Bo̱r u̱r-kwo̱o̱z u̱s-yoor
A gamag u̱r-hi a yagu̱te̱ Ye̱so
(Mati 26:1-5; Mark 14:1-2; Yoha 11:45-53)
Da-o ro̱ yow yow o̱ u̱n Biki-o̱ u̱t-Buro̱di to̱ ba m-Yist o̱ hun-ne̱ m-aag Biki-o̱ m-Pas à.*22:1 Hyen komo: Rwu̱u̱ 12:1-27. Gwo̱mo-ne̱ ye̱ u̱n ko̱n-se Shir u̱n yan-Yoos-de o-karamsa ne̱ ro̱ u̱n gye̱r-o̱ u̱n hun-ne̱, remen kaane̱ ye̱ co̱wu̱ru̱ hoob-o̱ u̱n bu̱-se ye̱ hette̱ ho̱ u̱n Ye̱so ba hun-ne̱ u̱n nap à.
Yahudas e̱ks wu̱a beeb Ye̱so
(Mati 26:14-16; Mark 14:10-11)
Ko-Gwo̱mo-wu̱ u̱n ya-u̱t-ko̱t co̱wu̱ru̱ u̱n hur-u̱r Yahudas, wu̱ a m-ze̱e̱ Iskariyoti à, wan-gaan be-de yan-neke̱-m Ye̱so o̱p u̱n yoor [12]. Yahudas haaru̱, wu̱ no̱mu̱ru̱ u̱t-ma u̱n Gwo̱mo-ne̱ ye̱ u̱n ko̱n-se Shir u̱n caari-ne̱ ne̱ yan-'er-de u̱n Pyo-o̱ Shir bo̱ wu̱ he ye̱ m-bo̱pse̱ u̱n Ye̱so à. Zak-o ho̱o̱ru̱ ye̱, ye̱ ze̱e̱ru̱ ye̱a top wu̱ hwo̱r. Yahudas e̱su̱ru̱ kaane̱, komo wu̱ taknu̱ru̱ hoob-o̱ u̱n da-o̱ jiishe̱ u̱r-bon à, o̱ wu̱ hette̱ ye̱ m-bo̱pse̱ u̱n Ye̱so à, ba hun-ne̱ u̱n nap.
Ye̱so zo̱ngu̱te̱ wu̱ reet Biki-o̱ m-Pas
(Mati 26:17-25; Mark 14:12-21; Yoha 13:21-30)
Da-o̱ u̱n Biki-o̱ u̱t-Buro̱di to̱ ba m-Yist wo̱o̱nu̱ru̱ da-o̱ a he pan u̱n ca-yo u̱r-seke̱ yo u̱n rii-yo m-re̱ yo Biki-o̱ m-Pas à. Ye̱so to̱mu̱ru̱ Bitrus u̱n Yohana, wu̱ ze̱e̱ru̱, “Ha no̱ zo̱nge̱ no̱ nom rii-yo m-re̱ yo u̱n Biki-o̱ m-Pas a reet no̱!”
Ye̱ citu̱ru̱ wu̱, “¿Ke ne̱ o̱, o co̱ne̱ te̱ nom ka rii-yo m-re̱ yo?”
10 Wu̱ shasu̱ru̱, “Bo̱ no̱ m-co̱w o-bo̱ à, no̱a gonte̱ wu̱ ken ne̱t-wu̱ de̱kne̱ de̱de̱-o̱ m-ho̱ à. Do̱ru̱ no̱ wu̱ u̱n hur-o̱ wu̱ cu̱wte̱ à. 11 No̱ zee ka wa-o-hur wu̱: ‘Wa-u̱r-Yoos ze̱e̱g te̱ cit wo̱, ¿o̱ ke kuke̱-o̱ yan-neke̱-m re u̱n me̱ ne̱ hette̱ m-re̱ rii-yo m-re̱ yo u̱n Biki-o̱ m-Pas?’ 12 Wu̱a kutu no̱ caari-o̱ o-kuke̱ o̱ a ma'e̱ n-to̱n u̱n o̱r u̱n o̱ à, kane̱ no̱ he na no̱me̱ u̱n rii-yo m-re̱.”
13 Ye̱ ruuru̱ komo ye̱ 'wo̱ssu̱ru̱ rii hond hond bo̱ Ye̱so ru̱ru̱ ye̱ à. Komo ye̱ no̱mu̱ru̱ rii-yo m-re̱ yo Biki-o̱ m-Pas.
Rii-yo m-re̱ yo u̱n Biki-o̱ m-Pas
yo u̱n Wan-Ko̱yan
(Mati 26:26-30; Mark 14:22-26; 1Kor 11:23-25)
