Sɛwɛ ŋa wi yɛn na para
ƐSITƐRI
wi sɛnrɛ na
Sɛwɛ wi nawa sɛnrɛ
Ɛsitɛri sɛwɛ wi yɛn na para jasumboro wa sɛnrɛ na, ŋa wìla wi yɛɛ go ki pɛrɛ, jaŋgo mboo woolo pe shɔ.
Ki kagala kàa pye Pɛrisi tara wunlunaŋa Sɛrisɛsi wi wunluwɔ sanga wi ni. Zhufuye pe gbɔwɔ la sɔngɔrɔ ma kari pe tara. Ɛɛn fɔ pèle la koro wa Pɛrisi tara bere. Ki Pɛrisi tara wunluwɔ po pìla saa Babilɔni tara wunluwɔ pi jan. Wunlunaŋa Sɛrisɛsi wìla wi jɔ wi wa, mɛɛ Ɛsitɛri wi pɔri wi jɔ. Ɛsitɛri wìla pye Zhufuye jɔ ŋa wìla pye ma yɔn fɔ jɛŋgɛ. Ki sanga wi ni, tara ti togbɔɔ shyɛn woo ŋa pàa pye na yinri Hama, a wì si yɔn le Zhufuye pe na mbe pe tɔngɔ mbe pe kɔ pew. A Ɛsitɛri wi ndojɛ Maridoshe wì si yiri ki yɔn lemɛ pi kɔrɔ na. Kona, a Ɛsitɛri wo naa Maridoshe wi ni pè si gbogolo, ma ŋgbeli, ma pe woolo pe shɔ.
Yɛnŋɛlɛ li mɛgɛ kii yeri wa sɛwɛ wi ni, ɛɛn fɔ Yɛnŋɛlɛ lìli woolo pe shɔ yɛgɛ ŋga na, sɛwɛ wi yɛn na para ko na. Ɛsitɛri wi ndojɛ wìla wi pye fɔ:
Ambɔ ki jɛn na kaa pye ki wagati ŋa wi kala lo ma li ti mà pye wunlunjɔ (Ɛsitɛ 4.14b).
Zhufuye pe fɛti ŋa pe yinri «Purimu», ki sɛwɛ ŋa wi yɛn na wi yirisaga konaa wi kɔrɔ wi yɛgɛ yuun we kan fun.
Sɛwɛ wi yɛn ma kɔɔnlɔ yɛgɛ ŋga na
Ɛsitɛri wìla pye wunlunjɔ 1–2
Hama wìla pye na jaa mbe Zhufuye pe gbo 3.1-15
Maridoshe wìla Ɛsitɛri wi yɛnri wi pe saga 4.1-17
Wunlunaŋa wìla Maridoshe wi gbɔgɔ 5–6
Pàa Hama wi gbo 7.1-10
Zhufuye pàa pe juguye pe gbo 8.1–9.19
Pàa Purimu fɛti wi pye 9.20-32
Sɛrisɛri naa Maridoshe pàa fanŋga ta fɔ jɛŋgɛ 10.1-3
1
Wunlunaŋa Sɛrisɛsi wìla sɔgɔlɔ
gbɔlɔ sɔgɔ wi tara woolo pe kan
Ki kagala ŋgele laga, kè pye wunlunaŋa Sɛrisɛsi 1.1: Wunlunaŋa Aritasɛrisɛsi wo nuŋgba wo pàa pye na yinri Sɛrisɛsi; Aritasɛrisɛsi mɛgɛ ko yɛn Eburuye sɛnrɛ ni. Sɛrisɛsi mɛgɛ ko yɛn Girɛki sɛnrɛ ni. Ki yaa pye ndɛɛ Sɛrisɛsi wo wìla pye wunlunaŋa Sɛrisɛri Koŋgbanŋa we. Ki yɛn ndɛɛ wo wìla pye Pɛrisi tara ti wunlunaŋa maga lɛ yɛlɛ cɛnmɛ tijɛrɛ naa nafa tijɛrɛ ma yiri kɔgɔlɔni (486) wolo li na ma saa gbɔn yɛlɛ cɛnmɛ tijɛrɛ naa nafa