୧୯
କିତଂନ୍ନିଆ ସାର୍‌ଦା
୧ ଆକେନ୍ ଇଡ଼ିଂ ନିଂ ମେଃନେ ଙକେ ଆତେନ୍‌ କିତଂନେ ମୁଇଂ ଜବର୍ ରେମୁଆଁଇଂନେ କିରମର ରକମ୍ ମନେ ଡିଙ୍ଗ୍‌ଡିଂଗେ । ମେଁଇଂ ବାସଙ୍ଗ୍‌ଡିଂଆର୍‌ଗେ “ଇସ୍‌ପର୍‌ନେ ଅସ୍‌ମାର୍ ସାର୍‌ପା । ନେଃନେ ଇସ୍‌ପର୍ ପରିତ୍ରାନ୍, ଗୌରବ୍ ଆରି ବପୁନେ ଅଦିକାରି । ୨ ମେଁନେ ବିଚାର୍ ସତ୍ ଆରି ନ୍ୟାୟ୍‌ । ଦଦ୍ୟା‌ କାମ୍ ବାନ୍‌ ଦର୍‌ତନିକେ ନସ୍ଟ ଡିଂମ୍ୟାକ୍ନେ ବେସ୍ୟା ଆଡ଼ାତ୍ରା ମେଁ ସମାନ୍ ଡଣ୍ଡ୍ ବିବକେ । ଇସ୍‌ପର୍‌ନେ ସେବକ‍ଇଂକେ ବାଗୁଏ ବକ୍ନେସା ଆମେକେ ମେଁ ସାସ୍ତି ବିବକେ ।” ୩ ନିଂ ଙକେ ମେଁଇଂ ଆରି ଜବର୍ ୱାସାର୍‌ଚେ ବାସଙ୍ଗ୍‌ଡିଂଆର୍‌କେ “ଇସ୍‌ପର୍‌ନେ ଅସ୍‌ମାର୍ ସାର୍‌ପା । ଆତେନ୍‌ ମ୍ନାଇନିକେ ଦଂସ ଡିଂଚେ ବିଃମ୍ୟାକ୍ନେ ସୁଆନେ ମାଃସ କାଲାଆଃ ଆଡ଼ାତ୍ରା ତଃଡ଼ିଆଲେଃଏ ।” ୪ ସିଂଆଁସନନ୍ନିଆ କକ୍ନେ ଇସ୍‌ପର୍‌ନେ ଡାଗ୍ରା ୨୪ ରୁଆ ବୟସ୍କ ନେତା ଆରି ଆତେନ୍‌ ଅଁରୁଆ ଜିବ୍‌ ମୁକ୍‌ଚିଚେ ଇସ୍‌ପର୍‌କେ ପୁଜା ଡିଂଆର୍‌କେ । ମେଁଇଂ ବାସଙ୍ଗ୍‌ଆର୍‌କେ “ଆମେନ୍ ! ଇସ୍‌ପର୍‌ନେ ଅସ୍‌ମାର୍ ସାର୍‌ପା ।”
ତୁର୍ତ୍ୟାମିଃରେଇଂନେ ବିହେ ବଜି
୫ ତେନ୍ଇଡ଼ିଂ ସିଂଆସନବାନ୍ ମୁଇଂ ସାମୁଆଁ ନ୍ନାଂକେ । “ଇସ୍‌ପର୍‌ନେ ଅସ୍‌ମାର୍ ସାର୍‌ପା । କି ମ୍ନା କି ଡାଆଁ ଇସ୍‌ପର୍‌ନେ ସେବାଣ୍ଡ୍ରେ ଆରି ପାର୍‌ତନା ଡିଂଣ୍ଡ୍ରେ ସାପାରେ ମେଁନେ ଅସ୍‌ମାର୍ ସାର୍‌ପା ।” ୬ ଆତେନ୍‌ ବେଲା ନିଂ ଙକେ କେଣ୍ଡିଆଃ ସବ୍‌ଦ ଆରି ଗଡ଼୍‌ଗଡ଼ି ଏତେ ରେମୁଆଁଇଂନେ କିରମର ସବ୍‌ଦ ଡୁଙ୍ଗ୍‌ଡ୍ୟା ପାଙ୍ଗ୍‌ଡିଂକେ । ରେମୁଆଁଇଂ ଆରି ଅସ୍‌ମାର୍ ସାର୍‌ଚେ ବାସଙ୍ଗ୍‌ଡିଂଆର୍‌କେ, “ଇସ୍‌ପର୍‌ନେ ଅସ୍‌ମାର୍ ସାର୍‌ପା ଡାଗ୍‌ଲା ନେନେ ସାପାଟୁ ବପୁନେ ମାପ୍‌ରୁ ଇସ୍‌ପର୍ ମେଁ ଆଃ ମୁଇଂ ନେଃନେ ଇଃସାଙ୍ଗ୍‌ । ୭ ଏଲାପା ସାର୍ଦା ଆରି ମ୍ଲେଡ଼ିଆ ନେଡିଂପା, ମେଁନେ ଗୌରବ୍‌ନେ ଅସ୍‌ମାର୍ ନେଃସାର୍‌ପା । ଉଂମେଣ୍ଡାନେ ବିହେ ବେଲା ପେଂଚା ଲେଃକେ ମେଁଇଂନେ ସେଲା ଆତେନ୍‌‌ସା ନିଜ୍‌କେ ଆଃର୍ମେ ବକେ । ୮ ମେଁ ବିଃକ୍ନେ ନ୍‌ସା ମେଁ ତୁଲୁଏ ଆରି ତାଣ୍ଡିଆଃକ୍ନେ ତୁଲୁଏ ସକା ବାଲେଃଆର୍‌କେ ।” ସାଦୁଇଂନେ ନିମାଣ୍ଡା କାମ୍ ଡିଂଡିଂକେ ଆତେନ୍‌ ତୁଲୁଏ ସକା ।
୯  ୧୯:୯ ମାତିଉ ୨୨:୨,୩.ତେନ୍‌ଇଡ଼ିଂ କିତଂଦୁତ୍ ଆନିଂକେ ବାସଂକେ “ଗୁଆର୍ ବ ଜାଣ୍ଡେଇଂ ଉଂମେଣ୍ଡାନେ ବିହେ ବଜିନ୍ତୁଗ୍ ଡୱାବ୍ନ ମେଁଇଂ ନିମାଣ୍ଡା ରେମୁଆଁ ।” ମେଁ ଆରି ଣ୍ଡିଗ୍ ବାସଂକେ “ଆକେନ୍ ଇସ୍‌ପର୍‌ନେ ସାମୁଆଁ - ଡିଲାଡିଗ୍ ସତ୍ ।”
୧୦ ଆତେନ୍‌ ଦୁତ୍‌କେ ପୁଜା ଡିଂନେ ନ୍‌ସା ନିଂ ମେଁନେ ଞ୍ଚ ଆଲ ଲଃଉଁୱେକେ । ମାତର୍‌ ମେଁ ଆନିଂକେ ବାସଙ୍ଗ୍‌କେ “ଡେତ୍‌ରକମ୍ ଆଡିଙ୍ଗେ । ନାଁନେ ସୁଗୁଆ ଆରି ନାଁନେ ବୟାଁଇଂ ସୁଗୁଆ ନିଂ ଜିସୁନେ ମୁଇଂ ଦାସ ମାତର୍‌ । ପେଇଂନେ ସୁଗୁଆ ନିଂ ଣ୍ଡିଗ୍ ଜିସୁ ଆଃସୁଏ ବକ୍ନେ ସତ୍‌କେ ଗ୍ର‍ଅନ୍‌ ଡିଂମ୍ବକେ । ମୁଇଂ ଇସ୍‌ପର୍‌ନେ ପୁଜା ଡିଂ । ମୁଇଂ ଜିସୁ ଆଃସୁଏ ବକ୍ନେ ସତ୍ ବାବବାଦି‍ଇଂକେ ଆଦେସ୍ ବିଏ ।”
ତୁଲୁଏ ଗୋଡ଼ା ଆଡ଼ାତ୍ରା ଡେଃକ୍ନେ ରେମୁଆଁ