14 Bo̱ da-o wo̱o̱nte̱ à, Ye̱so she'etu̱ru̱ be-de u̱n re̱ rii-yo m-re̱ u̱n yan-to̱m-ye̱ u̱n wu̱ ne̱. 15 Wu̱ ze̱e̱ru̱ ye̱, “U̱m co̱no̱g de̱e̱n, u̱m re ka rii-yo m-re̱ yo u̱n Biki-o̱ m-Pas o̱ u̱n no̱ ne̱, ka da-de u̱m swo̱o̱ru̱ u̱r-ko̱o̱b! 16 Me̱ no̱ m-ru̱re̱, man re yo komo á, se̱ da-o Shir ko̱me̱ gwu̱-o̱ u̱n hun-ne̱ ye̱ u̱n wu̱ à.”
17 Ka da-de Ye̱so de̱ku̱ru̱ u̱r-ibitte̱ de m-mo̱di, wu̱ bo̱mu̱ru̱ Shir. Wu̱ ze̱e̱ru̱, “De̱k no̱, no̱ wong. 18 Me̱ no̱ m-ru̱re̱ m-mo̱ka har ma co, man su̱ ka 'wu̱u̱r-o̱ á, se̱ gwo̱mo-to̱ Shir wo̱o̱nte̱.”
19 Ka da-de wu̱ de̱ku̱ru̱ u̱r-buro̱di wu̱ bo̱mu̱ru̱ Shir, wu̱ catu̱ru̱ de. Wu̱ ya'su̱ru̱ ye̱, wu̱ ro̱ m-ze̱e̱, “Wu̱r-o re o̱ ka o̱ u̱m seke̱, rem no̱ à. Se̱ngu̱ no̱ m-no̱m kaane̱ no̱ ma'aste̱ me̱ m-baks.” 20 Kang-o gaan, wu̱ yasu̱ ye̱ ka ibitte̱-de da-o̱ ye̱ reese̱ rii-yo m-re̱ à. Wu̱ ro̱ m-ze̱e̱, “Ka ibitte̱-de swo̱r o-nu o̱ o-pu̱ o̱ dea e̱s u̱n hyó-m re, mo̱ a wu̱u̱se̱ rem no̱ à.22:20 Hyen komo: Irmi 31:31-34.
21 “Gwo̱t no̱! Ka wu̱ he me̱ m-bo̱pse̱ be-de ya-u̱t-yage̱ à, wu̱ ro̱ kane̱ u̱n me̱ ne̱ be-de u̱n rii-yo m-re̱!22:21 Hyen komo: Bo̱ng 41:9. 22 Wà-wu̱ u̱n ne̱t wu̱a mer bo̱ Shir e̱sse̱ à. Amba ka wu̱ yase̱ Wà-wu̱ u̱n ne̱t, wu̱a warag rii-yo u̱r-'wo̱n!” 23 Ye̱ taknu̱ru̱ citu̱n hi u̱n de u̱n ye̱, “¿Wan wu̱ ne̱ be-u̱r na, wu̱ he no̱m u̱n ka rii-yo à?”
Ma-u̱t su̱nu̱te̱ u̱n wu̱ he go̱s-wu̱ à
24 Ma-u̱t su̱nu̱te̱ be-de u̱n yan-neke̱-m Ye̱so, to̱ u̱n wu̱ he go̱s-wu̱ à, be-de u̱n ye̱.§22:24 Hyen komo: Mati 18:1; Mark 9:34; Ruka 9:46. 25 Ye̱so ze̱e̱ru̱ ye̱, “Gwo̱mo-ne̱ ye̱ u̱n ya-o-dak, ye̱ ro̱ ye̱ m-kute̱ m-'wo̱ns. Komo ka gwo̱mo-ne̱ ye̱ ro̱ m-ze̱e̱ u̱n hi u̱n de u̱n ye̱, ‘Nay-ne̱ ye̱ u̱n ka hun-ne̱ ye̱.’ 26 Kaane̱ no̱ he m-nom, go̱s-wu̱ be-u̱r no̱, se̱ wu̱ waragte̱ re̱k-wu̱, komo wa u̱n co, se̱ wu̱ muute̱ hi u̱n de u̱n wu̱ u̱ntu̱n ko-gu̱w.*22:25-26 Hyen komo: Mati 20:25-27; Mark 10:42-44.22:26 Hyen komo: Mati 23:11; Mark 9:35. 27 ¿Wa ro̱ go̱s-wu̱ ne̱, ka wu̱ she'ete̱ wu̱ reete̱, ko wu̱ no̱me̱ wu̱ hante̱ à? Wu̱ she'ette̱ wu̱ reet à. Amba u̱m ro̱ be-u̱r no̱ u̱ntu̱n wu̱ no̱me̱ wu̱ hante̱ à.22:27 Hyen komo: Yoha 13:12-15.
