11
Mbendeia momona tɨp kirara gaind
(Matiu 6.9-15 na 7.7-11)
Lk 5.33Karica Iesusa taup ianna mbendeia eaca taŋga mbendeia maiatke, mana iŋa raŋgairena ramoot ianna manmo gaindopatna, “Kacoot, u aimo mbendeia momona kamna tɨp kirar ripti, ŋgaua Ionna ndona iŋa raŋgairina ramtaɨra riptirina kirar.” Mt 6.9-13Aindopri, Iesusa mimo gaindopatna, “Ne mbendeina mo te, ne gainda mbendei,
 
‘Ate, i unanmo watcarica ma memetmbaca
aina rɨkmo wandoŋ rat ndeacraŋ.
Aia toŋgorinanna,
una bubuocmo watcarica ma kɨp.
Memetmbaca u aina amna reikmo
u ra, ra katu neaŋraŋ.
Na meikramtaɨra aimo tɨpemb ŋgorikta makukara moreke,
aia mina tɨpemb ŋgorikta makukarmo
mo kecarica minmo matau mo,
aintik u aina tɨpemb ŋgorikta makukarmo mo kecarica,
u aimo totowaira kai watcarica,
aimo kai towai teac.’ ”
 
Aindopacarica Iesusa minmo gaind mac mbopatna, “Ŋarikca nena rɨkna ramoot ian, ma ndona aikndamoot laŋ ŋgoinmo, ma mouŋ rɨkniŋ ŋgoinna taŋi laruca ndona aikndamootmo aindop te, ‘Aukna aikndamoot, aku toŋgorinanna, u aukmo tapacar tɨpemb mbonkac pac neaŋ. Aukna aikndamoot ianna, taup ndiŋ nakɨp kɨpca, aukna kacnɨm ndaruca, aku mana neaŋamna amta reik kocor.’ Aindop te, an kacna inik ndeacrina ramootta gainda rutica mbopnande, ‘U aukmo aiŋ aniaca, kai neaŋi mo teac. Aku tɨŋ kaptikica leacarica ndona mombonikap maŋgoreke. Aku mba ŋgepca unmo amna reac, tɨp ianna mba neaŋitndai!’ ” Lk 18.1, na 18.5Karica Iesusa gaind mac mbopatna, “Aku nemo gaindopnande, an kacna aet, ma ndona aikndamootmo ŋatŋaetap. Na ma ŋgepca mana rurina reik maneaŋgat. Ŋarikca manmo mouŋ aniaca reikta ru te, mana ŋgogo katac narica, ma ainda moatna, ma ŋgepca ndona aikndamootna toŋgorina kainta reikmo, mana aikndamootmo aŋgɨri neaŋnande. Mt 7.7, na Mk 11.24, na In 15.7, na 1 Io 3.22Ainda moca aku nemo gaindopnande. Ne Raraŋ Aetaniacmo ndorimo otacna mbendeia digi te, ma nemo otacnande. Na ne ore te, ne watnandet. Na ne manmo ac te, ma nemo waraca ruti te, ne man ndambuŋ nakɨpnande. 10 Aintik mandaia digiraŋ te, Raraŋ Aetaniaca manmo memetmbaca neaŋnande. Na mandaia oreraŋ te, ma memetmbaca watnandet. Na mandaia acraŋ te, Raraŋ Aetaniac mamo, waraca rutica ma man ndambuŋ nakɨpnande.
11  Mt 7.9-10“Ne atera tida moit? Nena ianna mooŋnuoc ian, ma unmo ŋgoaem ian neaŋna digi te, ne mamo nduop ŋgoreac ian aŋgɨri neaŋit ki, co wanaiŋ. 12 Co, tida moit? Mooŋnuoca nemo ŋgorac loor ian neaŋna digi te, ne mamo kaŋur ŋgoreac ianna aŋgɨri neaŋit ki, a? An toca laŋa wanaiŋ! 13 Mindacniŋ. Na ne ater, ne tɨp ŋgorik wɨt aniaca morena ramtaɨr, na ne ndorita mombonikta ndamŋireke, na ne mimo mataua moreke, mimo reik laiŋ neaŋrena. Ainda moca anna gidik ecte, ne gaind ŋgoin ndamŋi. Nena tamuŋna Aet, ma mandaibinna mbendeica Ŋeroŋ Rat aŋgɨna digi te, ma neaŋnandet!”
Mina gaindoprena, Iesusa Belsebulap tɨkca aiŋa morena
(Matiu 12.22-30 na Mak 3.20-27)