୧୧ ତେନ୍ଇଡ଼ିଂ ନିଂ ଙ୍କେକେ, କିତଂ ଗାଲି ରଃଡ଼ା ଆରି ଆତ୍‌ଅରିଆ ମୁଇଙ୍ଗ୍ ତୁଲୁଏ ବାନା ଗୋଡ଼ା । ଆତ୍‌ତେ କକେଣ୍ଡ୍ରେ ବିସ୍‌ବାସ୍‌ ଆରି ସତ୍ ମ୍ନିରେ ସ୍ନାମୁଆଁ । ମେଁନେ ବିଚାର୍ ନ୍ୟାୟ୍ ଆରି ମେଁ ଦରମ୍‌ ଜୁଦ୍‌ନ୍ନିଆ ୱେଲେଃକେ । ୧୨ ମେଁନେ ମୁଆଃ ସୁଆ କଣ୍ଡ୍‌ସୁଗୁଆ ଆରି ମେଁନେ ବାଆଃନ୍ନିଆ ଗୁଲୁଏ ମୁକୁଟ୍ ଲେଃଗେ । ମେଁନେ ଆଡ଼ାତ୍ରା ମୁଇଙ୍ଗ୍ ମ୍ନି ଗ୍ନୁଆର୍‌ ୱେଲେଃଗେ ମାତର୍‌ ଆତେନ୍‌ ମେଃନେ ଆମେ ଆନ୍ତାର୍‌ଚେ ଆରି ଜାଡିଗ୍ ଆମ୍ୟାଆର୍ ଣ୍ଡୁ । ୧୩ ମେଁ ସଃଲେଃକ୍ନେ ସ୍ନପୁଆଃ ମିଆଁ ଲୁବଂ ଲେଃଗେ । ମେଁନେ ମ୍ନି “ଇସ୍‌ପର୍‌ନେ ସାମୁଆଁ” ଡାଗ୍‌ଚେ ସ୍ନାମୁଁଆଃ । ୧୪ କିତଂନେ ସନ୍ୟ‍ଇଂ ନିମାଣ୍ଡାନେ ତୁଲୁଏ ସ୍ନପୁଆଃ ସଃଚେ ତୁଲୁଏ ଗଡ଼ାଇଂ ଆଡ଼ାତ୍ରା ଡେଃଚେ ଆମେକେ କିକେଆର୍‌ ଡିଙ୍ଗେ । ୧୫  ୧୯:୧୫ ପ୍ରକାସିତ୍‌ ୧୪:୨୦.ମେଁନେ ତୁମୁଁଆବାନ୍ ମୁଇଙ୍ଗ୍ ଡିଗ୍‌କ୍ନେ କାଣ୍ଡା ତାର୍ ଲେଃଗେ । ଆତେନ୍‌ ଏତେ ମେଁ ଦର୍‌ତନିନେ ସର୍ତେ ଜାତିକେ ଆଃଆରେଏ । ବାରି ଆମେଇଂକେ ଲୁଆ ଡୁଡୁନ୍ନିଆ ସାସନ୍ ଡିଂଆର୍‌ଏ ବାରି ସାପାଟୁ ବପୁନେ ମାପ୍‌ରୁ ଇସ୍‌ପର୍‌ନେ ମାଲେ ରିସାକ୍ନେ ସୁଗୁଆ ଅଙ୍ଗୁର୍‌କେ ମେଁ ଉଃନେ କୁଣ୍ଡ୍‌ନ୍ନିଆ ନିଜେ ଉଃଚେ ଅଙ୍ଗୁର୍ ରସ୍ ଆତାର୍‌ଏ । ୧୬ ମେଁନେ ମ୍ନି ସକା ଆଡ଼ାତ୍ରା ଆରି ବୁଲୁନ୍ନିଆ ଗ୍ନୁଆର୍ ଡିଂଲେଃଗେ “ଇଃସାଙ୍ଗ୍‌ଇଂନେ ଇଃସାଙ୍ଗ୍‌ ଆରି ମାପ୍ରୁଇଂନେ ମାପ୍ରୁ ।”
