13
Banabasapa Solopa Kalai Pyaa Pena Leamino Doko
Siosa Antioko katea dokonya propetapi, mana lengepi, mendapu kateami dupanya kenge dupa: Banabasapi, Simione kenge mende Niga lenge dokopi, Sairini tange Lusiusapi, Galali isingi Erotepa tole katenge Manaenepi, Solopi, dutupa kateami. Akali dutupame nee nanao Kamongo mambo pyao kateaminopa, Oli Spiritame dutupa lamaiyoo, “Banabasapa Solopa dolapome nambanya kalai pyekena lao nambame wii lao nyioli pyoo kalai pyekena, nyakamame dolapo aiyomba minani pyakalapape” lea. Dopa leamosa, dokaitame gii mendatupa apata nee nanao loma soo katapala, akali dolapo aiyomba minani petakamai pena leami.
Solopa Banabasapa Saiprusa Peambino Doko
Oli Spiritame Solopa, Banabasapa pena leamopa, lanao Selusia peambi. Pupala sipi mendenya pituu Saiprusa peambi. Saiprusa yuu dokonya taono Salamisa dokonya pao pyakamatala, Juumanya lotuu anda dupanya Gotenya pii doko lao panao kateambi. Dokopa Joneme* Jone dake baa kenge mende Make lenge doko lao lelyamo. akali dolapo nisoo kalai pia. Dupa Saiprusa ailene dokonya katao, ailene dokonya yangitena Paposa dokonya peami. Taono dokonya Juumanya nemango akali, sambo propeta Bar-Jisasa lenge mende kandeami. Yuu dokonya gapena, Sejiusa Paulusa lenge dokopa akali doko tole katengemba. Sejiusa Paulusa doko baa masepae epe singi akali mende. Baame Gotenya pii doko sotoo lao masetala, Banabasapa Solopa epena lao lanyala pena lea. Dopaka doko, nemango akali Bar-Jisasa, Giriki piimi kenge mende Elimasa lenge dokome gapena doko Jisasa tungi napina latala, akali dolapo kaita lyokea. Dokopa Solo, kenge mende Polo lenge doko Oli Spiritame tumbiamopa, baame Elimasa kandatae katao 10 dapa lea: “Emba Satanenya mandipae dokome mana tolatae dupa pitaka yanda pimaingi. Luingi manapi, endakali minakasingi manapi, dupa emba-kisa tumbatae. Emba dopa petae dokome Kamongonya kaitini tolatae dupa tanga-tangapi koeyasoaka katate-lamo! 11 Indupa Kamongonya imbu kaenge doko emba-kisa ipupala, embanya lenge dolapo iminjetamopa, niki doko nakandao gii mendatupa kalyapenona” lea. Dopa lalu piamopa, baanya lenge dolapo kopame sanga pyatala iminjia. Dopa piamopa baa tomalya-tomane pyoo, endakali mendeme kii minina lao kutia. 12 Dopa piamo doko gapena dokome kandatala, Kamongonya mana dupa dopale-lamo lao walu lao paka kaeyapala, baa Jisasa tungi pia.
Polopa Banabasapa Pisidia Peambino Doko
13 Dokopa Polopi, endakali baa-pipa paeyamipi, dokaita taono Paposa doko yakinatala, sipi mendenya pituu, yuu Pampilia dokonya Pega siti dokonya peami. Dokonya katao Joneme akali dokaita yakinatala baa Jerusalema pilyia. 14 Dokopa yangi dokaita Pega yakinatala, yuu Pisidia dokonya Antioko siti dokonya peami. Pupala Sambata gii dokonya dokaita lotuu anda mendenya kolandatala peteami. 15 Dokopa lotuu anda isingi akali dupame Mosesanya loo bukupi, propeta dupanya bukupi, dupa itaki pyao kandatala, Polopi, baa-pipa epeamipi, dupa lamaiya pena latala lamaiyoo, “Kaimii paluma, nyakamame endakali dakaita kyeto maiyoo lamaipenge pii mende setamo doko lamaiyepa” lelyaminona lao lamaiya pena leami.
16 Dopa lamaitiaminopa Polo toeya katapala, baanya kingimi endakali dupa pii nalena lao makande petala lamaiyoo, “Nyakama Israelepi, nyakama akali tata waka Gote paka kaengepi, dupame salapape. 17  Eks 1:7; 12:51Israelemanya Gote dokome naimanya yumbange dupa yapao nyia-pyaa. Yapao nyepae dokaita Ijipi yuu dokonya tisa kateaminopa, Goteme dokaita akali tata andake jisia. Dopa petala, baanya kyeto dokome dokaita Ijipi yakinena latala lanyoo pea. 18  Nambaa 14:34; Diut 1:31Lanyoo peamopa, endakali napalenge yuu dokonya ee kana 40 joapi mende paeyao kateami. Dokopa dokaita luiyamiaka doko, Goteme dokaita koeyasala naeya. 