14 Karica Iesusa ramoot ianna ŋeroŋ ŋgoreac ianna manap eacrenanna, moa kecariatna. Ma manap eacreke, ma mana kam leaca ma kam ndop ŋgocor ndeacrenanna. An ŋeroŋ ŋgoreaca taŋgatke. Ri, an kam kocorta ramootta kam ndopri, meikramtaɨr wɨt aniaca an mbatca tamtam ndamŋirina. 15  Mt 9.34, na 10.25, na 12.24Ri, meikramtaɨr ndeida gaindopatna, “Iesusa ŋerŋgaur ŋgorikca moa kecarirenanna, ma Belsebulna gargar mbuŋa morena. Na Belsebul ma Ramoot Mbɨk. Ma ŋerŋgaur ŋgorikta ramoot paŋan.” 16  Mt 12.38, na 16.1, na Mk 8.11Aindopri, meikramtaɨr ndeida ndorimo Iesusa towai ndopca, mina mamo ainda digiatna, “U tamuŋna auŋna ŋgagatrac ianna mo te, aia lamŋinande, u Raraŋ Aetaniacna gargarap.” 17  Mt 12.25, na Mk 3.24, na In 2.25Aindopri, Iesusa mina iroara atuna ndamŋica, ma mimo gaindopatna, “Gagrirta ramoot paŋan ianna, mana bubuocna kaŋgauk ndeacrena meikramtaɨra, mina ndorimo rɨkca titaca tumbun mbuniŋ ndaruca ndorica ruŋ te, mina ndorimo mo ŋgocrainande. Co, kamin kabena meikramtaɨra, mina ndorita kɨdrɨkca tumbun mbuniŋa titaca ndorica ruŋ te, mina ndorita kaminna mo ŋgocrainandet. 18 Na Ramoot Mbɨkna bubuocna kaŋgauk ndeacrenanda, mina ndorimo tumbun mbuniŋa titaca ndorimo paŋaindamtaɨra moca mo te, ma titocna gargarap eacraŋit? Aria, ne mbop, aku Belsebulna gargar mbuŋa meikramtaɨrta ŋerŋgaur ŋgorikca moa kecarire ki, a? 19 Aku Belsebulna gargar mbuŋa morenanna, anna gidik ecte, mandaia ndo nena ndeidmo otaca mina nena ndeidta ŋerŋgaur ŋgorik ŋgotta mandacrina? Nena ndeida ndori nenmo mbopnande, ‘Na man ndoprena kambca, anna gidikca wanaiŋ.’ 20  NA 8.19Moca Raraŋ Aetaniaca ndo aukmo an gargar neaŋga, aku ŋerŋgaur ŋgorikca mo kecari te, ne aind ndamŋi, Raraŋ Aetaniacna bubuoca nena kɨdrɨk makɨpri.
21 “Na ramoot gargar ianna mana lapoiknan aŋgɨca, ndona kac tɨŋa wɨtɨkca anna ŋginaŋa mo te, mana reikca muruŋa laŋ ŋgoin ndeacnandet. 22  Kol 2.15Ma an reikta gagrarmo ndo ŋgopotac ndopca moeknanna, ramoot gargar aniac ianna laruca manap ruŋca manmo pi kɨtac wɨtɨk te, ma mana gagrarca ruŋrena reik aŋgɨ te, ma mana reikmo ramtaɨr ndeida biŋainande.
23  Mt 12.30, na Mk 9.40, na Lk 9.50“Na ramootta aukna aikndamootta wanaiŋ, ma aukmo ndona paŋaindamoota monande. Na ramootta aukmo otaca meikramtaɨrmo, aŋgɨri puni ŋgocor, ma ndo minmo aŋgɨri ootca mina tamtamma taŋ mainandet.”
Ŋeroŋ ŋgoreaca mac nda makɨpat
(Matiu 12.43-45)
24  Mt 12.43Karica Iesusa gaind mac mbopatna, “Moca ŋeroŋ ŋgoreaca ramoot ian tɨkcarica, ma puik kocorta taupca ndo mbukca mbiraca wɨktɨki eacna taupembta kore taŋ, taŋi tambacari te, ma aindopnande, ‘Aku mac nda taŋca ndona atu ndeacrena kac mac nda taŋca, an ndeacna.’ 25 Aindopca ma mac nda kɨpca, an kaca wattatnanna anna mina mataua maica laŋ ŋgoin ndeacri. 26  Mt 12.45, na In 5.14, na Ib 6.4, na 2 Pi 2.20Ainda moca ma nda taŋga kabena tɨpemb ŋgorik koindara morena ŋerŋgaur parmbaiapa mbut mbuniŋna mɨn naaŋgɨca kɨpca mina an kac ndeacnande. An ŋerŋgaura mina tɨpemb ŋgorikca, mana tɨpemb ŋgorikmo, minanna kunda tamuŋ ŋgoin ndeacrenan, aŋgɨca kɨpca mina an kacna inik ndeac te, an ramootta ma ŋgaua laŋmbai ndeacrenanna. Mandeaca ma kocnai ŋgocrainande.”
