2
Jiganə ŋga Malaaɓa Ma'yanə
1 Makə mbu'ya uusərə ŋga kumənə ŋga *Peentakoosa, kə dzatə ənji nə'unə də nə patə ka ha rəŋwə. 2.1 Leew. 23.15-21; Dzək. 16.9-11. 2 Pii təya fa lyaamanə ŋga uushi dadagyə makə laamənə ŋga mandalə məɗa. Wata laamənəkii a nagi kuvətə dzatə tii də nə davə. 3 Wata təya nee ka uushi a jiga makə gana ŋga gunə. Ca taala, ca təəkəgi agyanə taa wu patə davə. 2.3-4 Luka 3.16. 4 Malaaɓa Ma'yanə a naanatə ədzəmətii patə, təya ndzaŋə waɓənə də uuranyinə kama kama makə sətə vii Malaaɓa Ma'yanə ka tii waaɓənə. *2.4 Malaaɓa Ma'yanə a naanatə ədzəmətii: 4.31; 6.3,5; 7.55; 8.17; 10.44; 11.15,24; 13.9; 15.8; 19.2,6; makə sətə vii Ma'yanə ka tii waɓənə: 4.31; 10.45-46; 19.6; 1 Koor. 12.10; 14.2-12.
5 Ma gatə də Urusaliima, tə'i *Yahudiinə ətə ca ŋgwalə tə Əntaŋfə shiishi agyanə hanyinə ŋga duuniya patə. 6 Makə fii ənji wazənə, kə dzii ənji də nə laŋə. Haŋkalatii a gwazəgi, acii kə fii tii təya waɓə də uura ŋga taa ŋgutə əndə ahadatii. 7 Kə ɗii ka tii ka sə ŋga hurəshishinə ka shaŋə, təya ba, “Əntaa ənji Galili nə ənjitsə ca waɓə pata? 2.7 1.11. 8 Ya əna, iitə ɗii mbee tii ka waɓənə də uura ŋga taa ŋgutə əndə ahadaama? 9 Wiinə kə shaamə agyanə hanyinə ŋga Parətiya, Madiya, Ilamiya, Misaputamiya, Yahudiya, Kapadasiya, Puntu, Asiya, 10 Firigiya, Paməfiliya, Misəra, i da purəŋa Libiya ətə ŋga Sirina, i Yahudiinə da ənjitə dəməgərə agi diina ŋga Yahudiinə, kə shi tii daga də Rooma; 11 wiinə kə shi hara ənji gaamə daga də Karita da Arabiya: wanaamə patə ka fanə təya ba agi uuranyinə gaamə tə maŋgwaarə slənətə slənyi Əntaŋfə.” 12 Makə gwazəgi haŋkalatii patə, təya ləgwa ahadatii tuu'ina, “Mi saŋə cii kəya moo ɓaariinə kaama?” 2.12 1 Koor. 14.23. 13 Amma, ma hara ənja, təya gwaŋə ka ŋusənə, əŋki tii, “Kə sii ənjinə ənvwa.”
Waazanə ŋga Piita
14 Wata Piita a maɗətə da masləkee ənjitə pu'u aməntaŋə. Ca maɗee ka uurakii, ca waɓə ka tii, əŋki ci, “Unə ənji Urusaliima da hara Yahudiinə makə nyi, fatəmə ŋga'ə, kaa nya ba koonə: 15 ma ənjina, masamə tii ənvwə makə sətsə cuuna hiima, acii ma'ə uusəra magiramə zəku'i. 16 Amma, fatəmə kaa nya ba koonə sətə bii anabi Yawalə:
17 ‘Ma bii Əntaŋfə, ma agi muudinə ŋga zamana, 2.17-21 Yaw. 3.1-5.
ka shinə nə Malaaɓa Ma'yanə aagyanə ənji patə,
manjeevənə goonə ŋguyirənə da makinə, ka ɗanə nə tii anabaakwaanə;
ma daguyinə goonə, ka ɓaariinə nə Əntaŋfə ka tii gooŋgaanaakii,
masariinə goonə əsə, ka səniinə nə tii.