19  Diut 7:1; Jos 14:1Maitakao Kenane yuu dokonya akali tata kalange palengema dutupa Goteme pyao watanya nepatala, naimanya yumbange dupa yuu doko etete nyetamina latala nyoo maiya. 20  Is Ak 2:16Gii dokonya pituu, Goteme isingi akali mendapuame dokaita isina leamopa ee kana 450 dutupanya isoo katao, propeta Samuele katea gii dokonya tuu leami. 21  1 Sml 8:5; 10:1Gii dokonya pituu, Israele dupame kiŋi mende dina lao tee leaminopa, Goteme Benjamene tata dokonya Kisa ikiningi, Solo lenge doko kiŋi katena lao makande lea. Dokopa Solo baa kiŋi katao, Israele isoo ee kana 40 katea. 22  1 Sml 13:14; 16:12-13; Sam 89:20Katapeamopa, Solonya alo pyoo Goteme Dapita baa dokaitanya kiŋi katena lea. Katena latala Goteme Dapitanya lao, lao pituu, ‘Jesi ikiningi Dapitame kalai dupa pitaka nambanya moname auu kaengeli pyoo pitana lao nambame kandeona’ lea-pyaa. 23 Goteme pii laanya seteali pyoo akali dokonya mandipaenya mandipae mende-kisa pyoo nyingi doko Goteme Israele dupanya lao epena lea. 24  Make 1:4; Luku 3:3Jisasame kalai tee pyao napiamopa, Joneme wambao Israele dupa mona kapilyetala kaimbu nyina lao panao lamaiyoo katea. 25  Matyu 3:11; Make 1:7; Luku 3:16; Jone 1:20,27Joneme kalai pyoo etalanya dosa baame endakali dupa lamaiyoo, ‘Nyakamame namba apina lao masilyami? Nyakamame masilyamino akali doko namba daa. Akali mende nambanya maitanya epelyamo dokonya moko pee dolaponya kende tata lakamaiyanya namba epe daana’ Joneme lea.
26 “Dopana, kaimii paluma, nyakama Abraamenya mandipaenya mandipaepi, nyakama akali tata waka Gote paka kaengepi, dupame salapape. Goteme endakali dupa pyoo nyingi wai pii epe dake nyakama-kisa epena latea. 27 Endakali Jerusalema katengemapi, dupanya isingi akalipi, dupame propeta dupanya pii doko Sambata dii lao itaki pingimaka doko, pii dutupame Jisasa lao lea-lamo lao kanja naeyapala baa kuminana leami. Dopa leami dokome propeta dupanya pii pepa pyapae singi dupa angi jia. 28  Matyu 27:22-23; Make 15:13-14; Luku 23:21-23; Jone 19:15Jisasa pyao kumasepenge tenge mende dokaitame kandao nanyiamiaka doko, Jisasa kuminana lao Pailatame yakana lena lao tee leami. 29  Matyu 27:57-61; Make 15:42-47; Luku 23:50-56; Jone 19:38-42Propeta dupame baa lao pii pepa pyanya seteami dupa pitaka pyoo etapeaminopa, baa poko itanya yukutae katea doko kondao isa nyepala malu piami. 30 Dopaka doko, Goteme baa malunya sakatasia. 31  Ap 1:3Galali katao disaipolo Jisasa-pipa lalyoo Jerusalema peami dupame baa kandena lao yuu gii mendatupanya paa longosa panea. Paneamopa kandeami dupame atome doko naima Juu dupa langilyamino. 32-33  Sam 2:7Goteme naimanya yumbange dupanya mende pyakamaitona lea pii doko, Jisasa malunya sakatasia dokome, naima wane dupa-kisa angi jeteana lao, wai pii epe doko nyakama langilyamano. Dopa pitana lao wee buku dokonya lapo dokome dapa lao pepa pyapae silyamo: ‘Indupa emba nambanya Ikiningi jipinopa, namba embanya Takange jilyona’ lapae silyamo. 34-35  Sam 16:10; Ais 55:3Goteme Israele dupa dapa lamaiya-pyaa: ‘Tungi pyapenge etete epe mendapu nambame Dapita maitona leo dupa nyakama apata ditona’ lea. Pii mende apata dapa lapae silyamo: ‘Gote, embanya Akali Makande Latae dokonya yonge doko malunya tamuina lao kaeyala naeyatena’ lapae silyamoaka. Pii dutupa angi jisoo Goteme Jisasa malunya sakatasia. Sakatasia doko, baa dee malunya pilyetala tamuala naeyatana lapae silyamo. 36 Dapita baa katea gii dutupanya, Goteme masiali pyoo Dapitame kalai pyoo katapala baa kumia-pyaa. Kumateamopa baanya yumbange dupa malu katengema dokonya malu peteaminopa, baanya yonge doko soo tamuiya-pyaa. 37 Dopaka doko, Goteme sakatasia akali dokonya yonge doko soo tamuala naeya. 