Bibulu Jinmiire ni DETERONƆMU 32

Yurugo ki lɛsaga

1 Naayeri nuŋgbolo jan ma logo,

mboro tara, nda mi yaa yo ti logo.

2 Nagawa mba mila kaan pi yɛn paa tisaga yɛn.

Na yɔn sɛnrɛ ti yɛn paa yɛgɛ ŋga na mɛŋgɛ maa wuun we;

paa yɛgɛ ŋga na tisamburo maa paan yan tipirige na,

paa yɛgɛ ŋga na tisagbɔgɔ maa paan yan pire na.

3 Katugu mi yaa laga yari paa yɛgɛ ŋga na Yawe Yɛnŋɛlɛ li yɛn.

Yaa Yawe Yɛnŋɛlɛ li gbogo!

Yɛnŋɛlɛ li yɛn ma sin,
Izirayɛli woolo pè jɔgɔ

4 Yɛnŋɛlɛ li yɛn paa walaga yɛn. Li kapyere ti yɛn ma yɔn fili.

Li koŋgolo ke yɛn ma sin.

Yɛnŋɛlɛ li yɛn sɛnrɛ nuŋgba yofɔ; mbasinmɛ woro li ni.

Li yɛn kaselege fɔ, ma sin.

5 Ɛɛn fɔ, yè ye yɛɛ jɔgɔ Yɛnŋɛlɛ li kanŋgɔlɔ,

ye woro li piile naa, ye fɛrɛ kapyere ti kala na.

Ye yɛn leele mbele pe yɛn kapifaara pyefɛnnɛ naa kambasinŋge pyefɛnnɛ.

6 Ye mbe ya mbaa ki kapyere nda ti piin Yawe Yɛnŋɛlɛ li na mɛlɛ?

Ye yɛn cɛnlɛ na li yɛn lembire naa tijinliwɛ fu fɛnnɛ.

Lo ma li yɛn ye to konaa ye dafɔ wi le?

Lo ma lì ye pye li woolo wi le?

Yɛnŋɛlɛ lì tunŋgo jɛŋgɛ pye
Izirayɛli woolo pe kan

7 Ye nawa to piliye yan yì toro wa fafafa yi wogo ki na.

Ye jatere pye yɛgɛlɛ ŋgele kè toro ye tɛlɛye pe sanga wi ni ke na.

Ye ye teele pe yewe, pe yaa ye naga ki wogo ki ni.

Ye ye lelɛɛlɛ pe yewe, pe yaa ki wogo ki yo ye kan.

8 Yɛnŋɛlɛ na yaara ti ni fuun ti go na, naa làa tara ti kan cɛngɛlɛ ke yeri kɔrɔgɔ

konaa ma sɛnwee piile pe wɔ pe yɛɛ ni,

làa kɔngɔlɔ gbɔn cɛngɛlɛ ke kan ma yala Izirayɛli piile pe yɔn ki ni†.

9 Ɛɛn fɔ, Yawe Yɛnŋɛlɛ li tasaga ko ki yɛn li woolo wele.

Zhakɔbu setirige piile poro pe yɛn li kɔrɔgɔ ye.

10 Làa saa pe yan wa gbinri wi ni, wo ŋa tɔnmɔ woro wa.

Wa gbinri wi ni, wo ŋa leele woro wa.

Wa dabaala pe gbeere ti sɔgɔwɔ.

Làa pye na wele pe na, ma pe kala li lɛ.

Làa pye na pe kɔrɔsi paa yɛgɛ ŋga na pe maa yɛnmbyɔ kɔrɔsi we.

11 Làa pye paa yɔn yɛn, ŋa wùu sire ti jaraga,

ma yiri na mari wi piile pe go na, mɛɛ pe pye paa yinrigi sire na.

A wì suu kanwira ti jaraga wa pe nɔgɔ

mɛɛ pe lɛ ti na jaŋgo paga ka to.

