1 ቄሳቱዋ ኡባቱዋ ካፑ እስጽፋኖሳ፥ “ሀዌ ቱሜ?” ያጊደ ኦቼዳ።

2 እስጽፋኖስ፥ “ታናዳን አማንያዋንቶ፥ ታ አዋቶ፥ ስስተ! ኑ አዉዋ አብራሃሞ ብሮ ካራነ ባናፐ ካሰ ማስጰጾምያን ደእሽን፥ ቦንቾ ጾሳይ አዉ ቤቲደ፥ ዶመꬃ 12:1 3 ‘ነ ቢታፐነ ነ ዳባቱዋፐ ሻከታደ፥ ታን ኔና በስያ ጋድያ ባ’ ያጌዳ። 4 ሄ ዎደ አብራሃሞ ካላዳዋቱ ጋድያፐ ከሲደ፥ ካራነን ደአናዉ ቤዳ። አ አቡ ሀይቄዳዋፐ ጉይያን፥ ጾሳይ አ ሀ ጋደ ህንተ ሀእ ደኢያሳ አሄዳ። ዶመꬃ 11:31፤ 12:4 5 እ ሀ ጋድያፐ ሀራይ አቶ፥ ገድያን የꬍያ ሳኣካ አብራሃሞ እምቤና፤ ሽን አዉ ናአይ ꬋዮፐካ፥ ጾሳይ አ፥ ‘ታን ነዉነ ኔፐ ጉይያን፥ ነ ዘረꬃዉ ሀ ጋድያ ላታ ኦꬃደ እማና’ ያጌዳ። ዶመꬃ 12:7፤ 13:15፤ 15:18፤ 17:8 6 ጾሳይ አብራሃሞ፥ ‘ነ ዛራቱ ሀራ ጋድያን ደአና፤ ያን ኦይዱ ጼቱ ላይꬃዉ ኡንቱንቱ አይለታናነ ናቀታና። ዶመꬃ 15:13-14 7 ሽን ታን ነ ዘረꬃ ሞድያ አሳ ቦላ ፕርዳና፤ ሄዋፐ ጉይያን፥ ኡንቱንቱ ሄ ጋድያፐ ከሲደ፥ ሀዋን ታዉ ጎይናና’ ያጌዳ። ከሳ 3:12 8 ጾሳይ አብራሃመ ዘረꬃይ ቃጻረታና ማላ አናና ጫቂና፥ ይሳቃ እ የሊደ፥ ሆስፑንꬃ ጋላስ ቃጻሬዳ፤ ይሳቅ ያቆባ ቃጻርና፥ ቃይ ያቆብ ታማነ ላኡ አዎቱዋ ካፓቱዋ ቃጻሬዳ። ዶመꬃ 17:10-14፤ 21:2-4፤ 25:26፤ 29:31—35:18

9 “አዎቱዋ ካፓቱ ዮሴፎ ቃናቲደ፥ ግብጼ ጋድያዉ አይለታናዳን፥ አ ዛልኤድኖ፤ ሽን ጾሳይ አናና እትፐ ደኤ። ዶመꬃ 37:11፣ 28፤ 39:2፣ 21 10 ጾሳይ ዋይያ ኡባፐካ አ ከሴዳ፤ ቃይ ግብጼ ካትያ ስንꬃንካ ናሹዋነ አꬎ ኤራተꬃ አዉ እሜዳ፤ ግብጼ ካቲ ዮሴፎዉ ግብጼ ጋድያነ ባረ ጎልያ ኡባ ሞዳናዳን፥ ሱንꬃተꬃ እሜዳ። ዶመꬃ 41:39-41

