10
*Lyawarənə ŋga Yeesu pu'u aji bəra'i
(Mar. 3.13-19; Luka 6.12-26)
Ma daba'əkii, wata Yeesu a 'waa'watə lyawarənaakii pu'u aji bəra'i, ca vii ka tii baawəɗa ŋga lyaakagi də ginaajinyinə, təya mbəɗəpaa də taa ŋgutə tsarə ŋga bwanea əsə. Wiinə ləmənyinə ŋga masləkee ənji pu'u aji bəra'i: ŋga 'watəginə ci nə Simoonə ətə ci ənjə a 'wa Piita tii da ndzəkəŋuci waatoo Andərawəsə; i Yakubu tii da ndzəkəŋuci waatoo Yoohana, manjeevənə ŋga Zabadiya nə tii; 10.2-4 Yooh. 1.40-44; Slənə 1.13. Filibusə da Barətalamawusə; Tooma da Mata əndə luu tsəka; Yakubu uuzənə ŋga Haləfa da Tadawusə; Simoonə əndə moo dimwaanə ŋga hanyinaakii da Yahuda Isəkariyootə. Ma uudəpaa ba'a, ci vii tə Yeesu aacii ənja.
Sləkeenə ŋga Yeesu ka lyawarənaakii ka waazanə
(Mar. 6.7-13; Luka 9.1-6)
Ma lyawariitsə pu'u aji bəra'i ŋga Yeesu, kə sləkee ci ka tii də banə oo'i, “Goona dzə aanə hanyinə ŋga harii slikərənə taa aasəkə vəranyinə ŋga *Samariya. 10.5-15 Luka 10.4-12.10.5 Luka 10.33. Amma aa ha ənji *Isərayiila dzənuunə, acii makə maza bagiinə nə tii. 10.6 Irim. 50.6; Mat. 15.24; Slənə 13.46. Dəmə ka waazanə, una ba: ‘Kədəhə nə Əntaŋfə ka ɗa ŋwaŋuunaakii.’ 10.7 4.17. Mbəɗəpaamə də ənji bwanea, una maɗee ka maməətə ənja, una mbəɗəpaa də ənji uyikuzəna, una laakəgi ginaajinyinə. Də zaɓə liwuunə, viimə də zaɓə əsə. Goona dzə da i kwaɓa a lipoonə. 10 Goona dzə da i mbuurə, una dzə ka jahaŋgala, goona ŋgərəənə əndə'i kəjeerənə, goona ŋgərəənə əndə'i ɓiɓinə, taa zala wiigi'inə, goona ŋgərəvə aacii unə. Acii ma əndə sləna, kə dəɓee ənjə a vii ka ci zəmaakii. 10.10 1 Koor. 9.14; 1 Tim. 5.18. 11 Maɗa kə lapaa unə vəranə, dzəgərəmə aasəkəkii, una alə əndətə ca moo luunə tuunə, una ndzaanə gakii, see saa'itə nuuna bwasee ka vəranəkii. 12 Taɗa ŋgutə yi gimuunə aa dəvə patə, ma banuunə ŋga təkəŋwanə: ‘A ndzaa unə da jamənə.’ 13 Maɗa kə liwə slanjii yikii tuunə, wa ndzaanə jamə ətə bii unə a ndzaa davə asii. Amma, maɗa maluumə tii tuunə, yoo, ŋgərəənəmə jamənə goonə. 10.13 Luka 2.14. 14 Maɗa pooshi ənji liwə tuunə taa fii waɓəətə gi a moonə, shigimə sə goonə davə asii taa asəkə vəranəkii, una gwa'agi bərəbərə ŋga hakii a səɗuunə. Ci na ɓaarii oo'i, maɗamə tii ŋga'ə. 10.14 Slənə 13.51. 15 Tantanyinə cii kya ba koonə: ma uusəra ŋga ɗa gəŋwanə, kadə nə gəŋwanə ŋga ənji vəranəkii a palee ka ŋga ənji *Sadooma da ŋga ənji *Gwamoora də iza'unə.” 10.15 'Wat. 18.20; 19.1-29; Mat. 11.24.
Ciɓətə nə *lyawarənə ŋga Yeesu a sa
(Mar. 13.9-13; Luka 21.12-17)
16 “Fatəmə, wanyinə ka sləkeenə koonə makə sətə ci bagiinə a dzəgərə aagi furətsoofanyinə. Aciikii, see a ndzaa unə macicirəkii,*10.16 Ma asəkə hara zhi'eenə, tə'i ‘macicirəkii makə rəhunyinə.’ Ma ahada ənji Guɗe, zhiina palee də cicirənə. una ndzaa yadə saaweenə ka uushi'inə makə kurəkutiinə. 10.16 Luka 10.3. 17 Nəhəmə noonə na, acii tə'i ənji na kəəsə tuunə, təya kərə aakəŋwacii gəŋwanə, təya fəslə tuunə asəkə *kuvə də'wanyinə. 10.17-22 24.9-14; Mar. 13.9-13; Luka 21.12-19; Yooh. 16.1-4.10.17 Slənə 5.40; 2 Koor. 11.24. 18 Ka kərənə nə ənji tuunə aakəŋwacii meeminə putə ŋga nə'unə goonə tə nyi. Ka ɗanə nə ətsə ha'ə koona shii mbee ka ba Ŋunyi Habara ka tii da ka ənjitə əntaa Yahudiinə. 10.18 Slənə 24.1-26. 19 Maɗa kə kirə tii tuunə aakəŋwacii gəŋwanə, goona ənvutə noonə nə ka buurənə agyanə makə sətə nuuna waɓə taa sətə nuuna dzə ka banə ka tii. Acii maɗa kə mbu'i saa'ikii, ka shiinə nuunə sətə nuuna ba. 10.19-20 Luka 12.11-12. 20 Acii ma sətə nuuna ba, əntaa noonə, amma dacii Ma'yanə ŋga Dəsənuunə na shi. Ci na waɓə da moonə.
