1 Yoo, kə dzatəgi Yeesu də lyawarənaakii pu'u aji bəra'i, ca vii ka tii baawəɗa da rəgwa ŋga lyaakaginə də ginaajiinə patə, təya mbəɗəpaa də ənji bwanea. 9.1-6 10.1-12. 2 Wata ca sləkee ka tii, kaa təya dzə də waazanə agyanə ŋwaŋuunə ŋga Əntaŋfə, təya mbəɗəpaa də ənja. 9.2 11.2. 3 Ma ətsə kaa təya palə, əŋki ci ka tii, “Goona ŋgərə taa mi ka dzəginə, taa zala, taa mbuura, taa zəma, taa kwaɓa əsə. Taa wu agyuunə, ga ca dzə da kəjeerənyinə bəra'i. 9.3 22.35. 4 Maa kə gyuunə aasəkə əndə'i vəranə, ndzaamə ga ənjitə liwə tuunə ahatii asii, dəŋə ka saa'itə nuunə maɗə gatə. 5 Ma vəraatə maluumə ənji tuunə dava, shigimə sə goonə davə. Gwa'agimə bərəbərə ŋga vəraatsə asəɗuunə, unə dzə sə goonə. Ci na ɓaarii ka tii oo'i, maɗamə tii ŋga'ə.” 9.5 Slənə 13.51. 6 Wata maɗənə nə tii, təya palə, təya dəəmə aasəkə vəranyinə kama kama, təya waaza Ŋunyi Habara, təya mbəɗəpaa də ənji bwanea taa da patə.

7 Makə fii Hirudusə, ŋwaŋwə anə hanyinə ŋga Galili, sətə ɗaaɗii patə, wata kə gwazəgi haŋkalaakii. Acii agi banə nə hara ənji, “Kə ma'i Yoohana agi maməətə ənja.” 9.7-9 9.19. 8 Hara ənjə a ba, “Anabi *Iliya jigagi.” Ma hara ənji əsa, təya ba, “Əndə'i əndə agi anabiinə ŋga ŋukə maɗətə agi maməətə ənja.” 9 Amma kə bii Hirudusə, “Ya makə kə shi nya lagi nə ŋga Yoohana, wu da nə əndətsə cii kya fa, ənjə a mbuɗə maɗa uushi'inaakii ha'a?” Wata Hirudusə a ndzaŋə aalənə tə Yeesu kaa ca nee ka ci. 9.9 23.8.

10 Ma ənjitə sləkee Yeesu ka tii ka waazanə, kə ənya tii aaɓiikii, təya ba ka ci sətə ɗaaɗii tii patə. Wata Yeesu a 'wagi tə tii daanətii, təya əntsahəgi dzaɗə da ənja, aadəɓii vəranə ŋga Batəsayida. 9.10-17 Mat. 15.32-39.9.10 6.13; 10.17. 11 Asee, kə fii daɓaala. Wata təya ndzaŋə nə'unə tə ci aa dəvə. Yeesu a luu tə tii. Ca waɓə ka tii agyanə ŋwaŋuunə ŋga Əntaŋfə. Ma ənjitə ca moo mbəɗəpaanə də tii əsə, kə mbəɗəpaa ci də tii.

12 Ma ətsə uusəra kədəhə ka kulanə, wata lyawarənaakii pu'u aji bəra'i a əntsahətə aaɓii Yeesu, təya ba ka ci, “Bawə ka ənjitsə, wa təya palə aasəkə vəranyinə da i aasəkə makədəhə kədəhə giwanyiitsə a makwakwa, kaa təya upaa zəmə da ha ŋga baanə davə. Acii ma gana, agi bilinə naamə.” 13 Amma əŋki Yeesu ka tii, “Unə nə vii ka tii zəma.” Əŋki tii ka ca: “Pooshi zəmə acii inə bahə viinə ka tii. Wata buroodi tufə da hərəfinə bəra'i nəndə acii inə. Maɗaamə inə kə gi ka ira zəmə, pooshi ka mbu'unə ka patənatii.” 14 Ma bii tii ha'ə, acii ŋguyirənə daanətii maa, ka ɗanə nə tii bahə dəbu'u tufə. Wata əŋki Yeesu ka lyawarənaakii, “Kaalamə kurəgənyinə. Ndzaneemə ka ənja. Taa ka ŋgutə kurəga, wa ənji bahə tufə pu'unə a ndzaanə.” 15 Wata təya ndzanee ka ənjitə patə. 16 Yeesu a ŋgərə burooditə tufə da hərəfiitə bəra'i, ca maɗee ka ginəkii aadəgyə, ca kuyirii tə Əntaŋfə, ca ɓaatsəpaa, ca vii ka lyawarənaakii kaa təya təəkəpaa ka daɓaala. 17 Ənji patə a zəmə, təya əburə. Ma daba'əkii, lyawarənaakii a tsəəkətə tə ətə mbəɗaanə, ɗəvə pu'u aji bəra'i. 9.17 2 Meem. 4.43-44.