taanri ma yiri tijɛrɛ (464) wolo li na, na Zhezu wi fa se (Ɛsidi 4.6). wi sanga wo ni. Sɛrisɛsi wìla pye naa wunluwɔ pi piin kinda cɛnmɛ naa nafa ma yiri kɔlɔshyɛn (127) go na, maga lɛ wa Ɛndi tara ti na fɔ ma saa ki wa Kushi 1.1: Kushi tara, Lewɔɔlɔ tara laga ko kayi. Kìla Ezhipiti tara laga ka lɛ ma saa pinlɛ Sudan tara laga ka ni. tara ti na. Ki wagati wi ni, wunlunaŋa Sɛrisɛsi wìla pye ma cɛn wa wi wunluwɔ jɔngɔ ki na, wa wi wunluwɔ ca Suzi 1.2: Nala wo ni Suzi ca pa ki yɛn wa Iran tara. ki ni. Wi wunluwɔ pi yɛlɛ taanri wolo li ni, a wì si sɔgɔlɔ gbɔlɔ sɔgɔ wi tara teele pe ni fuun poro naa wi legbɔɔlɔ pe kan. Pɛrisi tara naa Medi tara maliŋgbɔɔnlɔ teele, naa legbɔɔlɔ konaa tara teele pàa pye wa wi ni. A wì suu wunluwɔ pi yarijɛndɛ tawa pi gbɔgɔwɔ po naa wi wunluwɔ pi gbɔgɔwɔ pi naga pe na piliye lɛgɛrɛ ni, ko yɛn fɔ piliye cɛnmɛ naa nafa tijɛrɛ (180) ni.
Ko piliye yo kɔŋgɔlɔ, a wunlunaŋa wì si sɔgɔlɔ gbɔlɔ sɔgɔ piliye kɔlɔshyɛn ni wi wunluwɔ ca Suzi woolo pe ni fuun pe kan, legbɔɔlɔ ma pinlɛ lepigile ke ni, wa wi wunluwɔ go laga naŋgɔ kɔlɔgɔ ki ni. Lɛn jese paritiyɔnrɔ fire fire naa ŋganra woro la pye ma pɔ, ma yanŋga yanŋga wa. Pàa ti pɔpɔ maribiri sinndɛɛrɛ tiyagala na lɛn maŋgala figile figile naa yɛngɛlɛ yɛngɛlɛ ni, ŋgele pàa lele warifuwe vegembele ni. A pè si tɛ naa warifuwe sinlɛyaara 1.6: Kìla pye faa, liwɛn gbɔɔ na, leele mbele pè yeri pe ma sinlɛ ma sangasanga sinlɛyaara na sila kaa (Amɔ 6.4). tɛgɛtɛgɛ tara laga ŋga pàa wɔlɔgɔ ki na; ko la pye pɔrifiri sinndɛɛrɛ yɛnrɛ ni, naa maribiri sinndɛɛrɛ fire, naa nakiri sinndɛɛrɛ konaa maribiri sinndɛɛrɛ wɔrɔ ni. Pàa pye na leele pe kaan paa woo tɛ wɔjɛŋgɛlɛ cɛnlɛ lɛgɛrɛ ni. Pàa pye na paan wunlunaŋa wi duvɛn wi ni lɛgɛrɛ lɛgɛrɛ, ma yala wìla wi kɛɛ ki sanga yɛgɛ ŋga na ko ni. Jorowo sila pye wa, ma daga mbe wɔ mbe gbɔn yɛgɛ ŋga na ki wogo na; katugu wunlunaŋa wìla ki yo wi go tunmbyeele pe ni fuun pe kan ma yo paa lere nuŋgba nuŋgba pyew wi kaan, mbe yala ŋga wila jaa ko ni.
