7
I Yeesu tii da ndzəkəŋushi'inəkii
Ma daaba'ə ətsa, kə wiigi'i Yeesu anə hanyinə ŋga Galili, paa ci mwayi wiigi'inə anə hanyinə ŋga Yahudiya, acii ma Yahudiitə davə, kə aali tii rəgwa ŋga ɓələginə tə ci. 7.1 5.18. Ma saa'ikii, kə uugi kumənatii mbəshanə, waatoo kumənə ŋga kuvə bəlinə. 7.2 Leew. 23.33-34; Dzək. 16.13-15. Wata əŋki ndzəkəŋushi'inə ŋga Yeesu ka ci, “Maɗuu, dzuu aanə hanyinə ŋga Yahudiya, kaa ənji nə'unə tə hə ətə davə a nee ka uushi'iitə cii kwa ɗaaɗa. Maɗa ŋga'ə ka ənda, kaa ənjə a shii tə ci ŋga'ə, paa ci ka umbee ka sətə cii kəya ɗaaɗa. Makə agi ɗaaɗanə nə hə uushi'iitsa, wa patənə ŋga *duuniya a shii tə hə!” Ma bii ndzəkəŋushi'inəkii ka ci ha'ə, acii pooshi tii vii ka ci gooŋga. 7.5 16.9. Wata əŋki Yeesu ka tii, “Ma saa'yaaki, ma'ə mambu'yamə. Ma unə, taa ŋgutə saa'i patə matahukii koonə. 7.6 2.4. Acii pooshi ənji duuniya ka bərapaanə tuunə. Amma ma nyi, kə ɓiipaa nyi ka tii səka, acii agi dzənə nə nyi də seedanə agyanətii oo'i, bwayakii nə slənatii. 7.7 15.18; 16.33; 17.14; Mat. 10.22; 24.9; 1 Yooh. 3.13. Ma unə, dzəmə ka kuməətsa. Ma nyi, paa nyi ka dzənə acii ma'ə matahu saa'ikii mashimə ka nyi.” Makə bagi ci ka tii ha'ə, ca banee də Galili zəku'i.
Dzənə ŋga Yeesu ka kumənə ŋga kuvə bəlinə
10 Makə pyalə ndzəkəŋushi'inə ŋga Yeesu ka kumənəkii, ca maɗə, ca palə naakii ha'ə. Də itə itə gi ci, paa ci gi paŋgəraŋə paŋgəraŋə. 11 *Gayinə ŋga Yahudiinə a nəəhə tə ci ka ha ŋga kumənəkii, təya ləgwa, “Maanə əndətə kwa?” 7.11 11.56. 12 Kə ɗaaɗii ənji matatahinə laŋə agyanəkii ahada daɓaala. Hara ənjə a ba, “Maŋga'ə əndə nə ci.” Əŋki hara ənji, “Pooshi, agi ŋusləginə nə ci də hara ənji a rəgwa.” 13 Amma pooshi əndə ca ŋgəree ka uurakii ka waɓənə agyanəkii, acii kə ŋgwali tii acii gayinatii. 7.13 9.22.
14 Ma ətsə ənji agi hadahadanə ŋga kumənəkii, wata Yeesu a maɗə, ca dzəgərə aasəkə *yi ŋga Əntaŋfə, ca dzəgunə ka ənja. 15 Kə ɗii ka *gayinə ŋga Yahudiinə ka sə ŋga hurəshishinə nə dzəgunənaakii, əŋki tii, “Iitə daa mbee əndənə ka uushi'inə ha'ə yoo, paa ci gi kurəŋə agi jigunyana?” 7.15 Mat. 13.54; Luka 2.47. 16 Wata əŋki Yeesu ka tii, “Ma sənə cii kya dzəgunə ka ənja, əntaa dzəgunənaaki saaki, amma dacii Əndətə sləkee ka nyi ca shi. 7.16 12.49; 14.10. 17 Taa wu patə ca moo slənə sətə ci Əntaŋfə a moo, ka taarapaaginə nə ci ahada sənə cii kya dzəgunə ka ənja, ka shiinə nə ci taa dacii Əntaŋfə ca sha, taa ŋga naaki nə cii kya waɓə. 18 Ma əndətə ca waɓə ŋga naakii na, alə ɗuunuunə cii kəya alə ka naakii na. Amma ma əndətə ca moo ɗuunuunə ka əndətə sləkee ka ca, ci nə əndə gooŋga, pooshi sə ŋga idəpaanə ashikii. 7.18 5.41; 8.50; 12.43.
19 “Ma Muusa, ci vii koonə bariya, amma pooshi unə nə'utə bariyakii. Ci ɗii cuuna alə rəgwa ŋga ɓələginə tə nyi.” 7.19 1.17; Slənə 7.53; Rooma 2.17-24. 20 Əŋki daŋkana ka ci, “Ma hə ɗiya, tə'i uushi ca ndəərə aanəku! 7.20 8.48. 21 Wu saŋə ca alə rəgwa ŋga ɓələginə tə ha?” Yeesu a ba ka tii, “Kə ɗii nyi əndə'i sə ŋga hurəshishinə *uusəra ŋga əpisəka, kə ɗagi koonə patə ka sə ŋga hurəshishinə. 7.21-23 5.9. 22 Kə bii Muusa koonə, *ryaminagi manjeevənə goonə. Taa agi uusəra ŋga əpisəka maa, agi ɗanə nuunə ha'ə. Shiimə əsə, əntaa Muusa 'watəgi ɗanə ha'ə, amma dzədzəshi'inuunə. 7.22 'Wat. 17.9-14; Leew. 12.3. 23 Yoo, maɗa kə ryaminii ənji uuzənə agi uusəra ŋga əpisəka acii ga ənjə a taŋəgi bariya ŋga Muusa, ka mi ɗii cuuna ɓəzə səkə aashiki acii mbəɗəpaa nyi də əndə uusəra ŋga əpisəka? 7.23 5.9. 24 Bwaseemə ka lagi gəŋwanə də sətə cuuna nee də ginuunə. Amma lamə gəŋwanə də rəgwakii.” 7.24 8.15.
Ləgwanə agyanə Mataɗəkii ŋga Əntaŋfə
25 Wata əŋki hara ənji Urusaliima, “Əntaa tə əndətsə ci gayinə a moo ɓələginə nii? 7.25 5.18. 26 Tsaaməmə, waatsə ka waɓənə ahada ənji patə, amma pooshi uushi cii təya jikə ka ci. Mbu'u ma nə tii ka nəhənə, ci nə Mataɗəkii ŋga Əntaŋfə. 7.26 4.25; 18.20. 27 Amma ma əndətsa, kə shii amə hatə shi ci davə. Ma Mataɗəkii, pooshi əndə na shii taa da nii kəya shi.” 7.27 9.29.
