3
*Bariya taa vii gooŋga ka Əntaŋfə
Unə ənji Galatiya, pooshi ma'ə haŋkala goonə ka hakii. Ya əndə kə dzəgunətə ənji koonə ŋga'ə makə sətə əŋki Yeesu ashi ənfwa, wu saŋə zagi də haŋkala goona ha'ə kwa? 3.1 5.7. Amma tə'i uushi rəŋwə mwayi nyi nya fa amoonə. Acii kə upaa unə Ma'yanə ŋga Əntaŋfə. Ya upaa unə saŋa, də slənətə sətə bii bariya saanii? Anii də fa Ŋunyi Habara, una luuva? 3.2-5 4.6; Rooma 8.9-16; 2 Koor. 3.6,17. Mi ɗiikətə tuunə ha'ə kwa? Kə 'watəgyuunə də baawəɗa ŋga Ma'yanə ŋga Əntaŋfə; amma koona uudəpaa də ŋgeerii unə nii? A zagi ɓəzə ciɓəətə ciɓuunə kama kama zaɓə nii? Ma hiimaaki naaki, pooshi ka zanə zaɓə. 3.4 4.11. Agi viinə nə Əntaŋfə koonə Ma'yanaakii, agi slənənə nə ci uushi'iitə ca ɗa hurəshishinə ka ənji ahadoonə əsə. Ya cii kəya ɗa ha'ə saŋa, acii putə ŋga slənə sətə bii bariya saanii? Anii acii putə ŋga vii gooŋga goonə ka ca?
Ɗatəmə haŋkala goonə aanə sətə bii malaaɓa ləkaləkatə agyanə Ibərahiima tuu'ina, “Kə vii ci gooŋga ka Əntaŋfə. Putə ŋga vii gooŋgaakii əsə ŋgirə Əntaŋfə tə ci ka əndə gooŋga.” 3.6 'Wat. 15.6; Rooma 4.3. Makə ha'ə ɗii əna, a shii unə tuu'inə, ma ənjitə vii gooŋga, tii nə tantanyiitə slikərənə ŋga Ibərahiima. 3.7 Rooma 4.11-12. Kə bagi malaaɓa ləkaləkatə daga ŋukə oo'i, dagi vii gooŋgatii nə hara slikərənə a ndzaanə ka ənji gooŋga akəŋwacii Əntaŋfə. Kə bagi malaaɓa ləkaləkatə Ŋunyi Habaratsə ka Ibərahiima daga ŋukə oo'i, “Kadə nə Əntaŋfə a ɗa barəkaanə ka patənə ŋga slikərənə asəkə duuniya daciiku.” 3.8 'Wat. 12.3. Makə vii Ibərahiima gooŋga, kə ɗaanə Əntaŋfə ka ci barəkaanə. Ha'ə nə patənə ŋga ənji əsə: maɗa kə vii tii gooŋga ka Əntaŋfə, ka tii ɗaanənəkii barəkaanə makə sətə ɗii ci ka Ibərahiima. 3.9 Rooma 4.16.
10 Amma, ma patənə ŋga ənjitə ca ɗa hiima tuu'inə, də nə'utə sətə bii bariya mbeenə nə tii ka ndzaanə ka ənji gooŋga akəŋwacii Əntaŋfə, kəsənə kəshi gəŋwanə ŋga Əntaŋfə tə tii. Acii kə bagi malaaɓa ləkaləkatə tuu'ina, “Taa wu nə əndəkii patə, maɗa manə'utəmə ci sətə bii bariya patə, kə kəshi gəŋwanə ŋga Əntaŋfə tə ci ətsa.” 3.10 Dzək. 27.26; Yak. 2.10. 11 Ma ənə ɗəya, shii amə paŋgəraŋə oo'i, pooshi əndə ca mbee ka ndzaanə ka əndə gooŋga akəŋwacii Əntaŋfə də nə'utə sətə bii bariya. Acii kə bagi malaaɓa ləkaləkatə tuu'ina, “Ma əndətə ŋgirə Əntaŋfə tə ci ka əndə gooŋga putə ŋga vii gooŋgaakii, ci na ndzaanə da i əpinə ətə pooshi ka uudənə.” 3.11 Hab. 2.4; Rooma 1.17; 3.20. 12 Ma bariya, paa ci kəŋaanə agyanə banə, wa əndə a vii gooŋga ka Əntaŋfə. Amma kə bii ci makə sətə ɗii manaahəkii asəkə ləkaləkatə tuu'ina, “Ma əndətə nə'utə patənə ŋga sətə manaahəkii asəkə bariya, ci na ndzaanə da i əpinə də putakii.” 3.12 Leew. 18.5; Rooma 10.5.
13 Acii ha'ə, ma amə, kə kəshi bariya taamə. Amma kə pərapaa Yeesu Aləmasiihu taamə. Waatoo, ca ŋgərəvə aanəkii tə naalatə njaama upaa. Makə sətə ɗii manaahəkii asəkə malaaɓa ləkaləkatə tuu'ina, “Taa wu tsa'agi ənji aashi ənfwə, tə'i naalanə anəkii.” 3.13 Dzək. 21.23; Rooma 8.3; 2 Koor. 5.21. 14 Ma ɗii Yeesu Aləmasiihu ha'ə patə, kaa barəkaatə bii Əntaŋfə viinə ka Ibərahiima a mbu'ya ka hara slikərənə əsə dacii Yeesu Aləmasiihu, waatoo kaama upaa Ma'yaatə bii Əntaŋfə viinə kaamə, dagi vii gooŋga gaamə ka ci. 3.14 3.2-5; Yaw. 3.1-2.
*Bariya da sətə bii Əntaŋfə viinə