୧୭ ତେନ୍ଇଡ଼ିଂ ନିଂ ଙ୍କେକେ ଆରି ମୁଇଙ୍ଗ୍ କିତଂଦୁତ୍‌ ସ୍ନି ଆଡ଼ାତ୍ରା ତୁଆଁ ଲେଃକେ । କିତଂନ୍ନିଆ ୱାଲେଡିଂକ୍ନେ ସର୍ତେ ପ୍ଲିଗ୍ଇଂକେ ମେଁ ୱାସାର୍‌ଚେ ବାସଂକେ “ଏଃଲାପା ଇସ୍‌ପର୍‌ନେ ମ୍ନା ବଜିନ୍ନିଆ କୁଡ଼େଃ ନ୍‌ସା ରିସିଂପା । ୧୮ ଇଃସାଙ୍ଗ୍‌, ପ୍ରଜା, ସନ୍ୟ, ସେନାପତି, ଗୋଡ଼ା, ଗୋଡ଼ା ଡେଃଣ୍ଡ୍ରେ, ଗତିରେ, ନିଜର୍‌ ବିତ୍‌ରେ ଲେଃକ୍ନେ ରେମୁଆଁଇଂ, ମ୍ନା ଣ୍ଡୁଲା ଡାଆଁ ସାପାରେନେ ଚିଲି ପାଙ୍ଗ୍‌ଚେ ଚଂପା ।”
୧୯ ତେନ୍ଇଡ଼ିଂ ନିଂ ଙ୍କେକେ ଆତେନ୍‌ ଗୋଡ଼ା ଡେଃଣ୍ଡ୍ରେ ଆରି ମେଁନେ ସନ୍ୟ‍ଇଂ ବିରଦ୍‌ରେ ଜୁଜ୍ ଡିଂନେ ନ୍‌ସା ଆତେନ୍‌ ପସୁ ଆରି ଦର୍‌ତନିନେ ସର୍‌ତେ ଇଃସାଙ୍ଗ୍‌ ଆରି ମେଁଇଂନେ ସନ୍ୟ‍ଇଂ ମୁଇଂ ଡାଗ୍ରା ରିସିଂ ଆର୍‌କେ । ୨୦  ୧୯:୨୦ ପ୍ରକାସିତ୍‌ ୧୩:୧-୧୮.ଆତେନ୍‌ ଜୁଦ୍‌ନ୍ନିଆ ପସୁ ଆରି ମେଁ ଡାଗ୍ରା ଇରିଆତୁଗ୍‌ନେ କାମ୍ ଡିଂମ୍ୟାକ୍ନେ ଆତେନ୍‌ ଡିସାରି ଦାରା ପଡ଼େଚେ ବନ୍ଦି ଡିଂକେ । ଜାଣ୍ଡେନେ ଅରିଆ ପସୁ ଚିନା ଲେଃଗେ ଆରି ଜାଣ୍ଡେଇଂ ମେଁନେ ମୁର୍ତ୍ତିକେ ପୁଜା ଡିଂଆର୍‌ଡିଙ୍ଗେ ପସୁ ମେଁନେ ଇରିଆତୁଗ୍ କାମ୍ ବାନ୍‌ ଆମେଇଂକେ ବାଃଟ ଡିଂଗେ । ପସୁ ଆରି ଆତେନ୍‌ ବଣ୍ଡ ବାବବାଦି ଗନ୍ଦ୍‌ଗୁଲା ଡୁଆଡିଂକ୍ନେ ସୁଆ କୁଣ୍ଡ୍‌ନ୍ନିଆ ଜିବନ୍‌ଜିବନ୍ ଗାୱେକେ । ୨୧ ବାରି ମେଁଇଂନେ ସନ୍ୟ‍ଇଂ ଗୋଡ଼ା ଡେଃଣ୍ଡ୍ରେନେ ତୁମୁଁଆବାନ୍ ତାର୍‌କ୍ନେ କାଣ୍ଡା ବାନ୍‌ ଗୁଏଆର୍‌କେ; କିତଂନେ ପ୍ଲିଗ୍‌ଇଂ ମନ୍ଇକ୍‌ଚା ମେଁଇଂନେ ଚିଲି ଚଂୱେଆର୍‌କେ ।

୧୯:୯ ୧୯:୯ ମାତିଉ ୨୨:୨,୩.

୧୯:୧୫ ୧୯:୧୫ ପ୍ରକାସିତ୍‌ ୧୪:୨୦.

୧୯:୨୦ ୧୯:୨୦ ପ୍ରକାସିତ୍‌ ୧୩:୧-୧୮.