33
Zhuda tara wunlunaŋa Manase
wi sanga
(2 Wunlu 21.1-18)
Manase wìla ta yɛlɛ kɛ ma yiri shyɛn mɛɛ cɛn wunluwɔ pi na. Yɛlɛ nafa shyɛn ma yiri kɛ ma yiri kaŋgurugo wìla pye wunluwɔ pi na wa Zheruzalɛmu ca. Ŋga ki yɛn kapege Yawe Yɛnŋɛlɛ li yɛgɛ na ko wìla pye. Yawe Yɛnŋɛlɛ làa cɛngɛlɛ ŋgele purɔ ma ke yirige wa Izirayɛli woolo pe yɛgɛ pàa pye na katijangara nda piin, to wìla pye na piin. Manase wi to Ezekiyasi wìla sunzara nda wa tinndiye pe na ti jaanri mari wɔ wa tara ti ni, Manase wìla ti kan naa fɔnŋgɔ. Wìla saara wɔsara kan yarisunŋgo Baali ki mɛgɛ ni, ma tiyagala kan yarisunŋgo Ashera ki gbɔgɔwɔ pi mɛgɛ ni. Wìla pye na fɔli naayeri yanwa yirigeyaara ti ni fuun ti yɛgɛ sɔgɔwɔ konaa nari gbogo33.3: 1 Sami 9.12; 1 Wunlu 3.2; 1 Wunlu 14.15; 2 Wunlu 21.3. Wìla saara wɔsara ta yɛgɛ kan wa Yawe Yɛnŋɛlɛ li shɛrigo gbɔgɔ ki ni, ma si yala Yawe Yɛnŋɛlɛ làa ki sɛnrɛ nda ti yo ma yo fɔ: «Pa mi yaa lanla yɛɛ nari laga ki laga ŋga ki ni, laga Zheruzalɛmu ca fɔ sanga pyew33.4: Dete 12.5,11; 2 Sami 7–13; 1 Wunlu 11.13; 2 Kuro 5.13-14; 7.16Wìla saara wɔsara kan yanwa yirigeyaara nda wa naayeri ti gbɔgɔwɔ pi mɛgɛ ni, wa Yawe Yɛnŋɛlɛ li shɛrigo gbɔgɔ ki londo shyɛn ti ni. Wìla wi pinambiile pe wɔ saraga ma pe sogo wa Bɛni Hinɔmu gbunlundɛgɛ ki ni. Wìla pye na jɛɛrɛ piin, na kajɛnmɛ kagala piin konaa na lekara piin. Wìla leele tɛgɛ, a paa kuulo pe yinrigi na pe yewe, ma pele tɛgɛ, a paa kagala ŋgele kaa paan wa yɛgɛ ke yuun. Ŋga ki yɛn kapege Yawe Yɛnŋɛlɛ li yɛgɛ na, ko wìla pye na piin na kee yɛgɛ suyi, jaŋgo mbeli nawa pi ŋgban. Wìla yarisunŋgo yanlɛgɛ ka tɛ ma saa ki tɛgɛ wa shɛrigo gbɔgɔ ki ni. Ma si yala, Yɛnŋɛlɛ làa ki yo Davidi wi kan, ma kaa ki yo wi pinambyɔ Salomɔ wi kan ma yo fɔ: «Ki shɛrigo gbɔgɔ ŋga konaa ki Zheruzalɛmu ca ŋga ko mì wɔ laga Izirayɛli cɛngɛlɛ ke ni fuun ke sɔgɔwɔ mbaa na yɛɛ nari laga sanga pyew. Ŋgasegele ke ni fuun, naa lasiri sɛnrɛ ti ni fuun, naa kondɛgɛŋgɛlɛ konaa kakɔnndɛgɛŋgɛlɛ ŋgele mìla yo Moyisi wi kan, a wì kan Izirayɛli woolo pe yeri, na paga ke yigi mbaa tanri ke na, pa kona tara nda mìla kan pe tɛlɛye pe yeri, mi se ti pe yiri laga ti ni mbe kari lege33.7-8: 1 Wunlu 9.3-5; 2 Kuro 7.12-18» Ɛɛn fɔ Manase wìla Zhuda tara woolo naa Zheruzalɛmu ca woolo pe puŋgo, ma ti a pè kapege pye ma wɛ cɛngɛlɛ ŋgele Yawe Yɛnŋɛlɛ làa tɔngɔ ma ke wɔ wa Izirayɛli woolo pe yɛgɛ ke na.