15 Ndzəkəŋushi'inəkya, takumə kaa nya ɓaarə koonə əndə'i waɓənə. Maɗa kə anyi ənji bəra'i waɓənatii, kə kəŋaanə tii anəkii də gooŋga, pooshi əndə'i əndə ka mbee ka pərəginə, pooshi əndə'i əndə ka mbee ka tsakəvə uushi aagikii əsə. 16 Ha'ə nə aləkawalə ŋga Əntaŋfə əsə. Ma aləkawalə ŋga Əntaŋfə, ka Ibərahiima da slikərənaakii ɗii ci. Əntaa ka slikərənə ɓəzəkii ɗii ci, amma ka slikərənə rəŋwə. Yeesu Aləmasiihu nə slikərənəkii. 3.16 'Wat. 12.7; 17.7-8. 17 Wiinə sətə mwayi nyi banə: kə ɗii Əntaŋfə ka Ibərahiima aləkawala. Daba'ə fəzə gya'ə ənfwaɗə da makkə pu'unə vii Əntaŋfə bariya ka Yahudiinə. Acii ha'ə, pooshi bariyaakii shi ka pərəgi aləkawalə ŋga Əntaŋfə ka Ibərahiima, paa ci shi ka waalagi uushi'iitə bii Əntaŋfə ɗaaɗanə əsə. 3.17 Shig. 12.40. 18 Acii maci ma barəkaanə ŋga Əntaŋfə, putə ŋga nə'utə sətə bii bariya, kə ndzaa ci ətsə əntaa putə ŋga aləkawalətə ɗii ci. Amma, ma ɗii Əntaŋfə ka Ibərahiima barəkaanə, putə ŋga aləkawalətə ɗii ci ka ci. 3.18 Rooma 4.14; 11.6.
19 Ya makə ha'ə saŋa, ka mi saŋə vii Əntaŋfə bariya ka ənja? Ma vii Əntaŋfə kaamə bariya, ka shii ŋgiragi də 'waslyakəənə paŋgəraŋə aa babara. Kə ndzaa ci da ŋgeerənə dəŋə ka saa'itə shi slikərənə ŋga Ibərahiima ətə ɗii Əntaŋfə aləkawaləkii ka ci. Makə mbu'ya ci, pooshi bariya da ŋgeerənə ma'ə. Kə vii Əntaŋfə bariya ka əndə rəŋwə dacii malaa'ikanyinə, kaa ca ba ka ənja. Əndə rəgwa nə əndəkii. *3.19 Rooma 4.15; malaa'ikanyinə: Slənə 7.38,53; Ibər. 2.2. 20 Maɗa kə fii unə tə'i əndə rəgwa, kə shii unə ətsa, ahada ənji bəra'i nə ci. Amma, ma saa'itə ɗii Əntaŋfə aləkawalə ka Ibərahiima, pooshi əndə rəgwa ahadatii, ci rəŋwə dyaŋə waɓi ka ci. 3.20 Dzək. 6.4.
Slənə ŋga *bariya
21 Ma bii unə noonə, pooshi bariya gəŋu da sətə bii Əntaŋfə ɗanə kwa? Aa'a, əntaa ha'ə. Acii maci tə'i bariyatə ca vii əpinə, kaɗa ka ndzaanə nə ənji ka ənji gooŋga akəŋwacii Əntaŋfə də nə'utə bariyaakii. 3.21 Rooma 7.13; 8.2. 22 Amma, ma bii malaaɓa ləkaləkatə, agi ɗa ŋwaŋuunaakii nə 'waslyakəənə agyanə patənə ŋga *duuniya. Makə ha'ə ɗii ətsa, ma sətə bii Əntaŋfə viinə ka ənjitə vii gooŋga ka Yeesu Aləmasiihu, ka tii nii kəya vii. 3.22 Rooma 3.9-30; 11.32.
23 Ma saa'yatə rəgwa ma'ə mawunəmə kaa ənjə a vii gooŋga ka Yeesu Aləmasiihu, magwaləkii njiinə acii bariya makə ənji furəshina. Amma makə shi Yeesu, kə wunəgi Əntaŋfə keenə rəgwa ŋga vii gooŋga ka ci. 3.23 4.3. 24 Ma ka saa'yakii, kə ndzaa bariya makə əndə dzalənə tiinə taabu'u mbu'ya Aləmasiihu. Ma ɗii ha'ə, keena shii ndzaanə ka ənji gooŋga akəŋwacii Əntaŋfə də vii gooŋga. 3.24-25 Rooma 10.4. 25 Makə wunyi rəgwa ŋga vii gooŋga ka ci, pooshi bariya da ŋgeerənə agyaniinə ma'ə.
26 Unə patə, manjeevənə ŋga Əntaŋfə nuunə dagi vii gooŋga goonə. Ləɓə nuunə da Yeesu Aləmasiihu. 3.26 4.5,7; Yooh. 1.12; Rooma 8.14-17. 27 Acii patənə goonə ətsə ɗii ənji koonə bapətisəma ŋga nə'unə tə Yeesu Aləmasiihu, kə ŋgiruunə haŋkalaakii. 3.27-28 Rooma 10.12; 1 Koor. 12.13; Kwal. 3.9-11.3.27 Rooma 6.3; Af. 4.24. 28 Ma akəŋwacii Əntaŋfə, pooshi kama kamaanə ahada Yahudiinə da hara slikərənə, pooshi kama kamaanə ahada maviinə da dimuyinə, pooshi kama kamaanə ahada ŋguyirənə da makinə. Patənə goonə, uushi rəŋwə nuunə agi ləɓənə goonə da Yeesu Aləmasiihu. 29 Makə ɗii ci ŋga Aləmasiihu nuunə, kə ndzaa unə ka slikərənə ŋga Ibərahiima ətsa. Kadə upaanuunə sətə bii Əntaŋfə viinə ka ci da slikərənaakii əsə. 3.29 3.7,14,18; 4.7.