38 Dopana, kaimii paluma, akali doko-kisa Goteme koo dupa kunao nepengena lao panao langilyamano pii dake nyakamame auu pyoo masalapape. 39 Koo tata dupa pitakame nyakama anjetae kateaminopa, Mosesanya loo dupame nyakama kapa pao mokala naeya. Dopaka doko, akali dokome baa tungi pingi endakali dupa pitaka mokao nyimupa mokopae kalyamino. 40-41  Ab 1:5Goteme propeta dupa-kisa dapa lea-pyaa: ‘ “Nyakama namba lao nepao katengema dupame salapape: Nyakama kalyamino gii datupanya nambame kalai mende pilyo. Kalai pilyo doko endakali mendeme nyakama langitamopapi, nyakamame kandatala kiningina lao masala naeyatami. Dopana, nyakama walu lao alu pyepape” lapae silyamo doko nyakama-kisa pitana, kandao kalyepape’ ” Polome lea.
42 Pii dutupa lao etapala, Polopa Banabasapa Juu dupanya lotuu anda doko yakinatala paanya piambinopa, Sambata gii mende dokonya pii dutupanya mendatupa apata langya epena lao akali tata waka dupame kyeto joo leami. 43 Lotuu andaka dokonya pii lao etapala, Juupi, Juu dupanya lotuu mana minao Gote mambo pingima akali tata wakapi, dupanya longome Polopa Banabasapa watao peami. Dokopa dolapome endakali watao peami dupa kyeto maiyoo, Gotenya kondo kaenge dokonya dokaita katena lao pii lamaiyambi.
44 Sambata gii mende dokonya, siti dokonya tange endakali etete longo Gotenya pii doko salanya ipao kambu piami. 45 Kambu piamino kandatala, Juu dupame Polo-pipa etete tilya nyepala, baame pii lea dupanya pii yanda pimaiyoo lao nepeami. 46 Dopaka doko, Polopa Banabasapame paka nakaeyao dokaita lamaiyoo, “Gotenya pii doko akali tata waka dupa maita-pyao lamaiyanya, nyakama Juu dupa wambao langipenge. Dopaka doko, nyakamame pii doko tanga latala nepelyamino dokome, nyakama lete etete katenge doko nanyepengena lelyamino. Dopa lelyamino dokonya, nalimbame akali tata waka dupa lamaiya pelyambano. 47  Ais 42:6; 49:6Naimame dopa pyepale lao Kamongome dapa lea-pyaa: ‘Embame akali tata waka dupa tii pisoo, endakali pyoo nyingi kaitini doko yuu soo etenge dupa pitakanya lamaitinopa lao nambame emba makande lelyona’ leana” leambi.
48 Dopa leambinopa akali tata waka dupame sepala, eteke pyao Kamongonya wai pii epe doko kenge andake maiyami. Dokopa lete etete katatamina lao Goteme yapao nyia dupame wai pii epe doko sepala Jisasa tungi piami. 49 Dokopa Kamongonya pii doko yuu doko pitakanya taeya. 50 Dopaka doko, Juu dupanya lotuu mana minao Gote mambo pingi endapi, enda kenge singipi, siti dokonya akali aiyomba joo katengemapi, dupa Juu dupame ingi tuu lasetala, Polopa Banabasapa tanda maiyoo koeyasina leami. Dopa lateaminopa, dokaitame dolapo nyakamanya yuu dokonya nakatena lao watao piami. 51  Matyu 10:14; Make 6:11; Luku 9:5; 10:11Dopa piaminopa, dolapome siti dokonya tange dupa-kisa tenge silyamona lao panasoo, dolaponya mokonya yuu katea dupa lyanda lanya setapala, Aikoniame peambi. 52 Dokopa disaipolo dupa Oli Spiritame tumbiamopa eteke pyao kateami.

*13:5: Jone dake baa kenge mende Make lenge doko lao lelyamo.

13:17: Eks 1:7; 12:51

13:18: Nambaa 14:34; Diut 1:31

13:19: Diut 7:1; Jos 14:1

13:20: Is Ak 2:16

13:21: 1 Sml 8:5; 10:1

13:22: 1 Sml 13:14; 16:12-13; Sam 89:20

13:24: Make 1:4; Luku 3:3

13:25: Matyu 3:11; Make 1:7; Luku 3:16; Jone 1:20,27

13:28: Matyu 27:22-23; Make 15:13-14; Luku 23:21-23; Jone 19:15

13:29: Matyu 27:57-61; Make 15:42-47; Luku 23:50-56; Jone 19:38-42

13:31: Ap 1:3

13:32-33: Sam 2:7

13:34-35: Sam 16:10; Ais 55:3

13:40-41: Ab 1:5

13:47: Ais 42:6; 49:6

13:51: Matyu 10:14; Make 6:11; Luku 9:5; 10:11