21 “Kadə nə ndzəkəŋunə a ŋgərə tə ndzəkəŋuci, ca vii ka ɓələginə. Dəsənə manjeevənə əsə, ka ɗanə nə tii ha'ə. Ha'ə ɗanə nə manjeevənə əsə, ka viinə nə tii tə mapoo tə tii ka ɓələginə. 10.21 Mika 7.6; Mat. 10.35; Luka 12.52-53. 22 Taa wu patə, kadə nii kəya ushapaa tuunə putə ŋga nə'unə goonə tə nyi. Amma taa wu patə sə'watə ciɓənyinəkii ca'ə ka muudinə, ka upaanə nə ci luupaanə. 10.22 5.11; Yooh. 15.18. 23 Maɗa kə ciɓee ənji koonə asəkə əndə'i vəranə, huyimə sə goonə ka əndə'i. Acii tantanyinə cii kya ba koonə: pooshi unə ka uudəpaa gəŋutəgi də vəranyinə ŋga *Isərayiila patə, taabu'u shinaaki, nyi *Uuzənə ŋga Ənda. 10.23 16.28; Slənə 8.1.
24 “Pooshi lawarə ka paleenə ka maləmaakii də məghərəvənə. Ha'ə nə mava əsə, paa ci ka paleenə ka slandanəkii. 10.24-25 Luka 6.40; Yooh. 13.16; 15.20. 25 Kə mbu'i ha'ə kaa lawarə a ndzaa mbərə mbərə tii da maləmaakii. Ha'ə nə mava əsə, ca ndzaa mbərə mbərə tii da slandanəkii. Maɗa kə 'wii ənji tə slanda yi də Byaləzabulə,10.25 Ma Byaləzabulə, əndə'i ləmə ŋga *Seetanə. ləmətə palee də bwaya bwayaanə 'wanə ənji də ənji yaakii.” 10.25 9.34.
Goona ŋgwalə ənda
(Luka 12.2-7)
26 “Acii ha'ə, goona ŋgwalə ənja. Taa mi patə nəndə ma'umbeekii, kadə na shigi agyə. Taa mi patə nə sətə pooshi ənji shii, kadə nə ənjə a shii. 10.26 Mar. 4.22; Luka 8.17. 27 Ma sənə cii kya ba koonə ka təkutəkunə, bagimə ka macamə ha. Ma sətə bavə ənji koonə aa limuunə də matatahinə, baabagimə paŋgəraŋə paŋgəraŋə ka ənja. 28 Goona ŋgwalə acii ənja. Acii wata tə ba shishinə mbeenə nə tii ka ɓələginə, amma, paa tii ka mbeenə ka ɓələgi əpinə. Amma ŋgwaləmə tə Əntaŋfə. Ci nə əndə da baawəɗa ŋga zamaginə də ba shishinə patə da əpinə agi gunə. 10.28 Ibər. 10.31. 29 Əntaa bəra'i ci ənjə a vii əginyinə ka kwaɓa rəŋwə kwa? Amma patə da ha'ə, pooshi taa rəŋwə agitii ca əntə, yadə luuvənə ŋga Əntaŋfə Dəsənuunə. 30 Taa shiŋkinə ŋga nuunə maa, maɓaanakii patə acii Əntaŋfə. 10.30 Luka 21.18. 31 Acii ha'ə, goona ŋgwalə, kə palee unə ka əginyinə patə də məghərəvənə.”
Seedanə tə Yeesu
(Luka 12.8-9)
32 “Maɗa kə bagi əndə paŋgəraŋə akəŋwacii ənji oo'i, naaki nə ci, nyi maa, ka banə nə nyi paŋgəraŋə akəŋwacii Daadə dadagyə oo'i, naaki nə ci. 10.32 Səniinə 3.5. 33 Amma, ma əndətə kaaree ka nyi akəŋwacii ənja, nyi maa, ka kaareenə nə nyi ka ci akəŋwacii Daadə dadagyə.” 10.33 Mar. 8.38; Luka 9.26; 2 Tim. 2.12.
Kira təəkəshinə ŋga Yeesu aagi duuniya
(Luka 12.51-53; 14.26-27)
34 “Goona nəhə noonə makə jamənə shi nyi ka kiranə aasəkə duuniya. Aa'a, əntaa jamənə kira nyi, panə kira nyi. 10.34 Luka 2.14. 35 Ma shi nyi, ka mbəzeenə ka uuji ŋguyirənə da dəsənətii, uuji makinə da məsənətii, maɗanə da sərəhwatə əsə. 10.35-36 Mika 7.6.10.35 10.21; 24.10; Mar. 13.12; Luka 21.16. 36 Ənjitə asəkə yi rəŋwə na ndzaanə ka ənji daawaanə ŋga natii na.
37 “Taa wu patə uu'i tə dii taɗa tə məci palee ka nyi, mambu'umə ci bahə ndzaanə ka lawaraaki. Taa wu patə uu'i tə uundzə ŋguraakii taa uncitə minaakii palee ka nyi, mambu'umə ci bahə ndzaanə ka lawaraaki. 10.37 Dzək. 13.7-10; 33.9; Mat. 19.29; Mar. 10.29; Luka 18.29. 38 Ma əndətə pooshi ŋgirə ənfwaakii ŋga gwa'avənə tə ci aashikii, ca nə'u də nyi, mambu'umə ci bahə ndzaanə ka lawaraaki. 10.38-39 16.24-25; Mar. 8.34-35; Luka 9.23-24; Yooh. 12.25-26. 39 Taɗa wu patə ɗii gazhi'waanə ŋga luupaa əpinaakii, zamaginə cii kəya zamagi ətsa. Amma, taɗa wu patə zamagi də əpinaakii putə ŋga nə'unə tə nyi, ka upaanə nə ci bwatyakii.”
Slənə ŋga shikwa
(Mar. 9.41)
40 “Taa wu patə liwə tuunə, tə nyi liwə ci ətsa. Taa wu patə liwə tə nyi əsə, tə Əndətə sləkee ka nyi liwə ci ətsa. 10.40 18.5; Mar. 9.37; Luka 9.48; Yooh. 13.20; Gal. 4.14. 41 Taa wu patə liwə tə *anabi ŋga Əntaŋfə acii ɗii ci ka anabi ŋga Əntaŋfə, ka upaanə nə əndəkii shikwa makə sətə ci anabi a upaa. Ha'ə əsə, taa wu patə liwə ŋunyi ənda acii ɗii ci ka ŋunyi ənda, ka upaanə nə ci shikwa makə ŋga ŋunyi ənda. 42 Tantanyinə cii kya ba koonə: taa wu patə ndii ma'inə taa ka moodəba'a agi ənji nə'unə tə nyi acii ɗii ci ka lawaraaki, ka upaanə nə ci shikwakii.”

