Luuqaasi Xaafeedda
Mishiraachchuwaa Qaalaa
Geluwaa
Luuqaasi xaafeedda mishiraachchuu, Yesuusa koyro yaanawaa yaagetti nabatuwaan aabay odetteeddawaa, daro wodiyaappe naagetteedda hidootaw huuphe gideeddawe, Israa7eeliyaa asay naagiidde de7iyaa Xoossaani Oketteeddawe, asaa zerethaa ubbaa ashshiyaawaa gidiyaawaa qonccissee. Yesuusi Xoossaa Aawuwaappe hiyyeesatoo mishiraachchuwaa qaalaa odanaw kiitetteeddawaa gidiyaawaanne ha Mishiraachchuwaa Qaalay asaassi de7iyaa dumma dumma metuwaa qaariyaa wolqqaa oyqqeeddawaa gidiyaawaa Luuqaasi odee. Luuqaasa Mishiraachchuwaa Qaalaa giddon, Yesuusa yuussaabaa odiyaa koyro shemppatuwaaninne qassikka Yesuusi saluwaa pude keseeddawaa odiyaa wursethaa shemppatuwaan loythiide, odetteeddawe nashechchaabaa. Yesuusi saluwaa keseeddawaappe guyyiyan ammanuwaabay waani dicceeddenttonne waani aakkeeddentto odiyaa taarikiyaa ha maxaafaa xaafeedda bitani Yesuusi Kiitteeddawanttu Oosuwaa maxaafaan odeedda.
Kiitanchchatuwaa yethaabay, Yesuusi yeletteedda wode wudiyaa heemmiyaawanttu biide be7eeddawaa odiyaa taarikii, Yesuusi na7atethaan de7iidde Geeshsha Golliyaa beeddabay, qaretanchcha Saamiraawiyaanne bayiide beetteedda na7aa taarikii Luuqaasa Mishiraachchuwaa xalalaan beettiyaawantta. Ha Mishiraachchuwaa Qaalaa giddon ha gaxaappe hini gaxaa gakkanaw huuphe gidiide xeeletteeddabay woosaabaa, Geeshsha Ayyaanaabaa, Yesuusa oosuwaa giddon macca asaw de7iyaa saabaanne Xoossay nagaraa atto yaagiyaabaa.
Shemppatuwaa Ubbatuwaassi Imetteedda Qantha Qofatuwaa
Geluwaa (1:1-4)
Xammaqiyaa Yohaannisanne Yesuusa yeletaa (1:5-2:52)
Xammaqiyaa Yohaannisa oosuwaa (3:1-20)
Yesuusa xinqqataanne paaciyaa (3:21-4:13)
Yesuusi oosuwaa Galiilaan doommowaa (4:14-9:50)
Yesuusi Galiilaappe Yeerusalaame boowaa (9:51-19:27)
Yeerusalaameninne izi yuushshuwaan Yesuusa wurssethaa saaminttaa (19:28-23:56)
Godaa Yesuusa dendduwaa, qonccethaanne saluwaa buussaa (24:1-53)
1
1-4 Bonchchetteedda Toofiloosa, koyro barenttu ayfiyan be7eeddawanttunne barenttu qaalaan markkatteeddawanttu nuussi odeeddino. Xaafetteedda yewuwaa ta baggan ubbaa xaphuwappe bidda xeellowaappe guyye, taarikiyaa maaraa naageedda ogiyaan new xaafanaw lo77a gideeddawe taw beetteedda.
Xammaqiyaa Yohaannisa Yeletay Koyro Odetteedda
Yihudaa gadiyaa Kaatiyaa Heroodisa wodiyaan, *Yihudaa: Hawaani Yihudaa gadiyaa geetetteeddawe Filsxxeeme gadiyaa ubbaa bessiyaawaa. Aabiyaa qeesatethaa oosuwaa baggappe gideedda Zakkaraasa geetettiyaa itti qeesay de7ee. 1Od 24:10 Machchattakka Elssaabeexo geetettiyaa Aaroone yaraappe yeletteeddawunno. Laa77atuukka Godaa azazuwanne seeraa darissiide naagiyaawanttanne kadhee banttaan Xoossaa sinthan de7iyaa xillatuwaa. Gidoppe attin Elssaabeexa mantha gido diraw, yeluu unttunttoo baawa. Laa77atuukka laythaa sugeeddawantta.
Itti gallassi Zakkaraasi bare bagga kaallaan Xoossaa sinthan Qeesatethan oothiyaa wode, bare Qeesatethaa wogaa dooyaadan Geeshsha Golliyaa geliide ixaanaa cuwissuwaa ixaanaa cuwissuwaa: Hawaa guussay cuway woosaa kotaa Xoossaakko gakkee giide wonttanne omarssi wode cuwissiyaa wogaa. saamay A gakkeedda. 10 Ixaanay cuwiyaa wode asay ubbay karen eqqiide woossi de7ee.
11 Godaa kiitanchchay ixaanaa yarshshuwaasaappe ushechchanna eqqiide aw beetteedda. 12 Zakkaraasikka be7eedda wode dagammiide yashshaan mitetteedda. 13 Kiitanchchaykka qassi yaageedda, “Zakkaraasaa, yayyoppa; ne woosay sisetteedda, ne machchatta Elssaabeexa attuma na7aa yelanawunnu. 14 A yeletaan nashetaynne ishaluu new hananawaa; coratuukka I yeletto diraw hashshu gaanawantta; 15 Ikka Godaa sinthan dara gidanawaa. Mathoyiyaa woyiniyaa ushshaa gido haraa mathoyiyaa ushshaa aynne ushenna; bare daay uluwaan de7ishshin Ayyaanaa Geeshshay aani kumanawaa. Pay 6:3
