12
Djesuyu rakaran dhäwu mayaliꞌmi borum-djägamiwuy
(Mathuyu 21:33-46; Luk 20:9-19)
Ga bewaḻiyam dhurrwaraŋuru nhan Djesu biyapul wäŋan bayikuya banha ŋurruŋu-djirrikaymiwu ga rom-marŋgikunhamiwu ga Djuwwu ŋurru-warrundayŋuwu warrawu. Ga bitjan nhan banha dhäwum rakaran mayaliꞌmiŋganam gamꞌ, “Waŋganymiyum waluyu nhan ŋayi-waṯaŋu yolŋu ḏukṯukmiyin nhän ŋarru borum, wuḻuymuŋꞌtjinya lämu-nyipan. Yo, ga ŋurruŋum nhan ŋätjil ḻerrꞌyuwan ŋayiny baṉarraꞌyuman, dharpa gulkthuwan, bala ḻoḻun warkthuwan. Ga balaꞌpala nhan djäma yaŋaraꞌ garramatḻi melꞌŋuwun djägamiwu nyenanhawu. Ga banikinꞌ nhan yindi gunyan bayikuya borumgun wiyikaꞌwun. Bala nhan yolŋunhan warrany mäyan djägaminhan warrany, mä dhanal ŋarru yaka djägan bayikuya borumgun. Ga yalala ŋarru banha borumdjim bala dhanal ŋarru gänaŋꞌthumana nhangum bayikuyam ŋayi-waṯaŋuwum yolŋu. Manymak, bala nhan banha ŋayi-waṯaŋum ŋarruŋanan waripuḻin ŋayiḻi. Yitjaya 5:1-2
Ga banha nhan walum galkiyin borumgum gulkthundawu, bala nhan banha ŋayi-waṯaŋuyum djuyꞌyuwanan nhanguway djämaminham, mä nhan ŋarru balayan ŋarruŋam borum-djägamiwuḻin warrawuḻ dhanal ŋarru nhangum borum mala-wulkthumana bewaḻiyam gätniŋurum. Ga dhanalim banha yolŋuyum warrayu nhäŋalan bala barkan warryuwan bala boyanan, bala ḏupthuwanan nhanany warraŋulḻin goŋ-waŋaranhan.
Ga biyapul nhan banha ŋayi-waṯaŋuyu djuyꞌyuwan waripunham djämaminy. Ga dhanalim banha borum-djägamiyum warrayu muḻkurrnha yakan djuḏulꞌyuwan maŋguꞌ-yuṯthumanan ga baya nhan djetji guḻkumiyin. Bala dhanal nhanany dhawaṯthumanan bewaḻiyam goŋ-waŋaran. Ga biyapul nhan banha djuyꞌyuwan waripunham djämaminy. Ga dhanalim banha boyan murrkayꞌyuman. Ga mä-waŋganynha yakan banha bilanyayam maḻŋꞌthuwan. Waripuny dhanal djämaminy boyan yana, ga waripunham dhanal boyan waŋayumanan. Yo, ga waŋganynha yakan banha yolŋum nyenan, gäthuꞌmiŋun nhanbal, ḏirramun, banha nhan yakan mariminan nhangu mä-ŋuwatjin. Ga bitjanan nhan banha mäḻuꞌmiŋuyum guyaŋin, ‘Banha ŋaya ŋarru gäthuꞌmiŋunham nyäkuway djuyꞌyun, dhanalim ŋarru banha nhangun gumurr-ŋuwatjim ga buthuru-witjunma.’
