5
1 वेल्लेटुर लोकुल्कुना मंदातुन हूळसि येसु गुट्टापोर्रो होंचि उदतोर. उदतस्के सिस्युल्क इंका ओना दग्गेरा वातुर. 2 अस्के येसु ओर्क इल्हा कराहलय दल्गुतोर.
पेन बोर्क आसिर्वाद हींता?
(लूकाल 6:20-26)
3 “बोर अय्ते आत्माताल गरिब*आत्माताल गरिब बोर अय्ते ओना पिस्वरते ओन्क पेनदा अवसरम वेल्लेन मंता इंचि एरपाट कींतोर ओरे आत्माताल गरिब. मंतुर पेन ओर्के आसिर्वाद†आसिर्वाद गावाले मत्तद पेनदुन तल्सकुत्ताहेंका दोर्कुते अद पेनदा आसिर्वाद आंद, इंतुर. हींता, स्वर्ग राज्येम ओरदे आंद.
4 दुक्कमते मत्तोर्कुंक पेन आसिर्वाद हींता, अद ओर्क दैरनेम हींता.
5 सादा सिंपल गुनम मत्तोर्कुंके पेन आसिर्वाद हींता,
अद ई बूमि ओर्के हीसींता.
6 नीतिताहाटीं कर्वु दूपा इनाका कस्टम कियानोर्कुंके पेन आसिर्वाद हींता,
पेन ओर्के समादानम हींता.
7 दया कियानोर्कुनपोर्रो पेन दया कींता,
पेन ओर्के आसिर्वाद हींता.
8 बोर ओना मनसु पेनदापोर्रो इर्रंतोर, पेन ओन्के आसिर्वाद हींता,
उंद रोजु ओरे पेनदुन हूळांतोर.
9 पगातोर्कुन उंदि कियानोर्कुंके पेन आसिर्वाद हींता,
ओर्कुने पेनदा पिलाल्क इंचि इंतुर.
10 पेनदा सत्तेमते ताकनाहाटीं तकलिप, दुक्कम अर्रानोर्कुंके पेन आसिर्वाद हींता,
अद स्वर्ग राज्येम ओराहाटींगे मंता.”
11 “मिमेट नावा सिस्युल्क आताहाटीं लोकुल्क मीवा अपमानम कींतुर, तिप्पल्क कींतुर, मीवा विरोदमते बच्चुंगो आबद्दम पोल्लें वेहांतुर, अस्के मीकुगुडा पेन आसिर्वाद हींता. 12 मीकन्ना मुन्नेटा पेनदा कबुरतोर्कुनगुडा लोकुल्क इल्हेने तकलिप कीतुर. अदुनहाटीं मिमेट कुसिते मंटु, आनंदमते मंटु. स्वर्गमते मीकु पेद्दा इनाम दोर्कंता.”
होव्वोर आनि वेडसि पोर्रोटाल कराहता पोल्लें
(मरकुस 9:50; लूकाल 14:34-35)
13 मिमेट दुनियातोराहाटीं होव्वोरतसंटोर आंदिर. ओक्कला होव्वोर, होव्वोरलेसीं रुसि वायाकोंटे अव्टे मर्रा बल्हा होव्वोर रुसि तरा परांतोम? अस्के अद बता कबळ्क ओज्जो. अद पलाते पोहचियना कबळ्के ओज्जंता, लोकुल्क दान जारसेके दांतुर.
14 गुट्टापोर्रो मत्ता नार दिसाकोंटा मन्नो. अल्हेने मिमेट दुनियाताहाटीं वेलगु आंदिर. 15 बोरे आयिर वेडसि निरिच्चि, दान गुल्ला हिळु इर्रुर. एत्तुने उंदि दीसोडिपोर्रो इर्रंतुर. अस्के अद लोतोर अंटोर्कुंक वेल्गु हींता. 16 अदुनहाटीं मीवा पिस्वर लोकुल्कुना मुन्ने इल्हा मनना गदा मीवा वेलगुनसोंटा बेसता कबाह्कुन हूळसि वेरेतोर स्वर्गमता बाबानद कदर कियानुर.
दर्मसास्त्रमता बारेमते येसुना पोल्लें
17 नना मूसाना नियमतुन, पेनदा कबुरतोर रासतदुन रद्द कियालय वातन इनकुनमटु. नना दान रद्द कियालय आयो गानि अव्टे नावा बारेमते रासता पोल्लेन पुरागा कियालय वातन. 18 नना मीकु निजम वेहचेके मंतन, बूमि मब्बु नासडेम आयानदाका दर्मसास्त्रमतद उंदि सिन्ना गीता, पोल्लेगुडा रद्द आयो.