10 Yawe Yɛnŋɛlɛ làa para Manase naa wi woolo pe ni, ɛɛn fɔ pe sila pe yɛɛ yingiwɛ jɛn. 11 Kona, a Yawe Yɛnŋɛlɛ lì si Asiri tara wunlunaŋa wi maliŋgbɔɔnlɔ teele pe yirige ma pe wa pe na. A pè si pan ma Manase wi yigi maa le tugurɔn ŋgbɛɛrɛ na, mɛɛ wi pɔ tuguyɛnrɛ yɔngɔwɔ ni ma kari wi ni wa Babilɔni ca. 12 Maa ta wa jɔlɔgɔ ki ni, a wì si Yawe Yɛnŋɛlɛ, wi Yɛnŋɛlɛ li yɛnri, maa yɛɛ tirige lo na li yɛn wi tɛlɛye pe Yɛnŋɛlɛ li yɛgɛ sɔgɔwɔ. 13 Wìla Yɛnŋɛlɛ li yɛnri, a Yawe Yɛnŋɛlɛ lì suu yinriwɛ ta, mɛɛ wi yɛnrɛgɛ ki logo, ma ti a wì sɔngɔrɔ wa Zheruzalɛmu ca, wa wi wunluwɔ tara ti ni. Kona, a Manase wì sigi jɛn ma yo Yawe Yɛnŋɛlɛ lo li yɛn Yɛnŋɛlɛ jɛnnɛ le.
14 Ko kagala koro puŋgo na, a Manase wì si mbogo ka kan wa Davidi ca ki puŋgo na, ma toro ki ni wa Giyɔn puluyo yi yɔnlɔ tosaga kɛɛ yeri. Kìla toro wa Sedirɔn gbunlundɛgɛ ki ni, fɔ ma saa gbɔn wa Mbɛŋgɛlɛ yeyɔngɔ ki na, ma Ofɛli laga ki maga. Wìla mbogo ki kan maga yagara fɔ jɛŋgɛ. Zhuda tara cara nda fuun pàa malaga sigemboro kan mari maga, wìla maliŋgbɔɔnlɔ teele tɛgɛtɛgɛ wa ti ni. 15 Tara sannda ti yarisunndo to naa yarisunŋgo yanlɛgɛ ŋga kìla pye wa Yawe Yɛnŋɛlɛ li shɛrigo gbɔgɔ ki ni, wìla ti wɔ wa. Yawe Yɛnŋɛlɛ li shɛrigo gbɔgɔ ki yɛn yanwiga ŋga na, saara wɔsara nda wìla kankan wa ki na konaa wa Zheruzalɛmu ca ki ni, wìla ti jaanri mari wɔ wa fun, mɛɛ ti koli ma saa ti wa wa ca ki puŋgo na. 16 A wì si Yawe Yɛnŋɛlɛ li saraga wɔsaga ki kan naa fɔnŋgɔ, ma nayinmɛ saara wɔ wa ki na li yeri konaa saara ta yɛgɛ ni mali shari. A wì sigi yo Zhuda tara woolo pe kan ma yo fɔ paa tunŋgo piin Yawe Yɛnŋɛlɛ, Izirayɛli woolo Yɛnŋɛlɛ li kan33.15-16: 2 Wunlu 23.4-12. 17 Konaa ki ni fuun leele pàa pye na saara ti woo bere wa Yɛnŋɛlɛ gbɔgɔsara nda wa tinndiye pe na ti na, ɛɛn fɔ pàa pye nari woo Yawe Yɛnŋɛlɛ, pe Yɛnŋɛlɛ lo nuŋgba yeri.