28 Ma Yeesu a dzə də dzəgunənə ka ənji asəkə *yi ŋga Əntaŋfə, ca ŋgəree ka uurakii ka ləgwanə, əŋki ci, “Kə shii unə tə nyi kwa? da shi nya? Əntaa də ŋga naaki nə shi nyi, Əndə sləkee ka nyi. Ma ca, əndə gooŋga nə ci, pooshi unə shii tə ci. 7.28-29 8.55; 17.8,21,25. 29 Amma ma nyi, kə shii nyi tə ci, acii daciikii shi nyi. Ci sləkee ka nyi əsə.” 30 Wata təya ɗa gazhi'waanə ŋga kəsənə tə ci, amma pooshi əndə kavə ciinə aashikii, acii ma'ə saa'yaakii mambu'yamə. 7.30 2.4; 7.44. 31 Amma laŋə agi daɓaala vii ka ci gooŋga, əŋki tii, “Maɗa kə shi Mataɗəkii, kadə nii kəya ɗaaɗa sə ŋga hurəshishinə palee ka ətsə ŋga əndətsə nii?” 7.31 2.23.
Sləkeenə ŋga gayinə ka soojiinə ka kəsənə tə Yeesu
32 Kə fii *Farisanyinə daɓaala a ɗaaɗa matatahinə agyanə Yeesu, wata təya maɗə, tii da matakəŋwanyinə ŋga limanyinə, təya sləkee ka soojiinə ka kəsənə tə ci. 33 Wata əŋki Yeesu, “Ma'ə nyi ka ta'aveenə doonə gi'u. Ma daba'əkii, ka palənə nə nyi aaɓii Əndətə sləkee ka nyi. 7.33-36 8.14.7.33 13.33; 16.5. 34 Ka alənə nuunə tə nyi, amma pooshi unə ka neenə ka nyi, pooshi unə na mbu'u ka hatə nii kya ndzaanə.” 7.34 8.21; 13.36. 35 Wata əŋki *gayinə ŋga Yahudiinə ahadatii satii, “Aama daa cii kəya dzə bahə pooshi amə na nee ka ca? Aasəkə vəranyinə ŋga Gərikə hatə ɗii ənji gaamə cii kəya dzə kwa? kaa ca dzə ka dzəgunənə ka ənji Gərika? 36 Acii kə bii ci, ka alənə naamə tə ci, pooshi amə na nee ka ci, pooshi amə ka mbu'unə ka hatə nii kəya ndzaanə. Mi cii kəya moo banə saŋa?”
Gəərənyinə ŋga ma'iitə ca vii əpinə
37 Ma ka muudinə ŋga uusəra ŋga kuməəta, waatoo maɗuunə uusəra ŋga kumənəkii, kə maɗətə Yeesu ahada daŋkana, ca ŋgəree ka uurakii, əŋki ci, “Taa wu patə ci meegiirənə a ɗa tə ci, wa ca shi aaɓiiki, ca shi ka sa ma'inə. 7.37 Leew. 23.36; Yooh. 4.10,14; Səniinə 22.17. 38 Makə sətə bii malaaɓa ləkaləkatə, ma əndətə vii ka nyi gooŋga, ka shiginə nə gəərə ŋga ma'iitə ca vii əpinə a ədzəməkii.” 39 Ma waɓi Yeesu ətsa, agyanə Ma'yanə ŋga Əntaŋfə waɓi ci. Ci nə ənji nə'unə a upaa. Ma ka saa'ita, ma'ə tii ma'upaamə zəku'i, acii ma'ə Yeesu ma'upaamə ɗuunuunə dagyə. 7.39 14.16; 17.1.
Təəkəginə ŋga ma ŋga ənja
40 Makə fii hara ənji ahada daŋkana ca ba ha'ə, əŋki tii, “Ma əndətsa, tanyi ci nə *anabi ətə bii ənji na shi.” 7.40 6.14. 41 Hara ənji əsə, əŋki tii, “Mataɗəkii nə ci!” Amma ma hara ənji, kə bii tii, “Pooshi Aləmasiihu ka shinə da Galili! 42 Ma bii malaaɓa ləkaləkatə, jijinə ŋga ŋwaŋwa *Dawuda na ndzaa ka Mataɗəkii. Də Bayitilaama nə ənjə a poo tə ci əsə, waatoo vəraatə nji Dawuda davə.” 7.42 Isaa. 11.1; Mika 5.1-2; Mat. 20.30-31. 43 Acii ha'ə tə'i təəkəshinə ahada daŋkana putaakii. 44 Ŋga'ə ka hara ənji kaa təya kəsə tə ci, amma pooshi əndə kavə ciinə aashikii.
Ghatə vii gooŋga ŋga *gayinə ŋga Yahudiinə
45 Wata kə ənyi soojiinə satii. Makə mbu'i tii, ləguyi limanyinə da Farisanyinə ka tii, əŋki tii, “Mi pooshi unə kira tə ci kwa?” 46 Əŋki soojiinə ka tii, “Pooshi əndə sha waɓə makə ŋga əndətsa!” 47 Wata əŋki Farisanyinə ka tii, “Kə ŋusləgi ci duunə noonə əsə kwa? 48 Kə shuuna fii rəŋwə agi gayinə taa rəŋwə agi Farisanyinə a vii ka ci gooŋga nii? 49 Ma daŋkanata, ma vii tii gooŋga, acii pooshi tii shii bariya ŋga Muusa. Acii ha'ə tə'i naalanə agyanətii.”
50 Yoo, ahadatii nə Nikoodaməsə, waatoo əndətə sha gi aaɓii Yeesu. Wata əŋki ci ka tii, 7.50 3.1-2. 51 “Maɗa nə'utə sətə bii bariya gaamə, pooshi amə ka lagi gəŋwanə ka əndə, amə ma'ə mafatəmə ŋga'ə tə sətə ɗii ci.” 7.51 Dzək. 1.16-17; 17.6. 52 Əŋki tii ka ci, “Əndə Galili nə hə əsə kwa? Buurətə ŋga'ə tə sətə bii malaaɓa ləkaləkatə. Davə shiinəku, ma də Galili, pooshi *anabi ka shiginə.” [ 53 Wata ənjə a təəkəgi satii aasii.