12 Yawe Yɛnŋɛlɛ lo nuŋgba làa li woolo pe yɛgɛ sin.

Yarisunŋgo ka yɛgɛ sila li saga.

13 Làa pe lurugo ma kari pe ni wa yanwira tara ti ni.

Laa pè kan kɛrɛ yarilire ni, a pè ka.

Làa ti sɛnrɛgɛ yiri wa waliwere ti ni na fuun, a pège mugu,

naa sinmɛ ni mba pìla janri ma yiri wa sinndɛɛrɛ laga ki ni†.

14 Làa nanɛɛlɛ kan pe yeri, a paa pe nɔnɔ nara wi woo,

naa simbanɛɛlɛ ni, a paa pe nɔnɔ wi woo;

naa simbapire ni nda tì tɔrɔ, naa Bazan tara simbapɛnɛ konaa sikapɛnɛ ni, a to pye pe kara,

naa bile muwɛ tiyɔɔn ni;

pàa duvɛn yɛɛn wi wɔ, ŋa pàa ɛrɛzɛn pire jɛndɛ tɛgɛ maa gbegele.

Izirayɛli woolo pàa laga
Yɛnŋɛlɛ li na

15 Naa Yeshuruni† woolo pàa kaa li ma tugbɔlɔ,

a pè si yiri ma je.

Naa pàa kaa tugbɔlɔ, ma tɔrɔ, ma tin pe yɛɛ ni,

a pè si pe dafɔ Yɛnŋɛlɛ li wa.

Lo na li yɛn paa walaga yɛn ma pye pe shɔfɔ, pàa li tifaga.

16 Pàa taga yarisunndo ta yɛgɛ na mali yenjaga ki yirige li ni.

Pàa li nawa pi ŋgban pe katijangara pyege ki kala na.

17 Pàa saara wɔ gboshugulo yeri mbele pe woro Yɛnŋɛlɛ,

naa yarisunndo ta yɛgɛ yeri nda pe sila ti jɛn faa,

konaa yarisunndo nda tì pan fɔnndɔ ti yeri,

nda pe tɛlɛye pe sila pye na fyɛ ti yɛgɛ faa†.

18 Izirayɛli woolo yè fɛgɛ Yɛnŋɛlɛ na li yɛn paa walaga yɛn na ye go singi li na,

lo na yè se ma yiri wa li ni.

Yɛnŋɛlɛ na lì ye da, yaa li piin sambalawa ni.

Yawe Yɛnŋɛlɛ li naŋgbanwa kala

19 Naa Yawe Yɛnŋɛlɛ làa kaa ki yan ma, a lì si nawa ŋgban,

katugu li pinambiile, naa li sumborombiile pàa li kambɛngɛ pye.

20 A lì sho fɔ: «Mi yaa puŋgo wa pe yeri,

kona pe yaa cɛn cɛnlɔmɔ mba na, mi yaa pi yan;

katugu pe yɛn cɛnlɛ na li yɛn kafaara pyefɛnnɛ, lere se ya taga pe na.

21 Pànla yenjaga ki yirige na ni yaara nda ti woro Yɛnŋɛlɛ ti ni.

Pànla nawa pi ŋgban na na yarisunndo nda ti yɛn kayɔngɔ fu ti ni.

Ki kala na, mi fun mi yaa yenjaga yirige pe ni leele mbele pe woro na jate cɛnlɛ jɛnnɛ pe kala na,

mbe pe nawa pi ŋgban cɛnlɛ na li yɛn tijinliwɛ fu li kala na†.

22 Katugu na naŋgbanwa pì yin paa kasɔn yɛn.

Pi yaa sogo fɔ sa gbɔn wa kuulo tara ti kɔsaga ki na.

Pi yaa tara to naa ti nawa yaara ti ni fuun ti sogo,

yanwira tì cɛn yaara nda na mberi sogo.

