Bibulu Jinmiire ni DANIYƐLI 1

Sɛwɛ ŋa wi yɛn na para

DANIYƐLI

wi sɛnrɛ na

Sɛwɛ wi nawa sɛnrɛ

Daniyɛli sɛwɛ wìla yɔnlɔgɔ sanga ŋa ni, kìla yala cɛngɛlɛ kele yɛgɛ wunlumbolo la pye na Zhufuye pe jɔlɔ na pe tege. Sɛwɛ yɔnlɔgɔfɔ wi sɛnyoro to naa yariyanra nda wìla yan ma yo ti fanŋga na, wi yɛn na kotogo nii leele pe ni, jaŋgo pe pe jigi wi taga Yɛnŋɛlɛ li na.

Ki sɛwɛ ŋa wi sɛnrɛ tì kɔn ma yiri kɔnsaga shyɛn.

Sɛwɛ wi kɔnsaga koŋgbanŋga (1–6) ki yɛn na para lefɔnŋɔ Daniyɛli ŋa pàa yigi kulo wo naa wi wɛnnɛ taanri pele sɛnrɛ na: Kì pye yɛgɛ ŋga na, a pè si kaa pye fanŋga fɛnnɛ tugbɔmbɔlɔ wa Babilɔni tara ti yɛgɛ sinvɛnnɛ pe ni we. Ma pe ta wa, pàa koro sinmbele Yɛnŋɛlɛ li ni, ali maga ta pàa daga mbe pe yɛɛ go ki pɛrɛ kagala kele pyewe ni, koro yɛn fɔ pàa pe wa wa jaraye pe wege ki ni konaa wa yira kasɔn gbɔgɔ ki ni.

Wa sɛwɛ wi kɔnsaga shyɛn wogo ki ni, Yɛnŋɛlɛ làa yariyanra naga Daniyɛli wi na mari tagala ti yɛɛ na. Tìla pye paa kacɛn yɛn, na wunluwɔ lɛgɛrɛ gbɔgɔwɔ naa pi towo wogo nari. Wagati wa ni, mɛrɛgɛye poro pe ma yariyanra ti kɔrɔ wi naga Daniyɛli wi na.

Daniyɛli sɛwɛ wi yɛn na kotogo nii tagafɛnnɛ pe ni, jaŋgo pe fanŋga ta, pe yere ŋgbanga kaŋgbanra naa jɔlɔgɔ sanga ni. Wa Daniyɛli wi yariyanga ki ni, ki yɛn naga nari we na fɔ kala li ni fuun ni, Yɛnŋɛlɛ lo li yaa ka cew ta.

Mìla pye na wele bere wa na yariyanga ki ni yembinɛ li ni, mbe ka wele,

a mì si lere wa yan, ŋa wì yiri sɛnwee pinambyɔ kɔrɔgɔ.

Wìla yiri wa naayeri ma pan kambaara ti na.

A wi nɛɛ paan wa ŋa wìla pye wa, maga lɛ wa fafafa wi tanla.

A pè suu yigi ma fulo wi ni le wi tanla.

A pè si tegere naa gbɔgɔwɔ konaa wunluwɔ pi kan wi yeri;

a leele pe ni fuun, naa cɛngɛlɛ ke ni fuun, konaa sɛnrɛ pyew ti woolo pe nɛɛ tunŋgo piin wi kan.

Wi tegere ti yɛn tegere nda ti yɛn kɔsaga fu;

wi wunluwɔ pi se si jɔgɔ fyew (Dani 7.13,14).

