6
Yesu ayigusa abandu bihumbi bitaanu
(Mataayo 14.13-21; Mariko 6.30-44; Luka 9.10-17)
1 Ha nyuma, Yesu analyoka yaho, anajabuka inyaaja yeꞌGalilaaya. (Iyo nyaaja yo inali mu buuzibwa Nyaaja yeꞌTiberiya.) 2 Abandu bingi bweneene, bâli mali bona ngiisi kwo âli kizi kiza abalwazi ku njira yeꞌkitangaaza. Kyanatuma bagakizi múshooshera.
3 Yabo booshi, iri bakamúkumanira, Yesu naꞌbigirizibwa baage, banazamuukira ku mugazi, banabwatala haashi. 4 (Na ku yikyo kyanya, ulusiku lukulu lwaꞌBayahudi lweꞌPasaka, lwâli kola bu yegerera.)
5 Iri Yesu akalangiiza, anabona ngiisi kwaꞌbandu bingi bweneene bakola mu múhuutira. Kyanatuma agabuuza Firipo, ti: «Yaba bandu bingi, hayi ho tugabagulira imikate, halinde booshi banalye?»
6 Na íbikatuma Yesu agamúbuuza kwokwo, bwo âli loziizi ukuyuvwa ngiisi kwo agamúshuvya. Kundu kwokwo, Yesu yenyene âli koli yiji ngiisi kwo agaagira.
7 Firipo, anamúshuvya: «Kundu twangakola imyezi mingi,*6.7 twangakola imyezi mingikandi iri: «twangaba naꞌmagana gabiri geꞌdinaari». Yizo fwaranga zâli riiri zoꞌkuhemba umukozi nga ku myezi munaana. mbu lyo tulonga ifwaranga zoꞌkubasumira imikate, si ngiisi muguma wabo angalonga ihikoojoka naaho!»
8 Ugundi mwigirizibwa wa Yesu, Handereya, mwene wabo Simooni Peturu, anadeta: 9 «Hano, hali mutabana muguma. Agweti imikate itaanu íkagirwa mu bulo. Ahiiti neꞌfwi zibiri. Haliko, yaba bandu balyagagi binoono neꞌbinoono. Aaho! Biki byo byangaki bagirira?»
10 Yesu anamúshuvya: «Yaba bandu, mutee babwira kwo babwatale haashi!» Na bwo hâli riiri ubweyo bwingi, booshi banabwatala. Na mu yabo bandu, mwâli hisiri abashosi nga bihumbi bitaanu.
11 Yesu anayabiira irya mikate itaanu, anatanga kongwa imwa Rurema. Balya booshi, anabagabulira yo. Na zirya fwi zombi kwakundi, anazigira kwokwo-kwokwo. Ngiisi mundu, anakizi haabwa nga ngiisi kwo âli loziizi.
12 Yabo bandu booshi, iri bakaba keera badadaarwa, Yesu anabwira abigirizibwa baage kwo bakuumanie ibikoojoka byoshi íbisigiiri, hatanagire íbigaafwa ubusha. 13 Birya bikoojoka, ikyanya bakabikuumania, byanayijuza ingega ikumi na zibiri, nywe!
14 Balya bandu, mbu babonage ngiisi kwo Yesu agira ikitangaaza, banatondeera ukudeta, ti: «E balya, ku kasiisa, uyu ye yolya Muleevi, ye tulindiriiri kwo agayija mu kihugo.»
15 Yesu, anayami menya kwo bakoli loziizi ukumúyimika ku misi, abe mwami wabo. Kyanatuma agalyoka yaho, anagenda yenyene ku mugazi áhayiheriiri.