23 Mi yaa jɔlɔgɔ cɛnlɛ pyew ki wa pe na.

Mi yaa pe wɔn na wangala ke ni mbe pe jɔlɔ fɔ ke sa kɔ.

24 Pe yaa cɔgɔ cɔgɔ fuŋgo ki kɛɛ.

Pe fanŋga ki yaa kɔ pe ni witiwɛrɛwɛ naa tifɛlɛgɛ yambewe mba pi ma lere gbo pi kala na.

Mi yaa cɛnrɛ pere wa pe na tila pe nɔɔri naa wɔɔrɔ nda ti yɛn shɔnrɔ pere ni.

25 Wa funwa na, pe yaa pe piile pe gbo tokobi ni.

Wa yinrɛ ti ni, fyɛrɛ ti yaa pe gbo.

Lefɔnmbɔlɔ naa sumbonɔ, naa piyɛngɛlɛ konaa lelɛŋgbaara ti ni, kunwɔ pi yaa pe ni fuun pe gbo.»

Yɛnŋɛlɛ lì yiri
mbele pe yɛn li woolo
pe juguye pe kɔrɔgɔ

26 «Kìla pye na nawa mbe pe tɔngɔ mbe pe kɔ pew,

mbe pe mɛgɛ ki kɔ mbege wɔ laga leele pe sɔgɔwɔ,

paga ka nawa to pe wogo ki na naa.

27 Ɛɛn fɔ, ŋga mi yɛn na jate ko yɛn fɔ pe mbɛnfɛnnɛ pe yaa ko kala lo pye kala go mbaa na tegele.

Pe winfɛnnɛ pe yaa kaa pe yɛɛ fanla mbaa yuun fɔ: ‹We fanŋga ko kì ti wè ya pe ni;

ɛɛn fɔ, Yawe Yɛnŋɛlɛ lo ma li ki wogo ŋga ki ni fuun ki pye.›

28 Katugu Izirayɛli woolo pe yɛn cɛnlɛ na jatere woro li ni.

Pe yɛn tijinliwɛ fu fɛnnɛ.

29 Ndɛɛ ki pye tijinliwɛ yɛn pe ni, pe jɛn na ki kala na li kɔrɔ jɛn.

Pe jɛn na jatere pye ŋga ki yaa pe ta ki na mbege jɛn.

30 Mi ŋa mi yɛn Yɛnŋɛlɛ na li yɛn pe walaga na pe go singi, ndɛɛ mii ja pe pɛrɛ,

mi ŋa Yawe Yɛnŋɛlɛ ndɛɛ mii ja pe wa,

maliŋgbɔɔn nuŋgba jɛn na ya mbe lere waga kele (1 000) purɔ mɛlɛ pe ni?

Maliŋgbɔɔnlɔ shyɛn jɛn na ya mbe lere waga kɛ (10 000) purɔ mɛlɛ?

31 Katugu woro Izirayɛli woolo we go sigefɔ wi woro paa we mbɛnfɛnnɛ pe go sigefɔ wi yɛn.

We mbɛnfɛnnɛ pe daga mbege wogo ki jɛn.

32 Pe yɛn paa ɛrɛzɛn tirige yɛn, ŋga pè yiri ki ni wa Sodɔmu ca maga sanri.

Pe yɛn paa Gomɔri ca ɛrɛzɛn kɛɛrɛ ti yɛn.

Shɔnrɔ yɛn pe ɛrɛzɛn pire ti ni.

Pe ɛrɛzɛn shashara ti yɛn ma sori†.

33 Pe duvɛn wi yɛn paa wɔɔgɔ shɔnrɔ yɛn.

Wi yɛn paa mɛrɛgɛ shɔnrɔ yɛn nda ti ma lere gbo.

34 Ɛɛn fɔ, mi ŋa Yawe Yɛnŋɛlɛ, ŋga mì gbɛgɛlɛ laga na yɛɛ tanla larawa ki ŋga.

