23
«Naŋa wa si daga mboo to jɔ lɛ wi jɔ, mboo to wi tifaga23.1: Levi 18.8; 20.11; Dete 27.20.
Leele mbele pe se ya ye
wa Yɛnŋɛlɛ li gbogolomɔ woolo pe ni
«Naŋa ŋa fuun pòo yɔgɔlɔ ke wɔ nakoma pòo nama pi kɔn, wo wa kpɛ se ya ye wa Yawe Yɛnŋɛlɛ li gbogolomɔ woolo pe ni23.2: Ki ŋgasele làa tɛgɛ mbe mbele pè pe yɛɛ yɔgɔlɔ wɔ pe yɛgɛ kɔn paga ka pe tɛgɛ lagbɔrɔ na wa Yɛnŋɛlɛ li gbɔgɔwɔ tunŋgo ki ni paa yɛgɛ ŋga na pàa pye na pe teri lagbɔrɔ na yarisunndo gbɔgɔwɔ wogo na..
«Kɛɛnrɛ pyɔ si daga mbe ye wa Yawe Yɛnŋɛlɛ li gbogolomɔ woolo pe ni, ali sa gbɔn wi setirige piile pe yirisaga kɛ wogo ki na, wa se ya ye wa23.3: Levi 18.6-20; 20.10-21.
«Amɔ cɛnlɛ woolo naa Mowabu cɛnlɛ woolo pee daga mbe ye wa Yawe Yɛnŋɛlɛ li gbogolomɔ woolo pe ni. Ali pe setirige piile pe yirisaga kɛ woolo wele, wa si daga mbe ye wa, katugu, sanga ŋa ni yàa yiri wa Ezhipiti tara na paan, pe sila ye fili wa konɔ yaakara naa tɔnmɔ ni. Ɛɛn fɔ, pàa Bewɔri pinambyɔ Balaamu wi kan penjara ni, ma ti a wì yiri wa Petɔri ca, wa Mezopotami tara mbe pan mbe ye daŋga23.5: Nɔmbu 22.4–24.25; Nehe 13.1-2. Ɛɛn fɔ, Yawe Yɛnŋɛlɛ, ye Yɛnŋɛlɛ làa je mbe logo Balaamu wi yeri. Kì kaa pye ma, a lì si daŋga ki kanŋga maga pye duwaw ye kan; katugu ye yɛn mali ndanla. Ye yinwege piliye yi ni fuun yi ni, ye se kaa yɛyinŋge naa fɛrɛwɛ jaa pe kan.
«Yaga kaa Edɔmu cɛnlɛ woolo23.8: Edɔmu cɛnlɛ woolo pàa pye Ezawu wo setirige piile. Ezawu wi waan yɛnlɛ lawi ŋa Zhakɔbu ŋa pàa pye na yinri Izirayɛli (Zhenɛ 25.25-26). Naa Izirayɛli woolo pe kala làa pye ma Edɔmu cɛnlɛ woolo pe mbɛn, ki kala na, Edɔmu cɛnlɛ woolo pàa pye na pe jate jɔlɔgɔ ni (Amɔ 1.11; Abi 10, Yuuro 137.7; Eza 63.1-6). pe jate paa leele mbele pe kala li yɛn ma tijanga, katugu ye sefɛnnɛ wɛlɛ. Yaga kaa Ezhipiti tara fɛnnɛ pe jate fun pe kala li yɛn ma tijanga, katugu yàa pye nambannjɛɛnlɛ wa pe tara. Ki tara shyɛn nda ti woolo, mbege lɛ pe setirige piile yirisaga taanri woolo pe na, poro pe mbe ya ye wa Yawe Yɛnŋɛlɛ li gbogolomɔ woolo pe ni.
Kagala ŋgele ke yaa
paara yinrɛ cɛnsaga
ki tɛgɛ fyɔngɔ fu
10 «Na ye kaa kee malaga sa to ye mbɛnfɛnnɛ pe na, mbe sa ye cɛnsaga ki kan, ye yɛɛ yingiwɛ jɛn jɛŋgɛ yaraga ŋga fuun ki yɛn tipege ki ni. 11 Na naŋa wa nama tɔnmɔ ka wo wi na yembinɛ mboo tɛgɛ fyɔngɔ ni, wi yaa yiri wa paara yinrɛ cɛnsaga ki ni. Wi se sɔngɔrɔ mbe ye wa ki ni ko yɔnlɔ ko na. 12 Yɔnlɔkɔgɔ yɛgɛ ni, wi yaa woli. Na yɔnlɔ ki ka ka to, wi yaa sɔngɔrɔ mbe kari naa wa paara yinrɛ cɛnsaga ki ni.
