Yɛnŋɛlɛ yɔn sɛnrɛ yofɔ
MALAKI
wi sɛwɛ we
Sɛwɛ wi nawa sɛnrɛ
Malaki wìla pye na Yɛnŋɛlɛ li sɛnrɛ ti yuun maga ta ki sanga wi ni Yɛnŋɛlɛ li woolo pè yiri wa kulowo pi ni, ma sɔngɔrɔ wa Zheruzalɛmu ca makɔ. Azhe naa Zakari pàa Yɛnŋɛlɛ sɛnrɛ nda yo, leele pàa ti logo, ma Yɛnŋɛlɛ li shɛrigo gbɔgɔ ki kan naa fɔnŋgɔ. Ko sanga wo ni, kìla yala Ɛsidirasi naa Nehemi pe fa yiri wa kulowo pi ni mbe sɔngɔrɔ wa pe tara. Pàa shɛrigo gbɔgɔ ki kan, ɛɛn fɔ leele pe sila pye na Yɛnŋɛlɛ li gbogo, paa yɛgɛ ŋga na ki daga mbaa piin we. Saara wɔsanga wi ka gbɔn, yaayoro nda pè yu, naa nda ti jegele kè jɔgɔjɔgɔ konaa nda ti yɛn na yaa, to pe maa woo saraga. Saraga wɔfɛnnɛ paa daga mbaa Yɛnŋɛlɛ li woolo pe yɛgɛ sinni yɛgɛ ŋga na, pe sila ko pye, ɛɛn fɔ pàa pe puŋgo, ma pe wɔ wa konɔ sinnɛ li ni. Nambala pàa pye na pe jɛɛlɛ pe waa, na tara ta yɛgɛ jɛɛlɛ pori pe jɛɛlɛ. Malaki wìla pye na kotogo nii leele pe ni, ma yo pe pe kapere ti jɛn peri yaga, pe pe yɔn finliwɛ pi le naa Yɛnŋɛlɛ li ni konaa mbaa li tasaga ki kaan li yeri. Yawe Yɛnŋɛlɛ li yaa li pitunŋɔ wi torogo wi sa kiti kɔn li woolo pe na. Malaki mɛgɛ ki kɔrɔ wowi ŋa «Na pitunŋɔ». Yɛnŋɛlɛ làa yo fɔ:
Wele, mi yɛn nala pitunŋɔ wi torogi,
wi yaa sanla konɔ li gbegele na kan wa na yɛgɛ.
Yawe Yɛnŋɛlɛ na ye yɛn na lagajaa, li yaa pan mbe ye wa li shɛrigo gbɔgɔ ki ni mbe ye fo.
Pitunŋɔ ŋa wi yaa yɔn finliwɛ pi sɛnrɛ yo, a yaa wi jaa mboo yan, wi yaa pan (Mala 3.1).
Sɛwɛ wi yɛn ma kɔɔnlɔ yɛgɛ ŋga na
Leele pàa puŋgo ma laga Yɛnŋɛlɛ li na 1.1–2.16
Yɛnŋɛlɛ li yaa ka kiti kɔn li woolo pe na konaa mbe duwaw pe na 2.17–3.24
1
Yɛnŋɛlɛ lì yo Izirayɛli woolo
pe yɛn mali ndanla
Sɛnrɛ 1.1: Ki sɛnrɛ nda ti lɛsaga ki yɛn naga nari fɔ ti yɛn paa tuguro yɛn pitunŋɔ wi go na, nda wi daga mbe yo. Ki sɛnrɛ ti yɛn sɔbɛ sɛnrɛ. nda to Yawe Yɛnŋɛlɛ làa kan li yɔn sɛnrɛ yofɔ Malaki 1.1: Eburuye sɛnrɛ ti ni, Malaki mɛgɛ ki kɔrɔ wowi ŋa «na pitunŋɔ». wi yeri, a wìri yo Izirayɛli woolo pe kan.
Yawe Yɛnŋɛlɛ lì yo fɔ: «Ye yɛn mala ndanla.»
Ɛɛn fɔ, a ye nɛɛ yuun fɔ: «Yiŋgi kìgi naga ma yo we yɛn mɔɔ ndanla?»
Yawe Yɛnŋɛlɛ li yo fɔ: «Naga yɛn ma, Ezawu wi sila pye Zhakɔbu wi ndɔ wi le? Konaa ki ni fuun, Zhakɔbu wo yɛn mala ndanla, a mì je Ezawu wo na. A mùu yanwira wasege ki jɔgɔ, ma ko ŋga ki yɛn wi kɔrɔgɔ ki yaga waga, a kì pye dabaala mbele wa gbinri wi ni pe cɛnsaga 1.2-3: Ɔrɔmu 9.13
