7
Mbəɗəpaanə ŋga Yeesu də mava ŋga gawə ŋga soojiinə
(Mat. 8.5-13)
1 Makə uudəpaa Yeesu baabagi waɓəətsə patə ka ənja, ca maɗə, ca palə aasəkə vəranə ŋga Kafarənahumə. 7.1 Mat. 7.28. 2 Ma dava, tə'i əndə'i gawə ŋga soojiinə ŋga ha də Rooma. Tə'i mavaakii uu'i ci dərəva. Gwakə də ma də ma nə ci.
3 Makə fii gawə ŋga soojiinə slənə ŋga Yeesu, wata ca sləkee ka hara *gayinə ŋga Yahudiinə aaɓiikii ka banə ka ci, a shi ci ka mbəɗəpaanə ka ci də mavataakii. 4 Maɗənə nə tii, palənə nə tii aaɓii Yeesu. Makə mbu'i tii, təya puutə tə ci, əŋki tii ka ci, “Tuutəta'ə! Kə mbu'i əndətsə bahə ha tsakə tə ci. 5 Acii kə uu'i ci tə slikərənə gaamə ŋgaaŋga'ə. Ci ghənyi keenə *kuvə də'wa əsə.” 6 Wata Yeesu a maɗə, ca dzə da tii.
Ma ətsə Yeesu kədəhə ka mbu'unə, wata gawə ŋga soojiitə a sləkee ka guviinəkii aaɓiikii kaa təya shi ka banə ka ci oo'i, “Slandana, ga ha zaarəgi naaku na, acii mambu'umə nyi bahə dzənaaku aa haki aasii. 7 Ci ɗii paa nyi gi nyi saaki aaɓiiku. Amma bagi waɓənə rəŋwə, kə shii nyi, ka mbəɗənə nə mavaaki. 8 Ma bii nyi ha'a, acii nyi maa, tə'i gayinə akəŋwaciiki, tə'i soojiitə cii kya ɗa ka tii gawuunə əsə. Ka mbeenə nə nyi ka banə ka əndə'i əndə: ‘Duu aa hatə!’ wata ca palə. Nya ba ka əndə'i əndə əsə: ‘Shiwa!’ ca shi. Nya ba ka mavaaki: ‘Slənuu sətsə ha'ə!’ ca slənətə ha'ə.”
9 Makə fii Yeesu waɓəətsa, kə ɗii ka ci ka sə ŋga hurəshishinə nə haala ŋga gawə ŋga soojiita. Ca zhi'wagi aaɓii daɓaalatə aɓiikii, əŋki ci ka tii, “Wanyinə ca ba koonə: taa ahada ənji *Isərayiila maa, paa nyi sha lapaa əndətə gi'i tə nyi makə ŋga əndətsa.”
10 Makə ənya ənjitə sləkee gawə ŋga soojiitə aasii, ma lapaa təya, kə mbə'i mavata.
Ənyapaaginə ŋga Yeesu də əpinə ama uuzənə ŋga mooryafinə
11 Pii ma daba'əkii, Yeesu a maɗə, ca dzə aasəkə vəraatə ɗii ləməkii Nayinə. Kə gi lyawarənaakii da ɓəzə daɓaala atsakii əsə. 12 Mbu'unaakii kədəhə da mayi ŋga vəranə, wata təya guŋugərə da ənji təya kərə wə aa gu'wə. Ma əndətə əŋki, ci nə uuzənəkii rəŋwə acii məci. Ma məci əsa, kə əntəgi ŋgurii. Ənji vəraatə laŋə dzatə də nə aɓii miita. 7.12 1 Meem. 17.17. 13 Makə nee Yeesu Slandanə ka ki, ca nəhə təgunuunatə. Əŋki ci ka ki, “Ga ha tuu.” 14 Wata ca əntsahətə, ca təɓətə kararaata. Ənji kərə wutə a kəŋaanə. Əŋki Yeesu ka wuta, “Dagwana, wanyinə ka banə ka hə: maɗətə!” 15 Wata bərəkutə wutə a maɗətə, ca ndzaanə dasə, ca ndzaŋə waɓənə. Wata əŋki Yeesu ka məci, “Wiinə uuzənaaku.” 7.15 1 Meem. 17.22-23.