19 मिमेट अंटोर आदेस परकारम ताकना. बोरे आयिर पेनदा सिन्ने आदेसतुनगुडा पालन कियाकोंटा, अल्हेने वेरेतोन्कगुडा वेहानय्ते, ओर स्वर्ग राज्येमते सिन्नासि मनंतोर. गानि बोर अय्ते नियम परकारम ताकंतोर आनि इंकावरोंक दाना परकारम ताकालय वेहांतोर ओर स्वर्ग राज्येमते बच्चोनो पेद्दा आयानुर. 20 नना मीकु वेहासेक मंतन केंजट. दर्मसास्त्रम कराहना गुरुल्क‡दर्मसास्त्रम कराहना गुरुल्क दर्मसास्त्रम कराहना गुरुल्क अन्नि तीरकुना कराहना कबळ कींतुर. 1 राजा 4:3, 2 राजा 18:18 आनि परिसिल्क ईरकन्ना मिमेट एक्को नीतिमंतुल्क आयवा स्वर्ग राज्येमते नेंगा पर्रिट.
होंगुना बारेमते येसु कराहता पोल्लें
21 मिमेट बोन हव्कमट, बोर अय्ते हव्कंतोर ओन्क कोरटताल सिक्सा आंता इंचि मीवा एनकटा पेद्दाल्कुंक पेन वेहतद मिमेट केंजसि मंतिर. 22 गानि नना मीकु वेहंतन गदा, बोर अय्ते ओना दंटातोनपोर्रो होंग आंतोर ओर पेनदा कोरटता सिक्सालायक आंतोर. अल्हेने बोर अय्ते ओना दंटातोना अपमानम कींतोर, ओर पेद्दाल्कुना कोरटता सिक्सालायक आंतोर. बोरन्ना अरे मुर्का इनानय्ते ओन्क देय्याल्क मनना अग्नि गुंडमता§अग्नि गुंडम बस्केळक बगाबगा पोत्तना पिर्वा तडमि, नरकम. सिक्सा आयार.
23 दानहाटीं निमे ओक्कला पेन गद्देतगा उपारम*उपारम गद्देपोर्रो वाटना पलारम. वाटानेंके नीवा दंटातोर नीवा पोर्रो होंग आसि मंतोर इंचि मति वायानय्ते, 24 निमे आ उपारमतुन अग्गेन होळसिसि मुन्ने दंटातोनगा होन. दंटातोन समत कीतारित्ते वासि उपारम वाटा.
25 नीवा पगातोर नीकुन कोरटते ओयानेंके, निमे बिराना हरदेन ओन दोस्ती कीम. हिलाकोंटे ओर नीकुन ओसि मजिस्टरुंक अप्पजेपनुर. मजिस्टर पोलिसुंक अप्पजेपनुर, पोलिस ओसि नीकुन जेलने वाटानुर. 26 नना नीकु निजम वेहांतन, कोत्तक-कोत्ता दोहनदाका निमे अगटाल पेय्सा पर्रिन.
बोगमतनम बारेमते येसु कराहता पोल्लें
27 बोगमतनम†बोगमतनम मुत्तो मुय्दो मननेंके, मुय्दो मुत्तो मननेंके वेरे मांडसातगा, मुरतळतगा होत्ते, अद बोगमतनम आंद. कियमट इंचि एनकटा वेहतद मिमेट केंजसि मंतिर. 28 गानि नना मीकु वेहसेके गदा बोरन्ना आयिर, बदाना मुरतळता हेके पापि नदरते हूळानय्ते ओर ओना मनसुने दानतोनि बोगमतनम कीतापे. 29 अदुनहाटीं तिना कळुगिंटा पापम किया वेहते, दान तेंडसि पोहतेने नीकु बेस मनंता. बारित्ते पूरा मेंदुल नरकमते होननदानकन्ना उंदि कळु होत्ते होन्नि. 30 अल्हेन ओक्कला नीवा तिना कय नीकुन पापम किया वेहते, दान नर्किसि पोहतेने बेस मनंता. बारित्ते नीवा पूरा मेंदुल नरकमते होननदानकन्ना मेंदुलता उंदि कय होत्ते होन्नि.
31 बोरन्ना ओना मुत्तोन होळसियाना मत्ते, दानकु ओर सोडसिट्टि हीसि होळसिय्यिर, इल्हा मूसाना नियमते वेहचि मंता.✡व्यवस्ताविवरन 24:1 32 गानि नना मीकु वेहासेक गदा, बोरन्ना ओना मुत्तोन बोगमतनमता कारनम तप्पा वेरे कारनमते होळसियानय्ते ओर दानतोनि बोगमतनम किया वेहांतोर. होळसीता मुत्तोनतोनि बोरन्ना मरमिं आयानय्ते ओरगुडा बोगमतनम कींतोर.