Sɛwɛ wi yɛn ma kɔɔnlɔ yɛgɛ ŋga na

Daniyɛli naa wi nimbiile pe kala wa Babilɔni tara 1–6

Daniyɛli naa wi wɛnnɛ pe kapyegele kàa pye na yɔngɔ 1

Daniyɛli wìla Nebukanezari wi wɔɔnrɔ ti kɔrɔ wi yo 2

Yɛnŋɛlɛ làa Daniyɛli wi wɛnnɛ taanri pe shɔ 3

Nebukanezari wìla wi wunluwɔ pi la 4

Wunlunaŋa Bɛlishazari wìla tunŋgo ta ma yiri wa Yɛnŋɛlɛ li yeri 5

Daniyɛli wìla shɔ jaraye pe kɛɛ 6

Yariyanra nda tìla naga dunruya wunluwɔ konaa Yɛnŋɛlɛ wunluwɔ pi wogo na 7–12

Daniyɛli wìla woŋgaala tijɛrɛ yan yariyanga ni 7

Daniyɛli wìla simbapɔlɔ nuŋgba naa sikapɔlɔ nuŋgba yan yariyanga ni 8

Daniyɛli wìla Yɛnŋɛlɛ yɛnri wi woolo pe kan 9

Daniyɛli wìla yariyanga ka yan wa gbaan gbeŋɛ Tigire wi yɔn na 10–12

DANIYƐLI NAA WI NIMBIILE PE KALA WA BABILƆNI TARA

1–6

Daniyɛli naa wi nimbiile pe ni
pàa pye wa Babilɔni tara
wunlunaŋa wi go

1 Zhuda tara wunlunaŋa Yehoyakimu wi wunluwɔ pi yɛlɛ taanri wolo li ni†, a Babilɔni tara wunlunaŋa Nebukanezari wì si kari wo naa wi maliŋgbɔɔnlɔ pe ni, ma saa maliŋgbɔɔnlɔ cɛnsaga kan Zheruzalɛmu ca ki tanla maga yɔn tɔn. 2 A we Fɔ wì si Zhuda tara wunlunaŋa Yehoyakimu wi le wi kɛɛ, a wì ya wi ni, ma ti a wì shɛrigo gbɔgɔ yaapire ta koli konaa leele pele ni. A wì si kari pe ni wa Sineyari tara, mɛɛ saa shɛrigo gbɔgɔ yaapire ti tɛgɛ wa wi yarisunŋgo gbɔgɔgo ki yarijɛndɛ tɛgɛsaga ki ni.

3 A wunlunaŋa wì si kaa konɔ kan wi go tunmbyeele to Ashipenazi wi yeri ma yo pe sa lefɔnmbɔlɔ pele wɔ wa Izirayɛli woolo mbele pè koli pe sɔgɔwɔ, wa Zhuda tara wunlunaŋa wi go woolo pe ni, nakoma wa legbɔɔlɔ pe go woolo pe ni, pe kari pe ni wi kɔrɔgɔ. 4 Fɔ pe daga mbe pye lefɔnmbɔlɔ mbele pe yɛn tɛgɛlɛsaga fu, pe yɔnyɔn witige na. Pe pye pe yin tijinliwɛ ni, naa kajɛnmɛ ni, pe pye leele mbele pe maa kagala kɔrɔ jɛnni, jaŋgo mbe ya mbaa tunŋgo piin wa wunlunaŋa wi go ki ni. Pe yaa pe naga Kalide tara fɛnnɛ pe sɛnrɛ ti ni konaa pe sɛnrɛ yɔnlɔgɔlɔmɔ pi ni†. 5 Wunlunaŋa wìla yo fɔ paa wi yɛɛra yaakara naa wi yɛɛra duvɛn wi ni to ta kaan pe yeri pilige pyew, fɔ pe pe naga mbe sa gbɔn fɔ yɛlɛ taanri, ko puŋgo na, pe si ye wa wunlunaŋa wi tunŋgo ki ni.

6 Daniyɛli, naa Hananiya, naa Mishayɛli konaa Azariya pàa pye wa Zhuda cɛnlɛ woolo mbele pàa wɔ pe ni. 7 A tunmbyeele pe to wì si mɛrɛ fɔnndɔ kan pe yeri. Wìla Daniyɛli wi mɛgɛ taga naa yinri Bɛlishazari, ma Hananiya wi mɛgɛ taga naa yinri Sadiraki, ma Mishayɛli wi mɛgɛ taga naa yinri Meshaki, ma Azariya wi mɛgɛ taga naa yinri Abɛdi Nego.

8 Koni, a Daniyɛli wì sigi kɔn maga tɛgɛ wa wi nawa ma yo wi se wunlunaŋa wi yaakara ta ka, wi se suu duvɛn wa wɔ mboo yɛɛ tɛgɛ fyɔngɔ ni Yɛnŋɛlɛ yɛgɛ na. Kì pye ma, a wì si tunmbyeele pe to wi yɛnri ma yo wiga kaa ŋgbanga wila wunlunaŋa wi yaakara ti kaa, mboo yɛɛ tɛgɛ fyɔngɔ ni†. 9 A Yɛnŋɛlɛ lì sigi pye, a Daniyɛli wi kala li tunmbyeele pe to wi ndanla; a wì Daniyɛli wi yinriwɛ ta. 10 Ɛɛn fɔ, a tunmbyeele to wì si Daniyɛli wi pye fɔ: «Mila fyɛ na tafɔ wunlunaŋa wi yɛgɛ, wo ŋa wì ŋga ye daga mbaa kaa konaa mbaa ŋga woo ki kɔn maga tɛgɛ we, katugu na wiga kaga yan ye cɔgɔ cɔgɔ ma wɛ ye nimbiile sanmbala pe na, pa wi yaa yo muwi mi ti, kona, wi yaa na go ki kɔw.»

11 Kì pye ma, tunmbyeele pe to wìla naŋa ŋa tɛgɛ ma yo wila Daniyɛli, naa Hananiya, naa Mishayɛli konaa Azariya pe yaakara wogo ki yɛgɛ woo, a Daniyɛli wì suu pye fɔ: 12 «Mi yɛn nɔɔ yɛnri, woro mbele ma tunmbyeele, ma we pye ma wele mbe sa gbɔn piliye kɛ, ma ti waa sɛgɛ yaara kaa ko cɛ konaa mbaa tɔnmɔ woo ko cɛ. 13 Ko puŋgo na, ma we yɛgɛ cɛnwɛ pi wele, ma lefɔnmbɔlɔ mbele pe maa wunlunaŋa wi yaakara ti kaa pe yɛgɛ cɛnwɛ pi wele, kona maga ŋga yan wa, ma tanga ma yala ko ni we kanŋgɔlɔ.»