Bala nhan djuyꞌyuwanan nhanguway gäthuꞌmiŋunham balayan. Ga dhanalim banha borum-djägamiyum warrayu nhäŋal gäthuꞌmiŋunham bala dhanal wäŋanharaminan, ‘Wäy, yulparra, nhäŋa ŋatjil warra dhaŋu! Dhaŋum nhan gäthuꞌmiŋunhan mäḻuꞌmiŋuyum djuyꞌyuwan. Ga yalalaŋumim ŋarru banha mäḻuꞌmiŋum waŋayi, bala nhännha barkthu banha djinaŋun bukmakma nhä malany mäyaŋ nhanguŋum. Gu, ŋalma boyana waŋayumana nhangu gäthuꞌmiŋunham, mä ŋarru dhaŋu bukmakma nhäm mala ŋalmaliŋgun.’ Bala dhanal gathanan nhanany, ga boyanam dhanal nhanany murrkayꞌyumanan, waŋayumanan yana. Bala dhanal nhangu rumbalma ḏupthuwanan warraŋulḻin, ḏiltji-ḏuwaṯthumanan bayikuya banha ḻoḻuwum.”
Bala nhan Djesuyum dhä-wirrkaꞌyuwanan banha ŋaḻapaḻminham bitjanan, “Nhalpiyana nhumam yaka guyaŋi? Nhalpiyana nhan ŋarru bayiŋuya ŋayi-waṯaŋuyum yolŋuyu guyaŋi ŋunha borum-djägaminham warrany? Banham nhan ŋarru ŋarruŋan yana bala boyana waŋayumana banha borum-djägaminham warrany. Bala nhan ŋarru banhayam ŋayi borummim guŋan waripuwuḻin yolŋuwuḻ warrawuḻ djägawu.
10 Ḻinygu mu nhuma dhaŋu marŋgimi banha God-Waŋarrwuḻim Djorraꞌŋa yaka bitjan dhäya,
‘Waŋganyma banha bäthu dhanal djämamiyum warrayu ḏupthuwanan, ḻinygu dhanal maḻiku rakaranan.
Ŋarru banhayam bäthu ŋuwakurruꞌŋun walꞌŋu, ga banhayan nhan djalkirim.
11 Ga God-Waŋarryun nhanbayim banha mäyanam bala manymak rakaranan.
Ga marimin banha maŋutji-wiḏiꞌmin yulŋum!’ ” Manikay Mala 118:22-23
12 Ga dhanalim ŋaḻapaḻmiyum dharaŋganan yana banha nhan Djesuyum yakan dhanalinhan waywayyuwan bayiŋuyam dhäwuyu. Dhanalim banha bilanyan ŋaḻapaḻmim warra bitjan banha borum-djägamin warra. Ga mariminan dhanal banha ŋayaŋu-maḻikinam. Ga djälyinam dhanal yakan banha Djesuwum ŋayathandawun, dhanal ŋarru nhanany dharruŋguḻin dhethuŋgan. Ŋarru dhanal yakan banha yolŋuwun warrawu biyaṉiyinam, bala dhanal yana ŋarruŋanan.
Yolŋuyu warrayu yakan mayaliꞌ-wilkthuwan Djesuny gapmanguru rrupiyayu yäku tax
(Mathuyu 22:15-22; Luk 20:20-26)
13 Ga dhurrwaraŋuru bewaḻiyam Djuwwuḻ ŋurru-warryundayŋuyu ḻuŋꞌthuman yolŋuny warrany banha Baratjiny yolŋuny warrany ga Geŋ Yaritku ḻunduꞌmiŋuny warrany. Bala dhanal djuyꞌyuwanan banha yolŋunham warrany balan Djesuwun mayaliꞌ-wilkthundawun, mä nhan ŋarru be nhalpiyan maḻikuyuman wäŋa, mä dhanal ŋarru mari-ḏoyꞌyuna nhangu. 14 Bala dhanal wäŋanan nhangu Djesuwum bitjanan, “Marŋgikunharami, bukmak ŋanapu dhaŋu marŋgi nhuŋgum, banha nhunum bayiŋ yaka dhaŋu ŋuwakurru yana warkthun, ga wäŋa nhunu bayiŋ yaka yultha yana ga dhunupa. Ga dhunupa nhunu dhaŋu mala-djarryundami yolŋu, ḻinygu nhunu bayiŋ yolŋuwu yaka djäma rrambaŋiyuman bukmakku yana, ŋaḻapaḻmiwu ga yaka birrkamiwu. Ga God-Waŋarrwum dhäruk nhunu bayiŋ yaka yuwalk yana marŋgiyuman.* Rawumbuywu yolŋuwu warrawu yindi buŋgawa yäku ‘Djetja’. Ŋanapu ŋäŋꞌthun nhuna ŋay... Nhä banha dhunupa ŋalmaliŋgu Djuwwum bäpurruwu ŋalma ŋarru yaka molum-rrupiya buku-ḏitjuman Rawumbuywum gapmangu yäku tax-ma, banha dhanal buŋgawan djinakun ŋayiwu ŋarakawu?”