16 “Isra7eeliyaa asatuwaappekka coratuwaa unttunttu Godaa Xoossaakko, I zaaranawaa. 17 Ikka giigenna asaa Godaw giigissanaw, aawatuwaa wozanaa naanatuwaakko, azazettennawanttakka xillotethaa eraakko zaaranaw, EelaasaEelaasa: Hawe geetetteeddawe, kase Eca Caaquwaa maxaafaan Nabiyaa Eelaas oorathabaa oothiyaa wolqqaani eretteeddawaa diraassa. ayyaanaaninne wolqqaan Godaappe sinthanna bee.” Mil 4:5,6
18 Zakkaraasikka kiitanchchaa, “Taani cimaaddi, tamachchattakka bare laythaan sugeeddawunno, hawaa taani ayaan eranitaa?” geedda.
19 Kiitanchchaykka zaariide, “Taani Xoossaa sinthan eqqiyaa Gabreela; hawaa mishiraachchuwaa new odanaw neekko kiitettaaddi; Dan 8:16; 9:21 20 Hekko he wodiyaan hanana ta qaalaa ne ammana beenna diraw, ha yewuu hanana gallassay gakkanaw neeni duude gidanaassa; haasayanawukka danddayakka” geedda.
21 He wode asay, Zakkaraasi Geeshsha Golliyaappe kesennaan ayaw gami77eeddentto maalalettiidde naagiino. 22 Keseedda wodiyankka haasayanaw danddaybeenna; Geeshsha Golliyan saxaa I be7eeddawaa akeekeeddino; ikka haasayanaw danddayibeennawaa xorssi bessiide, duude gidiide de7eedda.
23 Zakkaraasikka bare oosuwaa wodiyaa wursso wode, bare golle simmeedda. 24 Hewaappe guyyiyan A machchatta Elssaabeexa shahaaraade ichcheshu agenaa barena genthaaddu. 25 Elssaabeexakka, “Ta tooshiyaa asaa giddoppe digganaw§Ta tooshiyaa asaa giddoppe digganaw: Asinaa geleedda mishiratta na7aa yelennaan attooppe, Isiraa7eeliyaa asaa qofaan, “Xoossay izo muri de7ee” yaagettaw. Goday bare maarotethaan taana xeello wode, hawaadan taw ootheedda” gaaddu.
Yesuusa Yeletay Kasetiide Odetteedda
26 Usuppuntha agenaan Xoossaa kiitanchchaa Gabreel Galiilaa gadiyaan Naazireete Katamaa 27 Daawita yaraappe gideedda Yooseefa geetettiyaa bitanew ooshetta qashetteedda wodorattikko Xoossaa matappe kiitetteedda; wodoratti sunthaykka Mayraamo geetettee. Mat 1:18 28 Kiitanchchaykka Mayraamikko yiide, “Darissaade dosettawunne, sarotethay new gido; Godaykka neenanna gatho de7ee; Neenikka maccawanttu giddon anjjetteeddawunno” *Neenikka maccawanttu giddon anjjetteeddawunno: Ha qofay beni cimeedda Griikiyaa maxaafaan baynnawaa gidiyaa diraw, itti itti Inggilizeethuwaaninne Amaaraathuwaa maxaafaanikka baawa. yaageedda.
29 Mayraamakka A haasayaappe denddowaan darissa dagammaade, “Hawe ayaa mala sarotaa gidanee” gaade yewuwaa qoppaaddu. 30 Kiitanchchay izo, “Hanne Mayraamee, Xoossaa matan sabaa demmaadda yayyoppa. 31 Neeni shahaaraade, attuma na7aa yelanaassa; A sunthaakka Yesuusa gaanaassa. Mat 1:21 32 Ikka dara gidanawaa; Ubbaappe Dhoqqa Xoossaa Na7aa geetettana; Godaa Xoossay A aabbu Daawita kaawutethaa oydiyaa aw immanawaa. 33 Ikka Yayiqooba gollen medhinaw kawutanawaa; A kawutethawukka wurssethay baawa” yaageedda. 2Sa 7:12,13,16; Isa 9:7
34 Mayraamakka kiitanchchaa, “Taani wodoratto gido diraw, hawe wooti hananawee?” yaagaaddu.
35 Kiitanchchaykka zaariide iziw, “Ayyaanaa Geeshshay ne bolla yaanawaa; Dhoqqa Xoossaa wolqqay neenan shemppanawaa. Hewaa diraw, neeppe yelettiyaawe geeshsha Xoossaa Na7aa geetettana. 36 Ne dabbatta Elssaabeexa bare cimatethaa wodiyaan attuma na7aa shahaaraaddu. Mantha geetetteeddawunna Elssaabeexa shahaaroodeppe usuppuntha agenaa oyqqaaddu. 37 Xoossaa xooniyaa yewuu baawa” Dom 18:14 yaageedda.
38 Mayraamakka, “Taani Godaa ayllatto; neeni goowaadan hano” gaaddu. Hewaappe guyyiyan kiitanchchay izi matappe beedda.
Mayraamakka Elssaabeexo Oochchanaw Baaddu
39 Mayraamakka he agenaa giddon denddaade killi zoozetiyaa Yihudaa gaden de7iyaa itti katamaa elleella kesaaddu. 40 Zakkaraasa golle gelaade Elssaabeexo sarotaaddu. 41 Elssaabeexakka Mayraami sarotaa siseedda wode, izi uluwaan de7iyaa shahaaray guppeedda; Elssaabeexakka Ayyaanaa Geeshshaan kumaaddu. 42 Bare kooshshaakka dhoqqu oothaade, “Neeni maccawanttu giddoppe anjjetteeddawunno. Neeppe yelettiyaawekka anjjettowaa. 43 Neeni ta Godaa daaya taakko yaanaw taani oone? 44 Hekko ne sarotaa kooshshay ta haythaan sisetteedda wode, ta uluwaan de7iyaa shahaaray nashechchaan guppeedda. 45 Goday polettee giide iziw odeeddawaa ammaneeddawunna iza anjjetteeddawunno” yaagaaddu.
