YƐNŊƐLƐ SƐNRƐ YOFƆ
wi sɛwɛ
Sɛwɛ wi nawa sɛnrɛ
Yɛnŋɛlɛ sɛnrɛ yofɔ wi sɛwɛ mɛgɛ kì ta ma yiri wa Eburuye sɛnrɛ ti sɛnpyɔ ŋa pe yinri «Kohelɛti» wo ni. Maga logo Kohelɛti ko kɔrɔ wo yɛn fɔ: «Nagafɔ» nakoma «Leele gbogolofɔ.» Ki sɛwɛ ŋa wi yɛn na lere wa jatere yɛgɛ nari we na, ŋa wìla jatere pye jɛŋgɛ yinwege ki kɔrɔ wi na konaa tɔnli ŋa pe mbe ya ta wa ki ni wi na. Mbe yala jɛnmɛ pi ni, ki kajɛnŋɛ wi yɛn na yinwege kagala ke ni fuun nuŋgba nuŋgba ke cancan na wele konaa na ke kayɔngɔ ki taanla taanla na wele. Koro ke yɛn mbaa jɛnmɛ pi lagajaa, mbaa yarijɛndɛ gbogolo yɛɛ kan, konaa ki dunruya ŋa wi katangala ke ni. Wìgi sɛnrɛ ti go kaw ma yo fɔ to ti ni fuun to yɛn tifɛlɛgɛ. Ki sɛnpyɔ pe maa kanŋga ki gbɔɔ na mbe yala wi kɔrɔ koŋgbanŋa pe maa logo logowo mba na po ni, ko yɛn fɔ: «Ki woro pyewe.» Wìgi jɛn ma filige ki na ma yo yinwege ki yɛn ma were konaa kaŋgbangala yɛn wa ki ni; koro ke yɛn mbe yɛsanga wa lere na, naa jɔlɔgɔ konaa kambasinnde.
Ki kagala ŋgele ke jɛnwɛ po naa ki ni fuun, kajɛnŋɛ wìgi jɛn ma yo Yɛnŋɛlɛ li yɛn wa. Zhɔbu wìla ki yo yɛgɛ ŋga na, wo fun wìgi yan ma fɔ sɛnwee wi se ya mbe ŋga Yɛnŋɛlɛ laa piin ki kɔrɔ jɛn, nakoma mbeli jatere wi tijuguwo pi kɔrɔ jɛn. Mbe kajɛnŋɛ wi ta wa ki kagala ke kɔrɔ mbajɛnmɛ pi ni, wì kala la wele ma yan, ma yo fɔ:
Mìgi jɛn fɔ sɛnwee pyɔ wila yɔgɔri, wila kajɛŋgɛ piin wi yinwege piliye yi ni, yaraga ka woro wa ma yɔn wi yeri mbe sa wɛ ko na. Lere o lere wi maa nii, na woo, na yɔgɔri wi tunndo ti ni fuun ti tɔnli wi kala na, ko yɛn Yɛnŋɛlɛ li yarikanga (3.12-13).
Nagafɔ wìgi naga ma yo wo yɛrɛ jate wi yɛn na para, ɛɛn fɔ wagati wa ni, ki yɛn ma ŋgban mbe sɛnrɛ ti kɔnsara ti jɛn mberi wɔwɔ ti yɛɛ ni wa sɛwɛ wi ni. Wo jate wi yɛn na para kagala ŋgele na, kè pinlɛ yuuro jɛndɛ tanra ta ni (1.3-11; 3.1-8), naa kagala jɛgɛlɛ jɛgɛlɛ kele ni (4.7-8) konaa yomiyɛgɛlɛ ni, ŋgele ke yɛn ma gbogolo ke yɛɛ na (7.1-14; 10.1–11.6). Maga lɛ wa wagati ŋa wì toro wa fafafa wi ni, leele pè ki kajɛnŋɛ ŋa wi sɛnrɛ ti kɔrɔ wi logo logolɔmɔ lɛgɛrɛ na, mba pì yiri pi yɛ pi yɛ. Ɛɛn fɔ we daga mbege jɛn fɔ ki nagafɔ wùu sɛnrɛ ti go kaw ma sɛnrɛ nda yo, ti yɛn lere sagaworo ma wɛ ti se ya mbe lere saga ko na.
Sɛwɛ wi yɛn ma kɔɔnlɔ yɛgɛ ŋga na
Kajɛnŋɛ wi sɛnrɛ 1.1–6.9
Go yɛn sɛnwee wi yinwege ki na le? 1–2
Kala pyew naa li wagati 3.1-8
Nagafɔ wi yɛn na jatere piin yinwege kagala kele na 3.9–6.9
Nagafɔ wi Kajɛnmɛ yɛrɛwɛ sɛnrɛ 6.10–12.14
Yinwege kagala ke yɛgɛ 6.10–8.15
Yeresaga yɛn kajɛnmɛ pi na 8.16–9.10
Kajɛnmɛ naa Yara kapyere 9.11–11.6
Yaa Yɛnŋɛlɛ li jate yaa tanri li sɛnrɛ ti na 11.7-12
KAJƐNŊƐ WI SƐNRƐ
1
1.1–6.9
Yiŋgi ki yɛn wa yinwege ki ni
1 Yɛnŋɛlɛ sɛnrɛ yofɔ wi sɛnyoro ti nda, Davidi wi pinambyɔ we, wo ŋa wìla pye Zheruzalɛmu ca ki wunlunaŋa.
2 Wagafe naa wagafe, Yɛnŋɛlɛ sɛnrɛ yofɔ wo wì yo ma,
wagafe naa wagafe, yaara ti ni fuun ti yɛn wagafe.
