11
Tantanyinə ŋga vii gooŋga
1 Wiinə sətə ci vii gooŋga a moo banə: Waatoo, maɗa kə vii amə gooŋga agyanə uushi, ci ca moo banə, kə shii amə weewee oo'i, ma sətə kii amə naamə davə, ka upaanə naamə səkii. Kə shii amə əsə, ma sətə pooshi amə nee də ginaamə, tantanyinə. 11.1 Rooma 8.24; 2 Koor. 4.18. 2 Ma ənji ŋga ŋukə, putə ŋga vii gooŋgatii ŋgirə Əntaŋfə tə tii kaa təya ndzaanə ka ənjaakii.
3 Dagi vii gooŋga gaamə shii amə oo'i, də waɓənə ŋga Əntaŋfə tagii duuniya. Waatoo, dagi sətə pooshi ənji nee də ginə shigi sətə ci ənjə a nee. 11.3 'Wat. 1.1; Jab. 33.6,9; Rooma 4.17; 2 Koor. 4.18.
4 Putə ŋga vii gooŋga ŋga Habiila ɗii ci dagwa sataka ka Əntaŋfə palee ka ŋga Kaa'inu. Kə liwə Əntaŋfə satakaakii. Də ha'ə ɓaarii ci oo'i, kə ŋgirə ci tə ci ka ŋunyi ənda acii kə vii ci ka ci gooŋga. Ma Habiila, kə əŋki ci, amma ca'ə əndzə'i, ma'ə ləməkii agi dzənə aakəŋwa putə ŋga vii gooŋgaakii. 11.4 'Wat. 4.3-10.
5 Putə ŋga vii gooŋga ŋga Anuuhu, kə ŋgirə Əntaŋfə tə ci aadəgyə yadə əntənə. Pooshi əndə ənyi ka neenə ka ci ma'ə, acii kə ŋgərəgi Əntaŋfə tə ci. Kə nyaahə ənji agyanəkii oo'i, daga Əntaŋfə ma'ə maŋgərəmə tə ci, kə kaɗeesəkə slənaakii ka Əntaŋfə. 11.5 'Wat. 5.21-24. 6 Pooshi əndə ca kaɗeesəkə ka Əntaŋfə maɗa paa ci vii ka ci gooŋga. Maɗa ŋga'ə ka əndə nə əntsahənə aaɓii Əntaŋfə, tyasə see a vii ci gooŋga oo'i, davə nə Əntaŋfə; ca vii gooŋga oo'i, ma ənjitə ca alə tə ci, ka viinə nə ci ka tii shikwa.
7 Putə ŋga vii gooŋga ŋga Nuuhu kapaa ci liminəkii ka saa'itə waɓi Əntaŋfə ka ci agyanə uushi'iitə na slənə. Taa ŋgahi paa ci nee ka uushi'iitsə də ginəkii, amma kə fii ci tə Əntaŋfə, ca ɗa kumbawala. Kumbawaləkii luupaa tə ci da ənji yaakii acii ma'inə. Də ha'ə ɓaarii ci oo'i, ma ənji *duuniya, bwayakii nə slənatii. Də ha'ə əsə ndzaa ci ka əndə gooŋga akəŋwacii Əntaŋfə putə ŋga vii gooŋgaakii. 11.7 'Wat. 6.13-22; Rooma 4.3; 1 Piita 3.20.
8 Putə ŋga vii gooŋga ŋga Ibərahiima fii ci tə Əntaŋfə, waatoo saa'itə 'wii Əntaŋfə tə ci kaa ca maɗə, ca bwasee ka hanyinaakii, ca palə aanə hanyiitə nə Əntaŋfə a vii ka ci kaa ca ndzaa ka naakii. Taa ŋgahi paa ci shii hatə cii kəya dzə aadəvə, patə da ha'ə kə ma'i ci, ca bwasee ka hanyinatii, ca palə. 11.8 'Wat. 12.1-2. 9 Putə ŋga vii gooŋgaakii ndzaa ci anə hanyiitə ɗii Əntaŋfə aləkawalə ŋga viinə ka ci. Makə məshipətə əndə ndzaa ci asəkə kuvə kuvə'unə tii da i Isiyaaku da Yakubu, waatoo, slikərənaakii ətə ɗii Əntaŋfə ka tii aləkawalətsa. 11.9 'Wat. 35.12,27. 10 Ma ndzaanə ŋga Ibərahiima ka məshipətə ənda, ka gəra maghənə vəraatə ghənyi Əntaŋfə, waatoo, vəraatə mbukya ənji ŋga'ə a gu'u, pooshi ka uulanə. 11.10 13.14.