Yesu atondagira hiꞌgulu lyeꞌnyaaja
(Mataayo 14.22-33; Mariko 6.45-52)
16 Iri hakaba kakola kabigingwe, abigirizibwa ba Yesu banashubi manukira iwa nyaaja. 17 Neꞌri bakashonera mu bwato, banatondeera ukugijabuka, gira bagende mu kaaya keꞌKaperinahumu. Ikihulu kyâli mali gwata, na Yesu atâli zaazi bahikiira. 18 Lyeryo, imbuusi ngana yanatondeera ukuhuusa, inyaaja yanakundula bweneene!
19 Abigirizibwa ba Yesu, iri bakashooja nga bilomeetere bitaanu, kandi iri birindatu, e! Banamúbona agweti agatondagira hiꞌgulu lyeꞌnyaaja! Neꞌri akaba keera ayegeera ubwato bwabo, banahuumirwa ngana! 20 Haliko, Yesu anababwira: «Muleke ukuyoboha. Ndi niehe.» 21 Kwokwo, banayemeera kwo ayingire mu bwato. Lyeryo, banaba keera bahika ho bâli kizi genda.
Abandu bagenda bagalooza Yesu
22 Iri bukakya, abandu ábâli sigiiri ku butambi bweꞌnyaaja, bâli kengiiri kwo yaho bali, hashuba ubwato buguma naaho. Banâli yiji na kwo abigirizibwa ba Yesu bakabushonera mwo boonyene, banamúsiga.
23 Lyeryo, hanayezeka agandi maato kulyoka i Tiberiya. (Neꞌyo munda, ho balya bandu bingi bakaliira iyo mikate, ikyanya Nahano akaba keera atanga kongwa imwa Rurema hiꞌgulu lyayo.)
24 Ikyanya abandu bakamenya kwo Yesu naꞌbigirizibwa baage batakiri ho, banashonera mu yago gandi maato, gira bajabukire mu kaaya keꞌKaperinahumu, bagendi múloogeza yo.
Yesu gwo mukate úguli mwoꞌbulamu
25 Yabo bandu, iri bakaba keera bagwana Yesu i kajabo keꞌnyaaja, banamúbuuza: «E Rabi, wahika hano mangoki?»
26 Yesu anabashuvya, ti: «Namùbwira ukuli, kundu mugweti muganjakula, haliko kutali mbu bwo mukabona ibitangaaza. Ehee! Si íbitumiri mugweti muganjakula, bwo mukalya irya mikate, mwanadadaarwa!
27 «Mutakizi ki kola hiꞌgulu lyeꞌbyokulya íbiri mu gaga! Haliko, mukizi kola hiꞌgulu lyeꞌbyokulya íbigayama ho. Byebyo, byo bigamùleetera ubulamu bweꞌmyaka neꞌmyakuula. Binali byokulya byoꞌMwana woꞌMundu agamùheereza. Noꞌyo Mwana woꞌMundu, Rurema Yishe keera akamúbiika kweꞌkyereso, mu kuyerekana kwo amúyemiiri.»
28 Yabo bandu, banabuuza Yesu: «Aaho! Mukolwa muki gwo tugakizi gira, halinde lyo tukolera Rurema?» 29 Anabashuvya: «Umukolwa gwa Rurema, kuli kuyemeera ulya ye akatuma.»
30 Nabo, ti: «Aahago! Kitangaaza kiki kyo ugatuyereka, tukabuli kuyemeera? 31 Bashokuluza biitu, boohe, bâli kizi lya imana mwiꞌshamba, nga kwo biyandisirwi mu Mandiko Meeru kwokuno: “Âli kizi baheereza umukate ukulyoka mwiꞌgulu, gira bakizi gulya.†6.31 Kulyoka 16.4; Zaburi 78.24. ”»
32 Yesu anabashuvya: «Namùbwira ukuli, atali Musa ye kamùheereza umukate ukulyoka mwiꞌgulu. Si umukate nirizina úgulyosiri mwiꞌgulu, Daata ye gweti agamùheereza gwo. 33 Ee! Umukate gwo Rurema ali mu haanaga, ye yolya úkalyoka mwiꞌgulu, analeeta ubulamu mu kihugo.»
