6
Sabat waitaraviraviranama
(Mt 12:1-8; Mk 2:23–3:6)
Sabat tenaḡa Yesu be na tauwai muriwatanama mate a naḡona wapue yaḡoda sipine be na tauwai muriwatanama yaḡoda a ragaudi da a vukudi be a kanikanidina. Be Parisi ḡesaudima nama a kitakitana taudi a riuna, “Taumi Sabat raḡanine inam yabedima nam sibo koya voivoiedi, be aba aubainama taumi yodi ko voivoiedi?” Be Yesu ya paribeedi be ya riuna, “Taumi koya kataie bo ibewa da boni Deivid na banagama mate kani ya karatidi be aba a voie? Tauna ya naḡona Mamaitua na vadama nopone be buredi Mamaitua waikatainama ya ragaudi be na banagama mate ya utedi be a kanidina. Be tarawatu e riuriu da pirisi taudiḡa inam buredinama ta kanina be nam banaga ḡoma.” Dabudine Yesu Parisi ya riuedina, “Banaga Natunama Sabat ewai badena.”
Yesu Sabat raḡanine banaga yai yawasanina
(Mt 12:9-14; Mk 3:1-6)
Sabat ḡesaune Yesu ya naḡona sinagog nopone be yawai katakataina. Be tauḡoma tenaḡa dabudine mate, tauna nimanama kasaunama tuera paḡopaḡonama. Be Parisi be tarawatu tauwai katakataidima maida a tava be keda a wanewanena da aiyabae be Yesu sibo ai wavuna. Vutuna aubainama taudi Yesu a kitakita watanina da tauna Sabat raḡanine banaga sibo yai yawasani bo ibewa, yodibe taudi sibo a samanina.
Be Yesu tauna ya kataiena da taudi aba awai nuanoḡonoḡotena, be tauna tauḡoma nimanama tuera paḡopaḡonama ya riuena, “Kwa midisuḡu be patara noḡodie kwa midi!” Dabudi tauḡoma ya midisuḡu be ya midina. Be dabudine Yesu taudi ya riuedina, “Taugu taumi yài taraviremina, dà tarawatuma aba e riuriuedana tà voie Sabat raḡanine? Yaba veredima tà voiedi bo yaba gewegewedima tà voiedi, banaga tài yawasanidi bo tà kawa gewegewedi?” 10 Be Yesu banaga matabudi ya kita vireviredi be tauḡoma patara noḡodie midimidinama ya riuena, “Nimamma kwai yoyo!” Be tauḡoma nama ya voiena be nimanama matabuna ya vere munaḡana. 11 Be taudi nuedima yai medi kaua be adi banagama mate ai giuna da aba sibo a voiena Yesu ḡarone.
Yesu apasol 12 ya vinedina
(Mt 10:1-4; Mk 3:13-19; Ap 1:13)
12 Inam kauidima muridie raḡan ḡesaune Yesu ya saḡa ya naḡona oya debane moiragi aubainama, be Mamaitua ḡarone kupi ya moiragi raḡanina. 13 Be raḡanboiboi tauna na tauwai muriwatanama ya riu gogonidi da ḡarone a tavana, be taudi nopodie tautauḡoma matabudi 12 ya vinedina. Be uma banegidima 12 tauna yai isedina ‘Apasol’. 14 Umanama banegidima ya vinedina:
Saemon (yai isana ‘Pita’)
be tasinama Endru,
be Jeims,
Jon,
Pilip,
Batolomiu,
15 Metiu,
Tomas
be Jeims (tauna Alpius natunama)
be Saemon ḡesau tauna awai isana ‘Selot’,
16 be Judas (tauna Jeims natunama),
be Judas Iskariot, tauna vutuna muriḡa Yesu ya boru dobiḡena.