14 A yaakara yɛgɛ wɔfɔ wì si yɛnlɛ pe sɛnyoro ti na. A wì si pe pye ma wele ma saa gbɔn piliye kɛ. 15 Piliye kɛ yi tinsaga laga ŋga na, a pège yan fɔ pè tugbɔlɔ, a pe yɛgɛ cɛnwɛ pì yɔn ma wɛ lefɔnmbɔlɔ sanmbala mbele fuun pàa pye na wunlunaŋa wi yaakara ti kaa pe woo pi na. 16 Kì pye ma, wunlunaŋa wi yaakara naa wi duvɛn ŋa wila daga la kaan pe yeri, yaakara yɛgɛ wɔfɔ wi sila pye nari kaan pe yeri naa. A wi nɛɛ sɛgɛ yaara kaan pe yeri.

17 A Yɛnŋɛlɛ lì si jɛnmɛ, naa kagala kɔrɔ jɛnmɛ kan ki lefɔnmbɔlɔ tijɛrɛ pe yeri wa sɛnrɛ nagawa pi ni fuun pi ni konaa tijinliwɛ ni. Mbe taga wa ko na, Daniyɛli wo la ya na yariyanra ti ni fuun naa wɔɔnrɔ ti ni fuun ti kɔrɔ wi yuun fun.

18 Wunlunaŋa wìla wagati ŋa kɔn, naa wìla kaa wi yɛɛ yɔn fili, a tunmbyeele pe to wì si kari lefɔnmbɔlɔ pe ni fuun pe ni wa wunlunaŋa Nebukanezari wi yeri. 19 A wunlunaŋa wì si para pe ni fuun nuŋgba nuŋgba pe ni, ma sigi yan fɔ wa ki lefɔnmbɔlɔ pe ni fuun pe ni, wa sila pye wa, ŋa wi tijinliwɛ pila Daniyɛli, naa Hananiya, naa Mishayɛli konaa Azariya pe woo pi bɔ. Kì pye ma, a wunlunaŋa wì si poro le wa wi yɛɛra tunŋgo ki ni. 20 Kala o kala làa daga tijinliwɛ naa kajɛnmɛ ni, na wunlunaŋa wiga pe yewe li ni, wi maga wele maga yan fɔ pe yɛrɛwɛ sɛnrɛ tì mbɔnrɔ wi wunluwɔ tara kajɛnmɛ pyefɛnnɛ naa jɛlɛfɛnnɛ† pe ni fuun pe woro ti na mbɔnrɔ saga kɛ. 21 Kì pye ma, a Daniyɛli wì si koro wa wunlunaŋa wi tunŋgo ki ni wa Babilɔni ca, fɔ ma saa gbɔn wunlunaŋa Sirusi† wi wunluwɔ pi yɛlɛ koŋgbanna li na.

†1:1 1.1: 2 Wunlu 24.1; 2 Kuro 36.5-7

†1:4 1.2-4: 2 Wunlu 20.17-18; 24.10-16; 2 Kuro 36.10; Eza 39.7-8

†1:8 1.8: Faa, yaayoro nda pàa pye na woo saara yarisunndo ti yeri, ko kara to tìla pye na taa wagati lɛgɛrɛ na. Mbe yala Moyisi lasiri sɛwɛ wi ni, Zhufuye pe sila daga mbaa ki yaakara ti kaa. Lere ŋa fuun kaa ki yaakara ti kaa, wi maa yɛɛ tɛgɛ fyɔngɔ ni Yɛnŋɛlɛ li yɛgɛ na. Pa duvɛn wi wogo kìla pye ma fun, pàa pye na wa piin saraga yarisunndo ti yeri. Kì pye ma, Daniyɛli wi sila pye na jaa mbaa ki yaara ti kaa wa wunlunaŋa wi yeri, mboo yɛgɛ tɛgɛ fyɔngɔ ni; Levi 11; 17.10-16; 20.25.

†1:20 1.20: Kajɛnmɛ pyefɛnnɛ naa jɛlɛfɛnnɛ mbele pè sɛnrɛ tì yo lagamɛ, pàa pye wunlunaŋa wi yɛrifɛnnɛ.

†1:21 1.21: Pɛrisi tara wunlunaŋa Sirusi wìla kaa cɛn wunluwɔ pi na fun Babilɔni tara ti go na; sanni wi sa cɛn wunluwɔ pi na Babilɔni tara ti go na, yɛlɛ nafa taanri ma yiri kɔgɔlɔni si lo la toro.