Titna ramtaɨra ndorita toŋtoŋgar laiŋgap eacit
27  Lk 1.28, na 1.42, na 1.48Karica Iesusa an kamb ndopatna mɨn mbuŋa meikramtaɨra muruŋ ndeacatke, ma mbopri mbuŋa, meac ianna mina rɨk ndeacrinanna, ma kam aniac mbuŋa aindopatna, “Gan meac, ma una mɨrca unmo ndona mɨr mbuŋa wirambrina meac, ma toŋtoŋap.” 28  Mt 7.21, na Lk 8.15, na 8.21, na Ie 1.25Na Iesusa gaindopatna, “Aia gaind ŋgoin ndopnande, ‘Mandaibinna Raraŋ Aetaniacna kam mbaraca raŋgairenanna, mina toŋtoŋgar koindap eacnande.’ ”
Ramtaɨr ndeida Iesusmo ŋgagatracara mona digiatna
(Matiu 12.38-42 na Mak 8.12)
29  Mt 16.4, na Mk 8.12Karica meikramtaɨr wɨt aniaca Iesus ndambuŋa andu nakɨpri, Iesusa minmo gaindopatna, “Gan mɨnna meikramtaɨr, mina meikramtaɨr ŋgorik, mina ndorimo ŋgagatrac ianna wat garacna, mina ndorimo an nagarac te, anna ndo minmo wandacnande, aku Raraŋ Aetaniacna aiŋna ramoot. Na mina mba ŋgagatrac ianna mba garacitndai, wanaiŋ ŋgoin. Mina ŋgagatrac kabe niŋgik mbatnande, an ŋgagatraca ramma morina ramoot, Iounanan. 30  Ion 1.17, na 2.10, na 3.4Atua Iouna, ma ŋgagatracna kirar ndaruca, Raraŋ Aetaniac manmo Niniwa auŋ aniacnanda wandacatna. Anna kirara Ramootna Nuoc, ma toca ainta ŋgagatracna kirar ndarunandet, te, Raraŋ Aetaniaca manmo gan mɨnna meikramtaɨrmo an wandacnandet. 31  1 GRP 10.1-10, na 2 Nin 9.1-12Kaina ra ian, Raraŋ Aetaniac ma ndo meikramtaɨrta makukara waparacna ra laru te, mon tawan ŋgoinna raŋmbaina tiacarpaikna mamaina pitrikna auŋna gagrirta meac ianna ndo kɨpca gan mɨnna meikramtaɨr morena tɨpemb ŋgorikta kirarira wandacnande. Aintik an gagrirta meac paŋan, ma mon tiacarpaikna mamaina auŋ ndeacrenanna, ma ndomo kɨpca Solomonna, ndona landamŋi laiŋta kam ndop te, ma ndomo anna waracna moca anna nakɨpatna. Na nena kɨdrɨk ndeacrena ramoot ian, mana landamŋi laiŋ mananna Solomonna landamŋimo kunda tamuŋmbai. 32  Ion 3.5Na Niniwananda, atu ŋgoinna mina Iounana mimitpacna kam mbaraca mina anduna iroar inkar ŋgetrikirina. Na ramoot ianna ma aina kɨdrɨk ndeacrenanna, mana gargara Iounana gargarmo kunda tamuŋ ŋgoin ndeacrena. Ainda moca Raraŋ Aetaniac, ma meikramtaɨrta makukara waparacna ra laru te, Niniwana meikramtaɨra mitoco ŋgepca laruca gan mɨnna meikramtaɨr morena tɨpemb ŋgorikca wandacnande.”
Iesusna tikna memetacna kam roor keatna
(Matiu 5.15 na 6.22-23)