ओट्टु आनि पगाता बारेमते येसु कराहता पोल्लें
33 ओक्कला निमे ओट्टु तिनानय्ते, दान नेमुह्मा, गानि निमे तित्ता ओट्टुन पेनदाहाटीं पूरा कीम इल्हा मूसाना नियमते पेद्दाल्कुंक वेहतद मिमेट केंजतिर. 34 नना मीकु वेहासेक मंतन गदा, निमे ओट्टु तिनने तिनमा. स्वर्गम पेनदा राजगद्दे आंद, इंचि निमे दाना ओट्टु तिनमा. 35 अल्हेन बूमि, पेन काल्क इर्रना जेगा आंद, अदुनहाटीं बूमि तोड इंचि दानदगुडा ओट्टु तिनमा. आनि येरुसलेम सहर पेद्दा महाराजानद इत्ते पेनदाद आंद, इंचि दानदगुडा ओट्टु तिनमा. 36 नीवा तल्लातद उंदिंका केल्दुन तेल्लगा हिलाकोंटे नल्लगा किया पर्रिन, बारित्ते अन्नि पेनदा कय्देन मंता, इंचि तल्लतदगुडा ओट्टु तिनमा. 37 दानहाटीं नीवा वळ्कुमळ हो इत्ते हो, हिलाकोंटे हिल्ले इत्ते हिल्ले इंचि मन्नि. नीवा पोल्लेतुन निजम कियालय ओट्टु तिनानय्ते अद देय्यमताहेंदाल वाता.
बदला एतुमा
(लूकाल 6:29-30)
38 कळदुक बदला कळु, पलदुक बदला पल्लु तेंडाना इंचि मूसाना नियमते वेहता पोल्लेतुन मिमेट केंजतिर गदा.✡निर्गमन 21:24 39 गानि नना मीकु वेहासेके मंतन गदा, मिमेट मीवा पगातोरकुंक एदुर तिरियमटु. ओक्कला बोरन्ना नीकुन तिना सेंपापोर्रो तंते निमे इंकुंदि सेंपागुडा तिरहा. 40 बोरन्ना नीपोर्रो केस कीसि नीवा कोट तेंडकुननय्ते ओन्क नीवा अंगिगुडा हीम. 41 अल्हेन बोरन्नागिंटा नीकुन उंदि कोसेड लक्कु सामान पीसि वांतिना, इंचि बल्मि कियानय्ते, निमे आ मनकनतोनि रोंडु कोसकुना लक्कु होन. 42 बोरन्ना नीकुन बतलन्ना तल्कते अद ओन्क हीम. उद्देरा तल्किनागानि, हिल्ले इनमा.
अंटोरपोर्रो पावरम कीम्टु!
(लूकाल 6:27-28; 6:32-36)
43 “निमे नीवा दंटातोर्कुन पावरम कीम, पगातोर्कुन बारे हय्स्मा,” इंचि इत्तद मिमेट केंजतिर.✡लैव्यवस्ता 19:18 44 गानि नना मीकु वेहानद बतल इत्ते, मीवा पगातोर्कुन पावरम कीम्टु. मीकुन तकलिप कियानोराहाटीं मिमेट पारतना कीम्टु. अस्के मिमेट मीवा स्वर्गमते मनना बाबाना पिलाल्क आंतिर. 45 बारित्ते सेड्डोर्क, बेसतोर्क इव्वुर्किंका पोळ्दुनाहेंदाल वेलगु ओरे हींतोर. अल्हेन पापिल्कुंक नीतिमंतुल्कुंक पिर्रुगुडा ओरे हींतोर. 46 अयना मीकुन पावरम कियानोर्कुने मिमेट पावरम कीते मीकु पेनदाहेंदाल बता इनाम दोर्कंता? कर वसुल कियानोरगुडा‡कर वसुल कियानोर कर वसुल इत्ते गरपट्टि वसुल कियमळ, अद जमानाते ई गरपट्टि वसुल कियानोर इरगा बदमास मत्तुर. अल्हे कींतुर. 47 निमे ओक्कला नीवा दंटातोर्कुनतोने बेस मत्ते, निमे वेरे बतल बेस कीसंतिन? यहुदि आयवोरगुडा अल्हे कींतुर. 48 अदुनहाटीं स्वर्गमते मंदना मीवा पेनबाबाल बल्हा पुरागा मंतोर अल्हे मिमेटगुडा मंटु.
*5:3 आत्माताल गरिब बोर अय्ते ओना पिस्वरते ओन्क पेनदा अवसरम वेल्लेन मंता इंचि एरपाट कींतोर ओरे आत्माताल गरिब.
†5:3 आसिर्वाद गावाले मत्तद पेनदुन तल्सकुत्ताहेंका दोर्कुते अद पेनदा आसिर्वाद आंद, इंतुर.
‡5:20 दर्मसास्त्रम कराहना गुरुल्क दर्मसास्त्रम कराहना गुरुल्क अन्नि तीरकुना कराहना कबळ कींतुर. 1 राजा 4:3, 2 राजा 18:18
§5:22 अग्नि गुंडम बस्केळक बगाबगा पोत्तना पिर्वा तडमि, नरकम.
*5:23 उपारम गद्देपोर्रो वाटना पलारम.
†5:27 बोगमतनम मुत्तो मुय्दो मननेंके, मुय्दो मुत्तो मननेंके वेरे मांडसातगा, मुरतळतगा होत्ते, अद बोगमतनम आंद.
✡5:31 व्यवस्ताविवरन 24:1
✡5:38 निर्गमन 21:24
✡5:43 लैव्यवस्ता 19:18
‡5:46 कर वसुल कियानोर कर वसुल इत्ते गरपट्टि वसुल कियमळ, अद जमानाते ई गरपट्टि वसुल कियानोर इरगा बदमास मत्तुर.