मत्तयाल
मत्तयाल रासतद बेसता कबुर
इद पुस्तकमता बारेमते गिचचो परिचयम
रासतोना पोरोल: मत्तयाल
रासता कालम: इसवि सन 50-60
इद पुस्तकम रासता मत्तयाल यहुदि मनकल आंदुर. ईर रोमि सरकारनाहाटीं कर वसुल कियुंदुर इंचि ईन यहुदि लोकुल्क हय्साकोंदुर. अय्नागानि येसु सामि केयतस्के ओना पज्जो होंचि ओना सिस्युड आतोर. यहुदिल्क पूसकियना सवाल्कुंक जवाब हियनाहाटीं मत्तयाल इद पुस्तकमतुन रासतोर. इंका इद पुस्तकमतुन हदुवते, एनकटा कालमते पेनदा कबुरतोर वेहता बविस्यवानिंगुडा येसु किरिस्तुना लोप्पो पुरागा आंतां इत्ता संगति मनाकु तेळियंता. अचोने आयका स्वर्ग राज्येम इत्ते बतल, स्वर्ग राज्येमता रहिवासिनलेसीं बल्हा पिस्सा परांतोम, अद बल्हा मनंता? इसोंटा सवाल्कुना जवाबगुडा येसु सामि बेस वेसुडिं वेहचि तेळियागोटता बारेमते रासि मंता.
बगा बतल मंता
येसुना पुटमळ आनि बेर्समळ 1:1–2:23
स्वर्ग राज्येमता बारेमते वेहमळ 3:1–7:29
गालिलते येसु सेवा कबळ सुरुव कींतोर 8:1–10:42
येसुना विरोद कियमळ आनि लोल्लिं आयमळ 11:1–13:52
गालिलते येसुना सेवा कबळ मारमळ 13:53–18:35
किरिस्तु येरुसलेम दांतोर 19:1–25:46
येसुंक तिप्पल्क वासि, हासि मर्रा जीवाते तेदमळ 26:1–28:20
1
येसु सामिना पेद्दाल्कुना तंतुल्क
(लूकाल 3:23-38)
1 येसु किरिस्तुना*किरिस्तु इत्ते “अबिसेकम आतोर” इंचि अर्तम. मनकन ओना पापाल्कुनाल पिसागोटनाहाटीं पेन बोन अय्ते अबिसेकम कीसि लोहतनो, ओरे किरिस्तु आंद. पेद्दाल्कुना तंतुल्क†तंतुल्क उंदे वंसम, पीळि. इल्हा मंतां. येसुना एनकटा मातिर-दादाल अब्राहाम आंदुर. अब्राहामुना तंतुनाल दाविद राजाल पुटतोर, दाविदुना तंतुनाले येसु सामि वातोर. 2 अब्राहामुंक इसाक पुटतोर, इसाकुना मर्रि याकोब, याकोबुना मर्क यहुदल आनि ईना दादालोर-तम्मुह्क. 3 यहुदाना मर्क पेरेस आनि जेराल, ईरा यावन पोरोल तामरि आंद. पेरेसुना मर्रि हेसरोन, हेसरोनुना मर्रि अराम, 4 अरामुना मर्रि अमिनादाब, अमिनादाबुना मर्रि नहसोन, नहसोनिना मर्रि सलमोन, 5 सलमोनुना मर्रि बोआज, बोआजुना यावन पोरोल राहोबी आंद. बोवाज आनि ओना मुत्तो रूतुंकु ओबेद पुटतोर. ओबेदुना मर्रि यिस्सल, 6 यिस्साना मर्रि दाविद राजाल.
दाविदना मर्रि सुलेमान, सुलेमानना यावल मोदाला उरियाना मुत्तो मत्ता. 7 सुलेमानुंकु रहोबाम पुटतोर. रहोबामुना मर्रि अबियेल, अबियेलुंकु आस्यल पुटतोर. 8 आस्यना मर्रि येहोसपात, यहोसपातुना मर्रि योराम, योरामुना तंतुनाल उजियाल पुटतोर. 9 उजियाना मर्रि योताम आनि योतामुना मर्रि अहाज, अहाजना मर्रि हिजकियल. 10 हिजकियन हेंदाल मनसे पुटतोर, मनसेना मर्रि आमोन, आमोनुना मर्रि योसियाल. 11 इस्राएल लोकुल्कुन गुलाम कीसि बेबिलोन देसेमते ओयनेंके योसियांक येकोनियेल आनि इंका ईना तम्मुह्क आतुर.
