Ikitaabo kya mbere kya
Samweri
Indangiriro
Yiki kitaabo kitonderiiri ku kyanya Haana akatanga umwana wage mwanuke Samweri, gira akizi kolera Rurema. Uyo Samweri anayiji ba mutwi weꞌmaaja, anaba ye muzinda mu kati kaabo.
Ha nyuma, yiki kitaabo kiyerekiini ngiisi kwaꞌBahisiraheeri bakatondeera ukuyiloogeza umwami.
a) Sahuli ye kayima abe mwami wa mbere mu kati kaabo. Si umutima gwage gwâli riiri mwo kubiri. Neꞌkyanya âli kizi tenguha Rurema, Rurema anamúshaaza ku bwami.
b) Dahudi anaba ye gamúgomboola, anaba ye ri mwoꞌmutima gwoꞌkusimiisa Rurema.
Muziizi muguma gwiꞌsikamiro, guli mu 1 Samweri 2.30b: «...ngiisi ábali mu ngingika, baabo bo naani ngakizi gingika. Haliko ngiisi ábagakizi ngayiriza, nabo bagakizi gayirizibwa.»
Íbiri mwo ku bwofi
a) Umutwi weꞌmaaja Samweri (1–3)
b) Akajumba keꞌKihango kagwatwa naꞌBafirisiti, kanashubi galulwa (4–7)
c) Sahuli ayimikwa abe ye mwami wa mbere mu Bahisiraheeri (8–15)
d) Dahudi, ku kyanya atazi yima (16–27)
e) Sahuli ashaazibwa ku bwami (28–31)
1
Herikana neꞌmbaga yage, bagenda i Shiilo
1 Hâli riiri mushosi muguma, iziina lyage ye Herikana. Âli tuuziri mu kaaya keꞌRama, mu migazi ya mu kihugo kya Hifurahimu. Herikana âli mugala Yerohaamu, mwijukulu Herihu. Na Herihu âli mugala Toohu, mwijukulu Suufu, wa mu gwogwo mulala gwaꞌBahifurahimu. 2 Uyo Herikana âli yaziri abakazi babiri, Haana na Peniina. Peniina âli kizi buta. Si Haana yehe, âli gumbiri, ndaanaye mwana ye âli hiiti.
3 Ngiisi mwaka, Herikana âli kizi lyoka i Rama, anazamuukire i Shiilo, gira agendi yikumba yo Nahano woꞌbushobozi bwoshi, anamútangire naꞌmatuulo. Yaho i Shiilo, bagala Heri bombi, Hofini na Finehaasi, bo bâli riiri bagingi.
4 Ikyanya Herikana âli kizi tanga ituulo, âli kizi heereza mukaage wa Peniina ugwage mutuli. Na ngiisi mwana wage, aba mutabana, kandi iri munyere, naye âli kizi longa ugwage mutuli. 5 Haana yehe, kundu Nahano âli ki múshwesiri ibuta, Herikana âli múvunikiiri bweneene, kyanatuma agakizi músumburusa.
6 Uyo nakororo Peniina âli kizi shomboroza Haana. Anakizi múraakaza, mbu bwo Nahano akamúyima ibuta. 7 Ikyanya Haana âli kizi genda mu nyumba ya Nahano ngiisi mwaka, uyo Peniina anakizi múraakaza, mu kukizi múkyokola. Haana anatondeera ukulira, anakizi zira ibyokulya.
8 Yiba Herikana anamúbuuza: «E Haana, kituma kiki uli mu yama ujengiirwi, unagweti ugaazira ibyokulya? Ka ndali nie ri naꞌkamaro imwawe, ho wangabuta abatabana ikumi?»
9 Lusiku luguma, bâli riiri yaho i Shiilo, mu nyumba ya Nahano. Neꞌri bakaba keera bayusa ukulya noꞌkunywa, Haana anayimuka. Umugingi Heri, âli bwatiiri ha mulyango gweꞌnyumba. 10 Uyo Haana âli koli jengiirwi bweneene, halinde anakizi huuna Nahano bufufumbwa.
11 Ikyanya âli gweti agamúhuuna, anabiika indahiro kwokuno: «E Nahano woꞌbushobozi bwoshi, nie mukozi wawe, ngweti ngalibuuka bweneene. Iri wanganyuvwirwa indengeerwa, utayibagire ukumbeereza umwana woꞌbutabana. Uyo mwana, ngakutangira ye, anakizi kukolera mu burambe bwage bwoshi, atanâye begwe.»