16 Makə ɗii ha'ə, wata ŋgwalənə a kəsəgi tə ənjitə patə ka shaŋə. Təya ɗuunətə tə Əntaŋfə, təya ba, “Kə shigi maɗuunə *anabi agyaamə. Kə shi Əntaŋfə ka tsakə tə ənjaakii.” *7.16 1.68; 19.44; anabi: Mat. 16.14; 21.11,46; 26.68; Mar. 6.15; 8.28; 14.65; Luka 7.39; 9.8,19; 22.64; 24.19; Yooh. 4.19; 6.14; 7.40; 9.17. 17 Ma waɓəətsə bii ənji agyanə Yeesu, kə dəlagi agyanə hanyinə ŋga Yahudiya patə, dəŋə aagyanə hanyinə ətə ɗii tii naahə riɓə.
Waɓənə ŋga Yeesu agyanə Yoohana
(Mat. 11.2-19)
18 Kə dzəgunəgi lyawarənə ŋga Yoohana ka ci uushi'iitsə ɗaaɗii patə. Wata ca 'wa ənji bəra'i ahadatii, 19 ca sləkee ka tii aaɓii Yeesu Slandanə ka ləgwanə ka ci oo'i, “Hə nə əndətə na shi nii, anii a gəreenə əndə'i əndə pama?” 20 Makə mbu'i lyawariitə bəra'i aaɓii Yeesu, təya ba ka ci, “Yoohana əndə ɗa bapətisəma sləkee keenə aaɓiiku ka ləgwanə ka hə: Hə nə əndətə na shi nii, anii a gəreenə əndə'i əndə pama?”
21 Ma saa'ikii ha'a, kə mbəɗəpaa Yeesu də ənji bwanea ɓəzəkii. Kə luupaa ci ənji acii ginaaji. Kə wunəgi ci ginə ŋga muurəfinə laŋə əsə. 22 Wata ca jikəvə ka lyawariitə sləkee Yoohana aaɓiikii, əŋki ci, “Ənəmə, una dzə ka banə ka Yoohana sənə cuuna nee da sənə cuuna fa. Waatoo, agi wuunənə nə ginə ŋga muurəfinə, agi wiinə nə mahurəməsə ənja; ənji uyikuzəna əsə, agi mbəɗənə nə tii. Agi wuunənə nə liminə ŋga kadəguləminə, agi maɗeenə nə ənji ka maməətə ənja, agi waazanə nə ənji Ŋunyi Habara ka maaghiinə əsə. 7.22 4.18-19; Mat. 11.5. 23 Tə'i barəkaanə ashi əndətə pooshi na unee ka nə'unə tə nyi.”
24 Makə pyalə lyawarənə ŋga Yoohana satii, wata Yeesu a ndzaŋə waɓənə ka daɓaala agyanə Yoohana, əŋki ci, “Ya saa'itə gyuunə aaɓii Yoohana aagi bilina, mi saŋə mwayi unə neena? Kuzənə ətə ca ba'agi agi məɗə kwa? 25 Aa mi gyuunə ka caamanə da? Ka caama əndətə ŋgii dagwa kəjeerənə kwa? Ma ənji waha ətə ca kaala ŋunyi kəjeerənə ha'a, asii ga meeminə nə tii. 26 Bamə ka nyi, mi gyuunə ka caamanə kwa? *Anabi gyuunə ka caamanə kwa? Ha'ə tanyi, sətə palee ka anabi gyuunə ka caamanə. 27 Acii ci nə əndətə waɓi malaaɓa ləkaləkatə agyanəkii. Ma bii Əntaŋfə: 7.27 Mal. 3.1; Shig. 23.20; Mar. 1.2; Luka 1.76.