18 Ma ka əndə'i uusəra, Yeesu a ɗa də'wa daanəkii. Aɓiikii nə lyawarənaakii əsə. Yeesu a ləgwa ka tii, əŋki ci, “Wu saŋə nə nyi ci ənjə a ba?” 9.18 5.16. 19 Əŋki tii ka ci, “Ma nə hara ənji ka bana, hə nə Yoohana əndə ɗa bapətisəma. Ma hara ənji əsə, agi banə nə tii, anabi *Iliya nə hə. Hara ənji əsə, agi banə nə tii, əndə'i əndə agi anabiinə ŋga ŋukə maɗətə agi maməətə ənja.” 9.19 9.7-8; Luka 1.17; 7.16. 20 Əŋki Yeesu, “Ya unə noona, wu nə nyi cuuna ba?” Piita a jikəvə, əŋki ci, “Hə nə Mataɗəkii dacii Əntaŋfə.” 9.20 Mat. 16.16; Luka 22.67. 21 Wata Yeesu a ɗa ka tii bariya, əŋki ci, “Goona bapaa sətsə taa ka wu shaŋə.” 9.21 9.36.

22 Ma daba'əkii ca waɓə agyanə naakii nə, əŋki ci ka tii, “Tyasə ma *Uuzənə ŋga ənda, see a sa ci ciɓənyinə laŋə. Kadə nə gayinə da madiigərə limanyinə da maliminə a kaaree ka ci, ənjə a ɓələgi tə ci. Ma ka makkənə ŋga uusəra, ka maɗənə nə ci agi maməətə ənja.” 9.22 9.43-45; 17.25; 18.31-34; 24.6-7.

23 Wata əŋki Yeesu ka ənji patə, “Taa wu patə ca moo nə'unə tə nyi, tyasə see a kaaree ci ka naakii nə, ca ŋgərə ənfwə ŋga gwa'avənə tə ci aashikii, ca nə'u də nyi uusəra patə. 9.23-24 14.27; 17.33; Mat. 10.38-39; Yooh. 12.25-26; 1 Piita 2.21. 24 Taɗa wu patə ca ɗa gazhi'waanə ŋga gərətə əpinaakii, ka əteenə nə ci ka əpinəkii. Amma, taa wu patə ətee ka əpinaakii putə ŋga nə'unə tə nyi, ci na luupaa əpinaakii. 25 Mi saŋə nə bwatya ŋga upaa patənə ŋga uushi'inə asəkə *duuniya, amma əndə ətee ka əpinaakəya? Pooshi bwatyakii. 26 Acii maɗa kə ɗii ayinə tə əndə ka waɓənə agyanəki da agyanə waɓənaaki, ma nyi Uuzənə ŋga ənda, kadə nə ayinə a ɗa tə nyi ka waɓənə agyanə əndəta uusəratə nii kya shi da i məghərəvənə geenə da Daadə da ŋga malaaɓa malaa'ikanyinə. 9.26 12.9; Mat. 10.33; 2 Tim. 1.8; 2.12. 27 Tantanyinə cii kya ba koonə: tə'i hara ənji ahadaamə na nee də ginətii, tii ma'ə maməətəmə, ka ŋwaŋuunə ŋga Əntaŋfə.” 9.27 Mat. 16.28.

