प्रेरितुल्क
प्रेरितुल्‍कुना कबाह्‍क
इद पुस्तकमता बारेमते गिचचो परिचयम
रासतोना पोरोल: डाक्‍टर लूका
रासता कालम: इसवि सन 60-63
प्रेरितुल्कुना कबाह्‍क इनना ई पुस्तकमतुन लूकाल इनना येसुना वरोर सिस्युड रासतोर. प्रेरित इत्‍ते ‘पेन लोहचीता सिस्युल्‍क’ इंचि अर्तम. दीनकन्‍ना मुन्‍ने ईर उंदि पुस्तकम रासतोर, अदुन पोरोल लूकाल रासतद बेसता कबुर. अय्ते मुन्‍नेटा पुस्तकमते लूकाल येसु सामि हासि तेदसि मर्रा स्वर्गमते तिरियसि होननदाकाटा संगति रासतोर. इद पुस्तकमते बारे येसु सामि स्वर्गमते तिरियसि होत्‍ता पज्जो पवित्र आत्माताहेंदाल ओना सिस्युल्क येसुना बारेमता बेसता कबुरतुन येरुसलेम, यहुदिया, सामरिया आनि पूरा दुनियाते तिरियसि बल्हा वेहतुर, वेहाना टाइमते ओर्कु बसंटा कस्‍टाल्‍क वातां, बता-बता कबाह्‍क कीतुर, ओर बल्हा पिस्तुर, इदुना बारेमते रासतोर. इद पुस्तकम इत्‍ते, तियपिलुस पोरोलता वरोर बेस विस्वासि सायाबुंक रासता सिट्‍टि आंद.
बगा बतल मंता
गवाइहाटीं तयार आयमळ 1:1-26
येरुसलेमते येसुना बारेमते गवाइ 2:1–8:3
यहुदिया आनि सामरिया एरियाने येसुना बारेमता गवाइ 8:4–12:25
पौलुसना सेवा कबळ 13:1–28:31
1
लूकाल रासता इंकुंदि पुस्‍तकमता परिचयम
नावा पावरमगल्‍ला तियपिलुस,*तियपिलुस ईर वेल्‍ले कदर मत्‍ता विस्वासि आंदुर. ई पोरोल्क अर्तम पेनदा पावरमतोर. नना मोदाटा पुस्तकमते सुरुवनाल येसु बतल-बतल कीतोर, बतल-बतल कराहतोर अदुना बारेमते रासतन. अचोने आयका येसु पेर्कुत्‍ता प्रेरितुल्कुंक पवित्र आत्माहेंदाल आदेस हीसि, मर्रा स्वर्गमते तिरियसि होननदाका पूरा पिस्वरता बारेमते नना रासतन. येसु हासोंचि तिरियसि तेदतस्‍के, “नना पिस्सि मंतन,” इंचि प्रेरितुल्कुंक गट्‍टिगा रुजुव कीसि हुपिस्तोर. ओर नल्‍पै रोजकुनदाका ओर्क दिस्सेक, पेनदा राज्येम बारेमते वेहासेक मत्‍तोर. उंदि मल्का ओरतोनि कलियसि मननेंके येसु, “येरुसलेम सहर होळसिसि होनमट. नावा पेनबाबाल हीता पोल्‍लेता बारेमते नना मीकु मुन्‍नेन वेहचि मत्‍तन, अद पूरा आयानदाका एदुर हूळसेक मंटु. बारित्‍ते, योहान एतोनि बापतिस्मा हीतोर, गानि मीवा बापतिस्मा कोन्‍नि रोजकुंक पवित्र आत्माताहेंदाल आयार,” इंचि ओर्कुन इत्‍तोर.
पेन येसुन जीवाते मनेंकेने स्वर्गमते ओता
पजा अंटोर प्रेरितुल्क उंदि जेगाते जमा आतुर. अस्‍के येसुन, “सामि, निमे इदे वेलाते इस्राएल देसेमता लोकुल्‍कुंक ओरा राज्येम मर्रा हींतिना?” इंचि पूसकीतुर.
अस्‍के येसु ओर्कुन, “अद सिराप पेनबाबांके तारिक आनि वेलाता निरनायम एतना अदिकारम मंता. दान एरपाट कियमळ मीवा कबळ आयो. गानि पवित्र आत्मा मीपोर्रो वातस्के मिमेट येरुसलेम सहर, पूरा यहुदिया एरिया, सामरिया एरिया अल्‍हेने बूमिता आकिरदाका नावा गवाइ आयना ताकत मीकु वायार,” इंचि इत्‍तोर.
येसु इल्‍हा इत्‍तस्के, ओर हूळसेक मननेंकेन ओन स्वर्गमते तेहाचि ओयमळ जर्गुता. ओर्क दिस्‍साकोंटा उंदि मब्बु तेर्पे अड्‍डम वासि ओन मुच्‍चुता. 10 ओर पोर्रोळ्‍क तेदिस होननेंके अगा मत्‍ता प्रेरितुल्क मब्बुनहेके उंदेतीर हूळसेक मत्‍तुर. अस्‍केने इव्वुर तेल्‍ला कपडिं केरतोर ओरगा वासि नित्‍तिसि, 11 “ए गालिल लोकुल्‍कुनिटा, मिमेट इल्‍हा नित्‍तिसि मब्बुनहेके उंदेतीर बारि हूळसेक मंतिर? येसुन मिहागटाल स्वर्गमते तेहकुंचि ओयमळ जर्गुता गदा! अय्ते बल्हा मिमेट ओन स्वर्गमते होननेंके हूळतिरो, अल्‍हेने ओर मर्रा तिरियसि वांतोर,” इंचि इत्‍तुर.