15 Ga nhanmam banha Djesum marŋgiyin dhanaliŋgu ŋayaŋuwu. Ga banha nhan warri bitjarram wäŋarra, ‘Dhäwul dhuwanma ŋuwakurru, nhuma ŋarru wuŋiḻiꞌyun dhanaliny banha molu-rrupiya tax,’ bitjarram, ga nhanmam warri banha mariḻin gulŋiyarra Rawumanguḻin gapmanguḻ warrawuḻ. Ga banha nhan warri yorarram bitjarram, ‘Yuw, Gatjuynha wuŋiḻiꞌyuwan warra djinaŋuyam wawaṉḏayu,’ bitjarram. Ga banham nhan mariḻin dhethuŋganmin Djuwwuḻin yolŋuwuḻ warrawuḻ, ḻinygu dhäwulnha dhanal yakan ḏukṯukmiyin dhanal ŋarru yaka Rawumbuy buŋgawa warra dhanaliŋgu buŋgawayi. Bala nhan Djesum bitjanan wäŋan, “Yaka nhänany warra mayaḻiꞌ-wilkthuwa. Milkuwa wilak nyäkuḻ wawaṉḏa, ŋaya nhäma.”
16 Bala dhanal guŋganan nhanguḻ Djesuwuḻ waŋgany ŋaraka. Ga nhäŋal nhan, bala wäŋanan bitjanan, “Yol dhaŋum wuŋiḻi ga ŋaykaṉa djinalaŋam wawaṉḏaŋa ŋarakaŋa?”
Ga dhanalim buku-ganitjuman, “Dhuwanma wuŋiḻi nhännha Djetjan banha nhan buŋgawan Rawumbuywun Gapmangu!”
17 Bala nhan Djesum bitjanan wäŋan, “Gatjuy, ḏitjuman warra guŋa nhä malany nhangum bayikuyam Rawumbuywum gapmangu. Ga nhä malany banha nhangum God-Waŋarrwum bitjaya bili nhangum ḏitjuma guŋa.”
Ga guḻkuyun banha ŋäkulam nhanany dhärukma ṉirrꞌyuwanan, linygu nhan dhanaliŋgu banha buku-ganitjumanam djambatjthun dhärukthum.
Djesuny dhanal dhä-wirrkaꞌyuwan rakunymiwu yolŋuwu warrawu
(Mathuyu 22:23-33; Luk 20:27-40)
18 Ga waripu miṯtji yolŋu warra yäku Djatutjiyu yakan yolŋuny warrany marŋgiyuman, be barkthu dhäwulnha yolŋum warra wälŋayi rakunyŋurum. Ga bilanyamiyum dhanal birrkaꞌyuwan mayaliꞌ-wilkthuwan Djesuny. Ga bitjan dhanal nhangu wäŋanam, Djuyꞌyundawuŋ Dhäwu 23:8 19 “Marŋgikunharami, bitjan ŋunha Mawtjitjthum wukirri God-Waŋarrwum rom: Banha ŋarru yolŋuyu dhäykany mäyam, ga waŋayi nhan ŋarru walkurnharra, bala nhanguru yukuyukuꞌmiŋuyun ŋarru banha dhäykanham mäyam. Ga yalalaŋumi dhupal ŋarru banha yothum maḻŋꞌthuman, nhangun bayikuyan waŋawun ḏirramuwu. Ḏämbu-wiḻꞌyundami Rom 25:5 20 Ga nhämi dhaŋum gamꞌ? Guḻku dhanal yakan banha nyenanam, 7 wäwaꞌmanydjim warra. Ga nhän ŋatjil ŋaḻapaḻyu wäwaꞌmiŋuyu mäyanam banha dhäykanham bala waŋayinan, ga dhäwulnha nhan yothum nhanbal guyukan. 21 Bewaḻim nhännha malpurayun mäyan banhayany dhäykany, yana bayiŋ romgun malthuwan. Ga waŋayin nhan banha ḏirramum yothunharra yana. 22 Ga bitjanan ḻinygu yakan banha maḻŋꞌthuwanam bukmakkun yana dhanaliŋgu wäwaꞌmanydjiwum warrawu. Ga bukmak dhanal yakan banha romgum malthuwan, ga bukmakthu dhanal banha mäyanam banhaya dhäykanham. Ga bukmak yana dhanal banha waŋayinam yothunharran yana. Ga dhä-yurputjnha nhan dhäykam waŋayin.