33  Mt 5.15, na Mk 4.21, na Lk 8.16Ri, Iesusa gaind mac mbopatna, “Meikramtaɨra mina tac wɨwɨrmo mba aŋgɨri iŋgorocitndai. Na mina mba aŋgɨra tuoŋ kaŋgaukca mba aŋgɨri iŋgorocitndai. Wanaiŋ ŋgoin. Mina aŋgɨri tacna taupca mbirac te, meikramtaɨra an kacnɨm nakɨp mbuk te, mina an tacna memetac mbatnande. 34  Mt 6.22Una lamnɨaca anna una tikna tac wɨwɨrna kirar. Na una lamnɨaca laŋ ndeac te, mana memetaca una tikmo muruŋ naaŋgɨnande. Na una lamnɨaca ŋgocrai te, una tikca muruŋa nenepucarinande. 35 Ainda moca u ndona ŋginaŋa mataui mo, moca an memetaca un ndambuŋ ndeacrenanna, moca taŋi nenepu nari. 36 Aintik una tikca muruŋa memetacap eac te, una tik umbum ianna mba nenepuca eacitndai. Ainda moca una tikna memetaca bagaraniac ndaruca una tikca muruŋa tac wɨwɨrna memetac nakirar toca, una tikca muruŋa metacarinande.”
Parisinandapa tɨpemb wandik tamŋirena ramtaɨrap mina tɨp ŋgoreaca morena
(Matiu 23.1-36 na Mak 12.38-40 na Luk 20.45-47)
37  Lk 7.36, na 14.1Iesusa kamb ndopca maiatke, Parisina ramoot ianna manmo kɨpca ndoap amna digiri. Ainda moca Iesusa taŋga mana kacna inikca mbukca gagamna taupca mbiraca ambri. 38  Mt 15.2, na Mk 7.3Na an Parisia, watrinanna ma para tuki ŋgocora ambatke, ainda moca ma tamtam ndamŋirina.* Para tuki ŋgocor ŋgambrena tɨp kirara: Anna kabena Iudananta rɨtɨpacna tɨp wandɨk dam. Anmo Parisiara gaind ndamŋirena. U Raraŋ Aetaniacmo mataui raŋgairaŋna mo te, u ndona par tuktukina tɨp wandɨkca raŋgairaŋ. Anna Tɨp Wandɨkna inikca eac ŋgocor. 39  Mt 23.25, na Mk 7.4, na Ta 1.15Ri, Kacootta manmo aindopatna, “Ne, Parisiara ne gainda morena, ne tuoŋgourapa kabarmo mina raekrembca mataua tukia ŋgaib tarureke. Na nena inkara, ne macmakɨmapa tɨpemb kirarir ŋgorikca momona mɨnɨŋ koindar. 40 Na ne ŋaŋaŋaona ramtaɨr koindar! Na ramootta raekmbaina reikca morenan, ma an inikmbaina reik toco ma mba more ki, a? 41  Ais 58.7, na Dan 4.27Ainda moca reikca inikmbai ndeacrenan, ne anmo reik kocorta ramtaɨr ndaekpembca neaŋ, minmo otac. Ne ainda mo te, nena reikca muruŋa ŋgaib tarunande.
42  TN 27.30, na Mt 23.23“Na ne Parisiara, ne ndoripembta kadmai! Ne makukara aŋgɨnandet. Ne iniŋpaik, co gagamna raikdar, co ainta warɨŋna ambrena ikir uprirmo, ne muruŋ naaŋgɨca anmo ne nduca parniŋ ndaru te, ne an parniŋ ndarurina kabemo, ne aŋgɨca Raraŋ Aetaniaca neaŋ te. Na ne taup wandoŋ laŋ gidikna kirarapa Raraŋ Aetaniacna matŋirena toŋtoŋna kirarmo ne kecamacariek. Aintik ne an taup wandoŋ laŋapa manmo matŋirena toŋtoŋna tɨp kirarmo, mo gagra te, ne an kabenanmo mba ndarekrekeitndai.
43  Mt 23.6-7, na Mk 12.38-39“Na ne Parisiar, ne ndoripembta kadmai! Ne makukar aŋgɨnandet. Ne gainda morena, ne ndorimo Iudananta mimitpac aŋgɨrena kaikta ramtaɨr paŋainda mbiracrena taupemb koinda riaca toŋgo aŋgɨreke. Na ne ndorimo meikramtaɨr punirena taupembta toŋgorena, mimo kɨp te, ndorimo kam laŋ neaŋna moca, ne anna punirena.
