MARIKA
KA YESU TA KIBARO DIMAN MIN SƐBƐ
Kitabu faamucogo
Ka kaɲa ni mɔgɔ caman ta miiriya ye, Marika le kɛra nin kitabu sɛbɛbaga ye. Ale fana tun kɛra Yesu ta karamɔgɔden dɔ ye; ale tun kɛra Yesu ta kow seere dɔ ye. Nka i b’a sɔrɔ a ka ko caman wɛrɛ mɛn Yesu ta ko ra mɔgɔ wɛrɛw fɛ. Nin kitabu bɛ Yesu ta kɛwalew le fɔ kosɛbɛ, ka tɛmɛ a ta waajuriw kan. A b’a yira ko Yesu ye Ala ta baaraden le ye (10.45); a bɛ kabakow kɛ, ka mɔgɔw kɛnɛya, ka o bɔsi jinaw boro, ka o ta jurumunw yafa o ma. Ni a fɔra ko Yesu ye Ala Den ye (1.1), o bɛ a ta Alaya le yira; nin kitabu b’a yira an na fana ko «Min kɛra Adamaden ye*», o ye Yesu le ye. Nin kitabu tɛ Yesu ta kokɛninw lakari an ye ka tugutugu ɲɔgɔn na ka kaɲa ni a kɛwagati ye; nka a sɛbɛbaga bɛ Yesu ta kokɛnin dɔw le ɲanawoloma ka o sɛbɛ: a ka ko minw kɛ Galile, walama a tagatɔ Zeruzalɛmu, walama Zeruzalɛmu dugu kɔnɔ.
Marika ta kitabu bɛ Yesu ta saya ko fɔ tuma caman, janko k’a yira ko ale le kɛra an ta jurumun sara ye (8.31; 9.31; 10.33-34,45). «Rɔmu sorasikuntigi min tun lɔnin bɛ Yesu kɔrɔ ka a kɔrɔsi, ale ka Yesu sacogo ye minkɛ, a ko: ‹Can ra, Den min bɔra Ala ra, nin cɛ lo› » (15.39).
Kitabu kɔnɔkow
Yuhana Batizerikɛbaga ta baara (1.1-13)
Yesu ka baara min kɛ Galile (1.14–8.30)
Yesu k’a ta saya ni a kunuko fɔ (8.31–9.50)
Yesu ka kuma minw fɔ Zeruzalɛmu (10–13)
Yesu ta tɔɔrɔ ni a ta saya ni a kunuko (14–16)
1
Yuhana Batizerikɛbaga ta waajuri
(Matiyu 3.1-12; Luka 3.1-18; Yuhana 1.19-28)
1 Nin ye Kibaro Diman* damina ye; Den min bɔra Ala ra*, Yesu Kirisita, a bɛ ale ta ko le fɔ. 2 Nin kuma le tun sɛbɛra cira Ezayi ta kitabu kɔnɔ ko:
«A flɛ, ne bɛ ne ta ciraden ci ka taga i ɲa fɛ,
ka i ta sira labɛn i ye.
3 Mɔgɔ dɔ bɛna pɛrɛn kongokolon kɔnɔ k’a fɔ ko:
‹Aw ye sira labɛn Matigi ye
ka siradenninw bɛɛ lateren a ye1.3 Nin kuma fɔra Ezayi 40.3..› »
4 O cogo ra, Yuhana k’a yɛrɛ yira kongokolon kɔnɔ; a tun bɛ mɔgɔw batize, ka o waaju ko o ye nimisa o ta jurumun na ka batize, janko Ala ye o ta jurumunw yafa o ma.
5 Mɔgɔ caman tun bɛ bɔ Zude mara ra, ani Zeruzalɛmu ka taga Yuhana fɛ. O tun bɛ lɔ o ta jurumunw na mɔgɔw bɛɛ ɲa na; Yuhana tun bɛ o batize Zuridɛn kɔba ra.
6 Derege min tun bɛ Yuhana kan na, o tun ye ɲɔgɔmɛsi le ye, a cɛsirinan tun ye gbolojuru le ye. Yuhana tun bɛ tɔnw, ani kongokɔnɔli le domu. 7 A tun b’a fɔra a ta waajuri ra ko: «Min bɛna na ne kɔ fɛ, o fanga ka bon ni ne ta ye. Hali ne tɛ se k’a fɔ ko ne bɛ biri ka a ta sanbara juru foni ka bɔ a sen na. 8 Ne kɔni ka aw batize ji dama le ra, nka ale bɛna aw batize ni Nin Saninman* ye.»