28 “No̱ ro̱ u̱n me̱ ne̱ kap bo̱ u̱n meger-u̱t re. 29 Komo bo̱ Tato re sagbu̱ me̱ u̱t-gwo̱mo à, kaane̱ u̱m sagbu̱ no̱. 30 No̱a re̱ no̱a su̱ da-o̱ u̱n gwo̱mo-u̱t re, komo no̱a she'et u̱t-comos remen no̱a piish ma-to̱ u̱n ka baag-u̱t o̱p u̱t-yoor [12] to̱, to̱ o-Isra.§22:30 Hyen komo: Mati 19:28.
Ye̱so ze̱e̱g Bitrus a she wu̱
(Mati 26:31-35; Mark 14:27-31; Yoha 13:36-38)
31 “Bitrus, Bitrus! Ho̱ge̱! Ko-Gwo̱mo-wu̱ u̱n ya-u̱t-ko̱t ko̱no̱g a 'ye wu̱ o-da wu̱ megertu̱ no̱ kap, a wongte̱ yo u̱r-bon, u̱n yo ba u̱r-bon ne̱, bo̱ ya-to̱m ro̱ u̱n wong u̱n hyo u̱n kwa ne̱ à. 32 Amba u̱m ko̱no̱g rem ru, bo̱ wo̱a tuku me̱ o-cin á. Komo o she̱r be u̱n de, o ru̱ o̱r ru ne̱ jaab-o̱ u̱t-me̱n.”
33 Bitrus shasu̱ru̱, “Go̱s-wu̱, u̱m ro̱ zo̱ngse̱ a ke'et me̱ u̱n wo̱ ne̱, u̱m meret komo u̱n wo̱ ne̱!”
34 Ye̱so ze̱e̱ru̱, “Bitrus, me̱ wo̱ m-ru̱re̱, wo̱a no̱m she'-m re o-tet rii-o̱ ke̱e̱g-yo o-kiit kenet.”
Ba-de u̱n hwo̱r, o-ba, o-magay ne̱
35 Ka da-de Ye̱so citu̱ru̱ yan-neke̱-mo̱ u̱n wu̱. “Bo̱ u̱m tomu̱ no̱ ka da-de ba u̱n ba-de u̱n hwo̱r, ba o-ba, ba u̱t-ka'ante̱, ¿ya u̱n yo no̱ taage̱?”
Ye̱ shasu̱ru̱, “Ko rii.”*22:35 Hyen komo: Mati 10:9-10; Mark 6:8-9; Ruka 9:3; 10:4.
36 Ye̱so ze̱e̱ru̱, “Amba m-mo̱ka, bo̱ u̱n wu̱ ro̱ u̱n ba-de u̱n hwo̱r ne̱ à, ko o-ba, wu̱ dek, komo bo̱ u̱n wu̱ ro̱ ba o-magay à wu̱ beeb matuku-de u̱n wu̱, wu̱ o o-gaan. 37 No̱m no̱ yo, remen Ma-to̱ Shir to̱ ze̱e̱g, ‘A muut wu̱ ko-ya-u̱r-ba'as,’22:37 Hyen komo: Isha 53:12. se̱ to̱ waragte̱ o-nip, remen to̱ a ge̱ne̱ u̱t-ma re à to̱a mit o-nip.”
38 Yan-neke̱-mo̱ u̱n wu̱ ze̱e̱ru̱, “Gwo̱t! Go̱s-wu̱, magay-u̱t yoor-to̱ ka!”
Wu̱ shasu̱ru̱, “To̱ bo̱'o̱su̱te̱!”
Ye̱so ko̱no̱g Shir
(Mati 26:36-46; Mark 14:32-42)
39 Ye̱so yagu̱ru̱ o-bo̱ wu̱ ruuru̱, bo̱ wu̱ we̱te̱ m-nom à, n-to̱n Haag-o̱ u̱n 'yo-se o-Ze̱tun, yan-neke̱-mo̱ u̱n wu̱ neku̱ru̱ u̱n wu̱ ne̱. 40 Bo̱ wu̱ wo̱ ka be-de à, wu̱ ze̱e̱ru̱ ye̱, “Ko̱n no̱ bo̱ a meger no̱ á.”