Yesu yawai katakatai be banaga yawai yawasanidina
(Mt 4:23-25)
17 Yesu na apasolma mate a yovoyovo munaḡana raḡanine, taudi dobu wapuwapune a midina, be tauwai muriwatana toitoi be banaga toitoi Judiaḡa be Jerusalemḡa a tavana, be Taia be Saidon geresinama banegidima mate 18 a tavana Yesu vaienama be adi sidama ei yawasanidina aubainama. Be banaga aitauḡa penama kokukokudima, taudi mate yai yawasanidina. 19 Be banaga matabudi a rarau rubuna da Yesu sibo a taukonina, baninama rewapana tauna ḡarone ya dobi be banaga matabudi yawai yawasanidina.
Wainuavere be wainuatoitoi giudima
(Mt 5:1-12)
20 Yesu na tauwai muriwatanama ya kitedi be ya riuna,
“Taumi nuemima e verena waikaruwaḡewaḡemima, baninama Mamaitua na waiguyauma inam taumi ḡaromima.
21 Taumi nuemima e verena aitauḡa yodi kani ko gurigurina, baninama tokare ko kani siauana.
Taumi nuemima e verena aitauḡa yodi ko ḡabaḡabana, baninama tokare ko kwatevana.
22 Taumi nuemima e verena deḡoda banaga ta tuaḡaiemi, ta boru dobiḡemi, ta kunuremi be isemima ta kawa gewagewana, baninama Banaga Natunama kana taiye.
23 “Inam kauidima ta tubutubuḡana raḡanine, taumi koi nuavere be ko taukaina, baninama ami maesama dosinama marae e kenakenana. Be inam banegidima tametamedima boni nama peroveta ḡarodie a voivoiana.
24 “Ko kita kauana taumi aitauḡa yodi kowai guyauna, baninama taumi ami nuasubama inam naumeki koya paḡona.
25 Be taumi aitauḡa yodi ko kanikani siauana, ko kita kauana, baninama taumi tokare kani e karemina.
Be aitauḡa yodi ko kwatekwatevana, ko kita kauana, baninama taumi tokare koi nuaboya be ko ḡabana.
26 Ko kita kauana deḡoda banaga matabudi taumi isemima ta kaikai suḡuna, baninama inam banegidima tametamedima nama boni peroveta kaikaiyovudima isedima a kaikai suḡusuḡudina.
Am ḡaviama kwai nuapaḡoedina
(Mt 5:38-48; 7:12a)
27 “Be taumi aitauḡa ko vaivaieguna yà riuemina, ami ḡaviama nuemima e paḡona. Be aitauḡa ta tuatuaḡaiemina, ḡarodie vere ko voiena. 28 Aitauḡa tawai tara tautauemina, naumeki da koi aiainidina! Be aitauḡa ta raukivi gewegewemina aubaidima ko moiragina! 29 Deḡoda aitau nevakaumma e riḡana, kwa gose da nevakaumma ḡesaunama mate e riḡa. Deḡoda aitau am rupuma e kaiporena, naumeki da am kwamama mate kwa utena! 30 Aitau aba yai baḡena, naumeki da kwa ute! Be aitau am waiyabama e paḡona, nam kwa riue be e ute munaḡem. 31 Taumi aba ko ḡoeḡoena banaga ḡaromie sibo a voiena, taumi nama taudi ḡarodie ko voiena!
32 “Banaga ḡesaudima tawai nuapaḡoemina, be taumi deḡoda taudiḡa koi nuapaḡoedina, inam nam i verena, tokare nam maesa ko banavi, inam banaga gewegewedima nama adi voiama. 33 Be banaga ḡesaudima vere ḡaromie ta voivoie, be taumi deḡoda taudiḡa vere ḡarodie ko voiena, inam nam i verena, tokare nam maesa ko banavi, inam banaga gewegewedima nama adi voiama. 34 Be aitauḡa aba koya utedi be taumi ko noḡonoḡotina da tai ḡare munaḡemina, inam naumeki be tokare nam maesa ko banavi! Baninama inam kauinama teneḡinama nama gewagewa banegidima ta voivoiana.