Ŋga mì tɛgɛ wa na yarijɛndɛ tɛgɛsaga mbe pye pe na ki ŋga.

35 Na paga kɛ mbe wɔ wa kologo ki ni sanga ŋa ni,

muwi mi yɛn kapege ki kayaŋga wɔfɔ naa sara kanfɔ.

Katugu pe tɔngɔpilige kila yɔngɔ.

Ŋga kìla kɔn ma tɛgɛ pe kan ki yɛn na fyɛɛlɛ na paan†.

36 Katugu Yawe Yɛnŋɛlɛ li yaa kiti kɔn li woolo pe na;

li yaa li tunmbyeele pe yinriwɛ ta.

Na liga kaga yan pe fanŋga ki kɔ sanga ŋa ni,

fɔ kulo woro wa, lesee si woro wa†,

37 kona li yaa pe yewe mbe yo fɔ:

‹Ye yarisunndo ti kari se yeri?

Walaga ŋga ye pye ye larasaga ki yɛn se yeri?

38 Ki yarisunndo nda tìla pye na ye yaayoro yanlaga ki kaa,

na duvɛn ŋa ye ma wɔ saraga ma wo wi woo ti yɛn se yeri?

Koni ti yiri ti pan ti ye saga, ti pye ye larasaga we wele!

39 Yege jɛn koni ye yo fɔ mi nuŋgba mi yɛn Yɛnŋɛlɛ,

la yɛgɛ woro wa naa mi puŋgo na.

Muwi mi ma ti lere ma ku, muwi mi maa yinwege ki kaan.

Muwi mi ma ti lere ma wɛlɛgɛ, muwi mi ma lere sagala.

Ambɔ wi mbe ya lere wa shɔ na kɛɛ?

40 Mìlan kɛɛ ki yirige wa naayeri naga yuun naga finligi fɔ:

Mi yɛn yinwege na fɔ sanga pyew.

41 Na mi kanla tokobi wi yɔn ki yɔ,

na mi ka ki mara yaraga ŋga ki yirige wa naayeri na kɛɛ ki ni mbe kiti wi kɔn ki ni,

pa mi yaa kayaŋga wɔ na mbɛnfɛnnɛ pe ni,

mbanla panrafɛnnɛ pe sara.

42 Mi yaa ti na wangala kanla maliwiinle pe kasanwa pi wɔ, fɔ ke yɛgɛ mbaa kanŋgi.

Na tokobi wi yaa mbele wi yaa gbo pe kara ti ka.

Na mbɛnfɛnnɛ wa kpɛ se ka shɔ mbe to,

mbele pè wɛlɛgɛ, naa mbele pè koli konaa pe teele pe ni, mi yaa pe gbo.›

Yurugo ki kɔwɔ sɛnrɛ

43 Tara woolo, yaa yɔgɔri we Fɔ wi woolo pe ni.

Yoro mɛrɛgɛye wele, ye ni fuun yaa wi gbogo.

Katugu Yɛnŋɛlɛ li yaa li tunmbyeele mbele pè ku pe kunwɔ pi kayaŋga wɔ,

mboo mbɛnfɛnnɛ pe sara wi kan pe yeri.

Wi yaa kapere ti kala yagawa ja kapyege ki pye wi tara to naa wi woolo pe kan†.»

44 A Moyisi wì si pan Nuni pinambyɔ Zhozuwe wi ni maga yurugo ki sɛnrɛ ti ni fuun ti yo leele pe kan.

45 Naa Moyisi wìla kaa ki sɛnrɛ ti ni fuun ti yo Izirayɛli woolo pe ni fuun pe kan sanga ŋa ni, 46 a wì si pe pye fɔ: «Sɛnrɛ nda fuun mì yo ye kan nala, yeri yigi jɛŋgɛ wa ye kotogo na, yaa ye piile pe nari ti ni jaŋgo pege lasiri ŋa wi sɛnrɛ ti ni fuun ti lɛ paa tanri ti na. 47 Katugu ti woro kayɔngɔ fu sɛnrɛ ye kan. To ti yɛn ye yinwege ki go ye. Ye yaa Zhuridɛn gbaan wi kɔn mbe sa tara nda shɔ mberi ta, ti yaa ti ye yinwetɔnlɔgɔ ta wa ti ni.»