Yesu batizeriko
(Matiyu 3.13–4.11; Luka 3.21-22; 4.1-13)
9 O wagati ra Yesu nana ka bɔ Nazarɛti; o ye Galile mara dugu dɔ ye. A nana batize Yuhana fɛ Zuridɛn kɔba ra. 10 Yesu bɔtɔ ji ra, a ka sankolo dayɛlɛnin ye; Ala Nin jigira i ko jɛnɛtugani ka na sigi a kan. 11 Kumakan dɔ bɔra sankolo kɔnɔ ko: «Ele le ye ne Dencɛ* kanunin ye; i ko ka di ne ye haali.»
12 O yɔrɔnin bɛɛ Nin Saninman ka Yesu ta ka taga ni a ye kongokolon kɔnɔ. 13 A ka tere binaani kɛ o yɔrɔ ra kongosogow cɛ ra. Setana tun bɛ a kɔrɔbɔra k’a flɛ o wagatiw ra. Yesu mako tun bɛ fɛn minw na, mɛlɛkɛw tun bɛ o kɛra a ye.
Yesu ka jɛgɛminabaga naani wele
(Matiyu 4.12-22; Luka 4.14-15; 5.1-11)
14 Ayiwa, Yuhana Batizerikɛbaga minanin kɔ ka bla kaso ra, Yesu tagara Galile; Kibaro Diman* min bɔra Ala fɛ, a tun bɛ o waajuri kɛra. 15 A tun b’a fɔra ko: «Wagati sera, Ala ta Masaya* wagati surunyara. O le kosɔn aw ye nimisa aw ta jurumunw na ka sɔn Ala ta Kibaro Diman ma.»
16 Ayiwa, Yesu tun bɛ tɛmɛna Galile bada ra, a ka jɛgɛminabaga fla ye. O tun ye Simɔn ni a balemacɛ Andere ye. O tun bɛ o ta jɔw firira baji ra, sabu o ta baara tun ye jɛgɛmina le ye. 17 Yesu ko o ma ko: «Aw ye tugu ne kɔ, aw bɛ jɛgɛ mina cogo min na, ne bɛna aw karan aw ye mɔgɔw ɲini ten.» 18 O yɔrɔnin bɛɛ o ka o ta jɔw to yi ka tugu Yesu kɔ.
19 O tagara ɲa fɛ dɔɔnin minkɛ, a ka Zebede dencɛ Yakuba ye, ani a balemacɛ Yuhana ye. Olugu fana tun siginin bɛ kurun dɔ kɔnɔ, o bɛ o ta jɔw karanna. 20 O yɔrɔnin bɛɛ Yesu ka o wele; o ka o facɛ ni baaradenw to kurun kɔnɔ ka wuri ka tugu Yesu kɔ.
Yesu ka jinatɔ dɔ kɛnɛya
(Luka 4.31-37)
21 O kɔ, Yesu ni a ta karamɔgɔdenw tagara Kapɛrinahumu. Nɛnɛkirilon* sera minkɛ, Yesu donna karanso* kɔnɔ ka mɔgɔw karan. 22 A ta karan cogoya ka mɔgɔw kɔnɔnɔban, sabu a tun bɛ o karan ni baraka ye, a tun tɛ o karan i ko sariya karamɔgɔw*.
23 Ayiwa, o wagati yɛrɛ ra, cɛ jinatɔ dɔ tun bɛ o ta karanso kɔnɔ; ale ka kɛ pɛrɛn ye, ko: 24 «E, Yesu Nazarɛtikacɛ, mun le bɛ an cɛ? I nana an halakiyɔrɔ le ra wa? Ele ye mɔgɔ suguya min ye, ne ka o lɔn; ele ye Ala ta Mɔgɔ Saninman le ye.»