Wunlunjɔ Vasiti wìla sɔgɔlɔ gbɔlɔ sɔgɔ fun jɛɛlɛ pe kan wa wunlunaŋa Sɛrisɛsi wi wunluwɔ go ki ni.
Wunlunjɔ wi sila logo
wunlunaŋa wi yeri,
a wunlunaŋa wùu wa
10 Pilige kɔlɔshyɛn wogo ki na, ma wunlunaŋa Sɛrisɛsi wi ta wi nawa pì yinŋgi wi na duvɛn ŋa wìla wɔ wi kala na, nambala kɔlɔshyɛn mbele pàa san, a pè pye wi yɛɛra tunmbyeele: Mehuma, naa Bizita, naa Haribona, naa Bigita, naa Abagita, naa Zetari konaa Karikasi, a wì si tunŋgo yo pe kan, 11 ma yo pe sa wunlunjɔ Vasiti wi pye wi pan wi yere wunlunaŋa wi yɛgɛ sɔgɔwɔ wi wunluwɔ njala li ni wa wi go na, jaŋgo mboo tiyɔnwɔ pi naga janwa wo naa legbɔɔlɔ pe na, katugu wìla pye ma yɔn jate. 12 Ɛɛn fɔ, a wunlunjɔ Vasiti wì si je, wii yɛnlɛ mbe pan mbe yala wunlunaŋa wi sɛnrɛ ti ni, to nda wìla yo nambala mbele pàa san, a pè pye wi yɛɛra tunmbyeele pe kan, a pè saa ti yo wi kan we. Kì pye ma, a kì si wunlunaŋa wi ya fɔ jɛŋgɛ, maa nawa pi ŋgban wi na fɔ jɛŋgɛ.
13 Kona, a wunlunaŋa wì si para tijinliwɛ fɛnnɛ mbele pàa wagati wi jɛn pe ni, katugu kìla pye wi ma wunluwɔ kala li yɛgɛ wɔ, wo naa ŋgasegele jɛnfɛnnɛ konaa kiti kɔngɔ jɛnfɛnnɛ pe ni, 14 poro mbele pàa pye wi tanla we. Poro la wɛlɛ Karishena, naa Shetari, naa Adimata, naa Tarisisi, naa Merɛsi, naa Marisena konaa Memukan. Ki nambala kɔlɔshyɛn poro pàa pye Pɛrisi tara naa Medi tara teele wele, ma yɔngɔ wunlunaŋa wi ni. Poro pàa pye wunluwɔ pi cɛnsara koŋgbannda ti na. 15 Wìla pe pye fɔ: «Yiŋgi we daga mbe pye wunlunjɔ Vasiti wi na mbe yala lasiri koŋgolo ke ni? Mà jɛn mi wunlunaŋa Sɛrisɛsi, tunŋgo ŋga mì yo na tunmbyeele pe kan, a pè saa yo wi kan, wii yɛnlɛ mbege pye.»