44  Ŋap 5.9, na Mt 23.27“Ne ndoripembta kadmai! Ne makukar aŋgɨnandet. Ne ande gom kɨndik kocorta mukna kirar, meikramtaɨra lamŋi ŋgocora mina an nambatta taŋraŋnande.” Muk: Anna warir mutocrena taup, na Iudananta tɨp kirara gaind. Mukmo mina aindoprena, anna rat ŋgocorta reac. Aintik mina muk raupŋirena tɨp kirara mina mukurmo ŋgagatracara moca an mukurmo tɨkrena. Na ramootta an mukca garac ŋgocora an nambatta taŋca wɨtɨki taŋ te, ma Raraŋ Aetaniacna lamnɨac ŋgoutta ma ramoot ratta wanaiŋ.
45 Aindopatke, tɨpemb wandik tamŋirena ramoot ianna an kam mbaraca, ma Iesusmo nda rutica gaindoprina, “Riripti. U Parisiarmo ainta kam ndopapeke, u ai motocmo mapepereca.” 46  Mt 23.4Aindopatke, Iesusa mana kam rutica aindopatna, “Ne tɨpemb wandik tamŋirena ramtaɨr, ne ndoripembta kadmai! Ne makukar aŋgɨnandet. Ne toco ne gainda morena. Ne meikramtaɨrmo makukar neaŋga, mina an makuk aniac maaŋgɨreke. Ne ndori koinda nena patŋit ianna mina makukara mba aŋgɨrenanna.
47  Mt 23.29-31“Na ne ndoripembta kadmai! Ne makukar aŋgɨnandet. Nena nicara atuna rambca morina ramtaɨrmo rɨŋga menacri, na ne min ndamŋina moca, ne mina warir mutocrina taupembca ne ŋgagatraca tɨkrena. 48 Na an tɨpembta kirarira ne meikramtaɨrmo an wandacri, nena nicarta ater, mina ndorimo ainda mori, na ne an kirarirmo, laiŋga mori ndopca. Aintik mina rambna ramtaɨra rɨŋga menacri, na ne min ndamŋina moca, mina warir mutocrina taupembmo ne wat garacna reik tɨkrina.
49 “Ainda moca Raraŋ Aetaniacna landamŋiapa iro laŋ mananna ma gaindopatna, ‘Aku ndona rambca morena ramtaɨrapa ndona up aŋgɨrena ramtaɨrmo mbagɨrica mina taŋga meikramtaɨra mina ndeidmo mo ŋgoreaca moatke, mina ndeidmo rɨŋga menacatna.’ 50 Ainda moca an meikramtaɨr wɨt aniaca an kirar ŋgoreacap eacreke, mina rambca morina ramtaɨrmo rɨŋga menacatke, an rɨŋ memenacna tɨp kirara Raraŋ Aetaniaca gan tiacarpaikmo mandeb moca eacri, an makukara an mɨn ndaruca, kɨpca mandeacna mɨn. An tɨp kirara mandeacna mɨnna meikramtaɨra anap eacraŋ te, mina an tɨpembta makukar aŋgɨraŋnande. 51  RL 4.8, na 2 Nin 24.20-21Reac lacaua memenaca Abolna mɨn ndaruca kɨpca, Raraŋ Aetaniacna ramma morina ramoot Sekaraiana memenacna mɨn mbuŋ. An ramoot Sekaraia, mina mamo gɨmbambara morena taupapa Raraŋ Aetaniacna Kacna kɨdrɨkca tɨkca mina anna tɨkca manmo pia menacarina. Anna gidik ŋgoin, na aku nenmo aindopnande, an tɨp ŋgoreacna opoik ŋgoreaca, gan mɨnna meikramtaɨr puŋga larunande.”
52  Mt 23.13Aindopacarica ma gaind mac mbopatna, “Ne tɨpemb wandik tamŋirena ramtaɨr, ne ndoripembta kadmai! Ne makukar aŋgɨnandet. Ne ande landamŋi laŋ aŋgɨrena taupmo mbuk narica, an leacarica, ne kabena meikramtaɨra ndorimo taŋi mbukca kam laŋ aŋgɨna mo te, ne mina taupemb mboracraŋnande.”
53 Karica Iesusa ndona eacrina kac tɨkcarica taŋna moatke, iŋmbaia tɨpemb wandik tamŋirena ramtaɨrapa Parisina ramtaɨrap, mina manmo nikkatta ŋgocraica, mamo digdigiara wɨt aniaca digiatna. 54  Lk 20.20Mina manmo kam tɨp ŋgoreac ian ndopekna moca, anna towaia digirina. Ma kam tɨp ian katti mbop te, mina anna wat rapacna moca.