41 Ka da-de wu̱ argu̱ru̱ wu̱ yage̱ ye̱ u̱ntu̱n hew-de u̱n jor-o̱ u̱r-ta'ar, komo wu̱ kwu̱ktu̱ru̱ n-dak, wu̱ ko̱nu̱ru̱ Shir. 42 Wu̱ ze̱e̱ru̱, “Tato re, u̱rege̱ o co̱no̱g, wo̱ yage̱ me̱ m-su̱u̱t ka ko̱o̱b-de á. Anze u̱n co̱n-m re á, amba no̱m bo̱ o co̱ne̱ à.” 43 Ko wan-to̱m-wu̱ Shir haanu̱ru̱ be-de u̱n wu̱, wu̱ dooru̱ wu̱ m-'wo̱ns. 44 U̱n tu̱k-mo̱ u̱t-me̱n, wu̱ ko̱ne̱ Shir arge̱ n-ga, su̱samb-mo̱ u̱n wu̱ ro̱ m-he̱'e̱n n-dak u̱ntu̱n m-hyó.
45 Bo̱ wu̱ ine̱ be-de u̱s-ko̱n à, wu̱ wargu̱ru̱ be-de u̱n yan-neke̱-mo̱ u̱n wu̱. Wu̱ 'wo̱s ye̱ ro̱ m-rew, ye̱ karag remen hur-de u̱n ye̱ naasu̱te̱. 46 Wu̱ ze̱e̱ru̱ ye̱, “¿Remen yan o̱ no̱ ro̱tte̱ m-rew? Ine̱ no̱, no̱ ko̱n Shir bo̱ a meger no̱ á.”
A shik Ye̱so
(Mati 26:47-56; Mark 14:43-50; Yoha 18:3-11)
47 Ye̱so ro̱ u̱t-ma, bu̱u̱g-de u̱n hun-ne̱ wo̱o̱nu̱ru̱. Wan-gaan be-de u̱n ka o̱p u̱n yoor [12] ye̱, jin-de u̱n wu̱ Yahudas tekne̱te̱ ye̱ co. Wu̱ haanu̱ru̱ be-u̱r Ye̱so wu̱ hamtu̱ru̱ wu̱. 48 Amba Ye̱so ze̱e̱ru̱, “Yahudas, ¿u̱r-hamat o̱, o he bo̱pse̱ u̱n ya-u̱t-yage̱ Wà-wu̱ u̱n ne̱t?”
49 Bo̱ yan-neke̱-m Ye̱so ye̱ ro kane̱ à, hyane̱ yo he m-no̱m à, ye̱ citu̱ru̱ Ye̱so, “Go̱s-wu̱, ¿te̱ dum u̱n ye̱ ne̱ u̱n magay-u̱t te̱?” 50 Wan-gaan be-de u̱n ye̱, kupsu̱ru̱ to̱-o̱ u̱n so̱ u̱n kom-o̱ u̱r-re̱ o̱ u̱n ko-gu̱w-wu̱ u̱n ko-Gwo̱mo-wu̱ u̱n ko̱n-se Shir.
51 Amba Ye̱so ze̱e̱ru̱, “Yagu̱ no̱ kaane̱!” Wu̱ ci'u̱ru̱ to̱-o̱ u̱n ka ne̱t-wu̱, wu̱ dapu̱ru̱ o̱.
52 Ka da-de Ye̱so ze̱e̱ru̱ ko-Gwo̱mo-wu̱ u̱n ko̱n-se Shir, u̱n caari-wu̱ u̱n yan-'er-de u̱n Pyo-o̱ Shir ne̱ u̱n se̱k-ye̱ ne̱, ye̱ haane̱ kane̱ ye̱ shipt wu̱ à. “¿Remen yan o̱ no̱ haante̱ u̱t-magay ne̱, u̱t-ko̱ ne̱, sa o zee me̱ ko-hyow-wu̱? 53 U̱m ro u̱n no̱ ne̱, ko̱ o̱ ke da-o̱ u̱n Pyo-o̱ Shir, komo no̱ meger no̱ shipt me̱ á. Amba da-o̱ no̱ o̱ ka da-o yan-me̱n-u̱t jaas-to̱ ro̱ u̱t-gwo̱mo à.”22:53 Hyen komo: Ruka 19:47; 21:37.
Bitrus she̱'e̱g Ye̱so
(Mati 26:57-58,69-75; Mark 14:53-54,66-72; Yoha 18:12-18,25-27)