‘Wanyinə ka sləkeenə ka masləkee əndaaki,
kaa ca ta ka hə kəŋwanə,
ca haɗatəgi ka hə də rəgwa taabu'u nii kwa dzə.’ ”
28 Yeesu a tsakə banə, əŋki ci, “Wanyinə ca ba koonə: Ma Yoohana, pooshi ənji sha pwayi əndə ganə a duuniya ətə palee ka ci. Amma ma əndətə palee də uundzuundzuunə agi *ŋwaŋuunə ŋga Əntaŋfə, kə palee ci ka Yoohana.”
29 Makə fii daɓaala da *ənji luu tsəkə tə waɓəətsə waɓi Yeesu, kə dəlii tii də Əntaŋfə makə ɗii ci kə liwə tii yiɓə bapətisəma acii Yoohana. 7.29-30 Mat. 21.32.7.29 3.7,12. 30 Amma ma *Farisanyinə da maliminə, kə kaaree tii ka luu hiima ŋga Əntaŋfə. Ci ɗii pooshi tii liwə yiɓə bapətisəma acii Yoohana.
31 Əŋki Yeesu əsə, “Də mi saŋə mbərə mbərətəginəki də ənji ŋga zamanana? Tə wu saŋə pusha təya? 32 Kə ndzaa tii makə manjeevənə təya ɓuurə asəkə luuma, təya 'waa'wa hara manjeevənə makə tii, təya ba, ‘Kə əgiinə koonə uuɗaləma, pooshi unə ujə. Kə kii inə koonə wanyanə ŋga wa, amma, matuumuunə.’ 33 Ma bii nyi ha'a, acii makə shi Yoohana əndə ɗa bapətisəma, kə ɗii ci suumaya, paa ci sii ma'i inaba. Makə nee unə ha'ə, əŋkyuunə, ‘Əndə gu'wə nə ci’. 7.33-34 Mat. 9.14; Mar. 2.18; Luka 5.33.7.33 1.15. 34 Amma makə shi nyi naaki, nyi *Uuzənə ŋga ənda, agi adənə nə nyi zəma, nya sa ma'i inaba. Yoo, əŋkyuunə əsə, ‘Tsaaməmə tə əndətsa, bwaŋkara nə ci, masa ma'i inabi, guva ŋga ənji luu tsəka da hara ma'waslyakə ənji nə ci!’ 7.34 Mat. 9.10. 35 Patə da ha'ə, ma ənjitə liwə hiima ŋga Əntaŋfə, agi ɓaariinə nə tii tantanyinəkii.”
Dzənə ŋga Yeesu aa ha əndə'i əndə Farisa
36 Tə'i əndə'i əndə Farisa 'wii tə Yeesu aa hakii aasii ka zəma. Yeesu a dzə aa ha əndəta, ca ndzaanə ka zəma. 7.36 11.37. 37 Asee, tə'i ma'waslyakə minə davə də vəra. Makə fii ki oo'i, ga Farisatə asii nə Yeesu ka zəma, kya ŋgərə əbwə†7.37 Ma əbutsa, əndə'i faara ətə ɗii ləməkii ‘aləbasəta’ ci ənjə a huɗəkəgi. urədya, 7.37-38 Mat. 26.6-7; Mar. 14.3. 38 kya kira, kya gwaŋaanə atsa səɗə Yeesu daba'akii, kya tuu. Wata əjanə nə kiinatə aaba'a səɗə Yeesu. Kya ŋgərə, kya taaɗəgi də shiŋkinə ŋga nətə, kya paatə səɗəkii, kya buləvə urədya aa dəvə.
39 Ma Farisatə 'wii tə Yeesu aa hakii aasii, makə nee ci ha'ə, əŋki ci də səkəkii, “Maci anabi nə əndətsə tanyi, kaɗa kə shii ci taa wu nə miitsə ca dəba'ə tə ci; taa mi nə ki əsə, ka shiinə nə ci; waatoo, ma'waslyakə əndə nə ki.” 7.39 7.16. 40 Wata Yeesu a ba ka Farisata, “Simoonə, tə'i nyi da sə ŋga banə ka hə.” Əŋki Simoonə ka ci, “Waɓuu ɗii, Maləma.” 41 Əŋki Yeesu ka ci, “Tə'i əndə nyi'u tə ənji bəra'i dəmənə. Ca nə'u tə əndənə *hwaslə gya'ə tufə. Ca nə'u tə əndə'i əndənə əsə hwaslə tufə pu'unə. 42 Makə pooshi taa wu mbee ka ki'i dəməətə agitii, wata əndətə a bwasee ka tii ka dəməəta. Ya ətsa, ŋgutə agi ənjitsə bəra'i palee də uuɗənə tə ca?” 7.42 Mat. 18.27.