18 Gooŋga boo, ma maviinaaki ŋguyirənə da makinə,
ka kyanə nə nyi Malaaɓa Ma'yanaaki aanətii ka saa'ikii,
ka ndzaanə nə tii ka anabiinə.
19 Ka ɗanə nə nyi sə ŋga hurəshishinə daga dagyə da agyanə hanyinə əsə;
ka jiganə nə idənə da gunə da makiirənə mandəkii.
20 Ka zhi'iginə nə uusəra ka təkunə.
Ka zhi'iginə nə ləgiɗə dizə makə idəna.
Ma ətsə patə, ka ɗanə taabu'u nə maɗuunə uusərə ŋga
Slandanaamə a mbu'ya.
21 Taa wu kədii luupaanə acii Slandana,
ka mbəɗənə nə ci.’ ” 2.21 22.16; Rooma 10.13.
22 Piita a dzə aakəŋwa də banə, əŋki ci, “Unə ənji Isərayiila, fatəmə waɓənaaki ŋga'ə. Ma Yeesu əndə Nazaratu, kə ɓaarii Əntaŋfə oo'i, ci sləkee ka ci, ci nee unə slənyi Əntaŋfə sə ŋga hurəshishinə də baawəɗa laŋə daciikii ahadoonə. 2.22 Luka 24.19; Yooh. 3.2; Slənə 2.43; 4.30; 5.12-16; 6.8; 14.3; 15.12; 19.11-12; Rooma 15.19; Ibər. 2.4. 23 Aacii unə kavə Əntaŋfə tə ci makə sətə ɗii ci aniya ŋga ɗanə. Kə kavuunə tə ci aacii bwaya ənji, təya gwa'avə tə ci aashi ənfwə, ca əntəgi. 2.23 3.15; 4.28; 7.52; Luka 23.33; 1 Tees. 2.15. 24 Amma kə ŋgiragi Əntaŋfə tə ci agi zəmənə ŋga wa, ca maɗee ka ci agi maməətə ənja, acii pooshi wə da baawəɗa agyanəkii bahə ca gigisləpaa tə ci. 2.24 3.15; Luka 24.5. 25 Acii kə waɓi Dawuda agyanəkii, oo'i: 2.25-28 Jab. 16.8-11.
‘Wanyinə ka neenə ka Slandanə akəŋwaciiki taa guci patə,
agi tsakənə nə ci tə nyi acii ga nya gugu'i.
26 Ci nə ədzəməki ka ɗa mooɗasəka əsə,
agi waɓənə nə nyi ŋga mooɗasəka.
Taa ŋgahi ka əntənə nə nyi, agi kanə nə nyi na,
27 acii kə shii nyi: 'ya'ə Əntaŋfwaakya, paa hə ka vugədəgi əpinaaki aagi ənjagu'u, 2.27 13.35.
paa hə ka bwasee ka shishinə ŋga əndə slənaaku kaa ca ɓəsləgi.