23 Ga djinakun ŋanapu ŋarru nhunany dhaŋu dhä-wirrkaꞌyunma, gamꞌ: Banha ŋarru God-Waŋarryu yolŋunham warrany wälŋayumu rakunyŋurum ŋunhalam djiwarrꞌŋam, ga banha barkthu banhaya wäwaꞌmanydjim warra ga banhaya dhäykam wälŋayi, ga yolkun nhan barkthu banha dhäykam, ḻinygu guḻkuꞌwura dhanaliŋguḻ nhan yakan banha nyenanam?”
24 Ga nhanmam Djesum wäŋan bitjanan, “Bukmak yana nhuma dhaŋu djarrpiꞌmi warra. Dhäwul yana nhuma dhaŋu God-Waŋarrwum dhärukku yultham marŋgi, ga dhäwul nhuma marŋgi nhanguru ganydjarrwu.
25 Banha barkthu yolŋum warra wälŋayi rakunyŋurum, banhayam dhanal ŋarru bilanyan bitjan God-Waŋarrwun dhäwumin warra, djiwarrꞌwuynha yolŋu warra. Dhanalim barkthu banha dhäwulnha mäyanharami ŋunhalayam. Bukmakma yolŋu warra ŋunhalam djiwarrꞌŋam barkthu waŋganynha yana mala. Dhäwulnha barkthu banha yolŋum warra dhawuꞌ-nhinathuŋganmi dhäykany, ga biyapul mäyanharami. 26 Nhumam yaka dhaŋu bitjan guyaŋi yana warri ŋarru dhäwulnha yolŋum warra wälŋayi rakunyŋurum. Guyaŋiya warra banha dhäwu Mawtjitjkuŋ ŋunha God-Waŋarrwuḻ Dhuyuŋa Djorraꞌŋa: banha nhan nhäŋal dhaŋutha dharpaŋa, ga God-Waŋarr yakan wäŋan nhanguḻ bitjan, ‘Ŋayam dhaŋu God-Waŋarr dhanaliŋgu Yipurayimgu ga Yitjakku ga Djaykupku.’ Ḏawaṯthun Yetjipŋuru 3:6 27 Dhäwul nhan bitjan wäŋan banha nhan bilanyamiyu bili yana waluyu dhanaliŋgu God-Waŋarr. Banham nhan bitjanam wäŋan, ḻinygu nhan God-Waŋarr dhanaliŋgu djinakun bala waluwu, linygu dhanal banhayam yolŋu warra wälŋan yaka nyena God-Waŋarrwuḻin, dhäwulnha dhanal rakuny. Ḻinygu wälŋami yolŋu warra bayiŋ yaka banha God-Waŋarrwum buku-ŋalthun, dhäwul rakunymi. Werra nhumaliŋguŋ dhuwan guyaŋinyaram.”