7:1 7.1 5.18.

7:2 7.2 Leew. 23.33-34; Dzək. 16.13-15.

7:5 7.5 16.9.

7:6 7.6 2.4.

7:7 7.7 15.18; 16.33; 17.14; Mat. 10.22; 24.9; 1 Yooh. 3.13.

7:11 7.11 11.56.

7:13 7.13 9.22.

7:15 7.15 Mat. 13.54; Luka 2.47.

7:16 7.16 12.49; 14.10.

7:18 7.18 5.41; 8.50; 12.43.

7:19 7.19 1.17; Slənə 7.53; Rooma 2.17-24.

7:20 7.20 8.48.

7:21 7.21-23 5.9.

7:22 7.22 'Wat. 17.9-14; Leew. 12.3.

7:23 7.23 5.9.

7:24 7.24 8.15.

7:25 7.25 5.18.

7:26 7.26 4.25; 18.20.

7:27 7.27 9.29.

7:28 7.28-29 8.55; 17.8,21,25.

7:30 7.30 2.4; 7.44.

7:31 7.31 2.23.

7:33 7.33-36 8.14.

7:33 7.33 13.33; 16.5.

7:34 7.34 8.21; 13.36.

7:37 7.37 Leew. 23.36; Yooh. 4.10,14; Səniinə 22.17.

7:39 7.39 14.16; 17.1.

7:40 7.40 6.14.

7:42 7.42 Isaa. 11.1; Mika 5.1-2; Mat. 20.30-31.

7:50 7.50 3.1-2.

7:51 7.51 Dzək. 1.16-17; 17.6.