28 Kə ɓaarii hə ka nyi rəgwanyinə ŋga upaa də əpinə.
Ka ɗanə nə nyi mooɗasəkə laŋə, acii agi ndzaanə nə hə da nyi.’ ”
29 Piita a dzə aakəŋwa də banə, əŋki ci, “'Ya'ə ndzəkəŋushi'inəkya, takumə kaa nya bagi koonə furəŋə. Ma dzədzəshi'inaamə Dawuda, kə əŋki ci, kə ŋgəɗəgi ənji tə ci, kədəhə daamə nə nə ŋga gu'waakii ka ha'ə dəŋə ənshinə. 2.29 1 Meem. 2.10; Slənə 13.36. 30 Amma, ma ci ma'ə da i əpinə, anabi nji ci, kə shii ci kə ji'i Əntaŋfə ka ci oo'i, kadə nə əndə rəŋwə agi jijinaakii a ŋgərə dəgələ ŋwaŋuunaakii. 2.30 2 Sam. 7.12-13,16. 31 Agyanə maɗənə ŋga *Aləmasiihu agi maməətə ənja waɓi Dawuda ha'ə. Aciikii bii ci, pooshi Əntaŋfə ka bwaseenə ka ci a gu'u. Taa shishinəkii əsə, pooshi ka ɓəslənə. 2.31 Jab. 16.10. 32 Ma Yeesutsa, kə maɗee Əntaŋfə ka ci agi maməətə ənja. Inə ənə ganə patə, seedawanyinə niinə. 2.32 1.8. 33 Kə ɗuunətə Əntaŋfə tə ci, ca ndzanee ka ci da ciizəmakii. Əntaŋfə Dii a vii ka ci Malaaɓa Ma'yanə, makə sətə shi ca bii daga ŋukə. Yeesu a pukyagərə keenə əsə, ci ətsə cuuna nee, una fa əsə. †2.33 ca ndzanee ka ci da ciizəmakii: 2.34; 3.13; 5.30-34; 7.55-56; Mar. 16.19; Luka 20.42; 22.69; Rooma 8.34; Af. 1.20; Kwal. 3.1; Ibər. 8.1; 1 Piita 3.22; ca pukyagərə keenə Ma'yanə: 1.4; Yooh. 14.16-17; 15.26. 34 Acii əntaa Dawuda ŋgirə aadəgyə, amma ci maa, kə bii ci oo'i, 2.34-35 Jab. 110.1; Luka 20.42-43; Ibər. 1.13.
‘Əŋki Əntaŋfə Slandanə ka Slandanəki,
ndzaanə gadəvə da ciizəmaki.
35 Ka kavənə nə nyi tə ənji daawaanaaku aatsaa səɗəku.’
36 Acii ha'ə, wa ənji Isərayiila patə a shii tantanyinə, ma Yeesu ətə gwa'avuunə tə ci aashi ənfwa, tə ci kavə Əntaŋfə ka ndzaanə ka Slandanə da Aləmasiihu.” 2.36 3.15.
37 Makə fii ənji ha'ə, kə taɓətə mooɗəfətii, təya ləgwa a ma Piita da a ma hara masləkee ənji, əŋki tii, “Ndzəkəŋushi'ina, iitə ɗaniina?” 2.37 16.30; Luka 3.10,12,14.
38 Əŋki Piita ka tii, “Baamə ka Əntaŋfə, bwaseemə ka 'waslyakəənə goonə, taa wu ahadoonə, ca luu yiɓə bapətisəma agi ləmə ŋga Yeesu Aləmasiihu, kaa Əntaŋfə a tifyagi koonə 'waslyakəənə goonə, ca vii koonə Malaaɓa Ma'yanaakii. 2.38 3.19; Luka 3.3. 39 Acii koonə ɗii Əntaŋfə aləkawalə ŋga vii Malaaɓa Ma'yanə da ka manjeevənə goonə da patənə ŋga ənjitə dzaɗə, taa moonə 'wii ci patə aaɓiikii.” 2.39 Isaa. 57.18-19; Af. 2.17.
40 Kə waɓi Piita ka tii laŋə, ca ka ka tii hiima, əŋki ci, “Təkeemə ka noonə na da bwaya ənji ŋga zamanana koona luupaa də noonə na, acii bwaya ŋgəra'utə nə təya sa.”
41 Laŋənatii, kə liwə tii waɓənaakii, ənjə a yiɓə ka tii bapətisəma. Kə mbu'i bahə dəbu'u makkə nə ənjitə vii gooŋga uusərəkii. 2.41 2.47; 4.4; 5.14; 6.1,7; 8.4; 11.21,24; 12.24; 13.49; 16.5; 19.20; 21.20; 2 Tees. 3.1. 42 Kə ɗii tii gazhi'waanə ŋga fa sətə nji masləkee ənjə a dzəgunə ka tii, təya ndzaanə də ədzəmə rəŋwə, təya zəmə ka hakii, təya ɗa də'wa ka Əntaŋfə əsə.
