ faraŋ yurde teŋ hayen goyen wor geneŋ hiyen. Yeŋbe ge niŋ biŋ sir ma yeŋ hiyen geb, nad nerkeb gago mere momoŋ gire yeŋ wayhem. Al kura hulyaŋ yirkeb Yopa taunde kunayiŋ. Kuŋbe al kura deŋem Saimon, deŋem kurabe Pita ineŋ haŋyen goyen gor hi geb, tupi teŋbe mulgaŋ heŋ wanayiŋ. Yeŋbe Saimon dapŋa sikkeŋ po det yirde hiyen al gote yare hi. Yamiŋbe makaŋ siŋa beleŋ mat hi,” inyiŋ.
Be, miyoŋ gore gwaha ineŋbe kukeb Konilius beleŋ meteŋ marmiŋ irawayabe fuleŋa almiŋ uŋkureŋ kura goya hoy yirkeb yeŋ hitte wayamiŋ. Fuleŋa al gobe Al Kuruŋ palap irde yeŋ ge po nurde hiyen al. Yeŋbe Koniliusya heŋ faraŋ urde hiyen. Wakeb Al Kuruŋyen miyoŋ forok yeŋ mere iryiŋ goyen keŋkela po momoŋ yirdeb hulyaŋ yirkeb Yopa taunde kwamiŋ.
Al Kuruŋ beleŋ yuwarwarte Pita mere iryiŋ
Be, mel go kuŋ tiyuŋde kura gor feramiŋ. Irde fay urkeb sopte kuŋ naŋa baŋkahal hekeb Yopa taunde forok yetek heŋ hinhan. Be, goyareb Pitabe ya yeŋ hinhin gote armomde* Yuda marte ya gote armobe bantotok geb, al beleŋ hiryoŋde igiŋ hurkuŋ gor keperde usaŋ heŋ haŋyen. Al Kuruŋ mere ire yeŋ hurkuriŋ. 10 Hurkuŋ Al Kuruŋ mere irde heŋyabe biŋge buluŋ wor po iryiŋ. Be, biŋgebe hako kaŋ hikeyabe yeŋbe ya hende gor hinhin. Irkeb Al Kuruŋ beleŋ mata kura ikala ireŋ tike uliŋ kanduk po hiriŋ. 11 Irkeb yuwarwarte naŋkiŋ gereŋ yiriŋ. Irkeb det kura amil yara goyen muruŋ sipte kurhan kurhan al beleŋ tanartiŋeŋ irde palgir irke naŋkiŋde mat megen katyiŋ. 12 Bana goŋbe dapŋa kahaŋ yaŋ megen huwarde kuŋ hitiŋya, buda, kunereyabe nu kurayen kurayen kuruŋ goyen bana goŋ hike yinyiŋ. 13 Be, det go yeneŋ heŋyabe al melak kura nuryiŋ. Gorebe, “Pita, huwarde det go gasa yirde nawa,” inyiŋ. 14 Irkeb wol heŋbe, “Moŋ, Doyaŋ Al Kuruŋ, badne wor po. Dapŋa gabe delger wukkeŋ moŋ, buluŋ yeŋ hitiŋ gobe neb kura ma nen himyen,” inyiŋ. 15 Irkeb al melak gore sopte po, “Det kurayen kurayen Al Kuruŋ beleŋ yirde diliŋde wukkeŋ yitiŋ gobe ge beleŋ wukkeŋ moŋ yeŋ bada ma hawayiŋ,” inyiŋ. 16 Be, mere gabe wawuŋ karwo gayen Pita hitte forok yeke nuryiŋ. Be, mere go hubu hekeb goyare po det amil yara dapŋa kurayen kurayen bana goŋ miŋyaŋ goyen tumulgaŋ tike naŋkiŋde hurkuriŋ.
17 Be, yuwarwarte det kinyiŋ goyen miŋ niŋ dufay heŋ hinhin goya goyabe al karwo Konilius beleŋ hulyaŋ yirke wayamiŋ goyen Saimonyen ya niŋ naŋkeneŋ waŋbe ya keneŋbe siŋare huwaramiŋ. 18 Irdeb, “Saimon Pita ineŋ haŋyen al go goyen gar hi we?” yineŋ al ya bana goŋ hinhan goyen gusuŋaŋ yiramiŋ.