Mä-ŋuwatjiya God-Waŋarrwum ga mä-ŋuwatjiya yolŋuwum warrawu
(Mathuyu 22:34-40; Luk 10:25-28)
28 Ga ŋunhalaya yakan nyenan waŋgany rom-marŋgikunharami yolŋu, mäkiriꞌ-witjuwan nhan yakan Djesuwu. Ga bitjan nhan banha guyaŋinam: banha nhan Djesuyum ŋuwakurrun yana dhanaliŋgu dhärukma buku-ḏitjuman Djatutjiwum warrawu. Bala nhan ŋäŋꞌthuwanan nhanany Djesunham bitjanan, “Nhä dhaŋu ŋurruŋum marimim walꞌŋu God-Waŋarrwum rom?”
29 Ga nhanmam Djesuyum buku-ganitjuman bitjanan, “Dhaŋu banha ŋurruŋum walꞌŋu rom ŋunha God-Waŋarrwuḻim djorraꞌyu yaka rakaram bitjan gamꞌ,
‘Ŋäkam warra ŋuwatjuma, nhumam Yitjuralpuyŋuyum yolŋuyu warrayu!
God-Waŋarr yana dhaŋu nhanbay ŋurruŋum buŋgawa ŋalmaliŋgum,
dhäwul yaka dhaŋu waripu yolŋu nyena bilanya bitjan nhän.
Ga nhanguway yana ŋalma ŋarru yaka dhaŋu mäkiri-witjunma!
30 Ga mä-ŋuwatjim ŋarru yaka dhaŋu djinakum God-Waŋarrwu ŋuwatjuman yana, yaka bukuyu-djinꞌkayŋuyu.
Ŋunhuŋun bala mä-ŋuwatjiyam nhangu djinawaꞌyun ŋayaŋuyum,
ga bukmakthu yana nhuŋguḻ dhäkay-ŋanharayu, ga guyaŋinyarayu.
Ga mä-ŋuwatjiya God-Waŋarrwum bukmakthu yana nhuŋguḻ ganydjarryum, bitjan nhunu bayiŋ ŋunhuŋ nhäwu mala ganydjarr-ḻawꞌyuman djämawu.’ Ḏämbu-wiḻꞌyundami Rom 6:4-5
31 Ga dhaŋu nhan banha waripum rom bilanya bili bitjan ŋunha ŋurruŋu rom, dhaŋun gamꞌ:
‘Gatjuy, mä-ŋuwatjiyan ŋunha waripuwum yolŋuwu warrawu bitjaya bili bitjan nhunu bayiŋ ga nhuŋguway nhunu mä-ŋuwatji.’
Dhaŋun banha bulalꞌnha rom wulanynha biyapulma walꞌŋu ŋurruŋu.” Rom Mala Ḏalkarramiwu 19:18
32 Bala nhan banha rom-marŋgikunhamim yolŋu bitjanan wäŋan, “Yultha dhaŋuyam! God-Waŋarr yana dhaŋu nhanbay ŋalmaliŋgum ŋurruŋu buŋgawa. Dhunupa yana nhunu dhaŋu bitjanam wäŋan banha ‘Dhäwulnha dhaŋu bilaŋ waripum God-Waŋarr, ... nhanbayin yana waŋganynha, ga ḻinygun!’ Ḏämbu-wiḻꞌyundami Rom 4:35 33 Dhika ŋalma ŋarru yaka ŋuwatjuman nhangu God-Waŋarrwum mä-ŋuwatji, dhäwul buku-djinbumam. Yultha yana ŋalma ŋarru yaka nhanbal mä-ŋuwatji ŋunhuŋ bala djinawaꞌyu ŋalmaliŋguru ŋayaŋuyu. Ga bitjanaya ḻinygu ŋalma ŋarru nhangu mä-ŋuwatji dhäkay-ŋänharayum, ga guyaŋinyarayum, bitjan ŋalma bayiŋ ga warrꞌwarryun guyaŋi bilaŋ nhä mala. Ga bitjan nhangu mä-ŋuwatji ganydjarryum ŋalmaliŋguwaywuru bitjan bayiŋ ŋalma ganydjarr-ḻawꞌyuman ŋunhuŋ nhäwu djämawu. Ga bitjanaya ḻinygu ŋalma ŋarru banha waripuwum yolŋuwu mä-ŋuwatji, bitjan ŋalma bayiŋ nyin ŋalmaliŋguway mä-ŋuwatji. Dhuwaniyan banha rom wulanynha ŋurruŋum ŋalmaliŋgu. Yo, djuḻkthumana nhan yaka djinaŋum romdhu, dhaŋum banha waripunham romnha malany, banha nhä ŋalma bayiŋ yaka mundhurr-guŋan, wo biyarrthan bayiŋ wäyin mundhurr-guŋandawu.” Yotjiya 6:6
34 Ga banha nhan Djesuyu nhanany bilanyawuyma ŋäkul bala nhan djambatjthun dhärukthum wäŋan bayikuyam ḏirramuwu, ga bitjanan nhan buku-gänitjumanam, “Bilin nhunu dhaŋu dharaŋganan, dhaŋu nhunu yaka guyaꞌ-guyaŋin nhunu ŋarru God-Waŋarrnham buŋgawayumana nhuŋguwaywuru wälŋayum.”