Edɔmu 1.4: Edɔmu cɛnlɛ woolo poro nuŋgba poro pe yɛn Ezawu wi setirige piile wele. tara woolo pe mbe ya mbege yo fɔ: «Pè we cara ti tɔngɔ; ɛɛn fɔ konaa ki ni fuun, we yaa sɔngɔrɔ mbe katara ti kan naa fɔnŋgɔ.» Ɛɛn fɔ Yawe Yɛnŋɛlɛ na yawa pi ni fuun fɔ, pa lì yo yɛɛn fɔ: «Na paga ti kan naa fɔnŋgɔ, pa mi yaa ti tɔngɔ naa. Pa kona leele pe yaa la para pe sɛnrɛ na, mbaa yuun fɔ: ‹Ki tara nda ti woolo pe yɛn ma pe. Pe yɛn cɛnlɛ na Yawe Yɛnŋɛlɛ lì nawa ŋgban pe ni fɔ sanga pyew.›
«Pa yoro jate ye yaa ki yan yɛnlɛ ni, mbege yo fɔ: ‹Yawe Yɛnŋɛlɛ li yɛn ma gbɔgɔ, ali wa tara sannda nda ti woro Izirayɛli tara ti ni 1.2-5: Yɛnŋɛlɛ làa li ndanlawa pi naga Izirayɛli woolo pe na, ma ti pàa pye kulolo tara nda ni, a pè yiri wa ma sɔngɔrɔ ma pan wa pe tara, na pe cara ti kanni. Ɛɛn fɔ Edɔmu cɛnlɛ woolo poro na, Malaki wìla ki yan fɔ poro sila ya sɔngɔrɔ mbe sa pe yinrɛ ti kan. A cɛngɛlɛ kele yɛgɛ pan ma cɛn wa pe tara ti ni. Poro la wɛlɛ Larabuye wele (Eza 34.5-17; 63.1-6; Zhere 49.7-22; Eze 25.12-14; 35.1-15; Amɔ 1.11-12; Abi 1-14).› »
Saraga wɔfɛnnɛ pe sila pye na
Yawe Yɛnŋɛlɛ li gbogo
paa yɛgɛ ŋga na kìla daga
Yawe Yɛnŋɛlɛ na yawa pi ni fuun fɔ li yɛn naga yuun saraga wɔfɛnnɛ pe kan fɔ: «Pinambyɔ maa wi to wi gbogo, kulo maa wi tafɔ wi gbogo. Na ki ka pye mi yɛn ye to, gbɔgɔwɔ mba yaa na gbogo pi yɛn se yeri? Na ki ka pye mi yɛn ye tafɔ, fyɛrɛ nda yaa fyɛ na yɛgɛ to yɛn se yeri? Yoro saraga wɔfɛnnɛ wele, ye yɛn nala mɛgɛ ki tifaga. Konaa ki ni fuun, ye yɛn na yuun fɔ: ‹We yɛn nɔɔ mɛgɛ ki tifaga mɛlɛ?› Ye yɛn naga tifaga, naa yaa paan fyɔngɔ yaakara ni nari woo saraga wa na saraga wɔsaga ki na we. Konaa ki ni fuun, ye yɛn na yuun fɔ: ‹Wɔ̀ɔn mɛgɛ ki jɔgɔ mɛlɛ?› Yège jɔgɔ, naa ye yɛn na yuun fɔ: ‹Yawe Yɛnŋɛlɛ li saraga wɔsaga kii daga mbaa jate yaraga ka.› Na yaga pan yaayogo ŋga kì fun ki ni mbege wɔ na yeri saraga, ko woro tipege le? Na yaga pan yaayogo ŋga kila sege nakoma na yaa ki ni, mbege wɔ na yeri saraga, ko woro tipege le? Na yaga ki kan ye tara ti to wi yeri, ki mboo ndanla? Wi mbe yɛnlɛ mbe kajɛŋgɛ pye ye kan 1.7-8: Ki yaakara tìla pye fyɔngɔ yaakara, katugu pe sila ki saara ti wɔ we Fɔ wi yeri mbe yala ti wɔmɔ kologo ki ni (Levi 22.17-30; Dete 15.21).?» Yawe Yɛnŋɛlɛ na yawa pi ni fuun fɔ, lo lì yo ma.
