YOMIYƐGƐLƐ
sɛwɛ
Sɛwɛ wi nawa sɛnrɛ
Yomiyɛgɛlɛ sɛwɛ wi yɛn nagawa pa mba pì gbogolo pi yɛɛ na, ma pye yomiyɛgɛlɛ naa nandaleŋgele. Ki yomiyɛgɛlɛ kè lɛgɛrɛ ta ma yiri wa wunlunaŋa Salomɔ wi yeri (1-29), a kèle ta ma yiri wa Aguri wi yeri (30), a kèle ta ma yiri wa wunlunaŋa Lemuwɛli wi yeri (31).
Ki yomiyɛgɛlɛ ke yɛn naga nari we na yɛgɛ ŋga na we daga mbaa we yinwege ki piin pilige nuŋgba nuŋgba pyew. Ki yomiyɛgɛlɛ kele yɛn na para seye woolo pe yɛɛ sɔgɔwɔ kagala koro na, kele yɛn na para jawo kapyere na. Tangalɔmɔ pi daga mbe pye yɛgɛ ŋga na cɛnwɛ pi ni, ke lɛgɛrɛ yɛn na ko nari fun, konaa ma daga mbɔɔn yɛɛ yingiwɛ jɛn yɛgɛ ŋga na ki ni. Sɛnwee wi daga mboo yɛɛ go sogo yɛgɛ ŋga na, ke yɛn na para ki wogo ki na, naa mbaa kagala kunni yɛɛ ni, naa mbaa fyɔnwɔ fɛnnɛ pe jate konaa tagawa mba pi daga mbe pye wɛnnɛ sɔgɔwɔ pi wogo ki na. Yomiyɛgɛlɛ sɛwɛ wi yɛn naga nari fɔ sɛnweele pe daga mbaa ŋga ki daga sanmbala pe ni ki jate, mbe pye mbe go sogo, mbaa kasinŋge ki lagajaa, naa kaselege ki ni, konaa kajɛnmɛ pi ni. Sɛwɛ wi lɛsaga ki yɛn naga nari we na yɛgɛ ŋga na we daga mbege lɛ mbaa jaa, fɔ:
Mbaa fyɛ Yawe Yɛnŋɛlɛ li yɛgɛ ko ki yɛn kajɛnmɛ pi lɛsaga ye (Yomi 1.7).
Yomiyɛgɛlɛ ke gbɔɔ yɛn sɛnrɛ koŋgolo shyɛnzhyɛn, ŋgele ke ma pye ma yala. Mbe ke kara go ni mbe ke jɛn ki yɛn ma tanla. Wagati wa ni, pe ma yomiyɛgɛlɛ ke lɛgɛrɛ wa na para sɛnrɛ go ka na paa kajɛnmɛ konaa tijinliwɛ fu wogo yɛn (9.1-18), naa katiyɔngɔlɔ ŋgele ke ma pye jɛlɛ jɛnŋɛ ni (31.1-31) konaa sɛnrɛ yinrɛ ta yɛgɛ ni.
Sɛwɛ wi yɛn ma kɔɔnlɔ yɛgɛ ŋga na
Kajɛnmɛ pi daga mbe lagaja 1–9
Wunlunaŋa Salomɔ wi yomiyɛgɛlɛ 10–29
Naŋa ŋa pàa pye na yinri Aguri wo naa Lemuwɛli pe sɛnyoro 30–31
Aguri wi yomiyɛgɛlɛ 30.1-33
Lemuwɛli wi nɔ wìla wi yɛri kagala ŋgele ni 31.1-31
KAJƐNMƐ PI DAGA
MBE LAGAJA
MBE LAGAJA
1
1–9
Sɛwɛ wì yɔnlɔgɔ go ŋga na
1 Davidi wi pinambyɔ Salomɔ ŋa wìla pye Izirayɛli tara ti wunlunaŋa wi yomiyɛgɛlɛ wele†1.1: 1 Wunlu 5.9-14.
2 Ki yomiyɛgɛlɛ ke go ko yɛn mbaa kajɛnmɛ kaan sɛnwee wi yeri, mbaa wi nari,
konaa mbaa tijinliwɛ sɛnyoro ti kɔrɔ jɛnni;
3 mbaa wi nari wila tanri tijinliwɛ ni,
mbe pye sinŋɛ, mbe pye mbe yala, mbaa tanri kaselege ki na;
4 mbe kambajɛnmbɛlɛ pe kan pe jilige,
mbe jɛnmɛ naa jatere pyelɔmɔ jɛmbɛ kan lefɔnmbɔlɔ pe yeri.
5 Kajɛnŋɛ wi kaa ke nuru, wi ma ka taga wi kajɛnmɛ pi na;
lere ŋa wi yɛn ma jilige, ke ma yɛgɛ sinmɛ kan wi yeri.
6 Ke ma ti sɛnwee wi maa yomiyɛgɛlɛ naa nandaleŋgele ke kɔrɔ jɛnni,
mbaa kajɛnmbɛlɛ pe sɛnrɛ to naa pe ŋgundo sɛnrɛ ti kɔrɔ jɛnni.
7 Mbaa fyɛ Yawe Yɛnŋɛlɛ li yɛgɛ ko ki yɛn kajɛnmɛ pi lɛsaga ye,
ɛɛn fɔ lembire ti maa tijinliwɛ naa nagawa sɛnrɛ ti tifaga†1.7: Zhɔbu 28.28; Yuuro 111.10; Yomi 9.10.