Ga dhäwulnha banha biyapulma bilaŋ yol yolŋu dhurrwara-wapthuwan wäŋan nhangu, ḻinygu dhäwulnha ŋarru banha bilaŋ yolthu nhanany dhärukma djuḻkthuman. Luk 10:25-28
Maŋutji-dhunupayumandam yolŋu dhaŋu Geŋ Daybitkuru yarraṯaŋuru, ŋarru nhan banha buŋgawa yulŋum nhangum Daybitkum
(Mathuyu 22:41-46; Luk 20:41-44)
35 Ga bilanyamiyum nhan yakan baḏak Djesuyum dhanaliny marŋgiyuman yolŋunham warrany ŋunhal God-Waŋarrwura Dharrpalŋa Buṉbuŋam. Ga bitjan nhan rakaranam, “Marŋgi mu nhuma dhaŋu banha Daybitma yakan nyenan be bamanꞌ ŋätjil, ga dhanalim yakan dhaŋu nhumaliŋgurum rom-marŋgikunhamiyu rakaran, be warri banha God-Waŋarrwum Maŋutji-dhunupayumanda barkthu maḻŋꞌthu nhanguran Daybitkuran yarraṯaŋuru be nhäꞌmiŋu, nhanguran ŋarru yarraṯaŋa maḻŋꞌthu. 36 Yo, ŋätjil nhan banha God-Waŋarrwuḻ Dhuyu Birrimbirryu dhäruk-guŋan Daybitkuḻ dhäwuꞌwu wukirriwu bitjan:
‘God-Waŋarr wäŋan nyäkuḻim buŋgawawuḻ bitjanan,
“Gu rälin ŋarrya, ga djinalan nyiniyam nyäkuran dhunupaꞌŋuŋan galiꞌŋam, mä nhunun ŋarru banha galkim nyäkuram,
ga baya ŋaya ŋarru miriŋuny nhuŋgu dhuṉuwapthuman, bala nhunu ŋarru yaka ṉuku-goyuman dhanaliŋguḻ.’ ” Manikay Mala 110:1
37a Ga nhananhan banha yakan Maŋutji-dhunupayumandanhan yolŋuny nhan Geŋ Daybithum buŋgawa rakaranan. Ga nhäwun nhan banha be Daybitkuram yarraṯaŋa buŋgawaꞌmiŋu nhangum Daybitkum?”