3 Sɛnwee pyɔ wi maa yɛɛ yɛgɛ ki wɛri tunŋgo ŋga na laga dunruya wi ni,
yiŋgi tɔnli wi ma kaa ta wa ki ni?
4 Sɛrɛ nuŋgba woolo yirisaga ka ma yiri ma kari, sɛrɛ nuŋgba woolo yirisaga ka yɛgɛ ma pan,
ɛɛn fɔ tara ti yɛn wa ti yɔngɔlɔ ke ni sanga pyew.
5 Yɔnlɔ ki ma yiri, yɔnlɔ ki ma saa to,
ko puŋgo na, ki ma fyɛɛlɛ ma sɔngɔrɔ wa ki yirisaga naa.
6 Tifɛlɛgɛ ki ma gbɔn ma kari yɔnlɔparawa kalige kɛɛ yeri,
mbe gbɔn mbe kari yɔnlɔparawa kamɛŋgɛ kɛɛ yeri;
ki maa gbɔɔn na sunrugu sunrugu,
mbe si sɔngɔrɔ wa ki torosaga lɛgɛ ki ni naa.
7 Gbaanla pe ni fuun pe maa fuun ma saa na yiin wa kɔgɔje wi ni,
ɛɛn fɔ kɔgɔje wi fa yin gbɛn;
ma sigi ta gbaanla pe maa fuun na kee kɛɛ ŋga na,
pa pe koro na fuun na kee wa ki kɛɛ ki na suyi.
8 Yaara pyew ti yɛn tege na;
lere se ya mbege wogo ki yo mbege kɔ,
yɛnlɛ laa te welege na,
nuŋgbolo laa te logowo na.
9 Kagala ŋgele kàa pye wa faa, ke yaa pan naa fɔnŋgɔ;
kagala ŋgele kàa pye ma toro wa faa, ke yaa pye naa;
yaraga ko ka kpɛ woro fɔnŋgɔ laga tara ti na.
10 Ali na lere wa ka yaraga ka yan mbege yo ki wogo na fɔ: «Ye wele, yaraga ŋga ko yɛn fɔnŋgɔ,»
ma yaa saga yan fɔ ki kala làa pye na piin faa, wagati titɔnlɔwɔ ŋa wì toro wa fafafa we yɛgɛ wi ni.
11 Kagala ŋgele kè pye ma toro wa faa, lere se ya nawa to ke na naa,
kagala ŋgele ke yaa pye puŋgo na, mbele pe yaa ka yiri puŋgo na, pe se ka nawa to ke na† 1.11: Ki vɛrise ŋa wi sɛnrɛ ti mbe ya logo naa fɔ: Faa woolo mbele pè toro, lere se ya nawa to pe kagala ke na naa; mbele pe yaa yiri puŋgo na, pe kagala wele, mbele pe yaa ka yiri poro puŋgo na, pe se ka nawa to ke na..
Kajɛnmɛ pi yɛn wagafe
12 Mi Yɛnŋɛlɛ sɛnrɛ yofɔ mìla pye Izirayɛli tara ti wunlunaŋa, ma cɛn wa Zheruzalɛmu ca. 13 Kala o kala li yɛn na piin laga tara ti na, mìla ki kɔn maga tɛgɛ ma yewe jɛŋgɛ ke ni fuun ke wogo na konaa ma ke cancan ma wele, ma yala kajɛnmɛ pi ni. Ke yɛn tege gbɔgɔ ka, ŋga Yɛnŋɛlɛ lì wa sɛnwee piile pe na paa tege.
14 Koni mìgi wele maga yan fɔ kala o kala li yɛn na piin laga tara ti na, koro ke ni fuun yɛn wagafe,
paa yɛgɛ ŋga na lere ma kaa na tifɛlɛgɛ ki puro mbege yigi we.
15 Yaraga ŋga kì kuru ki se ya mbe sin,
yaraga ŋga woro wa, pe se ya mbege jiri.
16 Mìla na yɛɛ pye fɔ: «Wele, mì kari yɛgɛ ma kajɛnmɛ gbɔɔ ta ma wɛ mbele fuun pàa keli ma cɛn wunluwɔ pi na na yɛgɛ wa Zheruzalɛmu ca pe na.» Mì kajɛnmɛ gbɔɔ naa jɛnmɛ gbɔɔ ta† 1.16: 1 Wunlu 3.12; 5.9-14. 17 Mìla ki kɔn maga tɛgɛ wa na kotogo na mbege lagaja mbege jɛn yiŋgi ki yɛn kajɛnmɛ we, mbege jɛn yiŋgi ki yɛn lembigewe konaa yara kapyere ti ni. Ɛɛn fɔ mìgi wele maga yan fɔ ko fun ki yɛn paa lere ma kaa na tifɛlɛgɛ ki puro mbege yigi we.
18 Katugu na maga kajɛnmɛ gbɔɔ ta, jatere piriwɛn gbɔɔ yɛn ma woo;
maga jɛnmɛ gbɔɔ ta, tege gbɔgɔ ki yɛn ma wogo.