19 Be, goya goyenbe Pita go yuwarwarte det kinyiŋ gote miŋ niŋ hako po dufay heŋ hikeb Holi Spirit beleŋ, “Saimon, al karwo kura ge niŋ naŋkeneŋ wayhaŋ. 20 Niŋgeb huwarde kurkuŋ yena. Mel gobe ne beleŋ po yinmeke ge niŋ wayhaŋ geb, wake kuniŋ ginke goya yeŋya kuŋ kuŋ niŋ kama ma hawayiŋ,” inyiŋ. 21 Irkeb Pita go kurkuŋ mel goyen yeneŋbe, “Al goke naŋkeneŋ wayhaŋ al gobe ne gago. Niŋgeb dahade nurde ne niŋ naŋkeneŋ haŋ?” yineŋ gusuŋaŋ yiryiŋ. 22 Irkeb mel goreb, “Neŋbe Konilius Roma niŋ 100 fuleŋa marte doyaŋ al beleŋ hulyaŋ dirke wayhet. Yeŋbe Al Kuruŋ palap irde doloŋ irdeb diliŋde huwak igiŋ po hiyen. Irkeb Yuda mar wor tumŋaŋ palap irde haŋyen. Kibe Al Kuruŋyen miyoŋ beleŋ forok yeŋbe Konilius goyen, ‘Al kura hulyaŋ yirke Saimonyen yare Yopa kuŋbe Pita tupi teŋ wanayiŋ. Irkeb yeŋ beleŋ gab mere girke nurayiŋ,’ inuŋ geb, gago yeŋ beleŋ hulyaŋ dirke ge gupi teŋ kuniŋ yeŋ wayhet,” inamiŋ. 23 Irkeb Pita beleŋ yinke yare hurkamiŋ. Irdeb go wawuŋ gobe gor feramiŋ.
Pita beleŋ Konilius hitte kuŋ Yesu niŋ tagalyiŋ
Be, fay urkeb Pita go huwardeb mel goya Sisaria taunde kwamiŋ. Irkeb Yesu niŋ dufaymiŋ tareŋ irtiŋ mar kura Yopa taunde hinhan goyen wor yeŋya kwamiŋ. 24 Be, sopte fay urkeb kuŋ Sisaria taunde forok yamiŋ. Koniliusbe Yopa kwaŋ mar goyen haŋka waŋ forok yiniŋ tahaŋ yeŋ nurdeb yende miŋde niŋ alya bereya diŋuŋ yende yende goyen hoy yirke waŋ gabu irdeb mel go po doyaŋ yirde hinhan.
25 Be, Pita go kuŋ yare forok yeŋ ya bana hurkeŋ tikeb Konilius beleŋ Pita palap irde yamere Pita kahaŋ miŋde dokolhoŋ yuguluŋ teŋ kuku tiyyiŋ. 26 Irkeb Pita beleŋ, “Huwara! Nebe al gigeŋ yara po niŋ, gwaha ma nirayiŋ,” ineŋbe haniŋde tanarde isaŋ hiriŋ. 27 Irdeb Pita go Koniliusya mere teŋya teŋya ya bana hurkuŋbe al buda kuruŋ go yinyiŋ. 28 Irdeb gaha yinyiŋ: “Neŋ Yuda mar beleŋ deŋ al hoyaŋde niŋya awalik heŋ gabu heŋ heŋ gobe nende matarebe bisam irtiŋ geb, go po gama irde hityen. Gob deŋbe keŋkela nurde haŋ. Gega Yuda mar moŋ gobe wukkeŋ moŋ buluŋ niŋgeb, Al Kuruŋya awalik hetek epte moŋ yeŋ himyen goyen bada hawayiŋ yeŋbe Al Kuruŋ beleŋ yuwarwarte nikala niruŋ. 29 Goke teŋbe ne niŋ keya hekeb mere ma timiŋ. Mali po huwardeb wamiŋ. Goyenbe Konilius, gebe dahade nurdeb ne niŋ keya hawaŋ?” inyiŋ.
30 Irkeb Konilius beleŋ huwardeb gaha inyiŋ: “Gote yereŋ 3 kilok wawuŋbana gaha naŋa gayen yaner heŋ Al Kuruŋ mere irde hinhem. Gwaha teŋ himekeya al kura uliŋhormiŋ faykek wor po melak heŋ hinhin gore delne mat forok yeŋ huwardebe, 31 ‘Konilius, Al Kuruŋbe mere irde hayen goyen nurde hiyen, irde alya bereya buniŋeŋ faraŋ yurde hayen goyen wor biŋ sir ma yeŋ hiyen. 32 Niŋgeb al kura yad yerkeb Saimon Pita ineŋ haŋyen goke Yopa taunde kunayiŋ. Yeŋbe al kura Saimon ineŋ haŋyen gote yare hi. Al gobe dapŋa sikkeŋ po det yirde hiyen. Yamiŋbe makaŋ siŋa beleŋ mat hi,’ ninuŋ. 33 Be, gwaha ninkeb goya goyen po al yad yermeke ge niŋ keya kwaŋ geb, gago wayha. Neŋbe Doyaŋ Al Kuruŋ beleŋ mere yirayiŋ ginuŋ goyen tumŋaŋ momoŋ dirke nurniŋ yeŋbe Al Kuruŋ diliŋ mat gago waŋ gabu irde doyaŋ girhet. Niŋgeb igiŋ teŋ wayha geb, mere goyen momoŋ dira,” inyiŋ.