10:2 10.2-4 Yooh. 1.40-44; Slənə 1.13.

10:5 10.5-15 Luka 10.4-12.

10:5 10.5 Luka 10.33.

10:6 10.6 Irim. 50.6; Mat. 15.24; Slənə 13.46.

10:7 10.7 4.17.

10:10 10.10 1 Koor. 9.14; 1 Tim. 5.18.

10:13 10.13 Luka 2.14.

10:14 10.14 Slənə 13.51.

10:15 10.15 'Wat. 18.20; 19.1-29; Mat. 11.24.

*10:16 10.16 Ma asəkə hara zhi'eenə, tə'i ‘macicirəkii makə rəhunyinə.’ Ma ahada ənji Guɗe, zhiina palee də cicirənə.

10:16 10.16 Luka 10.3.

10:17 10.17-22 24.9-14; Mar. 13.9-13; Luka 21.12-19; Yooh. 16.1-4.

10:17 10.17 Slənə 5.40; 2 Koor. 11.24.

10:18 10.18 Slənə 24.1-26.

10:19 10.19-20 Luka 12.11-12.

10:21 10.21 Mika 7.6; Mat. 10.35; Luka 12.52-53.

10:22 10.22 5.11; Yooh. 15.18.

10:23 10.23 16.28; Slənə 8.1.

10:24 10.24-25 Luka 6.40; Yooh. 13.16; 15.20.

10:25 10.25 Ma Byaləzabulə, əndə'i ləmə ŋga *Seetanə.

10:25 10.25 9.34.

10:26 10.26 Mar. 4.22; Luka 8.17.

10:28 10.28 Ibər. 10.31.

10:30 10.30 Luka 21.18.

10:32 10.32 Səniinə 3.5.

10:33 10.33 Mar. 8.38; Luka 9.26; 2 Tim. 2.12.

10:34 10.34 Luka 2.14.

10:35 10.35-36 Mika 7.6.

10:35 10.35 10.21; 24.10; Mar. 13.12; Luka 21.16.

10:37 10.37 Dzək. 13.7-10; 33.9; Mat. 19.29; Mar. 10.29; Luka 18.29.

10:38 10.38-39 16.24-25; Mar. 8.34-35; Luka 9.23-24; Yooh. 12.25-26.

10:40 10.40 18.5; Mar. 9.37; Luka 9.48; Yooh. 13.20; Gal. 4.14.