11 Putə ŋga vii gooŋga ŋga Ibərahiima upaa ci pawa, dagyanə ci kə uugi iirənə. Ma Saraatu minaakii boo, masaawa nə ki. Patə da ha'ə, kə vii ci gooŋga tantanyi oo'i, ka mbu'utəginə nə Əntaŋfə də aləkawalaakii. 11.11 'Wat. 17.19; 18.11-14; 21.2; Rooma 4.19-20. 12 Ma Ibərahiima, uushi rəŋwə da mantəkii nə ci ka ətə saa'i acii iirənə. Amma dashikii rəŋwə dyaŋə kə ndzaa jijinyinaakii makə tikisa agintaŋfə də laŋənə, makə mandzənə a gəərə də laŋənə əsə. 11.12 'Wat. 15.5.
13 Ma ənjitsə patə, agi vii gooŋgatii məəki tii. Ma tii ka nətii, pooshi tii upaa uushi'iitə ɗii Əntaŋfə aləkawalə ŋga viinə ka ənja. Amma makə caamə tii dzaɗə, təya nee ka uushi'inəkii, kə ɗii tii maŋushinə. Kə luuvə tii paŋgəraŋə oo'i, mu'uminə nə tii ganə asəkə duuniyana. 11.13 11.9; 13.14; 'Wat. 23.4; 47.9; Jab. 39.13. 14 Ma ənji ɗa tsarə waɓəətsa, kə ɓaarii tii paŋgəraŋə oo'i, hanyinə ŋga natii nə ci təya alə. 15 Paa tii agi buurə hanyiitə shi tii anəkii ma'ə. Maci ma'ə tii agi buurənə anəkii, kaɗa kə nee tii ka rəgwa, təya ənə aadəvə. 16 Amma agi kanə nə tii nə ka hatə palee, waatoo, hatə ŋga Əntaŋfə dagyə. Ci ɗii pooshi Əntaŋfə ka ayinə putə ŋga ndzaanaakii ka Əntaŋfwatii, acii kə haɗapaa ci ka tii də ha. 11.16 13.14; Shig. 3.6; Mat. 22.32.
17 Putə ŋga vii gooŋga ŋga Ibərahiima luuvə ci ɗa sataka ka Əntaŋfə də uuzənaakii rəŋwə dyaŋə Isiyaaku saa'itə tiɓə Əntaŋfə tə ci. Kə luuvə ci ɗanə ha'ə taa ŋgahi agyanə uuzəətsə rəŋwə dyaŋə shi Əntaŋfə a ɗii aləkawalə ka ci 11.17-18 'Wat. 21.12; 22.1-14; Yak. 2.21. 18 oo'i, “Dashi Isiyaaku nə jijinyinaaku a shigi.” 19 Ma Ibərahiima, kə vii ci gooŋga oo'i, tə'i Əntaŋfə da baawəɗa ŋga maɗeenə ka əndə agi maməətə ənja. Acii ha'ə, ma Isiyaaku, kə ənyi Ibərahiima ka ŋgərənə tə ci makə əndətə ma'i agi maməətə ənja. 11.19 Rooma 4.17.
20 Vii gooŋgaanə ŋga Isiyaaku kavə tə ci ka ɗa barəkaanə ka manjeevənaakii Yakubu tii da Isəwa. 11.20 'Wat. 27.27-29,39-40.
21 Vii gooŋgaanə əsə kavə tə Yakubu ka ɗa barəkaanə ka manjeevənə ŋga Yusufu bəra'i ətsə ci kədəhə ka əntənə. Ma saa'ita, agyanə shakwataakii gwaŋaanə ci ka paslənə tə Əntaŋfə. 11.21 'Wat. 47.31–48.20.
22 Putə ŋga vii gooŋgaanə ŋga Yusufu əsə, ətsə ci kədəhə ka əntənə, waɓi ci agyanə ma'yanə ŋga ənji *Isərayiila satii anə hanyinə ŋga Misəra. Kə waɓi ci əsə makə sətə nə təya ɗa də waakii. 11.22 'Wat. 50.24-25; Shig. 13.19.
23 Putə ŋga vii gooŋga ŋga i dii tii da məci Muusa, makə pwayi tii tə ci, kə umbee tii ka ci ŋga ləgiɗə makkə. Acii kə nee tii, ma uuzənəkii, dagwa ka shaŋə, wata paa tii ŋgwali acii taŋəgi bariya ŋga ŋwaŋwə *Fəriauna. 11.23 Shig. 1.22; 2.2.
