Ikitaabo kyeꞌ
Ndondeko
Indangiriro
Yiki kitaabo kikayandikwa na Musa, kinayerekiini ngiisi kwo Rurema akabumba byoshi íbiri ho, kiri na balya bandu ba mbere, Hadamu na Heeva. Yabo bombi, ikyanya bakagira ikyaha imbere lya Rurema, abandu ábakayiji butwa, banabihuuka bweneene. Kyanatuma Rurema agabindikira ikihugo kyoshi noꞌmwijulire gwaꞌmiiji, anakiza naaho Nuhu na beene wage, kuguma neꞌbitugwa neꞌnyamiishwa, ku njira yaꞌmashuba mahamu.
Ha nyuma, Rurema anatoola Hiburahimu kwo ye gaaba yishe waꞌbandu baage, Abahisiraheeri. Na ku njira yoꞌyo Hiburahimu, Rurema anagashaanira naꞌbandi booshi ba mu kihugo. Anakoleesa kiri naꞌbandu ba mwiꞌkondo lya Hiburahimu, kuli kudeta umwana wage wa Hisake, na mwijukulu wage wa Yakobo, kuguma na bagala Yakobo ikumi na babiri. Ku mbeka yeꞌkitaabo, yabo beene Hiburahimu banagendi shumbika i Miisiri.
Mu yiki kitaabo kyeꞌNdondeko, ubugira kingi, umwana wa kabiri ye kakuzibwa ukuhima umukulu. Ku mugani, kundu Kahini ye wâli fula, haliko Rurema akakuza mulumuna wage wa Seeti. Na kundu Yafeti ye wâli fula, anakuza mulumuna wage wa Sheemu. Kwo na kwokwo, anakuza na Hisake ukuhima mukulu wage wa Hishimaheeri; anakuza Yakobo ukuhima mukulu wage wa Hesahu; anakuza Yuda bo na Yusefu ukuhima bakulu baabo; anakuza Hifurahimu ukuhima mukulu wage wa Manaasi. Yibyo biyerekiini kwo Rurema ali mu kuzania nga ngiisi kwo asiimiri, buzira kukundirira.
Muziizi muguma gwiꞌsikamiro guli mu Ndondeko 1.1: «Ku ndondeko, Rurema akabumba igulu neꞌkihugo.»
Íbiri mwo ku bwofi
a) Indondeko ya byoshi íbiri mu kihugo (1.1–11.1-9)
b) Hiburahimu (11.10–20.18)
c) Hisake (21–26)
d) Yakobo (27–37)
e) Yusefu (37–50)
Imyazi yoꞌkubumbwa kweꞌkihugo
1
(1.1–2.3)
Rurema abumba igulu neꞌkihugo
1 Ku ndondeko, Rurema akabumba igulu neꞌkihugo. 2 Ikihugo kyâli riiri kimaata, kitanâli riiri neꞌnjusho yoshi. Ikihulu namudidi kyâli yidisiri hiꞌgulu lyaꞌmabenga gaꞌmiiji. Noꞌmutima gwa Rurema gwâli kizi leera hiꞌgulu lyago.
3 Rurema anakyula: «Umulengeerwe gube ho.*1.3 2 Bakorindo 4.6.» Kwokwo, umulengeerwe gwanayami ba ho. 4 Rurema anabona kwo guli mwija, anaguhandula neꞌkihulu. 5 Yugwo mulengeerwe, Rurema anaguyinika iziina Bukiiri. Neꞌkihulu, anakiyinika iziina Bushigi. Akabigingwe kanalenga, bwanakya shesheezi. Yulwo lwo lukaba lusiku lwa mbere.
6 Rurema anashubi kyula: «Ha kati kaꞌmiiji, habe ikyanyaanya, gira kihandule amiiji ágali hiꞌgulu, na ágali haashi.» 7 Kwokwo, kirya kyanyaanya kyanaba ho. Yago miiji gombi, kyanagahandula. Maguma ganasigala hiꞌgulu mu kyanyaanya. Naꞌgandi ganabeera mwiꞌdako lyakyo. 8 Yikyo kyanyaanya, Rurema anakiyinika iziina Igulu. Akabigingwe kanalenga, bwanakya shesheezi. Lwo lukaba lusiku lwa kabiri.
9 Rurema anashubi kyula: «Amiiji ágali mwiꞌdako, gayigushe haguma, halinde haboneke áhayumiri.» Kwanaba kwo bigaaba. 10 Áhayumiri, Rurema anahayinika iziina Idaho. Na haꞌmiiji gakayigusha, anahayinika iziina Nyaaja. Ikyanya Rurema akagira kwokwo, anabona kwo biri biija.
11 Rurema anashubi kyula: «Idaho limeze imbuto za ngiisi mulala. Imbuto nguma zikizi ba neꞌndete. Habe neꞌbiti byoꞌkutongeka kweꞌbitumbwe íbiri mweꞌndete, halinde zikizi meza ibindi.» Kwanaba kwo bigaaba. 12 Lirya idaho lyanameza ngiisi mulala gweꞌmbuto íziri neꞌndete. Lyanameza na ngiisi biti íbiri mu tongeka kweꞌbitumbwe íbiri mweꞌndete, halinde byanakizi meza ibindi. Yizo mbuto, na yibyo biti byoshi, iri Rurema akayusa ukubibumba, anabona kwo biri biija. 13 Akabigingwe kanalenga, bwanakya shesheezi. Lwo lukaba lusiku lwa kashatu.