34 Nabo, ti: «E Nahano, yugwo mukate, ukizi yama uli mu tuheereza gwo!»
35 Yesu anababwira kwokuno: «Niehe, nie mukate úguli mu leeterana ubulamu. Umundu, iri angayija imwani, ananyemeere, atâye ki shalike, atanâye kinyooterwe.
36 «Si mwehe, kundu mumbwini, haliko mutanyemiiri! Biri nga kwo keera nꞌgamùbwira. 37 Kundu kwokwo, ngiisi bo Daata agweti agambeereza, bali mu nyijira. Na naani, ndagabakumuula, kiri neꞌhiniini!
38 «Na íbikatuma nꞌgalyoka mwiꞌgulu, kutali mbu lyo nyiji gira ubulooze bwani. Si nꞌgayija hano, ukugira ubulooze bwa daata. Mukuba, ye kanduma. 39 Noꞌbulooze bwage, kwo ndateerage kiri noꞌmuguma mu bo akambeereza. Na ku lusiku lweꞌmberuuka, nꞌganabazuule.
40 «Ee! Daata ashungisiri kwo ngiisi úgweti úgaalola ku Mwana wage, anamúyemeere, akalonge ubulamu bweꞌmyaka neꞌmyakuula. Na ku lusiku lweꞌmberuuka, ninamúzuule.»
41 Bwo Yesu akadetaga kwo ye mukate gwa mwiꞌgulu, kyanatuma Abayahudi bagatondeera ukumúyidodombera, 42 ti: «Uyu mundu, ka atali ye Yesu mugala Yusefu? Si tuyiji yishe! Tuyiji na nyina! Aaho! Kutagi buno, agweti agaadeta kwo akalyoka mwiꞌgulu?»
43 Yesu anababwira kwokuno: «Mulekage ukuyidodomba. 44 Umundu atangayija imwani, Daata átazi múleeta yo. Daata ye kanduma. Neꞌri umundu angayija imwani, ngamúzuula ku lusiku lweꞌmberuuka.
45 «Mu bitaabo byaꞌbaleevi, muli muyandike kwokuno: “Balya booshi, Rurema yenyene ye gabayigiriza.‡6.45 Hisaaya 54.13. ” Kwokwo, iri abandu bagayuvwiriza amagambo ga Daata, banagayige, baabo bo bali mu yija imwani.
46 «Ndaaye mundu úzindi bona Daata, átali niehe, nie lyosiri imwage. Ee! Niehe naaho, nie kabona Daata. 47 Namùbwira ukuli, kweꞌri umundu angaba anyemiiri, agaaba akola noꞌbulamu bweꞌmyaka neꞌmyakuula.
48 «Niehe, nie mukate gwoꞌbulamu. 49 Bashokuluza biinyu, kundu bâli kizi lya imana mwiꞌshamba, haliko bâli kizi fwa. 50 Si umukate gwa mwiꞌgulu gwohe, iri umundu angagulya, atâye fwe!
51 «Niehe, nie mukate gwa mwiꞌgulu, gunali mwoꞌbulamu. Neꞌri umundu angagulya kwo, agaalama imyaka neꞌmyakuula. Yugwo mukate, gali magala gaani go ngatanga, gira lyo ngiisi ábali mu kihugo, bakalonge ukulama.»
52 Lyeryo, Abayahudi banatondeera ukuyilongooza, banabuuzania, ti: «E balya, kuti kwoꞌyu mundu angatuheereza amagala gaage, mbu tugalye?»
53 Yesu anabashuvya: «Namùbwira ukuli, iri mutangaalya amagala goꞌMwana woꞌMundu, mutananywe noꞌmuko gwage, iri ndaabwo bulamu bwo muhiiti.