34 Be, mere go nurdeb Pita beleŋ gaha inyiŋ: “Haŋkab bebak tihim. Fudinde wor po, Al Kuruŋbe Yuda mar po ma igiŋ yeneŋ hiyen. 35 Al miŋ kurar niŋ kurar niŋ merem hoyaŋ hoyaŋ Al Kuruŋ palap irde diliŋde mata huwak po teŋ haŋ mar go gab igiŋ yeneŋ hiyen. 36 Deŋbe Al Kuruŋ beleŋ Israel mar niŋ bikkeŋ mere kiryiŋ gobe keŋkela nurde haŋ. Mere gobe Al Kuruŋ beleŋ megen niŋ marya awalik heŋ heŋ ge teŋ Yesu Kristu teŋ kerke katyiŋ goke yitiŋ. Yesu Kristube megen niŋ mar tumŋaŋ gote Doyaŋ Al Kuruŋ. 37 Deŋbe mata kuruŋ Yudia naŋa bana goŋ forok yeŋ hinhin gobe nurde haŋ. Haŋkapya Yon Baptais beleŋ Galili naŋare, ‘Mata buluŋtiŋ yubul teŋ baptais tenaŋ,’ yeŋ alya bereya saba yirde hinhin goyen kamere mata kuruŋ goyen forok yiriŋ. 38 Mata kuruŋ gobe gahade: Al Kuruŋ beleŋ Holi Spirit teŋ kerke Nasaret niŋ al Yesu go hitte katyiŋ, irde tareŋmiŋ wor unyiŋ. Irdeb Al Kuruŋbe yeŋya hinaryum geb, Yesu gobe Yuda marte naŋa bana goŋ tiyuŋ kurar mat kurar kuŋbe alya bereya faraŋ yurde al Satan beleŋ buluŋ yirke garbam hinhan goyen tumŋaŋ guram yirde sope yirde hinhin. 39 Yesu beleŋ mata kuruŋ Yuda marte naŋa bana goŋ teŋ hinhin goya Yerusalem taunde gor teŋ hinhin gobe dilniniŋde wor po keneŋ hinhet. Gega gor niŋ mar beleŋ teŋ kuruse hende mayke kamuŋ. 40 Goyenpoga kamuŋde gor mat yereŋkek hekeb Al Kuruŋ beleŋ isaŋ heŋbe kawan irke kenaŋ. 41 Gega al tumŋaŋ ma kenaŋ. Neŋ bikkeŋ Al Kuruŋ beleŋ basiŋa dirtiŋ mar po gab Yesu kamuŋde mat huwarkeb kintiŋ. Irdeb yeŋya dula teŋ hinhet. 42 Yesube al kamtiŋya diliŋ gergeŋ haŋya matamiŋ yeneŋ buluŋya igiŋya pota yirde muruŋgem yunyeŋ yeŋ Al Kuruŋ beleŋ basiŋa iryiŋ albe gogo yeŋ tagalde tukunayiŋ dinuŋ. 43 Yesu goke teŋ bikkeŋ Al Kuruŋyen mere basaŋ mar beleŋ, ‘Al kura kame wayyeŋ goke dufay saŋiŋ irkeb Al Kuruŋ beleŋ al goke teŋ mata buluŋmiŋ halde unyeŋ,’ yeŋ tagalde hinhan,” yeŋ Pita beleŋ Koniliusya yamiŋde gabu iramiŋ mar goyen yinyiŋ.
Holi Spirit Yuda mar moŋ hitte katyiŋ
44 Be, Pita beleŋ saba gwahade teŋ hinhin goya goyab Holi Spirit beleŋ saba go palŋa irde hinhan mar hitte katyiŋ. 45-46 Irkeb mere kurayen kurayen teŋ Al Kuruŋ turuŋ irde tiyamiŋ. Irkeb Yuda mar Yesu niŋ dufaymiŋ tareŋ irtiŋ kura Pitaya wayamiŋ gore go yeneŋ hurkuŋkat teŋbe, ‘Al Kuruŋ beleŋbe Yuda mar moŋ al miŋ hoyaŋ nende matare ma kutiŋ gega, yeŋ wor Holi Spirit yuna be!’ yamiŋ. Irkeb Pita beleŋ, 47 “Mel gabe neŋ Holi Spirit titiŋ gwahade goyen po yeŋ wor Holi Spirit tahaŋ niŋgeb, al ganuŋ beleŋ fe baptais teŋ teŋ niŋ bisam yiryeŋ?” yiriŋ. 48 Irdeb, “Deŋbe, ‘Yesu Kristuyen al hihit,’ yeŋ Yesu Kristu deŋemde baptais tenayiŋ,” yineŋ baptais yiryiŋ. Go kamereb baptais tamiŋ mar gore Pita goyen, “Neŋya muŋ kura heŋ ga kwayiŋ,” ineŋ basiŋa iramiŋ.

*10:9: Yuda marte ya gote armobe bantotok geb, al beleŋ hiryoŋde igiŋ hurkuŋ gor keperde usaŋ heŋ haŋyen.