12 Ku yikyo kyanya, ulya Haana anagenderera ukuhuuna Nahano. Uyo mugingi Heri anakizi yitegeereza ku kanwa kaage. 13 Kundu akanwa kaage kâli kizi shagana-shagana, haliko izu litâli kizi yuvwikana. Mukuba, âli gweti agahuuna mu mutima gwage naaho. Kyanatuma Heri agaatona kwo Haana akoli lalusiri, 14 anamúbwira: «E maawe, iyi ndalwe yawe, ugagijanda mangoki? Iyi divaayi, ugijandage, maashi!»
15 Haana naye, ti: «E waliha, ndalalusiri. Ndaanayo divaayi yo nzi nywa, kandi iri ikindi kilalusa kyoshi. Si ngweti umwizingeerwe bweneene, na ngweti ngayereka Nahano íbigweti bigandibuza mu mutima gwani. 16 Nie mukozi wawe. Utambaruure nga kafwa-busha ka mukazi. Ku yiki kyanya kyoshi, njuba mu huuna Nahano hiꞌgulu lyoꞌmwizingeerwe gwo mbiiti, bwo ngoli shengusiri.»
17 Lyeryo, Heri anamúbwira: «E munyere wani, utaahage ku mutuula. Ngiisi byo wahuuna Rurema waꞌBahisiraheeri, akuheereze byo.» 18 Haana anamúshuvya: «Kongwa, e waliha! Ngizi gashaanirwa imbere lyawe.» Haaho, Haana analyoka yaho, analya ibyokulya, atanaki zizibala.
Samweri abutwa
19 Iri bukakya shesheezi, Herikana neꞌmbaga yage banavyuka kare-kare. Neꞌri bakaba keera bayikumba Nahano, banataahira mu kaaya kaabo keꞌRama.
Uyo Herikana, ikyanya akamenyana na mukaage Haana, leero Nahano anayami heereza Haana ibuta. 20 Ikyanya Haana akaheeka inda, anabuta umwana woꞌbutabana, anamúyinika iziina Samweri, anadeta: «Uyu mwana, nꞌgamúhuuna Nahano.»
21 Iri isiku zikalenga, Herikana neꞌmbaga yage banashubi genda i Shiilo, gira bagendi tanga ituulo imwa Nahano. Yiryo ituulo, lyâli kizi tangwa ngiisi mwaka, mu kukwiza ngiisi byo akamúlagaania.
22 Ku yulwo lugeezi, leero Haana atakagenda. Haliko, anabwira yiba: «Ikyanya umwana agashuuka, lyo ngamútwala imbere lya Nahano, ninamúsige yo.»
23 Herikana naye, ti: «Ngiisi kwo ubwini, ukugire. Ulindirire, halinde ikyanya uyu mwana agashuuka. Nahano akutabaale, halinde ulonge ukukwiza umuhango gwawe.» Kwokwo, Haana anagenderera ukuyoza umwana, halinde ku kyanya akashuuka.
24 Uyo mwana, iri akaba keera ashuuka, uyo Haana anamútwala mu nyumba ya Nahano yaho i Shiilo, kundu âli ki riiri mwanuke. Anamútwala kuguma neꞌshuuli yeꞌmyaka ishatu, neꞌkitiri kyoꞌmushyano, neꞌkirembe kyeꞌdivaayi.
25 Iri bakayusa ukubaaga iyo shuuli, banatwala uyo mwana imwoꞌmugingi Heri. 26 Haana anamúbwira kwokuno: «E waliha, nga kwo utuuziri ho, biri ukuli kwo nie yolya mukazi úwâli yimaaziri hano ha butambi lyawe, ngweti ngahuuna Nahano. 27 Ku kirya kyanya, nâli kizi múhuuna kwo ambeereze umwana. Na buno, keera amúmbeereza. 28 Uyu mwana, namútanga imwa Nahano, gira akizi múkolera ku kyanya kyoshi agaaba akiri mugumaana.»
Iri Haana akayusa ukubwira Heri kwokwo, anafukama imbere lya Nahano, iri anamúyikumba.