28 Makə bii Yeesu waɓəətsə ha'ə, ma daba'a baanə taa tighəsə, kə ŋgirə ci tə i Piita, da Yoohana da Yakubu, təya ndərə aanə giŋwə kaa ca ɗa də'wa. 9.28-29 5.16. 29 Ma ca ɗa də'wa, wata kə zə'ugi kəŋwaciinəkii, kə uuɗagi kəjeerənaakii talə talə, agi ɓərənə əsə. 9.29-36 2 Piita 1.16-18. 30 Ndza'a gi'u ha'ə, wata watiitsə ənji bəra'i, təya waɓəshi da Yeesu. Waatoo i Muusa da *Iliya. 31 Kə jigagi tii da məghərəvənə. Təya waɓə agyanə aniya ŋga mbu'utəgi də slənaakii, waatoo əntənaakii də Urusaliima. 9.31 9.22; 13.33. 32 Asee, kə kwaalagi i Piita da ənjitə aɓiikii ca'ə ca'ə ka ŋunyinə. Makə vəɗəhətə tii, wata təya nee ka məghərəvənə ŋga Yeesu da ənjitə bəra'i aɓiikii. 9.32 Yooh. 1.14.

33 Makə nji ənjitə bəra'i a ɗa rəgwa ŋga təkəginə da Yeesu, əŋki Piita ka ci, “Daada, ŋga'ə ɗii makə ganə niinə. Taku keena ratə koonə tsakabanyinə makkə: naaku rəŋwə, ŋga Muusa rəŋwə, ŋga Iliya rəŋwə.” Asee, mashiimə Piita ginə ŋga sətsə bii ci ka Yeesu. 34 Ci ma'ə ka banə ha'a, wata kə shi məzhiɗəkwatyaminə, kə zaɗəgi tə tii. Kə ŋgwaləgi lyawarənaakii, makə zaɗəgi məzhiɗəkwatyamiitə tə tii. 35 Wata əndə a waɓya dagi məzhiɗəkwatyaminə, əŋki ci, “Waatsə mataɗə Uuzənaaki. Famə tə ci.” 9.35 3.22; Dzək. 18.15. 36 Uudənə ŋga waɓəətsə ha'ə, wata maneemə lyawarənaakii ka əndə'i əndə ma'ə maɗaamə tə Yeesu daanəkii. 9.36 9.21.

Ma ka tsaakəya, pooshi lyawarənaakii bapaa sətə nee tii taa ka wu.

37 Pukətə hakii, makə jimagərə Yeesu da lyawarənaakii a giŋwə, ɓəzə ənjə a shi ka guuŋunə da ci a rəgwa. 38 Wata əndə a shigi agi daɓaala, ca maɗee ka uuraakii, əŋki ci: “Maləma, tuutəta'ə! Tsaamuu uuzənaaki, ci nə cikii, marəŋwa. 39 Agi kəəsənə nə ginaaji tə ci. Gi'u ta'avənəkii ca ka vurənə, agi ghərəvənə nə ginaajikii tə ci də ŋgwaaŋgwa'ənə, wata əbwyanə nə cikufinə a makii. Ma dzəginə nə ginaajikii kamə, də dzawuunə. 40 Kə dzii nyi ciinə ka lyawarənaaku kaa təya lyaakagi ginaajikii, amma kə təkuree tii.”

41 Wata Yeesu a ba, “'Ya'əmə, unə ənji ŋga zamanana, pooshi unə gi'i tə Əntaŋfə, bwaya ənja. Ca'ə guci nii kya ndzaa doona? Ca'ə guci sə'watənəki tuuna? Kirawə ka nyi uuzənaakukii ɗii!” 42 Ma uuzəətə a shi, wata ginaajitə a sləbəgi tə ci aa panə, ca dəgə tə ci də ŋgwaaŋgwa'ənə. Wata Yeesu a la ŋguruunə ka ginaajita. Ca mbəɗəpaa də uuzəəta, ca ənəpaagi də ci ka dii. 43 Ma ənjitə davə patə, kə ɗii ka tii ka sə ŋga hurəshishinə nə ɗuunuunə ŋga Əntaŋfə. 9.43-45 9.21-22.

Ma patənə ŋga ənjə a tsaamə dagwa dagwaanə ŋga sətə slənyi Yeesu patə, Yeesu a ba ka lyawarənaakii, əŋki ci, 44 “Kapaamə liminuunə ŋga'ə koona fa sənə cii kya ba koonə: ka vəginə nə ənji tə Uuzənə ŋga əndə aacii ənja.” 45 Amma, ma lyawarənaakii, pooshi tii paaratəgi də waɓəətsa. Kə ndzaanə ka tii ma'umbeekii, acii ga təya fii. Kə ŋgwaləgi tii əsə ka ləgwanə ka ci agyanəkii. 9.45 18.34.