43 Əŋki Simoonə, “Ma nee nyi naaki, əndətə ɗii dəmənə ŋgaaŋga'ə atsakii palee də uuɗənə tə ci.” Əŋki Yeesu ka ci, “Gooŋgaaku.” 44 Wata ca zə'ugi aaɓii miita, əŋki ci ka Simoonə, “Kə nee hə ka miitsətsə nii? Kə gimagərə nyi aa haku aasii, amma pooshi hə bii oo'i, wa ənjə a əgəcii ma'inə ka nyi, ənjə a yiɓəgi ka nyi də səɗəki. Amma, ma miitsa, kə yiɓəgi ki ka nyi səɗəki də kiinatə, kya taaɗəgi də shiŋkinə ŋga nətə. 7.44 'Wat. 18.4; 1 Tim. 5.10. 45 Ma ha, paa hə nəhəpaa tə nyi ŋga'ə. Amma, ma kya, makə gimagərə nyi aa haku aasii, paa ki bwasee ka paatə səɗəki. 46 Ma ha, pooshi hə əji ka nyi maarə aanəki. Amma, ma kya, kə əji ki ka nyi urədya aaba'a səɗəki. 7.46 Jab. 23.5. 47 Aciikii ka banə nə nyi ka hə əsə: ma maɗuunə uuɗəətsə ŋgiragi miitsa, kə ɓaarii oo'i, kə upaa ki tifyaginə ŋga 'waslyakəətə ɗaaɗii ki patə. Amma, ma əndətə tifyagi Əntaŋfə ka ci 'waslyakəənaakii gi'u, gi'u nə uuɗənaakii əsə.” 48 Wata əŋki Yeesu ka miita, “Kə upaa hə tifyaginə ŋga 'waslyakəənaaku.” 7.48 5.20; Mat. 9.2; Mar. 2.5.
49 Ma ənjitə cii kəya zəmə da tii, kə bii tii də səkətii, “Wu da nə əndənə ca tifyagi 'waslyakəənə əsa?” 50 Amma əŋki Yeesu ka miita, “Kə upaa hə luupaanə putə ŋga gi'inaaku tə nyi. Duu agi jamənə.” 7.50 Mat. 9.22.
7:1 7.1 Mat. 7.28.
7:12 7.12 1 Meem. 17.17.
7:15 7.15 1 Meem. 17.22-23.
*7:16 7.16 1.68; 19.44; anabi: Mat. 16.14; 21.11,46; 26.68; Mar. 6.15; 8.28; 14.65; Luka 7.39; 9.8,19; 22.64; 24.19; Yooh. 4.19; 6.14; 7.40; 9.17.
7:22 7.22 4.18-19; Mat. 11.5.
7:27 7.27 Mal. 3.1; Shig. 23.20; Mar. 1.2; Luka 1.76.
7:29 7.29-30 Mat. 21.32.
7:29 7.29 3.7,12.
7:33 7.33-34 Mat. 9.14; Mar. 2.18; Luka 5.33.
7:33 7.33 1.15.
7:34 7.34 Mat. 9.10.
7:36 7.36 11.37.
†7:37 7.37 Ma əbutsa, əndə'i faara ətə ɗii ləməkii ‘aləbasəta’ ci ənjə a huɗəkəgi.
7:37 7.37-38 Mat. 26.6-7; Mar. 14.3.
7:39 7.39 7.16.
7:42 7.42 Mat. 18.27.
7:44 7.44 'Wat. 18.4; 1 Tim. 5.10.
7:46 7.46 Jab. 23.5.
7:48 7.48 5.20; Mat. 9.2; Mar. 2.5.
7:50 7.50 Mat. 9.22.