11:1 Lk 5.33

11:2 Mt 6.9-13

11:8 Lk 18.1, na 18.5

11:9 Mt 7.7, na Mk 11.24, na In 15.7, na 1 Io 3.22

11:11 Mt 7.9-10

11:15 Mt 9.34, na 10.25, na 12.24

11:16 Mt 12.38, na 16.1, na Mk 8.11

11:17 Mt 12.25, na Mk 3.24, na In 2.25

11:20 NA 8.19

11:22 Kol 2.15

11:23 Mt 12.30, na Mk 9.40, na Lk 9.50

11:24 Mt 12.43

11:26 Mt 12.45, na In 5.14, na Ib 6.4, na 2 Pi 2.20

11:27 Lk 1.28, na 1.42, na 1.48

11:28 Mt 7.21, na Lk 8.15, na 8.21, na Ie 1.25

11:29 Mt 16.4, na Mk 8.12

11:30 Ion 1.17, na 2.10, na 3.4

11:31 1 GRP 10.1-10, na 2 Nin 9.1-12

11:32 Ion 3.5

11:33 Mt 5.15, na Mk 4.21, na Lk 8.16

11:34 Mt 6.22

11:37 Lk 7.36, na 14.1

11:38 Mt 15.2, na Mk 7.3

*11:38 Para tuki ŋgocor ŋgambrena tɨp kirara: Anna kabena Iudananta rɨtɨpacna tɨp wandɨk dam. Anmo Parisiara gaind ndamŋirena. U Raraŋ Aetaniacmo mataui raŋgairaŋna mo te, u ndona par tuktukina tɨp wandɨkca raŋgairaŋ. Anna Tɨp Wandɨkna inikca eac ŋgocor.

11:39 Mt 23.25, na Mk 7.4, na Ta 1.15

11:41 Ais 58.7, na Dan 4.27

11:42 TN 27.30, na Mt 23.23

11:43 Mt 23.6-7, na Mk 12.38-39

11:44 Ŋap 5.9, na Mt 23.27

11:44 Muk: Anna warir mutocrena taup, na Iudananta tɨp kirara gaind. Mukmo mina aindoprena, anna rat ŋgocorta reac. Aintik mina muk raupŋirena tɨp kirara mina mukurmo ŋgagatracara moca an mukurmo tɨkrena. Na ramootta an mukca garac ŋgocora an nambatta taŋca wɨtɨki taŋ te, ma Raraŋ Aetaniacna lamnɨac ŋgoutta ma ramoot ratta wanaiŋ.

11:46 Mt 23.4

11:47 Mt 23.29-31

11:51 RL 4.8, na 2 Nin 24.20-21

11:52 Mt 23.13

11:54 Lk 20.20