11 “ግብጼ ጋድያንነ ካናነ ጋድያን ኡባን ኮሻይ ገሊደ፥ ጮራ አሳ መቶꬄዳ፤ ሄ ጋሱዋን ኑ አዎቱ ቁማ ደምበይክኖ። ዶመꬃ 42:1-2 12 ያቆብ ግብጼ ጋድያን ካꬃይ ደእያዋ ስሲደ፥ ኑ አዎቱዋ ኮይሮ ያ የዴዳ። 13 ላኤንꬁዋ ቡሳን ዮሴፎ ባረ እሻቶ ኤረቴዳ፤ ቃይ ግብጼ ካቲካ ዮሴፎ ዛርያ ኤሬዳ። ዶመꬃ 45:1፣ 16 14 ዮሴፎ ባረ አዉዋ ያቆብነ ባረ ዳቡ ኡባይ ሙለካ ላፑን ታማነ እቼሹ አሳይ ባረኮ ያና ማላ፥ ኪቲደ ጼግሴዳ። ዶመꬃ 45:9-10፣ 17-18፤ 46:27 15 ያቆብ ግብጼ ጋድያ ዎꬊደ ሀይቄዳ፤ ኑ አዎቱካ ያን ሀይቄድኖ። ዶመꬃ 46:1-7፤ 49:33 16 ኡንቱንቱ አሃይ ሄዋፐ ሰኬማ ጌተትያ ጋድያ ቶከቲደ፥ ያን አብራሃሞ ሀሞራ ናናፐ ዳሮ ብራን ሻሜዳ ዱፉዋን ሞገቴዳ። ዶመꬃ 23:3-16፤ 33:19፤ 50:7-13፤ ኢያሳ 24:32

17-18 “ሽን ጾሳይ አብራሃሞ እማና ጌዳዌ ፖለትያ ዎዲ ጋካና ማትና፥ ዮሴፎ ኤረና ሀራ ካቲ ግብጼ ጋድያን ደንዳና ጋካናዉ፥ አሳይ ዳር ዳር ቤዳ። ከሳ 1:7-8 19 ሄ ካቲ ኑ ዛርያ ጭሚደ፥ ጉꬃ ናናይ ሀይቃና ማላ፥ ካረ ኡንቱንታ ከስ ኦላናዳን፥ ኑ አዎቱዋ ኡንኤꬄዳ።ከሳ 1:10-11፣ 22

20 “ሙሴ የለቴዳዌ ሄ ዎደ፤ ጾሳ ስንꬃን እ ዳሮ ሎኦ ናኣ ግዴዳ፤ ባረ አዉዋ ጎልያን ሄዙ አገና ጋካናዉ ድጬዳ። ከሳ 2:2 21 ሙሴ ዎራ ኦለቴዳ ዎደ፥ ግብጼ ካትያ ናታ ደማደ ባረ ናኣዳን አ ድቻዱ። ከሳ 2:3-10 22 ሙሴ ግብጻቱዋ አꬎ ኤራተꬃ ኡባ ታማሪደ፥ ቃላንነ ኦሱዋን ዎልቃማ አሳ ግዴዳ።

23 “ሽን ሙሴዉ የለቶደፐ ላይꬃይ ኦይታሙዋ ኩሜዳ ዎደ፥ ባረ እሻቱዋ፥ እስራኤልያ አሳቱዋ በአናዉ ባረ ዎዛናን ቆፔዳ። ከሳ 2:11-15 24 እስራኤላቱዋፐ እቱዋ ግብጼፐ እቱ ናቂሽን በኢደ፥ ሄ እስራኤልያ ማዴዳ፤ ሄ ናቄዳ ግብጼ ብታንያ ዎꬊደ፥ አ ሀሉዋ ከሴዳ። 25 ሙሴ ባረ እሻቱዋ ባረ ባጋና ጾሳይ አሻና ሀንያዋ ኡንቱንቱ አኬኬድኖ ጊደ ቆፔዳ፤ ሽን ኡንቱንቱ አኬክበይክኖ።

26 “ዎንተꬃ ጋላስ ላኡ እስራኤልያ አሳቱ እቱ እቱዋና ዋትያዋንታ ደሚደ፥ ኡንቱንታ ስገꬃናዉ ኮዪደ፥ ‘አሳቶ፥ እሻቱ ህንተንቱ አያዉ እቱ እቱዋ ናቂቴ?’ ያጌዳ።

27 “ሽን ሄ ባረ ሾሩዋ ናቂያዌ ሙሳ፥ ‘ኔና ኑ ቦላ ሞድያዋነ ዳና ኦꬂደ፥ ሱንꬄዳዌ ኦኔ? 28 ኔን ዝኖ ግብጼ ብታንያ ዎꬌዳዋዳን፥ ታናካ ዎꬋናዉ ኮያይ?’ ያጊደ፥ ሙሳ ካረዉ ሱግ የጌዳ። 29 ሙሴ ሄዋ ስሴዳ ዎደ ግብጼፐ ከሲደ፥ ምድያማ ጋድያን በተ ግድ ደኢደ፥ ላኡ አቱማ ናና ያን የሌዳ። ከሳ 18:3-4