Ndzaanə ŋga ənji nə'unə
43 Kə ɗii Əntaŋfə sə ŋga hurəshishinə ŋgaaŋga'ə dacii masləkee ənja, ka ha'ə kə əsəgi ŋgwalənə tə ənji patə. 44 Ənji nə'unə patə, kə ndzaa tii rəŋwə, təya viishi patənə ŋga sətə ətee əndə'i əndə ahadatii, 2.44-45 4.32-35. 45 təya ɗərəmagi də uushi'inatii, təya vii kwaɓakii ka taa wu ətə ətee ahadatii. 46 Pukyanə ŋga ha patə, agi dzatənə nə tii də nə asəkə *yi ŋga Əntaŋfə də mooɗəfə rəŋwə, təya zəəməshi asəkə yinyinatii də mooɗasəkə da mabanee ma'yanə. 2.46 Luka 24.53. 47 Təya dəla də Əntaŋfə, təya upaa dəlanə əsə acii ənji patə. Ma Slandana, uusərə patə nə ci ka tsakəvənə aashitii tə ənjitə upaa luupaanə. 2.47 2.41.
2:1 2.1 Leew. 23.15-21; Dzək. 16.9-11.
2:3 2.3-4 Luka 3.16.
*2:4 2.4 Malaaɓa Ma'yanə a naanatə ədzəmətii: 4.31; 6.3,5; 7.55; 8.17; 10.44; 11.15,24; 13.9; 15.8; 19.2,6; makə sətə vii Ma'yanə ka tii waɓənə: 4.31; 10.45-46; 19.6; 1 Koor. 12.10; 14.2-12.
2:7 2.7 1.11.
2:12 2.12 1 Koor. 14.23.
2:17 2.17-21 Yaw. 3.1-5.
2:21 2.21 22.16; Rooma 10.13.
2:22 2.22 Luka 24.19; Yooh. 3.2; Slənə 2.43; 4.30; 5.12-16; 6.8; 14.3; 15.12; 19.11-12; Rooma 15.19; Ibər. 2.4.
2:23 2.23 3.15; 4.28; 7.52; Luka 23.33; 1 Tees. 2.15.
2:24 2.24 3.15; Luka 24.5.
2:25 2.25-28 Jab. 16.8-11.
2:27 2.27 13.35.
2:29 2.29 1 Meem. 2.10; Slənə 13.36.
2:30 2.30 2 Sam. 7.12-13,16.
2:31 2.31 Jab. 16.10.
2:32 2.32 1.8.
†2:33 2.33 ca ndzanee ka ci da ciizəmakii: 2.34; 3.13; 5.30-34; 7.55-56; Mar. 16.19; Luka 20.42; 22.69; Rooma 8.34; Af. 1.20; Kwal. 3.1; Ibər. 8.1; 1 Piita 3.22; ca pukyagərə keenə Ma'yanə: 1.4; Yooh. 14.16-17; 15.26.
2:34 2.34-35 Jab. 110.1; Luka 20.42-43; Ibər. 1.13.
2:36 2.36 3.15.
2:37 2.37 16.30; Luka 3.10,12,14.
2:38 2.38 3.19; Luka 3.3.
2:39 2.39 Isaa. 57.18-19; Af. 2.17.
2:41 2.41 2.47; 4.4; 5.14; 6.1,7; 8.4; 11.21,24; 12.24; 13.49; 16.5; 19.20; 21.20; 2 Tees. 3.1.
2:44 2.44-45 4.32-35.
2:46 2.46 Luka 24.53.
2:47 2.47 2.41.