Rukitjtjiya ŋarrya bala rom-marŋgikunhamiwum yolŋuwu warrawu
(Mathuyu 23:1-36; Luk 20:45-47)
37b Ga guḻkuyu yakan banha yolŋuyum warrayu ŋäkul nhanany Djesunham dhärukma, ga mä-ŋuwatjin dhanal banha nhangu marimin dhika. 38 Ga baḏak nhan yakan banha Djesuyum marŋgiyuman yolŋunham warrany, bala nhan bitjanan wäŋanam, “Wäy, djäga warra ŋay, ŋunhukum banha rom-marŋgikunhamiwum warrawu! Dhaŋum dhanal bayiŋ yaka yindikunharamin. Ga banha dhanal bayiŋ doꞌḻim ŋarruŋa, ga girrimꞌ dhanal bayiŋ yaka guyukam wikarran be marimin, mä ŋarru yolŋuyum warrayu nhämam dhanaliny bala wokthuna dhanaliŋgu, ga bitjana wäŋa, ‘Yo, nhämi way yolŋu,’ bitjana. 39 Ga banha dhanal bayiŋ biryamiḻim buṉbuḻi ŋarruŋa buku-ŋalthundawum, wo ŋathamiḻim ŋayiḻi, dhanalim bayiŋ ŋuwakurruwun yana nyenanhamiwum rangam, mä ŋarru yaka yolŋuyu warrayu nhäma dhanaliny balaya. 40 Ŋarru dhanal bayiŋ yaka banha bawaꞌ-guŋan ŋunha buku-gurthawuynham dhäykany warrany bala yaka manaŋin buṉbun mala dhanaliŋgu. Ga bewaḻiyam dhurrwaraŋuru bala dhanal bayiŋ ŋarruŋan balan biryamiḻin buṉbuḻi bala nyin bukumiŋgana, djakaꞌ-wikarra be, mä ŋarru yolŋuyum warrayu dhanaliny ŋuwakurru-rakaraman. Ŋarru nhanmam God-Waŋarryum barkthu banha dhanaliny marimin yana dhä-girꞌyum maḻikuwuyma.”
Buku-gurthawuyyu dhäykayyu warrpamꞌthuwan guŋan nhanguwayma rrupiya God-Waŋarrwun
(Luk 21:1-4)
41 Ga bewaḻiyam nhan yakan banha Djesum gumurrma nyenan balan ḻinygu banha ŋalaŋa yakan banikinꞌ rrupiyawuy dhäyan ŋunhal banha God-Waŋarrwuḻ Dharrpalŋa Buṉbuŋa. Ga nhäŋal nhan yakan banha yolŋuny warrany waripuny ga waripuny dhanal ŋarruŋan rrupiya malany rarrꞌyuwan balaya rupaꞌḻi. Ga ṉukunydjaꞌyu yolŋuyu warrayu ŋarruŋan rarrꞌyuwan yinḏimi rrupiya. 42 Ga bulum banha gurrupuruŋun buku-gurthawuynha dhäyka ḏoyꞌyuwan, ga gunyanam nhan banha bulalꞌnha yutjuwaḻan marimin ŋaraka rrupiya, dhäwulnha yindi.
43 Bala nhan Djesum gawawꞌyuwanan nhangu malthundamiwum warrawu bitjanan, “Dhaŋum ŋaya ŋarru dhunupa yana nhumaliŋgu rakaram: Djinaŋum dhäykayu guŋan warrpamꞌthuwanan, djuḻkthumana yaka ṉukunydjaꞌwuŋum mundhurr-guŋanda. 44 Djinaŋum ṉukunydjaꞌyu yolŋuyu warrayu guyaŋin yana warri dhanal guḻku gunyan. Ga ŋunha ŋayiŋam dhanaliŋgu ŋarruŋ guḻku yana rrupiya ŋalthunmi. Ga nhanmam djinaŋum dhäykayu warrpamꞌthuwanan guŋan, dhäwulnha nhän bilaŋ dhurpuꞌyuman rrupiya nhanguwayma nhan ŋathawu.”

12:1 Yitjaya 5:1-2

12:11 Manikay Mala 118:22-23

*12:14 Rawumbuywu yolŋuwu warrawu yindi buŋgawa yäku ‘Djetja’.

12:18 Djuyꞌyundawuŋ Dhäwu 23:8

12:19 Ḏämbu-wiḻꞌyundami Rom 25:5

12:26 Ḏawaṯthun Yetjipŋuru 3:6

12:30 Ḏämbu-wiḻꞌyundami Rom 6:4-5

12:31 Rom Mala Ḏalkarramiwu 19:18

12:32 Ḏämbu-wiḻꞌyundami Rom 4:35

12:33 Yotjiya 6:6

12:34 Luk 10:25-28

12:36 Manikay Mala 110:1