30 “ጎዳ ኪታንቻይ ኦይታሙ ላይꬃፐ ጉይያን፥ ሲና ደርያ ማታን ደእያ ባዙዋ ቡራን ኤጽያ ታማ ላጩዋ ግዶን ሙሴዉ ቤቴዳ። ከሳ 3:1-10 31-32 ሙሴ ባረ በኤዳዎ ማላለቲደ፥ አኬክ ጼላናዉ ቡራ ማታን እ ሺቅ ደእሽን፥ ጎዳ ቃላይ፥ ‘ታን ነ አዎቱዋ ጾሳ፥ አብራሃመ ጾሳ፥ ይሳቃ ጾሳ፥ ያቆባ ጾሳ’ ያጊደ ሙሴኮ ዬዳ። ሙሴ ያሻ ኮኮሪደ፥ ጼላናዉ ጻልቤና።

33 “ጎዳይ ሙሳ፥ ‘ኔን ኤቄዳ ቢታይ ጌሻ ግድያ ድራዉ፥ ነ ገድያን ደእያ ጫማካ ከሳ። 34 ታን ግብጼን ደእያ ታ አሳ ዋይያ ጌሻ በኣደ፥ ቃይ ኡንቱንቱ ኦልያካ ስሳደ፥ ኡንቱንታ አሻናዉ ዎꬋአድ። ሀእ ሃያ። ታን ኔና ግብጼ ኪታና’ ያጌዳ።

35 “ሄ ሙሳ እስራኤላቱ፤ ‘ኔና ኑና ሞድያዋነ ዳና ኦꬂደ ሱንꬄዳዌ ኦኔ?’ ያጊደ እጼድኖ፤ ቡራ ግዶን አዉ ቤቴዳ ኪታንቻን ሞድያዋነ አሽያዋ ግዳና ማላ፥ ጾሳይ አ ኪቴዳ። ከሳ 2:14 36 ሄ ሙሴ እስራኤላቱዋ ግብጼ ጋድያን ዞኦ አባንነ መላ ቢታን፥ ኦይታሙ ላይꬃዉ ኦራꬃባነ ማላታ ኦꬂደ፥ ግብጼፐ ካለꬄዳ።ከሳ 7:5፤ 14:21፤ ፓይ. 14:33

37 “እስራኤልያ አሳዉ፥ ‘ጾሳይ ታና ደንꬄዳዋዳን፥ ህንተ ዛርያ ግዶፐ ታ ማላ ናብያ ህንተንቶ ደንꬃናዋ’ ያጌዳዌ ሄ ሙሳ። ዛረ. 18:15፣ 18 38 እ እስራኤልያ አሳ ማባራና እትፐ መላ ቢታን ደኤዳዋ፤ እ ኑ አዎቱዋናነ ሲና ደርያ ቦላን ባረዉ ሃሳዬዳ ኪታንቻና እትፐ ደኤዳ። ያቲደ ጾሳፐ ደኡዋ ቃላ ኑዉ እማናዉ አኬዳ። ከሳ 19:1—20:17፤ ዛረ. 5:1-33

39 “ሙሴዉ ኑ አዎቱ አዛዘታናዉ ዶስበይክኖ፤ ሽን ገደ አ ሱግ ኦሊደ፥ ጉየ ግብጼ ስማናዉ አሞቴድኖ። 40 ቃይ አሮና፥ ‘ኑና ካለꬅያ ጾሳቱዋ ኑዉ መꬋ፤ አያዉ ጎፐ፥ ሀ ኑና ግብጼፐ አሄዳ ሙሴ ዋኔደንቶ ኑን ኤሮኮ’ ያጌድኖ። ከሳ 32:1 41 ሚዛ ማራ ማላትሲደ፥ ሄ ዎደ ኤቃ ኦꬄድኖ፤ ሄ ኤቃዉ ያርሹዋ ያርሺደ፥ ባረንቱ ኩሺ ኦꬄዳ ኦሱዋን ናሸቴድኖ። ከሳ 32:2-6 42 ሽን ጾሳይ ኡንቱንቶ ዞክያ ዛሬዳ፤ ኡንቱንቱ ሳሉዋ ጾልንትያዉ ጎይናናዳን፥ ኡንቱንታ አጌዳ፤ ናባቱዋ ማጻፋን፥