46 Kə hwaɗəgi mabizhinə ahada lyawarənə ŋga Yeesu, təya laagwashi ahadatii kaa təya shii taa wu palee də gawuunə ahadatii. 9.46-48 22.24-26. 47 Amma, ma Yeesu, makə shii ci hiima ŋga nətii ha'ə, wata ca ŋgərə uuzənə, ca kəŋee ka ci aɓiikii, 48 əŋki ci ka tii, “Taa wu liwə uuzənə, maɗa putaaki liwə ci, tə nyi liwə ci ətsa. Ma əndətə liwə tə nyi, tə Əndətə sləkee ka nyi liwə ci ətsa. Acii taa wu palee də daraanə ahadoonə patə, ci nə əndə ətə palee də gawuunə.” 9.48 10.16; 22.26; Mat. 10.40; 20.26-27; Mar. 10.43-44; Yooh. 13.20.

49 Wata Yoohana a jikəvə ka Yeesu, əŋki ci, “Daada, kə nee inə ka əndə ca lyaakagi ginaajinyinə də ləməku. Amma makə nee inə, paa ci ka maguŋuura deenə, kə təŋapaa inə tə ci.” 50 Wata əŋki Yeesu ka ci, “Goona təŋapaa tə ci. Acii ma əndətə makaareemə koonə, noonə nə ci.” 9.50 11.23; Mat. 12.30.

51 Makə uugi uusəra ŋga ndərənə ŋga Yeesu aadəgyə mbishanə, kə ɗatə ci aniya saakii ŋga dzənə aa Urusaliima. 9.51 24.50-51; Mat. 19.1; Mar. 10.1; Slənə 1.9. 52 Wata ca sləkee ka ənji zəku'i. Təya palə, təya dzəgərə aasəkə əndə'i vəranə anə hanyinə ŋga Samariya ka haɗa ka ci də ha ŋga ndzaanə davə. 9.52 10.33. 53 Amma, maluuvəmə ənji vəranəkii ka ci, acii kə shii tii oo'i, aa Urusaliima cii kəya moo dzənə. 54 Makə fii lyawarənaakii ha'ə, wata əŋki i Yakubu da Yoohana ka ci, “Slandana, kə mwayi hə keena ba, wa gunə a jima kaa ca zamagi də tii kwa?” 9.54 2 Meem. 1.10,12. 55 Amma wata Yeesu a zə'ugi aadəɓii tii, ca wazə ka tii. 56 Ma daba'əkii, təya palə ka əndə'i vəranə.

57 Ma təya dzə a rəgwa, wata əndə'i əndə a ba ka Yeesu, əŋki ci, “Taa aama gi hə patə, ka nə'unə nə nyi tə hə.” 58 Yeesu a ba ka ci, “Ma gwahyanə, tə'i gu'unyinatii. Ha'ə nə əginyinə əsə, tə'i kuvənyinatii. Amma, ma nyi, Uuzənə ŋga ənda, pooshi haaki bahə ŋga kapaa taŋgalaki davə.”

59 Əŋki Yeesu ka əndə'i əndə əsə, “Nə'uu tə nyi.” Amma əŋki əndəta, “Slandana, taku kaa nya dzə ka ŋgəɗəgi tə daadə zəku'i.” 60 Yeesu a ba ka ci, “Wa maməətə ənjə a ŋgəəɗə maməətə ənjatii. Amma, ma ha, duu ka waazanə ka ənji agyanə ŋwaŋuunə ŋga Əntaŋfə.”

61 Əŋki əndə'i əndə ka Yeesu əsə, “Slandana, ka nə'unə nə nyi tə hə, amma kapaa ka nyi rəgwa zəku'i kaa nya dzə ka banə ka ənji geenə, a ta'avə tii.” 9.61 1 Meem. 19.20. 62 Əŋki Yeesu ka ci naakii, “Taa ŋgutə əndə ca uuza, ca dzə də tsaamənə aaba'əkii, pooshi uushi cii kəya ɓələpaa. Makə ətsə ha'ə nə əndə slənənə ka ŋwaŋuunə ŋga Əntaŋfə əsə, maɗa kə caamə ci aaba'a, pooshi uushi cii kəya ɗapaa.” 9.62 11.2; Fil. 3.13.