«Ko pyeŋgɔlɔ, yè pan na mi ŋa Yɛnŋɛlɛ na yɛnri ŋgbanga mbe yinmɛ tirige ye na. Saraga cɛnlɛ ŋga yè pan ki ni yɛɛn, ye nawa po ni, mi yaa logo ye yeri mbe kajɛŋgɛ pye ye kan wi le?» Yawe Yɛnŋɛlɛ na yawa pi ni fuun fɔ, lo lì yo ma.
10 «Ki pye ndɛɛ ye ni, nuŋgba saa shɛrigo gbɔgɔ kɔɔrɔ ti tɔnndɔ, ki mbe janla ndanla. Kona, pa ye se ta saa kasɔn muni 1.10: Kìla pye faa, yaayoro nda Zhufuye pàa pye na woo saara Yawe Yɛnŋɛlɛ li yeri, pàa pye nari gbɔɔ sori wa saraga wɔsaga ki na. Saraga wɔfɛnnɛ poro tunŋgo layi mbe kasɔn ki gbɛri wa ki na. wa na saraga wɔsaga ki na jaga, mbaa saara sori wa na mɛgɛ ni. Mi se yɛnlɛ ye yarikanga ki na.» Yawe Yɛnŋɛlɛ na yawa pi ni fuun fɔ, lo lì yo ma. 11 Yawe Yɛnŋɛlɛ na yawa pi ni fuun fɔ, lo lì yo ma fɔ: «Mbege lɛ wa yɔnlɔ yirisaga, fɔ saga wa wa yɔnlɔ tosaga, na mɛgɛ ki yɛn ma gbɔgɔ cɛngɛlɛ woolo pe sɔgɔwɔ. Lagapyew dunruya wi ni, pe yɛn na wusuna nuwɔ taan sori 1.11: Wusuna nuwɔ taan wi sogowo pìla pye kapyege ka, ŋga pàa pye na piin na Yɛnŋɛlɛ li gbogo., na saara nda ti yɛn fyɔngɔ fu ti woo nala sɔnni; katugu na mɛgɛ ki yɛn ma gbɔgɔ cɛngɛlɛ woolo pe sɔgɔwɔ. 12 Ɛɛn fɔ, yoro wo na, ye yɛn nala mɛgɛ ki jogo, naa yaa yuun fɔ: ‹We Fɔ wi saraga wɔsaga ki yɛn fyɔngɔ ni, saara yaakara nda ti yɛn na woo wa ki na, ti woro na jate yaraga ka.› 13 Ye yɛn na yuun fɔ: ‹Yiŋgi tege ŋga we na!› Ki pye ma, saraga wɔsaga ki yɛn ma ye mbɛn. Yawe Yɛnŋɛlɛ na yawa pi ni fuun fɔ, lo lì yo ma. Yaayoro nda pè yu, naa nda ti yɛn na sege konaa nda ti yɛn na yaa, to ye yɛn na paan na kaan na yeri; to ti yɛn ye yarikanra nda ye yɛn na paan ti ni. Ye nawa po ni, mi yaa yɛnlɛ ti na wi le? Yawe Yɛnŋɛlɛ lo lì yo ma 1.12-13: Saraga wɔfɛnnɛ poro pàa daga mbaa jege saara yaayoro nda ti sila pye ma yɔn ti na. Ɛɛn fɔ pàa pye na fyɛ leele pe na, nɛɛ yɛnlɛgi yaayoro tijangara ti na. Ki pyelɔmɔ pi na ma, pe sila pye na Yɛnŋɛlɛ li jate, mɛɛ sɔngɔrɔ naga yuun ma yo fɔ pe tunŋgo ki yɛn tege ni pe go na.. 14 Daŋga yɛn javafɔ wi wogo, wo ŋa simbapɔlɔ tiyɔɔn yɛn wa wi yaayoro ŋgbelege ki ni, a wì yɔn fɔlɔ lɛ mboo kan na yeri, ɛɛn fɔ wii suu kan; mɛɛ pan yaayogo ŋga ki yɛn jɛrɛgisaga ni ki ni, mbege wɔ saraga mi ŋa ye Fɔ na yeri. Ye daga mbege jɛn fɔ mi yɛn wunluŋgbɔɔ, mi Yawe Yɛnŋɛlɛ na yawa pi ni fuun fɔ, muwi mì yo ma; a cɛngɛlɛ woolo paa fyɛ na yɛgɛ.»