54 Ye̱ shipu̱ru̱ Ye̱so, ye̱ neku̱ru̱ u̱n wu̱ ne̱, u̱n hur-o̱ u̱n ko-Gwo̱mo-wu̱ u̱n ko̱n-se Shir, Bitrus ro̱ ye̱ m-do̱re̱ n-jim u̱r-hew ne̱. 55 Yan-hwo̱'o̱t o-ra do̱'o̱g o-ra u̱n te̱te̱-o̱ u̱n hur-o̱ u̱n ko-Gwo̱mo-wu̱ u̱n ko̱n-se Shir, komo Bitrus ro̱ kane̱. 56 Da-o wan-gaan ne'a be-de u̱n gu̱w-ne̱, hyane̱ wu̱ tara kane̱ be-de o-ra à. Ka ne'a-wu̱ tuuru̱ wu̱ yish. Wu̱ ze̱e̱ru̱, “Ka ne̱t-wu̱ ma wan-neke̱-m Ye̱so wu̱!”
57 Amba Bitrus she'u̱ru̱, “Ne'a, me̱ nap ka ne̱t-wu̱ á!”
58 O-da hiin, wu̱ ken ne̱t-wu̱ ze̱e̱ru̱ Bitrus, “Wo̱ ma wan-gaan-wu̱ be-de u̱n ye̱!”
Amba Bitrus shasu̱ru̱, “Ka ne̱t-wu̱, me̱ wu̱ á!”
59 Bo̱ da-o jimite̱ komo à. Wu̱ ken ne̱t-wu̱ she̱ru̱ru̱ gu̱ng, wu̱ ze̱e̱ru̱. “She-m mo̱ ko̱n á, ka ne̱t-wu̱ ro̱ u̱n do̱re̱ u̱n Ye̱so, remen wu̱ ma ko-ya-o-Gariri-wu̱!”
60 Amba Bitrus shasu̱ru̱, “Ka ne̱t-wu̱, me̱ nap yo wo̱ m-rwo̱r á!”
Da-o gaan, wu̱ ro̱ u̱t-ma, kiit-o kanu̱ru̱. 61 Ye̱so waktu̱ru̱ u̱s-ajima ne̱ wu̱ gwo̱tu̱ru̱ Bitrus, komo Bitrus baksu̱ru̱ Ye̱so ze̱e̱g wu̱, “Wo̱a nom she'e-m re o-tet rii-yo o-kiit yo kenet.” 62 Bitrus jogu̱ru̱ u̱s-kan.
Ye̱ nomu̱te̱ Ye̱so u̱s-so̱ro̱g,
ye̱ yo'og wu̱
(Mati 26:67-68; Mark 14:65)
63 Ka hun-ne̱ ye̱, ye̱ ro̱ u̱n er-u̱r Ye̱so à, ye̱ no̱mu̱ru̱ wu̱ u̱r-ar, u̱s-so̱ro̱g ne̱, ye̱ co̱psu̱ru̱ wu̱ m-ta. 64 Ye̱ ho̱kku̱ru̱ wu̱ u̱r-magund u̱n yish. Ye̱ citu̱ru̱ wu̱, “¿Wa wo̱su̱ wo̱? Rwo̱r!” 65 Komo ye̱ nomu̱ru̱ wu̱ ma-to̱ u̱n naas u̱t-me̱n.
A heete̱ Ye̱so be-de u̱n piish u̱t-ma
(Mati 26:59-66; Mark 14:55-64; Yoha 18:19-24)
66 Bo̱ ish geste̱ à, se̱k-ye̱, u̱n Gwo̱mo-ne̱ ye̱ u̱n ko̱n-se Shir ne̱, u̱n yan-Yoos-de o-karamsa ne̱ mo̱rgu̱ru̱ be-u̱r gaan, komo a hantu̱ru̱ Ye̱so be-de u̱n ka Mo̱ro̱g-de u̱n Se̱k-ye̱ de. 67 Ye̱ zee, “Ru̱ru̱te̱, ¿wo̱ ‘Kiristi’?”
Wu̱ shasu̱ru̱, “Me̱ ru̱ru̱ no̱, no̱a dek á. 68 U̱rege̱ komo u̱m cikt no̱, no̱ hede me̱ m-shas á. 69 Amba m-mo̱ka, har u̱n co, Wà-wu̱ u̱n ne̱t a she'et u̱r-re̱ de u̱n Shir be-de u̱t-gwo̱mo.”
70 Ye̱ ze̱e̱ru̱ kap, “¿Wo̱ wu̱ ro̱, Wà-wu̱ Shir?”
Wu̱ shasu̱ru̱ ye̱, “No̱ ze̱e̱g hond hond.”
71 Ye̱ ze̱e̱ru̱ komo, “Te̱ co̱n ye̱ he te̱ m-su̱'e̱ á! Te̱ u̱n hi u̱n te̱, te̱ ho̱gu̱te̱ yo wu̱ ze̱e̱ à!”