Mayraami Galataa Yethaa
(1:46-53)
46 Mayraamakka,
“Ta shemppatta ta Godaa bonchchaw,
47 Ta ayyaanaykka ta Xoossaa, ta dhaliyan
loytha nashettaw.
48 Ikka bare ayllatti tooshiyaa
xeelleedda.
Hachcheppe dommiide yeletay ubbay
anjjetteeddawunnee giino.
49 Wolqqaama gideedda I daro
yewuwaa taw ootheedda;
A sunthaykka geeshshaa.
50 A maarotay yayyiyaawanttussi yeletaappe yeletay
gakkanaw de7ee.
51 Bare wolqqaan mino kiitaa kiitetteedda;
barenttu wozanaa qofaan otorettiyaawantta
laaleedda.
52 Mooddiyaawantta kawutethaa maataa oydiyaappe wotheedda;
ashikkatuwaakka qassi dhoqqu dhoqqu ootheedda.
53 Koshatteeddawantta lo77o yewuwaan kalisseedda;
duratuwaa qassi mela yedersseedda
54 Bare maarotethaa qoppiide
bare aylliyaa Israa7eeliyaa maaddeedda.
55 Nu aawatoo I odeeddawaadan
Abraahaamewunne A yaraw geeddawaa
medhinaw naagana diraassa”
yaagaaddu.
56 Mayraamakka heezzu agenaa keena Elssaabeexi matan gami77owaappe guyyiyan bare golle simmaaddu.
Xammaqiyaa Yohaannisa Yeletaa
57 Elssaabeexiwukka yeliyaa wodii gakkina, attuma na7aa yelaaddu. 58 Izi shooratuunne izi dabbo gideeddawanttu, Goday maarotethaa iziw ootheeddawaa sisiide izinna ittippe nashetteeddino.
59 Hosppuntha gallassaan na7aa qaxxaranaw yeeddino; A, aawuwaa sunthaan Zakkaraasa giide sunthanaw koyyeeddino. Wog 12:3 60 A daaya qassi, “Hanenna, Yohaannisa geetettanaw koshshee” yaagaaddu.
61 Unttunttukka izo, “Ne dabbatuwaappe hachche gakkanaw ittuukka ha sunthaan xeesettibeenna” yaageeddino.
62 A aabba, oona giyaa sunthan xeegettanaw koyyintto xorssi oochcheeddino.
63 A aabbukka xaafiyaabaa oochchi akkiide, “Na7aa sunthay Yohaannisa” giide xaafina, ubbatuukka yewuwaan maalaletteeddino. 64 Hewankka Zakkaraasa doonay dooyetteedda, A inxxarssaykka bilettina haasayaa doommeedda, Xoossaakka galateedda.
65 A shooratuukka de7iyaasaa ubbaan yashshaan kumeeddino. Ha yewuukka zoozetiyaa Yihudaa gadiyaa ubbaan darii haasayetteedda. 66 Hawaakka siseeddawanttu ubbatuu, “Ha na7ay ayaa gidaneeshsha?” yaagiide yewuwaa barenttu wozanaan oyqqeeddino; Xoossaykka aananna de7iyaawaa ereeddino.
Zakkaraasa Galataanne Timbbitiyaa Oduwaa
67 Yohaannisa aabbu Zakkaraasi Ayyaanaa Geeshshaan kumiide timbbitiyaa yaagi odeedda:
68 “Israa7eeliyaa Goday Xoossay anjjetto;
yiide bare asaa xomooseeddanne wozeedda.
69 Bare aylliyaa Daawite golliyan;
wolqqaama ashshiyaawaa nuussi giigisseedda.
70 Hawekka beni Godaa geeshsha nabatuwaa
doonan odettowaadan,
71 I nuuna, nu morkketuwaappenne
nuunanna eqettiyaawanttu kushiyaappe ashshanaassa.
72 Hawaakka I ootheeddawe, nu aawatoo
maarotethaa bessanaassanne,
bare geeshsha caaquwaa wozanaa aathanaassa.
73 Nu aawuwaa Abraahaamossi
caaqqeedda caaquwaa qoppanaw,
74 nu morkketuwaa kushiyaappe kesiide
yashshay banttaan aw oothanaadan
maataa nuussi immeedda.
75 Hawenneekka, nuuna nu wodiyaa ubbaan
geeshshatethaaninne xillotethaan
bare sinthaan essana diraassa.
76 Zaariidekka, neenoo, ta na7aw,
Dhoqqa Xoossaa nabiyaa
geetettanaassa;
ogiyaa giigissanaw Godaappe sinthanna
baanaassa.
77 Asaa nagaraa maariyaa atotethaa eraa
unttunttoo immanaassa.
78 Hewekka killippe yeedda poo7uu,
nuuna xomooseeddawe nu Xoossaa maarotethaanne
qaretaa gaasuwana.
79 A poo7uukka dhumaaninne hayquwaa kuwaan
utteeddawanttoo poo7issee;
nu gediyaakka sarotethaa ogiyaan suurissee.”
80 Na7aykka dicciide, ayyaanaan minneedda; Israa7eeliyaa asaw beetteedda gallassay gakkanaw mela biittaan de7eedda.