Yɛnŋɛlɛ làa Moyisi
wi kunwɔ sɛnrɛ ti yo wi kan

48 Ki pilige nuŋgba ki ni, a Yawe Yɛnŋɛlɛ lì si para Moyisi wi ni maa pye fɔ: 49 «Lugu ma kari wa ki Abarimu yanwira nda ti na, ma lugu wa Nebo yanwiga ki go na, wa Mowabu tara, Zheriko ca ki yɛsinmɛ na; wa ki laga ki na, ma Kana tara ti wele, to nda mi yɛn na kaan Izirayɛli woolo pe yeri ti pye pe woro. 50 Ma yaa lugu mbe kari yanwiga ŋga go na, ma yaa ku wa ki go na, mbe taga wa ma tɛlɛye mbele pàa ku pe na, paa yɛgɛ ŋga na ma ndɔ Arɔn wìla ku wa Hɔri yanwiga ki na, ma taga wa wi woolo mbele pàa ku pe na we; 51 katugu ye ni fuun shyɛn ye sila logo na yeri Izirayɛli woolo pe yɛgɛ sɔgɔwɔ wa Meriba tɔnmɔ laga ki na, wa Kadɛshi ca ki tanla, wa Zɛn gbinri wi ni. Mi yɛn kpoyi yɛgɛ ŋga na, ye sila ki yaga kigi yɛɛ naga Izirayɛli woolo pe yɛgɛ na. 52 Ki kala na tara nda mi yɛn na kaan Izirayɛli woolo pe yeri, ma yaa koro lege mberi yan yɛnlɛ ni; ɛɛn fɔ, ma se ye wa ti ni†.»

†32:8 32.8: Eburuye sɛnrɛ ti ni ki laga ŋga ki kɔrɔ wi woro ma filige. Sɛwɛ lɛɛlɛ pele ni pège yɔnlɔgɔ ma yo fɔ: Làa kɔngɔlɔ ke gbɔn ma yala Izirayɛli setirige piile pe yɔn ki ni, nakoma ma yala mɛrɛgɛye pe yɔn ki ni; Kapye 17.26.

†32:13 32.13: Wa Izirayɛli tara, sɛnrɛgɛ ki ma ye wa waliwere ti ni konaa oliviye tire ti maa yɔngɔ wa sinndɛɛrɛ lara ti na. Oliviye tire pire pe maa ti woo sinmɛ; Eza 7.18-19; Yuuro 81.17.

†32:15 32.15: Maga logo Yeshuruni, Izirayɛli woolo poro pe yinri ma.

†32:17 32.17: 1 Korɛn 10.20

†32:21 32.21: Ɔrɔmu 10.19; 1 Korɛn 10.22

†32:32 32.32: Sodɔmu ca naa Gomɔri ca woolo pàa pye katijangara pyefɛnnɛ, a leele pège wogo ki jɛn.

†32:35 32.35: Ɔrɔmu 12.9; Ebu 10.30

†32:36 32.36: Yuuro 135.14

†32:43 32.43: Mɛrɛgɛye sɛnrɛ nda tì yo ti woro wa Eburu sɛnrɛ sɛwɛ lɛɛ wi ni. Ɛɛn fɔ, pa ti yɛn wa Girɛki sɛnrɛ sɛwɛ lɛɛ wi ni, naa ŋa pè yan wa Kumirani laga ki ni wi ni; Ɔrɔmu 15.10; Ebu 1.6.

†32:52 32.48-52: Nɔmbu 27.12-14; Dete 3.23-27