54 «Halikago, iri umundu angaba agweti agaalya ku magala gaani, ananywe na ku muko gwani, uyo ye galonga ubulamu bweꞌmyaka neꞌmyakuula! Naani, ninamúzuule ku lusiku lweꞌmberuuka.
55 «Amagala gaani, byo byokulya nirizina. Noꞌmuko gwani nagwo, kyo kinywebwa nirizina. 56 Kwokwo, iri umundu angaba agweti agaalya ku magala gaani, ananywe na ku muko gwani, uyo ye koli nduuziri mwo. Na naani, ngoli mútuuziri mwo.
57 «Daata úmulamu, ye kanduma! Anali ye tumiri ndamiri. Kwo na kwokwo, iri umundu angaba agweti agaalya ku magala gaani, yoyo ye gaalama hiꞌgulu lyani. 58 Gwogwo, gwo mukate gwa mwiꞌgulu. Si irya mana yohe, kundu bashokuluza biinyu bâli kizi gilya mwiꞌshamba, haliko bâli genderiiri ukukizi fwa naaho. Si yugu gundi mukate, ikyanya abandu bagaagulya, boohe bagaalama imyaka neꞌmyakuula.»
59 Yago magambo, Yesu akagadeta ku kyanya âli gweti agayigiriza abandu mu nyumba yeꞌmihumaanano yaꞌBayahudi ya mu kaaya keꞌKaperinahumu.
Abigirizibwa bingi ba Yesu basiga bamújanda
60 Abigirizibwa ba Yesu, iri bakayuvwa kwokwo, abingi baabo banatondeera ukudeta: «E balya, yaga migirizo gaage, leero gakola makayu. Nyandagi úwangaki gayemeera?»
61 Yesu anayami menya ngiisi kwaꞌbigirizibwa baage bâli yidodombiri. Kyanatuma agababuuza kwokuno: «Yaga migirizo, ka gamùyagaza? 62 Aaho! Kutagi bigaaba, ku kyanya mugaabona Umwana woꞌMundu agweti agalengezibwa mu kugalukira imunda âli tuuziri?
63 «Amagala gatahiiti akamaro. Si Umutima gwa Rurema gwohe, gwo gugweti gugabiikana mwoꞌbulamu. Amagambo go njuba mu mùbwira, goohe gali mwoꞌMutima gwa Rurema, ganali mwoꞌbulamu. 64 Kundu kwokwo, baguma biinyu batagayemiiri.» (Na íbikatuma Yesu agaadeta kwokwo, bwo âli koli yiji ukulyokera ku ndondeko ngiisi ábatamúyemiiri, na ngiisi úgayiji mútanga mu bagoma.)
65 Yesu, anashubi deta: «Yibyo, byo byatuma namùbwira kwoꞌmundu atangayija imwani, Daata átazi múshoboleesa.»
66 Ukulyokera ku yikyo kyanya, abigirizibwa baage bingi, banasiga bamújanda. Batanakizi ki genda bamúshoshiiri. 67 Kyanatuma Yesu agabuuza abigirizibwa baage ikumi na babiri: «Aaho! Na niinyu, ka mukoli loziizi ukunziga?»
68 Simooni Peturu anamúshuvya: «E Nahamwitu, nyandi gundi ye twangagendera? Wehe naaho, we hiiti amagambo ágangatuleetera bulamu bweꞌmyaka neꞌmyakuula! 69 Tukuyemiiri, tunayiji kwo we yolya úkataluulwa na Rurema.»
70 Yesu anabashuvya: «Ka ndali nie nꞌgamùtoola kwo muli ikumi na babiri? Kundu kwokwo, muguma winyu ali shetaani!»
71 Ikyanya Yesu akadeta kwokwo, kwâli riiri hiꞌgulu lya Yuda mugala Simooni Hisikaryote. Mukuba, kundu Yuda âli riiri muguma wa mu bigirizibwa baage ikumi na babiri, haliko ye kayiji mútanga mu bagoma.