1:1 1.1: Ki sɛnrɛ nda ti lɛsaga ki yɛn naga nari fɔ ti yɛn paa tuguro yɛn pitunŋɔ wi go na, nda wi daga mbe yo. Ki sɛnrɛ ti yɛn sɔbɛ sɛnrɛ.

1:1 1.1: Eburuye sɛnrɛ ti ni, Malaki mɛgɛ ki kɔrɔ wowi ŋa «na pitunŋɔ».

1:3 1.2-3: Ɔrɔmu 9.13

1:4 1.4: Edɔmu cɛnlɛ woolo poro nuŋgba poro pe yɛn Ezawu wi setirige piile wele.

1:5 1.2-5: Yɛnŋɛlɛ làa li ndanlawa pi naga Izirayɛli woolo pe na, ma ti pàa pye kulolo tara nda ni, a pè yiri wa ma sɔngɔrɔ ma pan wa pe tara, na pe cara ti kanni. Ɛɛn fɔ Edɔmu cɛnlɛ woolo poro na, Malaki wìla ki yan fɔ poro sila ya sɔngɔrɔ mbe sa pe yinrɛ ti kan. A cɛngɛlɛ kele yɛgɛ pan ma cɛn wa pe tara ti ni. Poro la wɛlɛ Larabuye wele (Eza 34.5-17; 63.1-6; Zhere 49.7-22; Eze 25.12-14; 35.1-15; Amɔ 1.11-12; Abi 1-14)

1:8 1.7-8: Ki yaakara tìla pye fyɔngɔ yaakara, katugu pe sila ki saara ti wɔ we Fɔ wi yeri mbe yala ti wɔmɔ kologo ki ni (Levi 22.17-30; Dete 15.21).

1:10 1.10: Kìla pye faa, yaayoro nda Zhufuye pàa pye na woo saara Yawe Yɛnŋɛlɛ li yeri, pàa pye nari gbɔɔ sori wa saraga wɔsaga ki na. Saraga wɔfɛnnɛ poro tunŋgo layi mbe kasɔn ki gbɛri wa ki na.

1:11 1.11: Wusuna nuwɔ taan wi sogowo pìla pye kapyege ka, ŋga pàa pye na piin na Yɛnŋɛlɛ li gbogo.

1:13 1.12-13: Saraga wɔfɛnnɛ poro pàa daga mbaa jege saara yaayoro nda ti sila pye ma yɔn ti na. Ɛɛn fɔ pàa pye na fyɛ leele pe na, nɛɛ yɛnlɛgi yaayoro tijangara ti na. Ki pyelɔmɔ pi na ma, pe sila pye na Yɛnŋɛlɛ li jate, mɛɛ sɔngɔrɔ naga yuun ma yo fɔ pe tunŋgo ki yɛn tege ni pe go na.