13 «Ye yaa laga ka wele wa paara yinrɛ cɛnsaga ki puŋgo na mbaa ye koŋgaraga ki piin wa. 14 Maliŋgbɔɔn pyew, capige daga mbe pye wa wi tuguro ti ni, wi ka kari konɔ na sanga ŋa ni, wi yaa wege kɔn gbɛn, na wiga ka kɔ, wi yaa wi koŋgaraga ki tɔn. 15 Katugu Yawe Yɛnŋɛlɛ, ye Yɛnŋɛlɛ li maa ye paara yinrɛ cɛnsaga ki yanri na toro, na ye go singi konaa na yawa kaan ye yeri ye mbɛnfɛnnɛ pe na. Ye paara yinrɛ cɛnsaga ki ni fuun ki daga mbe pye fyɔngɔ fu, jaŋgo Yɛnŋɛlɛ liga ka fyɔngɔ yaraga yan wa ye sɔgɔwɔ mbe laga ye na.
Kulo ŋa wì fe wi kala
16 «Na kulo wa ka yiri wa wi tafɔ wi yeri mbe fe sa karafa wa ye tara, yaga kaa sɔngɔrɔ wa wi tafɔ wi yeri. 17 Wi mbe ya cɛn wa ye ni, wa ye tara, wa ca ŋga wì wele ma wɔ ki ni; yaga kaa tɛgɛ la nii wi go na.
Mbele pe maa kalikalawa piin
na yarisunndo gbogo pe kala
18 «Jɛlɛ ŋa wi maa yarisunndo gbɔgɔsara nanjara piin wa si daga mbe yan Izirayɛli woolo jɛɛlɛ pe sɔgɔwɔ; naŋa ŋa wi maa yarisunndo gbɔgɔsara jajara23.18: Nambala jajara pyefɛnnɛ pa pàa pye na ki jajara ti piin wa pe yarisunndo gbɔgɔyinrɛ ti ni. Pa jɛɛlɛ pàa pye na kee ki nambala pe kɔrɔgɔ wa, ki wogo kìla pye yarisunndo ti ŋgasele la (Levi 19.29; Zhere 2.20). piin wa si daga mbe yan wa Izirayɛli woolo nambala pe sɔgɔwɔ23.18: Levi 19.29; Zhere 2.20. 19 Jɛlɛ ŋa wi maa kalikalawa piin nakoma naŋa ŋa wi maa kalikalawa piin, penjara nda wi maa taa wa, yaga ka kari ta ni wa Yawe Yɛnŋɛlɛ, ye Yɛnŋɛlɛ li go ki ni, mbe yo ye yaa sa yɔn fɔlɔ tɔn ti ni; katugu naŋa wi o, jɛlɛ wi o, Yawe Yɛnŋɛlɛ, ye Yɛnŋɛlɛ li maa pe jate katijangara pyefɛnnɛ.
Mbe lere jin mbaa tɔnli jaa
ti go na
20 «Na maga ma sefɔ wa jin penjara ni, nakoma yarilire ni, nakoma yaraga ka yɛgɛ ni, ma se kaa tɔnli jaa wi yeri ki go na. 21 Na maga nambanŋa wa jin yaraga ka ni, ma mbe ya mbaa tɔnli jaa ki go na wo yeri; ɛɛn fɔ, na maga ma sefɔ wa jin yaraga ka ni, ma se kaa tɔnli jaa ki go na. Ki ka pye ma, Yawe Yɛnŋɛlɛ, ma Yɛnŋɛlɛ li yaa duwaw ma kɛɛ tunndo ti ni fuun ti na, wa tara nda ye yaa sa shɔ mbe ta ti ni23.21: Ɛki 22.24; Levi 25.36-37; Dete 15.7-11.
Yɔn fɔlɔ kɔnsɛnrɛ
22 «Na maga yɔn fɔlɔ kɔn mbe yo ma yaa yarikanga ka kan Yawe Yɛnŋɛlɛ, ma Yɛnŋɛlɛ li yeri, ma se ka mɔ mbe pan ki ni li kan. Nakoma Yawe Yɛnŋɛlɛ, ma Yɛnŋɛlɛ li yaa kɔɔn yewe ki wogo ki ni, pa ki yaa pye kapege ma go na. 23 Na maga koro mɛɛ yɔn fɔlɔ kɔn, ki se pye kapege ma go na. 24 Ɛɛn fɔ, na maga yɔn fɔlɔ kɔn, ma daga mbe yere li ni mbeli yɔn fili ki kologo ki na, mbe yala yɔn fɔlɔ na mà kɔn mbe nandanwa yaraga ŋga kan Yawe Yɛnŋɛlɛ, ma Yɛnŋɛlɛ li yeri ki ni. 25 Na ma kaa toro ma sefɔ wa ɛrɛzɛn kɛrɛ nawa, ma mbe ya mbe ɛrɛzɛn pire ta cɔ mbe ka mbe tin paa yɛgɛ ŋga na kɔɔn ndanla. Ɛɛn fɔ, maga ka ta le wa ma leyaraga ki ni mbe kari ti ni. 26 Ki pyewe nuŋgba pi na fun, na ma kaa toro ma sefɔ wa bile kɛrɛ nawa, mbege ta wì yanlaga, ma mbe ya sheshegele kele kɔn ma kɛyɛn yi ni, ɛɛn fɔ, maga ka ma cɛnyɛnlɛ wi bile wa kɔn mali kɔngbenɛ ni23.26: Mati 10.4; Maki 2.23; Luki 6.1.