18 Manase wi kapyegele sanŋgala, naa yɛnrɛgɛ ŋga wìla yɛnri wi Yɛnŋɛlɛ li yeri konaa sɛnrɛ nda Yɛnŋɛlɛ yɔn sɛnrɛ yofɛnnɛ pàa yo wi kan ma yiri wa Yawe Yɛnŋɛlɛ, Izirayɛli woolo Yɛnŋɛlɛ li yeri, ti yɛn ma yɔnlɔgɔ wa Izirayɛli tara wunlumbolo pe sɛwɛ wi ni. 19 Manase wi yɛnrɛwɛ konaa yɛgɛ ŋga na Yɛnŋɛlɛ làa wi yɛnrɛwɛ pi logo, naa wi kapere konaa wi kambasinnde nda wìla pye Yɛnŋɛlɛ li na, naa lara nda wìla sunzara nda wa tinndiye pe na ti kankan wa ti na, naa lara nda wìla yarisunŋgo Ashera ki tiyagala ke kankan wa ti na konaa ma yarisunndo yanlɛrɛ ti tɛgɛ wa ti na, mɛɛ kaa jɛn maa yɛɛ tirige Yɛnŋɛlɛ li kan, ki kagala ke yɛn ma yɔnlɔgɔ wa Hozayi sɛwɛ wi ni. 20 A Manase wì si kaa ku ma taga wa wi tɛlɛye pe na. A pè suu le wa wi wunluwɔ go ki ni. A wi pinambyɔ Amɔ wì si cɛn wunluwɔ pi na wa wi yɔnlɔ.
Zhuda tara wunlunaŋa Amɔ
wi sanga
(2 Wunlu 21.19-26)
21 Amɔ wìla ta yɛlɛ nafa ma yiri shyɛn mɛɛ cɛn wunluwɔ pi na. Yɛlɛ shyɛn wìla pye wunluwɔ pi na wa Zheruzalɛmu ca. 22 Ŋga ki yɛn kapege Yawe Yɛnŋɛlɛ li yɛgɛ na, ko wìla pye paa yɛgɛ ŋga na wi to Manase wìla ki pye we. Wi to Manase wìla yaara yanlɛrɛ nda gbegele, wìla saara wɔ ti yeri mari gbɔgɔ. 23 Wi sila wi yɛɛ tirige Yawe Yɛnŋɛlɛ li yɛgɛ sɔgɔwɔ paa yɛgɛ ŋga na wi to Manase wìla ki pye we. Ɛɛn fɔ Amɔ wìla pye na kapere ti piin na kee yɛgɛ. 24 A Amɔ wi legbɔɔlɔ pè si kaa yɔn le wi na mɛɛ wi gbo wa wi wunluwɔ go ki ni. 25 Ɛɛn fɔ, mbele fuun pàa yɔn le wunlunaŋa Amɔ wi na, a tara woolo pè si yiri pe kɔrɔgɔ ma pe gbo. A pè suu pinambyɔ Zhoziyasi wi tɛgɛ wunluwɔ pi na wa wi yɔnlɔ.

33:3 33.3: 1 Sami 9.12; 1 Wunlu 3.2; 1 Wunlu 14.15; 2 Wunlu 21.3

33:4 33.4: Dete 12.5,11; 2 Sami 7–13; 1 Wunlu 11.13; 2 Kuro 5.13-14; 7.16

33:8 33.7-8: 1 Wunlu 9.3-5; 2 Kuro 7.12-18

33:16 33.15-16: 2 Wunlu 23.4-12