16 A Memukan wì sigi yo wunlunaŋa wo naa tara teele pe yɛgɛ na ma yo fɔ: «Wunlunjɔ Vasiti wì kajɔɔgɔ pye, ɛɛn fɔ wi sigi pye wunlunaŋa wo nuŋgba na, wìgi pye tara teele pe ni fuun pe na, naa leele mbele fuun pe yɛn wa wunlunaŋa Sɛrisɛsi wi wunluwɔ tara kindaye pe ni fuun pe ni pe na. 17 Mà jɛn wunlunjɔ wì ŋga pye, pe yaa ki yo jɛɛlɛ pe ni fuun pe kan. Kona pe yaa la pe pɛnɛ pe tifaga, mbaa yuun fɔ: ‹Wunlunaŋa Sɛrisɛsi wìla tunŋgo kan ma yo wunlunjɔ Vasiti wi pan wi yere wi yɛgɛ sɔgɔwɔ, ɛɛn fɔ wi sila yɛnlɛ mbe pan.› 18 Mbege lɛ nala wo na, Pɛrisi tara teele naa Medi tara teele pe jɛɛlɛ pe ni fuun pe yaa ŋga wunlunjɔ Vasiti wì pye ki logo mbaa ki sɛnrɛ nuŋgba ti yuun wunlunaŋa wi tara teele pe na. Pa pe yaa la pe pɛnɛ pe tifaga mbaa kayaŋga nii pe ni. 19 Na kaa pye ki wunlunaŋa wi ndanla, wi kondɛgɛlɛ la tɛgɛ, peli yɔnlɔgɔ wa Pɛrisi tara naa Medi tara fɛnnɛ pe lasiri sɛwɛ wi ni, jaŋgo liga ka ya mbe kanŋga, mbege naga fɔ Vasiti wii daga mbe pan mbe yere wunlunaŋa Sɛrisɛsi wi yɛgɛ sɔgɔwɔ naa. Wunlunaŋa wi wunlunjɔ cɛnsaga ki shɔ wi yeri wigi kan jɛlɛ wa yɛgɛ yeri, ŋa wì mbɔnrɔ Vasiti wi na. 20 Wunlunaŋa, na ma kondɛgɛlɛ li sɛnrɛ tiga ka gbɔn ma wunluwɔ tara ti laga ki ni fuun ki ni, pa jɛɛlɛ pe yaa la pe pɛnɛ pe gbogo, legbɔɔlɔ mbe pinlɛ lepigile ke ni.»
21 A ki sɛnrɛ tì si wunlunaŋa wo naa wi tara teele pe ndanla. A wunlunaŋa wì si tanga Memukan wi yɛrɛwɛ sɛnrɛ ti na. 22 A wì si sɛwɛ torogo wi wunluwɔ tara lagapyew ki ni. Wìla lara pyew ti sɛwɛɛlɛ pe yɔnlɔgɔ ma yala pe sɛnrɛ yɔnlɔgɔlɔmɔ po ni konaa cɛngɛlɛ ŋgele fuun ke yɛn wa ke sɛnrɛ to ni. Kìla yo wa ki sɛwɛɛlɛ pe ni fɔ nambala pe ni fuun pe daga mbe pye pe yinrɛ ti go na, paa pe cɛngɛlɛ ke sɛnrɛ to yuun.

1:1 1.1: Wunlunaŋa Aritasɛrisɛsi wo nuŋgba wo pàa pye na yinri Sɛrisɛsi; Aritasɛrisɛsi mɛgɛ ko yɛn Eburuye sɛnrɛ ni. Sɛrisɛsi mɛgɛ ko yɛn Girɛki sɛnrɛ ni. Ki yaa pye ndɛɛ Sɛrisɛsi wo wìla pye wunlunaŋa Sɛrisɛri Koŋgbanŋa we. Ki yɛn ndɛɛ wo wìla pye Pɛrisi tara ti wunlunaŋa maga lɛ yɛlɛ cɛnmɛ tijɛrɛ naa nafa tijɛrɛ ma yiri kɔgɔlɔni (486) wolo li na ma saa gbɔn yɛlɛ cɛnmɛ tijɛrɛ naa nafa taanri ma yiri tijɛrɛ (464) wolo li na, na Zhezu wi fa se (Ɛsidi 4.6).

1:1 1.1: Kushi tara, Lewɔɔlɔ tara laga ko kayi. Kìla Ezhipiti tara laga ka lɛ ma saa pinlɛ Sudan tara laga ka ni.

1:2 1.2: Nala wo ni Suzi ca pa ki yɛn wa Iran tara.

1:6 1.6: Kìla pye faa, liwɛn gbɔɔ na, leele mbele pè yeri pe ma sinlɛ ma sangasanga sinlɛyaara na sila kaa (Amɔ 6.4).