*Bo̱r u̱r-kwo̱o̱z u̱s-yoor:1 22:1 Hyen komo: Rwu̱u̱ 12:1-27.

Bo̱r u̱r-kwo̱o̱z u̱s-yoor:20 22:20 Hyen komo: Irmi 31:31-34.

Bo̱r u̱r-kwo̱o̱z u̱s-yoor:21 22:21 Hyen komo: Bo̱ng 41:9.

§Bo̱r u̱r-kwo̱o̱z u̱s-yoor:24 22:24 Hyen komo: Mati 18:1; Mark 9:34; Ruka 9:46.

*Bo̱r u̱r-kwo̱o̱z u̱s-yoor:26 22:25-26 Hyen komo: Mati 20:25-27; Mark 10:42-44.

Bo̱r u̱r-kwo̱o̱z u̱s-yoor:26 22:26 Hyen komo: Mati 23:11; Mark 9:35.

Bo̱r u̱r-kwo̱o̱z u̱s-yoor:27 22:27 Hyen komo: Yoha 13:12-15.

§Bo̱r u̱r-kwo̱o̱z u̱s-yoor:30 22:30 Hyen komo: Mati 19:28.

*Bo̱r u̱r-kwo̱o̱z u̱s-yoor:35 22:35 Hyen komo: Mati 10:9-10; Mark 6:8-9; Ruka 9:3; 10:4.

Bo̱r u̱r-kwo̱o̱z u̱s-yoor:37 22:37 Hyen komo: Isha 53:12.

Bo̱r u̱r-kwo̱o̱z u̱s-yoor:53 22:53 Hyen komo: Ruka 19:47; 21:37.