23:1 23.1: Levi 18.8; 20.11; Dete 27.20

23:2 23.2: Ki ŋgasele làa tɛgɛ mbe mbele pè pe yɛɛ yɔgɔlɔ wɔ pe yɛgɛ kɔn paga ka pe tɛgɛ lagbɔrɔ na wa Yɛnŋɛlɛ li gbɔgɔwɔ tunŋgo ki ni paa yɛgɛ ŋga na pàa pye na pe teri lagbɔrɔ na yarisunndo gbɔgɔwɔ wogo na.

23:3 23.3: Levi 18.6-20; 20.10-21

23:5 23.5: Nɔmbu 22.4–24.25; Nehe 13.1-2

23:8 23.8: Edɔmu cɛnlɛ woolo pàa pye Ezawu wo setirige piile. Ezawu wi waan yɛnlɛ lawi ŋa Zhakɔbu ŋa pàa pye na yinri Izirayɛli (Zhenɛ 25.25-26). Naa Izirayɛli woolo pe kala làa pye ma Edɔmu cɛnlɛ woolo pe mbɛn, ki kala na, Edɔmu cɛnlɛ woolo pàa pye na pe jate jɔlɔgɔ ni (Amɔ 1.11; Abi 10, Yuuro 137.7; Eza 63.1-6).

23:18 23.18: Nambala jajara pyefɛnnɛ pa pàa pye na ki jajara ti piin wa pe yarisunndo gbɔgɔyinrɛ ti ni. Pa jɛɛlɛ pàa pye na kee ki nambala pe kɔrɔgɔ wa, ki wogo kìla pye yarisunndo ti ŋgasele la (Levi 19.29; Zhere 2.20).

23:18 23.18: Levi 19.29; Zhere 2.20

23:21 23.21: Ɛki 22.24; Levi 25.36-37; Dete 15.7-11

23:26 23.26: Mati 10.4; Maki 2.23; Luki 6.1