24 Putə ŋga vii gooŋga ŋga Muusa əsə, makə girə ci, kə naanagi ci ka luuvənə ənjə a 'wa tə ci uuzənə ŋga kwatama uuzənə ŋga ŋwaŋwa. 11.24 Shig. 2.10-12. 25 Kə ta'i ci sa ciɓə tii da ənji ŋga Əntaŋfə palee ka ndzaanə ŋga uundzə saa'i ka maka ma'yanə agi slənə bwaya uushi'inə. 26 Kə luuvə ci dzaananə tə ci putə ŋga Aləmasiihu. Gəɗə sa ciɓəkii ka ci acii fəɗə patənə ŋga gəna ŋga hanyinə ŋga Misəra. Acii kə kii ci nəkii agyanə shikwatə nii kəya upaa aakəŋwa. 11.26 12.2; 13.13.
27 Putə ŋga vii gooŋgaakii ma'i ci, ca bwasee ka hanyinə ŋga Misəra. Ma palənaakii, əntaa ŋgwalənə ŋgwali ci acii ɓəzənə ŋga səkə ŋga ŋwaŋwə ŋga Misəra. Kə kəŋə ci ndihə ndihə, ca palə, makə agi neenə nə ci ka Əndətə pooshi ənji ka neenə ka ci də ginə. 11.27 Shig. 2.15; 12.41. 28 Putə ŋga vii gooŋgaakii əsə kii ci kumənə ətə ci ənjə a 'wa *Pasəka, ca ba ka ənji Isərayiila kaa təya miicivə idənə aashi mayinyinatii, acii ga malaa'ikatə ca ɓəələ təkəŋwatə manjeevənə a ɓəələgi da i natii. 11.28 Shig. 12.1-14.
29 Putə ŋga vii gooŋga ŋga ənji Isərayiila taŋəgi tii gəərətə ci ənjə a 'wa “Madizə Gəərə”, təya wii anə mahuurə hanyinə makə pooshi ma'inə sha nji davə a gəərə. Amma makə ɗii ənji Misəra gazhi'waanə ŋga taŋənə tə gəərəkii, wata ma'inə a ndagi tə tii patə. 11.29 Shig. 14.21-29.
30 Putə ŋga vii gooŋga ŋga ənji Isərayiila əsə uulii mahwalə ŋga vəranə ŋga Yarikoo, saa'itə ɗii tii baanə məɗəfə ka zaawanə də mahwalakii, see də makə uulii. 11.30 Jasə. 6.12-21.
31 Putə ŋga vii gooŋga ŋga badawa ŋga miitə ɗii ləmətə Rahabə mbərə'i ki acii əntənə; waatoo ka saa'itə məəki ənjitə pooshi ka fanə tə Əntaŋfə. Acii ma kya, kə shi kya liwə mu'uminə ənji *Isərayiila ətə sha gi ka təərətə hanyinəkii, kya kapaa tə tii gatə asii. 11.31 Jasə. 2.11-12; 6.21-25; Mat. 1.5; Yak. 2.25.
32 Yoo, iitə daa, a dzə nyi aakəŋwa də baabanə tə tii kwa? Pooshi saa'i ma'ə ŋga waɓənə agyanə i Gidiyanə da Barakə da Saməsənə da Jafətə da Dawuda da Samuyila da patənə ŋga anabiitə nja baaba waɓənə ŋga Əntaŋfə. *11.32 M.Gəŋw. 6.11–8.32; 4.6–5.31; 13.2–16.31; 11.1–12.7; 1 Sam. 16.1ca'ə ka 1 Meem. 2.11; 1 Sam. 1.1–25.1. 33 Putə ŋga vii gooŋgatii paapii tii da hara hanyinə, təya jaala agyanətii patə əsə. Də gooŋgaanə slənyi tii. Ma uushi'iitə ɗii Əntaŋfə aləkawalə ŋga viinə ka tii əsə, kə upaa tii. Kə paa'əgi tii ma ŋga livarənyinə putə ŋga vii gooŋgatii. 11.33 M.Gəŋw. 14.6-7; 1 Sam. 17.34-36; Dan. 6.1-27. 34 Kə ɓəələgi tii gunə ca hənə gərə gəra, kə mbərə'i tii agi panə, pooshi uushi uree ka tii. Taa ŋgahi maməətəkii nji shishinətii, amma ma ka muudinə, kə ənyi shishinətii ka upaa ŋgeerənə, təya ənəgi ka ŋguyirə panə ka shaŋə, təya laakəənə ənji daawaanatii. 11.34 Dan. 3.23-25. 35 Putə ŋga vii gooŋga ŋga ənji əsə ənyi duurənyinə ŋga hara makinə ka maɗənə dagi wa. 11.35 1 Meem. 17.17-24; 2 Meem. 4.18-37.