25 Yesu jamana o jina kunna k’a fɔ a ye ko: «I da tugu, i ye bɔ nin cɛ ra!» 26 Jina ka cɛ yuguyugu ni fanga ye, ka kuleba ci, ka bɔ cɛ ra. 27 Mɔgɔw bɛɛ kabakoyara; o ka kɛ ɲɔgɔn ɲininka ye ko: «Nin ye mun ye? Karankura barakaman lo dɛ! A bɛ kuma hali jinaw fɛ ni baraka ye, o bɛ a kan mina.» 28 O yɔrɔnin kelen bɛɛ ra, Yesu tɔgɔ sera Galile mara yɔrɔ bɛɛ ra.
Yesu ka banabagatɔ wɛrɛw kɛnɛya
(Matiyu 8.14-17; Luka 4.38-41)
29 O kɔ, Yesu ni a ta karamɔgɔdenw bɔra karanso kɔnɔ ka taga Simɔn ni Andere ta so. Yakuba ni Yuhana fana tun bɛ ni o ye. 30 O tagara a sɔrɔ Simɔn buranmuso lanin bɛ, farigban b’a ra; o ka a ko fɔ Yesu ye. 31 Yesu gbarara a ra ka a mina a boro ma ka a lawuri. O yɔrɔnin bɛɛ farigban banna, a wurira ka gba kɛ o ye.
32 Tere benna tuma min na, dugumɔgɔw nana Yesu fɛ ni o ta banabagatɔw bɛɛ ye, ani jinatɔw. 33 Dugumɔgɔw bɛɛ nana lajɛn bonda ra. 34 Yesu ka banabagatɔ caman kɛnɛya, ani bana suguya caman. A ka jinatɔ caman ta jinaw gbɛn ka bɔ o ra fana; nka a tun sɔn k’a to jinaw ye kuma, sabu o tun k’a lɔn.
Yesu ka mɔgɔw waaju Galile mara ra
(Luka 4.42-44)
35 Ayiwa, o lon dugusagbɛ sɔgɔmada joona fɛ k’a sɔrɔ kɛnɛ tun ma ci fɔlɔ, Yesu wurira ka taga kongokolon kɔnɔ yɔrɔ dɔ ra a danna ka taga Ala daari. 36 Simɔn ni a tɔɲɔgɔnw nana wuri ka taga a yɔrɔɲini. 37 O k’a ye minkɛ, o ko a ma ko: «Mɔgɔ bɛɛ bɛ i yɔrɔɲinina.» 38 Yesu ka o jaabi, ko: «An ye bɔ yan ka taga kɛrɛfɛduguw ra, janko ne ye taga waajuri kɛ o yɔrɔw ra fana, sabu ne nana o le kosɔn.» 39 A tagara Galile fan bɛɛ ra; a ka waajuri kɛ karansow* kɔnɔ ka jinaw gbɛn ka bɔ mɔgɔw ra fana.
Yesu ka kunatɔcɛ dɔ kɛnɛya
(Matiyu 8.1-4; Luka 5.12-16)
40 Lon dɔ, kunatɔ dɔ nana Yesu fɛ ka na i kinbiri gban a kɔrɔ ka a daari ni makarikanw ye, ko: «Ni i bɛ sɔn, i bɛ se ka ne saninya.» 41 A hina donna Yesu ra; Yesu ka a boro la a kan k’a fɔ a ye ko: «Ne sɔnna, i ye saninya.» 42 O yɔrɔnin bɛɛ a ta kuna kɛnɛyara; a saninyara. 43 Yesu k’a labla o yɔrɔnin bɛɛ, k’a fɔ a ye k’a gbɛlɛya ko: 44 «I yɛrɛ mina, i kana nin fɔ mɔgɔ si ye. Taga i yɛrɛ yira sarakalasebaga* ra. Cira Musa ka saraka min ko fɔ kunatɔw ta saninyari ko ra, i ye o saraka bɔ janko k’a yira bɛɛ ra ko i kɛnɛyara.»
45 Nka cɛ tagara minkɛ, a tagara o kuma fɔ yɔrɔ bɛɛ, mɔgɔw bɛɛ ye, k’a kɛ fɔ Yesu tun tɛ se ka don dugu si kɔnɔ kɛnɛ kan tuun. A tun bɛ to dugu kɔ fɛ, kongokolon kɔnɔ yi; mɔgɔw tun bɛ bɔ fan bɛɛ ra ka taga a kɔ.