*1:5 Yihudaa: Hawaani Yihudaa gadiyaa geetetteeddawe Filsxxeeme gadiyaa ubbaa bessiyaawaa.

1:5 1Od 24:10

1:9 ixaanaa cuwissuwaa: Hawaa guussay cuway woosaa kotaa Xoossaakko gakkee giide wonttanne omarssi wode cuwissiyaa wogaa.

1:15 Pay 6:3

1:17 Eelaasa: Hawe geetetteeddawe, kase Eca Caaquwaa maxaafaan Nabiyaa Eelaas oorathabaa oothiyaa wolqqaani eretteeddawaa diraassa.

1:17 Mil 4:5,6

1:19 Dan 8:16; 9:21

§1:25 Ta tooshiyaa asaa giddoppe digganaw: Asinaa geleedda mishiratta na7aa yelennaan attooppe, Isiraa7eeliyaa asaa qofaan, “Xoossay izo muri de7ee” yaagettaw.

1:27 Mat 1:18

*1:28 Neenikka maccawanttu giddon anjjetteeddawunno: Ha qofay beni cimeedda Griikiyaa maxaafaan baynnawaa gidiyaa diraw, itti itti Inggilizeethuwaaninne Amaaraathuwaa maxaafaanikka baawa.

1:31 Mat 1:21

1:33 2Sa 7:12,13,16; Isa 9:7

1:37 Dom 18:14

1:59 Wog 12:3