Piile pe daga mbaa pe sevɛnnɛ
pe yɛrɛwɛ sɛnrɛ ti nuru
pe yɛrɛwɛ sɛnrɛ ti nuru
8 Na pinambyɔ, tɔɔn to wi yɛrɛwɛ sɛnrɛ ti nuru,
maga ka si je ma nɔ wi nagawa sɛnrɛ ti na;
9 katugu ti yɛn paa wunluwɔ njala gbɔgɔwɔ wolo yɛn wa ma go ki na,
ma pye paa fereyaara yɛn wa ma yɔlɔgɔ.
10 Na pinambyɔ, na kapere pyefɛnnɛ pe kaa jaa mbɔɔn fanla mbɔɔn puŋgo,
maga ka yere ki na.
11 Na paga ma pye mbe yo fɔ: «Shokari, we sa lara we lere wa sige, woo gbo;
we sa mɛrɛ jan, we to lere ŋa wi yɛn jɛrɛgisaga fu wa na go fu.
12 We pe tɔngɔ weele mbe pe kɔ, paa yɛgɛ ŋga na kunwɔ ma kaa leele kɔ ma kari pe ni kuulo tara,
mbe pe kɔ mbe pe wɔ wa, paa yɛgɛ ŋga na pe ma kaa gboo le fanga we;
13 kona, pa we yaa yarijɛndɛ ti cɛnlɛ pyew ta ta,
mberi koli mbe we yinrɛ ti yinyin ti ni.
14 Mboro fun ma yaa ma tasaga ta wa ti ni we ni,
ki penjara ti yaa pye we ni fuun woro.»
15 Na pinambyɔ, maga kaa tanri ki leele cɛnlɛ pe ni,
ma jele li wɔ wa pe konɔ li ni pew;
16 katugu pe yɔngɔlɔ kè wege kapege pyege ki na,
pè wege legbogo ki na.
17 Mbe mɛrɛ ti jan sannjɛlɛ li na li yɛgɛ na,
ko mɛrɛ to jan wagafe.
18 Ɛɛn fɔ ki leele mbele pe yɛn na lara na leele singi mbe gbo, poro yɛrɛ jate pe yaa pe gbo;
mɛrɛ nda pe yɛn na jaan, ti yaa ka poro yɛrɛ jate pe yigi.
19 Mbele fuun pe maa tɔnli pee jaa, pa pe wogo ki yaa ka kɔ yɛɛn;
tɔnli pee wi ma kaa wi tafɔ wi gbo.
Kajɛnmɛ pi maa we yɛrɛgi
20 Kajɛnmɛ pi yɛn na jɔrɔgi ŋgbanga wa ca nawa koŋgolo ke ni,
pi magala li yɛn na yinrigi ŋgbanga wa katoro ti ni.
21 Pi yɛn na jɔrɔgi ŋgbanga wa janwa lara ti na,
pi yɛn naga yuun leele pe kan wa ca ki mbogo yeyɔnrɔ ti na fɔ†1.21: Yomi 8.1-3:
22 «Yoro kambajɛnmbɛlɛ wele, kambajɛnmɛ pi yaa ye ndanla fɔ sa gbɔn wagati wiwiin?
Yoro mbele ye maa tɛgɛ leele na, ye yaa la yɔgɔri wa ki titɛgɛrɛ ti ni fɔ sa gbɔn wagati wiwiin?
Yoro lembire re, kajɛnmɛ pi yaa ye mbɛn fɔ sa gbɔn wagati wiwiin?
23 Ye sɔngɔrɔ ye pan yanla yɛrɛwɛ sɛnŋgbanra ti logo.
Ye wele, mi yaa na yinnɛ li tirige ye na.
Mi yaa ti yanla sɛnrɛ ti jɛn.
24 Ɛɛn fɔ kì kaa pye mì ye yeri, a yè je,
a mìlan kɛɛ ki sanga ye kan, lere kpɛ sigi jate;
25 kì kaa pye yè je na yɛrɛwɛ sɛnrɛ ti ni fuun ti na,
yee si yɛnlɛ na korowo sɛnrɛ ti na;
26 ki kala na mi fun, mi yaa kaa tɛgɛ ye na, na jɔlɔgɔ ki ka ka to ye na sanga ŋa ni we,
mi yaa kaa ki la koo ye na, na fyɛrɛ gbɔrɔ ka ka ye yigi sanga ŋa ni we.
27 Na fyɛrɛ gbɔrɔ ka ye yigi paa tifɛliŋgbɔgɔ yɛn,
na jɔlɔgɔ ka to ye na paa tifɛlinjolo yɛn,
na yɛsanga naa jatere piriwɛn ka ka to ye na,
pa mi yaa kaa ki la koo ye na fun.
28 Kona pe yaa kanla yeri mbe pe saga, ɛɛn fɔ mi se kaga shɔ;
pe yaa kaa na lagajaa, ɛɛn fɔ pe se kanla yan.
29 Katugu pè je kajɛnmɛ pi na,
pee yɛnlɛ mbaa fyɛ Yawe Yɛnŋɛlɛ li yɛgɛ,
30 katugu pee yɛnlɛ na yɛrɛwɛ sɛnrɛ ti ni fuun ti na,
pànla korowo sɛnrɛ ti tifaga.
31 Ki kala na, pe yaa ka pe kapyere ti tɔnli wi ta;
pe yɛɛra yɛrɛwɛ sɛnrɛ ti tɔnli wo pe yaa ka li mbe tin wi na,
32 katugu lembire ti ka puŋgo le kajɛnmɛ pi ni, ki ma kaa ti gbo,
kambajɛnmbɛlɛ pe jatere mbatawa pi ma kaa pe tɔngɔ.
33 Ɛɛn fɔ lere ŋa kaa nuru na yeri, wi yaa pye mbe cɛn yɛyinŋge na pɔw;
wi yaa pye mbe cɛn pɔw, wi se fyɛ tipege kpɛ yɛgɛ.»