35 “Be taumi ami ḡaviama sibo koyai nuapaḡoedina, be yaba verediḡa ḡarodie ko voiedina, be banaga yaba ko utedi be nam murine ko noḡonoḡoti da ta ute munaḡemi. Deḡoda nama ko voiana, tokare ami maesama dosinama ko paḡona, be taumi Mamaitua saḡasaḡa vavasaḡinama natunatunama ko tubuḡana. Baninama avedi da banaga kanikanitokudima be gewegewedima be Mamaitua yaḡoro e rarau kiviverena ḡarodie. 36 Vutuna aubainama taumi ko raunuatoina maika tamemima marae e rarau nuatoina nama.
Nam koi wavu
(Mt 7:1-5)
37 “Nam turamma kwai wavu da tokare Mamaitua nam tam ei wavum. Be nam turamma kwai tara tautaue, da tam tokare Mamaitua nam ei tara tautauem. Ami banagama adi gewagewama ko noḡota poredina, be nama taumi tokare ami gewagewama Mamaitua e noḡota porena. 38 Ko pairu be Mamaitua e pairuemina. Tauna moḡamoḡavunama e utemina be e nuaḡiniḡinina. Vutuna aubainama ruva dosine ko rauruvana, baninama Mamaitua inam ruvanama teneḡine e ruvemina.”
39 Be Yesu tauna uma wainasinama mate ya riuedina, “Tauḡoma matapotapotanama banaga ḡesau matapotapotanama nam ei doke. Deḡoda, rabuidi dome ta bekuna. 40 Tauwai muriwatana nam aitau e saḡa gurata da na tauwai katakataima ei muri, be raḡanine tauna ai katakatai be ya kovina, inam raḡanine tauna na tauwai katakataima maika e tubuḡana.
41 “Aba aubainama turamḡa matane vunavuna kwa kitakita, be tam matame kaitupo nam kuma kitakita? 42 Tam matame kaitupo nam kuma kitakitana, be nema turamma kwa riu bake be matane vunavuna kwa kaipore, wa? Tam banaga kaikaiyovumma! Noḡone tam matame kaitupo kwa kaipore da kwai kita kaua, yodibe turamma matane vunavuna kwa kaiporena.
Kai be votanama
(Mt 7:16-20; 12:33-35)
43 “Kai verenama votanama nam gewegewedi be kai gewagewanama votanama nam veredi. 44 Kai votane kwa kita be kwa kataie da inam kai verena bo kai gewagewana. Nam aitau tokare damaya votanama yaguru bogane e ragau. Be nam aitau tokare mabeko votanama gedara nopone e ragau. 45 Inam kauinama teneḡinama nama banaga verenama, nuanama verenama aubainama, yaba veredima ewai tubuḡidina. Be banaga gewagewanama yaba gewegewediḡa ewai tubuḡidina. Baninama banegidima nopodima noḡota ya moḡavu da mududie ta giugiuna.
Vada taukeridima rabui
(Mt 7:24-27)
46 “Aba aubainama ko riuriueguna, ‘Bada, Bada’, be taugu yà riuriuemina ko vaivaiena be nam koma voivoie? 47 Deḡoda aitau e verau be riuguma e vaie be e voivoiena, taugu yài kataimi da tauna umanama: 48 Tauna maika banaga na vadama e kerikerina. Tauna dom ya keri ya yovo gurata da yeku debane tuatua yai midirina. Be raḡanine kabaita ya dobi be upa vada ya kamoḡa rereḡe be vadanama nam i dagudaguna, baninama tuatua doḡa nopone a yovo guratana, yeku debane. 49 Be aitau riuguma ya vaie be nam i voiena, tauna maika banaga na vadama e kerikerina, be tauna tuatua doḡa debane yai midirina. Be raḡanine kabaita vada ya kamokamoḡina, yai raḡantenaḡe da vada doḡae ya ravuse be ya gewagewana.”