12 बेबिलोन ओता पजा येकोनियंकु सलितिएल पुटतोर, सलितिएलुन मर्रि जेरुबाबेल. 13 जेरुबाबेलुना मर्रि अबियुद, अबियुदुना मर्रि एलकिमु, एलकिमुंकु अजिरल पुटतोर. 14 अजिरना मर्रि सादोक, सादोकुना मर्रि याकिम, याकिमुंकु एलहुदल पुटतोर. 15 एलहुदना मर्रि एलियाजर, एलियाजरना मर्रि मत्तन, मत्तानिंकु याकोब पुटतोर. 16 याकोबुना मर्रि योसेप, योसेपुन मुत्तो मरियम. मरियम “किरिस्तु” इनना येसु सामिन यावल आंद.
17 ई परकारम अब्राहामुनगटाल दाविदुनदाका पडनालुं तंतुल्क. दाविदुनगटाल बेबिलोनते गुलाम कीसि ओयानदाका पडनालुं तंतुल्क. अल्हे बेबिलोनते यहुदिल्कुन गुलाम कीसि ओतागटाल अय्ते येसु किरिस्तु पुट्टनदाका पडनालुं तंतुल्क आतां.
येसुना पुटमळ
(लूकाल 2:1-7)
18 येसु किरिस्तुना पुटमळ इल्हा जर्गता. मरियमुन योसेपुंक तल्किस एर्रा बोट्टु कीतुर. योसेप मरियमुन इट्टक मुन्नेने पवित्र आत्माता‡पवित्र आत्मा पेनदा आत्मा, पेनदाहेंदाल दोर्कना आत्मा. हेंदाल मरियमुंकु पीर आता. 19 मरियमुन तल्कता योसेप न्यायमते ताकाना मनकल मत्तोर. अद पीटे मत्ता संगति ओन्क तेळियतस्के दान अंटोरा मुन्ने बदनाम कियामन्नि इन्कुत्तोर. अदुनहाटीं बोर्के तेळियाकोंटा मरियमुन होळसना विचारम कीसेक मत्तोर.
20 गानि इल्हा विचारम कीसेक मनानेंके पेनदा दूता§पेनदा दूता पेनदा पोल्लेतुन बूमिपोर्रो पीसि वायना पेनदा दासिह्क. कलाते वासि, “योसेपु, दाविदुन वंसमतोना, निमे मरियमुन नीवा मुत्तो इंचि ओप्कुनालय वेरियमा. बारित्ते दाना पीटे मनना पिंडेम पवित्र आत्माहेंदाल आसि मंता. 21 अद पेडन कनंता, ओर ओना लोकुल्कुन ओरा पापाल्कुनाल पिसागोटंतोर. अदुनहाटीं ओना पोरोल येसु दोस्सा,” इंचि वेहता. 22 मुन्ने पेनदा कबुरतोर रासता पोल्ले निजम आयनाहाटीं आता. अद पोल्ले इल्हा मंता.
23 “हुळाट, मरमिं आयवा पेगिड्क पीर आसि, वरोर मर्रिन कनांता.
ओना पोरोल इम्मानुएल दोस्सानुर.”✡यसायाह 7:14
इत्ते, “मनातोनि पेन मंता,” इंचि ई पोरोल्क अर्तम.
24 अस्के निद्रताल तेदतारित्ते योसेप पेनदा दूता वेहता परकारम कीतोर. ओर मरियमुन ओना मुत्तो इंचि स्विकारम कीतोर. 25 अय्नागानि अद एर पूरानाल ओर दानतोनि मींडा हिल्लोर. ओर पेडन पोरोल येसु इंचि दोसतोर.
*1:1 किरिस्तु इत्ते “अबिसेकम आतोर” इंचि अर्तम. मनकन ओना पापाल्कुनाल पिसागोटनाहाटीं पेन बोन अय्ते अबिसेकम कीसि लोहतनो, ओरे किरिस्तु आंद.
†1:1 तंतुल्क उंदे वंसम, पीळि.
‡1:18 पवित्र आत्मा पेनदा आत्मा, पेनदाहेंदाल दोर्कना आत्मा.
§1:20 पेनदा दूता पेनदा पोल्लेतुन बूमिपोर्रो पीसि वायना पेनदा दासिह्क.
✡1:23 यसायाह 7:14