Ma hara ənja, kə ciɓə tii ka shaŋə, ha'ə maa, kə məəki tii. Kə naanagi tii ka luuvə kaareenə ka Əntaŋfə kaa ənjə a bwasee ka tii. Ma ɗii tii ha'ə, acii kə kii tii nə ŋga ənənə ka maɗənə da i əpinə ətə matahukii. 36 Kə sii hara ənji ciɓə ka shaŋə; ənjə a ŋusə tə tii, ənjə a fəslə tə tii, ənjə a aanəgi tə tii, ənjə a paa'əgi tə tii a furəshina. 11.36 Irim. 20.2; 37.15. 37 Ma hara ənja, kə kaalii ənji tə tii də faariinə ka wa. Hara ənji əsə, kə taakee ənji ka shishinətii gədzalə bəra'i. Hara ənji, kə ɓəəli ənji tə tii də ŋgila purəŋanə. Hara ənji əsə, maaghiinə nə tii, kuvə'unə ŋga bagiinə da uuhinə nə sə ŋga umbee də purəkinatii. Kə ciɓee ənji ka tii ka shaŋə. 11.37 2 Haba. 24.21. 38 Ma ənjitsə kamə, agi bilinə nji təya wiigi'i i agi giŋunyinə. Asəkə ɓurəhənyinə da gu'unyinə njii təya babaanə. Mambu'umə duuniya bahə ndzaanatii davə. 11.38 1 Sam. 13.6.
39 Ma ənjitsə patə, kə vii tii ka Əntaŋfə gooŋga, kə kaɗeesəkə tii ka ci, amma patə da ha'ə pooshi tii upaa uushi'iitə ɗii Əntaŋfə aləkawalə ŋga viinə ka ənja. 40 Acii ma Əntaŋfə, kaamə da tii ɗəkəpaa ci matahu uushi. Ma agi hiimaakii, ka fəɗənə nə ci taamə da tii, paa ci ka geeginə ka tii mambu'ukii bahə ndzaanə aɓiikii yadə amə.
11:1 11.1 Rooma 8.24; 2 Koor. 4.18.
11:3 11.3 'Wat. 1.1; Jab. 33.6,9; Rooma 4.17; 2 Koor. 4.18.
11:4 11.4 'Wat. 4.3-10.
11:5 11.5 'Wat. 5.21-24.
11:7 11.7 'Wat. 6.13-22; Rooma 4.3; 1 Piita 3.20.
11:8 11.8 'Wat. 12.1-2.
11:9 11.9 'Wat. 35.12,27.
11:10 11.10 13.14.
11:11 11.11 'Wat. 17.19; 18.11-14; 21.2; Rooma 4.19-20.
11:12 11.12 'Wat. 15.5.
11:13 11.13 11.9; 13.14; 'Wat. 23.4; 47.9; Jab. 39.13.
11:16 11.16 13.14; Shig. 3.6; Mat. 22.32.
11:17 11.17-18 'Wat. 21.12; 22.1-14; Yak. 2.21.
11:19 11.19 Rooma 4.17.
11:20 11.20 'Wat. 27.27-29,39-40.
11:21 11.21 'Wat. 47.31–48.20.
11:22 11.22 'Wat. 50.24-25; Shig. 13.19.
11:23 11.23 Shig. 1.22; 2.2.
11:24 11.24 Shig. 2.10-12.
11:26 11.26 12.2; 13.13.
11:27 11.27 Shig. 2.15; 12.41.
11:28 11.28 Shig. 12.1-14.
11:29 11.29 Shig. 14.21-29.
11:30 11.30 Jasə. 6.12-21.
11:31 11.31 Jasə. 2.11-12; 6.21-25; Mat. 1.5; Yak. 2.25.
*11:32 11.32 M.Gəŋw. 6.11–8.32; 4.6–5.31; 13.2–16.31; 11.1–12.7; 1 Sam. 16.1ca'ə ka 1 Meem. 2.11; 1 Sam. 1.1–25.1.
11:33 11.33 M.Gəŋw. 14.6-7; 1 Sam. 17.34-36; Dan. 6.1-27.
11:34 11.34 Dan. 3.23-25.
11:35 11.35 1 Meem. 17.17-24; 2 Meem. 4.18-37.
11:36 11.36 Irim. 20.2; 37.15.
11:37 11.37 2 Haba. 24.21.
11:38 11.38 1 Sam. 13.6.