3:1 3.1 5.7.

3:2 3.2-5 4.6; Rooma 8.9-16; 2 Koor. 3.6,17.

3:4 3.4 4.11.

3:6 3.6 'Wat. 15.6; Rooma 4.3.

3:7 3.7 Rooma 4.11-12.

3:8 3.8 'Wat. 12.3.

3:9 3.9 Rooma 4.16.

3:10 3.10 Dzək. 27.26; Yak. 2.10.

3:11 3.11 Hab. 2.4; Rooma 1.17; 3.20.

3:12 3.12 Leew. 18.5; Rooma 10.5.

3:13 3.13 Dzək. 21.23; Rooma 8.3; 2 Koor. 5.21.

3:14 3.14 3.2-5; Yaw. 3.1-2.

3:16 3.16 'Wat. 12.7; 17.7-8.

3:17 3.17 Shig. 12.40.

3:18 3.18 Rooma 4.14; 11.6.

*3:19 3.19 Rooma 4.15; malaa'ikanyinə: Slənə 7.38,53; Ibər. 2.2.

3:20 3.20 Dzək. 6.4.

3:21 3.21 Rooma 7.13; 8.2.

3:22 3.22 Rooma 3.9-30; 11.32.

3:23 3.23 4.3.

3:24 3.24-25 Rooma 10.4.

3:26 3.26 4.5,7; Yooh. 1.12; Rooma 8.14-17.

3:27 3.27-28 Rooma 10.12; 1 Koor. 12.13; Kwal. 3.9-11.

3:27 3.27 Rooma 6.3; Af. 4.24.

3:29 3.29 3.7,14,18; 4.7.