14 Rurema anashubi kyula: «Kwiꞌgulu, kukizi ba imirengeerwe, gira ikizi handula ubukiiri noꞌbushigi. Iyo mirengeerwe ikizi ba kalangikizo koꞌkuyerekana ibyanya byeꞌsiku ngulu, na byeꞌmirege-rege, na byeꞌmyaka. 15 Iyo mirengeerwe íri kwiꞌgulu, ikizi tanguulira ikihugo.» Kwanaba kwo bigaaba. 16 Akatee gira imirengeerwe mihamu. Muguma guli mu kizi tanguula bweneene mu bukiiri. Ugwabo guli mu kizi moleka bushigi. Na kwakundi, anagira neꞌndonde. 17 Iyo mirengeerwe yoshi, íbikatuma Rurema akagibiika kwiꞌgulu, gira ikizi tanguulira ikihugo. 18 Ee! Ikizi tanguula ubukiiri, ikizi moleka na bushigi. Kwokwo, ikizi handula umulengeerwe neꞌkihulu. Iyo mirengeerwe, iri Rurema akayusa ukugibumba, anabona kwo iri miija. 19 Akabigingwe kanalenga, bwanakya shesheezi. Lwo lukaba lusiku lwa kana.
20 Rurema anashubi kyula: «Mu nyaaja, muvubuke ngiisi mulala gweꞌfwi, kwo ziri ngumaana. Na mu kyanyaanya, mukizi purumuka utunyuni.» 21 Kwokwo, mu nyaaja, Rurema analema mwo babitaatalwe beꞌfwi. Analema na ngiisi bindi biremwa byoshi, byanakizi yoleka-yoleka mwo. Yibyo biremwa biri mu kizi vubuka mwo, ukukulikirana neꞌmilala yabyo. Analema neꞌmilala yoshi yoꞌtunyuni. Yibyo byoshi, ikyanya Rurema akayusa ukubibumba, anabona kwo biri biija.
22 Yibyo byoshi, Rurema anabigashaanira, anabwira ifwi, ti: «Mukizi butana, halinde muyushuuke, munakwire mu nyaaja. Noꞌtunyuni natwo, tuluguuke mu kihugo.» 23 Akabigingwe kanalenga, bwanakya shesheezi. Lwo lukaba lusiku lwa kataanu.
24 Rurema anashubi kyula: «Ikihugo kiyijule mwo ngiisi mulala gweꞌbiremwa, binakizi butana, ngiisi mulala kwagwo-kwagwo. Haboneke ibitugwa, neꞌbizimu, na íbiri mu yibulula, kiri neꞌnyamiishwa.» Kwanaba kwo bigaaba. 25 Iyo milala yoshi yeꞌnyamiishwa, na yeꞌbitugwa, na yeꞌbizimu, na ya íbiri mu yibulula, Rurema ye kabibumba. Neꞌri akayusa ukubibumba, anabona kwo biri biija.
26 Ha nyuma, Rurema anashubi kyula: «Tubumbage abandu, babe nga ngiisi kwo tuli, halinde batushushe. Babe batwali beꞌkihugo na íbikiri mwo byoshi, ngeꞌfwi, noꞌtunyuni, neꞌbitugwa, neꞌbizimu, na íbiri mu yibulula.»
27 Kwokwo, Rurema anabumba abandu ku njusho yage.
Akababumba mushosi noꞌmukazi.†1.27 Mataayo 19.4; Mariko 10.6.
Ku yeyo njusho yage, kwo akababumba.
28 Yabo bandu, iri Rurema akayusa ukubabumba, anabagashaanira mu kubabwira: «Mukizi buta, munayushuuke, halinde mukwire mu mahanga gooshi. Munabe mwe batwali baago, naꞌbeꞌfwi, na boꞌtunyuni, naꞌba ngiisi kiremwa kyoshi íkiri mwoꞌbugumaana, kinabe kiri mu genda kwiꞌdaho.»
29 Rurema anashubi deta: «Mu kihugo, ngiisi mbuto íri neꞌndete, na ngiisi kiti íkiri mu tongeka kweꞌbitumbwe, namùheereza byo. Yibyo byoshi, byo byokulya biinyu.
30 «Haliko inyamiishwa zooshi, neꞌbitugwa byoshi, byohe bigakizi liisa ibyasi. Kiri noꞌtunyuni, na íbiri mu yibulula, na ngiisi kindi kiremwa kyoshi kigumaana, nabyo bigakizi liisa ibyasi.» Kwanaba kwo bigaaba.
31 Yibyo byoshi, iri Rurema akayusa ukubibumba, anabona kwo biri biija. Akabigingwe kanalenga, bwanakya shesheezi. Lwo lukaba lusiku lwa kalindatu.