यहुदाना जेगाते इंकावरोन पेरमळ
12 पजा प्रेरितुल्क जय्तुन मराकुना गुट्‍टातगटाल नोमकेम रोजुनच्‍चो लक्‍कुनोमकेम रोजुनच्‍चो लक्‍कु अद कालमते नोमकेम रोजुने उंदि किलोमिटरकन्‍ना एक्‍को तिरियाकोंदुर. मत्‍ता येरुसलेम सहरते मल्सि वातुर. 13 ओर अगा वासि, बद मिद्‍देते मनुंदुरो अदे मिद्‍देता पोर्रोटा अर्राते होत्‍तुर. अगा पत्रु, योहान, याकोब, अंदरियल, पिलिप, तोमल, बरतलमय, मत्‍तयाल, अल्‍पिना मर्रि याकोब, सिमोन (जिलोति), याकोबुना मर्रि यहुदल ईर मत्‍तुर. 14 ईरतोनि इच्‍चुंग मुर्ताह्क, येसुना यावल मरियम, ओना तम्मुह्‍क ईर अंटोर उंदे मनसुने पारतना कीसेके मनुंदुर.
15 उंदि रोजु नूटा इरवै (120) विस्वासि दादालोरा नड्‍डुम पत्रु नित्‍तिसि, 16 “नावा विस्वासुल्‍कुनिटा! दाविद राजाल पवित्र आत्माहेंदाल दर्मसास्‍त्रमते रासि मत्‍ता पोल्‍लेतुन मुन्‍नेन इंचि मत्‍तोर, अद इंदके यहुदाना हेंदाल पूरा आता. ई यहुदाले येसुन पियानोर्कुंक मुन्‍ने अरतोर. 17 यहुदल मना लोप्पोटोरे वरोर मत्‍तोर, मनातोनि कलियसि सेवा कियालय आसर आतोर,” इंचि इत्‍तोर.
18 तप्‍पु कबळ कीसि कमांच्‍ता कोत्‍ताने यहुदल उंदि बूमि अस्तोर. अदे बूमिते बोकबोर्लें अरताहेंका पीर पय्सि ओना पूरा पोदुह्कंता पलाते पेय्सतां. 19 इदु येरुसलेम सहरते मत्‍तोर्कुंक अंटोर्क तेळियता. दानहाटीं ओरा बासाते आ नेदुन हकलदामा, इत्‍ते नेत्‍तुरता नेलिमत्‍तयाल 27:5-8 इल्‍हा पोरोल अरता. 20 पत्रु मर्रा इल्‍हा इत्‍तोर,
“ओना लोन पाडासि दांता, अवुने मनालय वरोरगुडा पिस्‍सोर.
ओना पेद्‍दातनम, इंकावरोंक दांता.”बजन संहिता 69:25
इल्‍हा बजन संहिताते रासि मंता.
21-22 “अदुनहाटीं येसु सामि बच्‍चुं रोजकु मनातोनि कलियसि होंचेके-वासेके मत्‍तोरो, इत्‍ते योहानुना बापतिस्मातगटाल अय्ते येसुन मना नड्‍डुमताल स्वर्गमते तेहाचि ओयनदाका बोर अय्ते मनातोनि मनुंदुर ओरव्टेटाल वरोन पेरते बेस मनंता. येसु हासि मर्रा जीवाते तेदतद ओर मनातोनि गवाइ हियमळ गावाले,” इंचि इत्‍तोर.
23 दानहाटीं इव्वुर मनकालोर्कुन मुन्‍ने तत्‍तुर. अव्टेटाल वरोर योसेप, ईन बरसब्बा इनुंदुर, इंका ईन युसतुस इंचिगुडा एरपाट कियुंदुर. इंकावरोर मत्‍तिया. 24-25 अस्‍के प्रेरितुल्क पारतनाते, “सामि! निमे अंटोरा मनसुन एरपाट कींतिन, यहुदल अय्ते ओन्क हीता कबळतुन होळसिसि ओर होनना जेगाते होत्‍तोर. गानि निमे ईर इव्वुरा लोप्पोटाल प्रेरित इंचि नीवा सेवा कियालय बोन पेरकुत्‍तिन माकु हुप्‍सा,” इंचि तल्कतुर. 26 अस्‍के ओर ओराहाटीं सिट्‍टिं वाटतुर अय्ते सिट्‍टि मत्‍तियाना पोरोलते पेय्सता. अस्‍के पदाकोंडु मंदि प्रेरितुल्कुने आ मत्‍तियालगुडा कलियतोर.

*1:1 तियपिलुस ईर वेल्‍ले कदर मत्‍ता विस्वासि आंदुर. ई पोरोल्क अर्तम पेनदा पावरमतोर.

1:12 नोमकेम रोजुनच्‍चो लक्‍कु अद कालमते नोमकेम रोजुने उंदि किलोमिटरकन्‍ना एक्‍को तिरियाकोंदुर.

1:19 मत्‍तयाल 27:5-8

1:20 बजन संहिता 69:25