44 “ሙሴ ባረ በኤዳዋ ማላትሲደ፥ ጎዳይ አዉ ኦዴዳዋዳን መꬌዳ ማርካ ዱንካኒ ኑ አዋቶ መላ ቢታን ደኤ። ከሳ 25:9፣ 40 45 ቃይ ኑ አዎቱ ዱንካንያ ባረንቱ አዎቱዋፐ ካላን አኪደ፥ ጾሳይ ካሰ የደርሴዳ አይሁዳ ግደና አሳ ቢታ ኦይቄዳ ዎደ፥ ኢያሱና ገልሴድኖ፤ ሄ ዱንካኒ ዳዊተ ደእያ ዎዲ ጋካናዉካ ሄዋን ደኤዳ። ኢያሳ 3:14-17 46 ዳዊተ ጾሳን ሳበቴዳ፤ ቃይ ያቆባ፥ ጎዳይ ደአና ጎልያ ኬጻናዉ ጾሳ ዎሴዳ። 2 ሳሜላ 7:1-16፤ 1 ኦዱዋ 17:1-14 47 ሽን አዉ ጎልያ ኬጼዳዌ ሶሎሞና። 1 ካታ. 6:1-38፤ 2 ኦዱዋ 3:1-17

48-50 “ሽን ናቢ፥

51 “ህንተንቱ አይበ ሞርጊ ምኖ አሴ? ህንተንቱ ዎዛናይ ጾሳ ቃላ አካናዉ አይበ ዳሜዳዌ? ህንተንቱ ሀይꬃይካ ዋን ቱሌዴ? ኡባ ዎደ ጌሻ አያናዉ አዛዘተናን እጺታ። ኢሳ. 63:10 52-53 ናባቱዋን ህንተንቱ አዎቱ የደርስቤናዌ ኦኔ? ጾሳ ናአይ ጽሉ ያናዋ ካሰቲደ ኦዴዳዋንታካ ዎꬌድኖ። ሀእ ህንተንቱካ ኪታንቻቱዋ ኩሽያፐ ጾሳ ህግያ አኪደ አዛዘትቤናዋንቱ፥ ጽሉዋ አꬅ እሚደ ዎꬌድታ” ያጌዳ።

54 ኡንቱንቱ ሄዋ ስሴዳ ዎደ፥ ባረንቱ ዎዛናን እስጽፋኖሳዉ ዳሮ ይሎቲደ፥ ባረንቱ መተርሻ ሳኢደ ናሴድኖ። 55 ሽን እስጽፋኖስ ባረናን ጌሻ አያናይ ኩምና፥ ሳሉዋ ፑደ ጫድ ጼሊደ፥ ጾሳ ቦንቹዋነ የሱስ ጾሳፐ ኡሸቻ ባጋን ኤቄዳዋ በኤዳ። 56 ያቲደ፥ “ጼልተ፥ ታን ሳሉ ዶየትና፥ አሳ ናአይ ጾሳፐ ኡሸቻ ባጋን ኤቄዳዋ በአይ” ያጌዳ።

57 ኮሻ ꬎቁ ኦꬅ ዋሲደ፥ ባረንቱ ሀይꬃ ቱጪደ፥ እትፐ ግድ አኮ ዎጼድኖ። 58 ካታማፐ ጋጻ አ ከሲደ፥ ሹቻን ጫዴድኖ። ማርካቱካ ባረንቱ ማዩዋ ከሲደ፥ እት ሳኦላ ጌተትያ ዎዳላ ማታን ዎꬄድኖ።

59 እስጽፋኖስ፥ “ታ ጎዳ የሱሳ፥ ታ ሸምፑዋ አካ” ያጊደ ጼግሽን፥ ኡንቱንቱ ሹቻን አ ደቺኖ። 60 ሄ ዎደ እ ጉልባቲደ፥ ባረ ኮሻ ꬎቁ ኦꬂደ፥ “ታ ጎዳዉ፥ ሀ ናጋራ ኡንቱንቶ አቶ ጋ” ያጌዳ። ሄዋ ጊነ ሀይቂ አጌዳ።